Lista znaczków

Na skraju Repeckiego Parku, w zalesionej dolinie Dramy na terenie gminy Zbrosławice znajdują się wrota do podziemnego świata. Portal Wylotu Głębokiej Sztolni Fryderyk znany jest pod potoczną nazwą Brama Gwarków. Budowla powstała w 1834 r. z bloków piaskowca. Nadano jej kształt neoklasycznego portalu. Ostrołukowe pole nad bramą, czyli tzw. tympanon wypełniono napisem z nazwą TIEFE FRIEDRICH STOLLN. Niżej wykuto datę rozpoczęcia budowy – 1821, zaś w spojeniu łuku otworu portalu skrzyżowane trzonkami perlik i żelazko. Od wyglądu ważniejsza jest jednak funkcja. Pracujące w pruskich podziemiach pierwsze maszyny parowe nie nadążały z odwadnianiem. Postanowiono więc wydrążyć podziemny system. To właśnie w tym miejscu wody sztolniowe opuszczają podziemia i poprzez tzw. roznos (sztuczne koryto) wpływają kilkaset metrów dalej do rzeki Dramy. W 2017 r. obiekt wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Odrestaurowana w 2020 r. brama jest także metą wędrówki czerwonym szlakiem.

Koronka koniakowska to technika ręcznego szydełkowania z nici tzw. kordonku. Ten rodzaj koronki, nie powstaje w żadnym innym regionie Polski, ani świata, a zajmują się nią kobiety z trzech wsi składających się na tzw. Trójwieś Beskidzką czyli Istebnej, Jaworzynki i Koniakowa. Naukę „heklowania” bo taką nazwę nosi w Koniakowie szydełkowanie, rozpoczęto w miejscowych szkołach pod koniec XIX wieku. Umiejętność ich wyrobu posiadają niemal wszystkie starsze i młodsze kobiety. „Heklowanie” koronek koniakowskich jest przekazywane z pokolenia na pokolenie. Początkowo koronki wykorzystywane były do wyrobu czółek i siatek do czepców jednak z czasem stosowano je także do wyrobu ozdób, a także bielizny.  Koniakowskie koronki posiadają swój specyficzny charakter, a ich istotą są motywy roślinne często wzbogacone elementami geometrycznymi.  Każdy motyw jest wykonywany oddzielnie, a dopiero później zostają ze sobą połączone. Koronki powstają ręcznie i są wykonywane najczęściej z białych lub kremowych nici w 100% bawełnianych. Koniakowskie koronki znane są i podziwiane na całym świecie, a ta piękna dziedzina twórczości ludowej jest w Koniakowie nadal żywa.

Stale rosnąca popularność ziół oraz dziedzictwo przyrodnicze i historyczne naszego regionu zainspirowały do stworzenia unikatowego na skalę kraju obiektu – Beskidzkiego Domu Zielin „Przytulia”. Multimedialna wystawa stała obrazuje funkcjonowanie ziół w kulturze i życiu codziennym górali śląskich. W trakcie zwiedzania przewidziana jest również projekcja filmu promocyjnego oraz degustacja owocowo-ziołowej herbaty breńskiej.  Eksponaty oraz zioła w formie suszonych zbiorów i modeli można nie tylko zobaczyć, ale i dotknąć i powąchać. Dodatkowo w sezonie od wiosny do jesieni można się z nimi zapoznać w herbarium – ogródek ziołowy wokół budynku Przytulii, gdzie zgromadzono najważniejsze zioła naszego regionu. Kalendarz wydarzeń pełen jest ziołowych warsztatów, koncertów i spektakli.

Poniżej szczytu Starego Gronia usytuowana jest drewniana wieża widokowa wznosząca się na wysokość 12 metrów. Z jej szczytu można podziwiać wyjątkowe krajobrazy. Widzimy stąd m.in. Dolinę Hołcyny i Brennicy, pasmo Błotnego, Skrzyczne, Orłową, Równicę, pasmo Stożka i Czantorii oraz szczyty Beskidu Śląsko-Morawskiego z dominującą Łysą Górą. Wieża ma dwa tarasy widokowe i czterospadowy dach, a tuż obok budowli oprócz tablic informacyjnych, na polanie Starego Gronia znajduje się także bacówka pasterska. Jej wnętrze dostępne jest dla każdego turysty, a dodatkowo oddaje charakter dawnych bacówek z paleniskiem w środku. Do wieży prowadzą następujące szlaki turystyczne: z Brennej Centrum: zielony szlak (1,50 h), z Brennej Ośrodka Zdrowia: czarny szlak (2 h), z Brennej Leśnicy: żółty, zielony, czarny szlak (1,20 h), z Brennej Leśnicy: zielony, czarny szlak: (1,10 h).

Krzyż Zakochanych znajduje się pod szczytem Bukowego Gronia w Beskidzie Śląskim, na trasie Szlaku Wspomnień. Powstał w 1934 r., jest to rzeźba drewniana przedstawiająca Krzyż Męki Pańskiej z Matką Boską i Św. Janem w formie drzewa życia, na którym umieszczono trzy figurki: Jezusa Ukrzyżowanego, Matkę Boską i św. Jana. Nad nimi powstał daszek wykonany z drewnianych deseczek z ornamentyką w ludowym stylu. Jest osobliwym zabytkiem sztuki sakralnej z początku XX wieku. Legenda głosi, że w tym właśnie miejscu ostatni raz spotkała się para zakochanych: bogata panna Eliza Dworzak i ubogi Artur. Powodem rozstania był brak akceptacji wybranka przez rodziców dziewczyny. Na pamiątkę wielkiej miłości kazała ona postawić krzyż, który z czasem stał się symbolem zakochanych. Obecnie kochankowie wieszają przy nim kłódki na znak nieskończonej miłości.

Bazylika św. Antoniego w Rybniku powstała w latach 1903-1906, a jej historia związana jest z kapliczką, która istniała w pobliżu od 1828 r. Ta neogotycka świątynia z czerwonej cegły powstała z inicjatywy rybnickiego proboszcza ks. Franciszka Brudnioka. Projektantem kościoła był natomiast Ludwig Schneider. Świątynia została poświęcona 29 sierpnia 1907 r., a osiem lat później nastąpiła jej konsekracja. Bazylika w Rybniku jest najwyższym kościołem Górnego Śląska. Jej wieże wznoszą się na wysokość 88 metrów, a sama budowla sprawia imponujące wrażenie. Na uwagę zasługuje także bogate wyposażenie wnętrza, na które składa się m.in. ołtarz główny wykonany w firmie Carla Buhla. W ołtarzu głównym znajduje się figura św. Antoniego przeniesiona ze wspomnianej wcześniej kapliczki. Uwagę zwracają także ambona i stacje drogi krzyżowej oraz spiżowe drzwi z płaskorzeźbami rybnickich kapłanów.

Historia teatru w Rybniku sięga 1953 roku, kiedy powstał pomysł stworzenia tego typu obiektu. Niestety dopiero w 1958 roku ruszyła budowa teatru, który do użytku oddano 4 grudnia 1964 r. Modernistyczną bryłę budynku teatru zaprojektował zespół architektów w składzie: Jerzy Gottfried, Henryk Buszko i Aleksander Franta. W bryle budowli znaleźć można liczne załamania, zieleń oraz kaskady wodne. W 2006 roku budynek Teatru Ziemi Rybnickiej doczekał się kompleksowej modernizacji ze środków Unii Europejskiej, a w roku 2023 wpisany został do rejestru zabytków. Teatr posiada salę widowiskową dla 650 osób, salę kameralną, salę baletową, galerię sztuki oraz galerię „Oblicza”. Tym samym Teatr Ziemi Rybnickiej jest jedną z największych samorządowych instytucji kultury województwa śląskiego.

Krzyż Pomnik Górników Kopalni Wujek stanął w miejscu gdzie w trakcie stanu wojennego 16 grudnia 1981 r. podczas pacyfikacji Kopalni Wujek czołg dokonał wyłomu, przez który na teren kopalni weszli zomowcy. Pomnik składa się z ponad trzydziestometrowego krzyża, miejsca zgromadzeń, kolumnady, ceglanego muru z pamiątkowymi tablicami oraz z „kratownicy” składającej się z dziewięciu zespolonych ze sobą krzyży, symbolizujących śmierć dziewięciu górników, którzy zginęli zastrzeleni przez pluton specjalny ZOMO. Podczas uroczystości w każdym z krzyży pali się gazowy znicz. Został zaprojektowany przez Alinę Borowczak-Grzybowską i  Andrzeja Grzybowskiego. Pomnik został odsłonięty 15 grudnia 1991 r. przez prezydenta Lecha Wałęsę i poświęcony przez arcybiskupa Józefa Kowalczyka, nuncjusza Stolicy Apostolskiej.

Schronisko górskie zlokalizowane na stokach wzniesienia Dębowiec w grupie Klimczoka, w Beskidzie Śląskim. Prawdopodobnie w I połowie XIX w. na górnym skraju polany zarząd lasów księcia Sułkowskiego wzniósł solidną, modrzewiową gajówkę, którą w 1895 r. przejęło niemieckie towarzystwo turystyczne Beskidenverein z Bielska. Początkowo służyło jednak jako gospoda, funkcję schroniska zaczęło pełnić później. W 1954 r. przejęło je PTTK, Oddział w Bielsku. W następnych latach było ono – z racji korzystnego położenia – jednym z najliczniej odwiedzanych schronisk w polskich Beskidach. Od 1992 r. obiekt przeszedł w prywatne ręce. Zlikwidowano zupełnie zużyte domki campingowe. Budynek dalej funkcjonuje jako schronisko górskie.

Muzeum Izba Pamięci Kopalni Wujek działa w ramach Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności. Po muzeum oprowadzają górnicy, którzy brali udział w historycznym strajku na Kopalni Wujek w grudniu 1981 r.: Antoni Gierlotka, Krzysztof Pluszczyk, Stanisław Płatek. Jeden z najważniejszych elementów ekspozycji, to specjalnie wykonana makieta o wymiarach 420 cm na 230 cm, przedstawiająca w skali 1:100 teren objęty działaniem milicji i wojska w grudniu 1981 roku. Ponadto w można tutaj zobaczyć górniczy hełm jednego z zastrzelonych górników - Janka Stawisińskiego, łuski i pocisk, znalezione w miejscu, gdzie strzelano 16 grudnia 1981r.; pojemniki po gazie łzawiącym. Na miejscu prezentowane są również filmy dokumentalne o pacyfikacji Kopalni Wujek i stanie wojennym.

Schronisko na Szyndzielni położone na wysokości 1001 m n.p.m. w Beskidzie Śląskim. Jest to jedno z najstarszych schronisk w Polsce. Otwarcia dokonano 18 lipca 1897 roku. Zbudowane jest głównie z kamienia, a stylem nawiązuje do schronisk alpejskich. W 1907 roku obok schroniska udostępniono dla turystów ogród roślin skalnych. W latach 1954–1957 przeprowadzono rozbudowę obiektu, w tym dobudowano nowe skrzydło. Obecnie obiekt posiada 50 miejsc noclegowych, kuchnię i dużą jadalnię. Przed schroniskiem znajduje się taras. Z polany w jego pobliżu, rozciąga się znakomita panorama na miasto Bielsko-Biała. W zimie na polanie kursuje wyciąg narciarski. Przy schronisku krzyżują się szlaki prowadzące do innych schronisk, gdzie także znajdują się ZT na: Klimczok (050), Błatną (048), Dębowiec (026), Kozią Górkę (044). W pobliże schroniska można dostać się także zbudowaną w 1953 roku kolejką gondolową.

Magurka Wilkowicka – czwarty co do wysokości szczyt Beskidu Małego, pod względem administracyjnym znajdujący się na pograniczu Wilkowic i Międzybrodzie Bialskiego. Na szczycie nadajnik radiowo-telewizyjny, duża polana wraz ze sceną oraz schronisko górskie PTTK założone przez Beskidenverein w 1903 r. Schronisko dwukrotnie spłonęło i dwukrotnie je odbudowano. Dzisiejszy budynek schroniska stoi w innym miejscu niż poprzednie. Po II wojnie światowej przejęło je PTT, a następnie PTTK – ostatni większy remont odbył się w latach 1972–1974. Wielką zaletą jest bardzo gęsta sieć szlaków turystycznych. Z polany podszczytowej roztacza się piękny widok na Beskid Śląski, Mały oraz Żywiecki.

Kolejowy Park Rozrywki w Ogrodzieńcu jest jednym z niewielu miejsc gdzie można zobaczyć i przejechać się składem ciągniętym przez kolekcjonerskie lokomotywy odwzorowane w skali. Lokomotywy zostały sprowadzone z USA i Nowej Zelandii, a szyny odlane w Szwajcarii. Na powierzchni dwóch hektarów znajdują się tunele, wiadukty i mosty, po których jeżdżą pociągi w skali 1:8, 1:12. Przejazd tą miniaturową koleją przeznaczony jest zarówno dla dorosłych jak i dzieci. Park w Ogrodzieńcu to nie tylko miejsce dla miłośników kolei. Można tutaj skorzystać również z innych atrakcji jak: rollercoaster, euro bungee, kino sferyczne, auto skuternia, gokarty, duży basen z łódkami, plac zabaw, kolorowa grająca i świecąca karuzela podestowa, bajkowa kolejka parkowa czy nieśmiertelne dmuchańce.  Cały teren jest zielony i zadrzewiony. W oczkach wodnych pływają ryby, a ławki i zestawy ogrodowe dają możliwość odpoczynku. Parking i wstęp na teren parku są bezpłatne. 

Kaskady Rodła to zespół 25 naturalnych progów rzecznych na Białej Wisełce w Beskidzie Śląskim, ich wysokość waha się od 0.5 do 5 metrów. Pomysłodawcą nadania nazwy „Kaskady Rodła” był Jan Krop. Rodło było symbolem Związku Polaków w Niemczech, organizacji działającej na terenie Rzeszy od 1922 roku. Ponieważ członkowie związku nie mogli się posługiwać godłem polskim, w 1933 roku wprowadzony został symbol w kształcie odwróconej literki Z przedstawiającej bieg Wisły jako kolebki narodu Polskiego z zaznaczonym kreseczką Krakowem jako siedliskiem kultury polskiej. Kaskady Rodła można oglądać idąc niebieskim szlakiem pieszym na Baranią Górę z Wisły Czarnego lub ścieżką dydaktyczno-przyrodniczą na Baranią Górę. Przy wodospadach możemy spotkać 22 punkt ścieżki dydaktycznej.

Na południowy wschód od Żarek, tuż przy drodze 792, na szczycie wzgórza Leskowiec, znajdują się pozostałości dawnego kościoła św. Stanisława w Żarkach. Świątynia ta została zbudowana jeszcze przed 1782 rokiem. Jak podają źródła historyczne, pierwotnie była to drewniana, przydrożna kaplica wzmiankowana w 1595 r. Przy kościele znajdował się niewielki cmentarz, na którym pochówków dokonywano w pierwszej połowie XV w. Od połowy XIX w. obiekt pozostaje w trwałej ruinie. Co roku, 8 maja w dniu liturgicznego wspomnienia św. Stanisława, biskupa i męczennika, przy pozostałości kościoła odprawiana jest msza święta. Kościół św. Stanisława w Żarkach znajduje się na krawędzi uskoku zwanego kuestą jurajską. Tuż obok kościoła znajduje się doskonały punkt widokowy na pradolinę Warty i okoliczne miejscowości.

Schronisko malowniczo położone w Beskidzie Żywieckim na Hali "Słowianka" (856 m n.p.m.) W otoczeniu lasy świerkowo - bukowo - jodłowe z runem leśnym bogatym w wiele gatunków grzybów jadalnych, jeżyn, jagód i malin. Słowianka to wprost wymarzone miejsce dla ludzi w każdym wieku. Ciekawy, górski krajobraz, urozmaicony bujną roślinnością, czynią tę najbardziej dziewiczą okolicę doskonałym miejscem wypoczynku. Słowianka leży na splocie wytyczonych górskich tras rowerowych. Jest to miejsce widokowe z niepowtarzalną panoramą na Romankę, Halę Pawlusią i Rysiankę. Do dyspozycji gości w schronisku znajdują się 24 miejsca noclegowe w 3,4,6-cio osobowych pokojach, w pełni wyposażona kuchnia z nieograniczonym dostępem, łazienki z gorącą wodą, pełen węzeł sanitarny, obszerna świetlica z TV, w pełni wyposażony sklep ogólnospożywczy. Ponadto na miejscu można zakosztować jazdy konnej jako alternatywnej formy spędzenia wolnego czasu. Mottem właścicieli schroniska jest natomiast: „Kuchni nie prowadzimy, ale z głodu tu jeszcze nikt nie umarł”.

Jedno z najliczniej odwiedzanych schronisk w Beskidzie Śląskim położone jest na wysokości 781 m n.p.m. w granicach administracyjnych miasta Ustroń. Początki schroniska sięgają roku 1923, a w latach 60. po wielu wcześniejszych przebudowach przeszedł gruntowną renowację. Nadano mu imię Edmunda Kaźmierczak, długoletniego działacza Górnośląskiego Oddziału PTTK. W pobliżu schroniska przebiega duży węzeł szlaków do Ustronia, do schroniska na Błatniej czy Trzech Kopców Wiślańskich. Do użytku gości oddano 50 miejsc noclegowych, a także wyróżnia się bogatą ofertą kulinarną, kulturalną i turystyczną.

Dworzec Beskidzki położony jest w przygranicznej miejscowości Zwardoń na terenie Żywieckiego Parku Krajobrazowego na wysokości 710 m n.p.m. Wybudowane na początku lat 30. przeszło wielokrotne modernizacje i obecnie zapewnia pełną bazę turystyczną. Schronisko oferuje 68 miejsc noclegowych, bogato rozwiniętą bazę gastronomiczną oraz inne atrakcje tj. pieczenie barana czy liczne imprezy. W pobliżu schroniska działa wiele wyciągów, a także turystyczne przejście graniczne ze Słowacją. Do schroniska można dotrzeć czerwonym szlakiem z centrum Zwardonia lub tym samym szlakiem z Wielkiej Raczy. Dworzec Beskidzki jest od pewnego czasu zamknięty i tak na prawdę nie wiadomo kiedy otworzy swoje podwoje.

Kamienne Niedźwiadki w Parku im. Stanisława Kopczyńskiego w Wiśle od lat są ulubionym i obowiązkowym punktem odwiedzin rzeszy turystów. Ogromna popularność Niedźwiadków zainspirowała do stworzenia szeregu inicjatyw wykorzystujących wizerunek słynnych rzeźb. W ten oto sposób Niedźwiadek na kuli stał się oficjalną maskotką Miasta Wisły, a jego podobizna jest wykorzystywana w wielu materiałach i gadżetach promocyjnych. Od 2018 roku, za sprawą ustanowienia Szlaku Niedźwiadka, sukcesywnie rośnie ilość miejsc, w których można spotkać kamienne misie. Szlak wyznaczają rzeźby Niedźwiadków, które swą formą nawiązują do miejsca, w którym zostały postawione. Odwiedzając poszczególne punkty szlaku, można nie tylko zrobić sobie pamiątkowe zdjęcie, ale również posmakować regionalnych potraw i aktywnie spędzić czas. 

Muzeum Motocykli Zabytkowych „Rdzawe Diamenty” założył Remigiusz Dancewicz, który na motocyklach zna się od dziecka, i jak przystało na fana tych jednośladów od najmłodszych lat jest aktywnym motocyklistą. W Muzeum zgromadzono około 70 motocykli (głównie z lat 1910-1945). Do najcenniejszych maszyn właściciele zaliczają następujące jednoślady: Zuendapp EM 250 z 1924 roku, Benelli 500 SV z końca lat 30. ubiegłego wieku, NSU 351 z roku 1936, BSA 500 z 1931, czy francuski motocykl wojskowy Gnome et Rhône, a także maszyny firm, ARIEL, DKW i wielu innych. Rdzawe Muzeum to historia motoryzacji w pigułce tak można określić to miejsce. Motocykle pochodzą z całej Europy, a niektóre są prawdziwymi unikatami. Oprócz motocykli w muzeum można zobaczyć całą masę gadżetów związanych ze starą motoryzacją. Warto wspomnieć, że inicjatorzy Muzeum organizują także imprezę dla wielbicieli dwóch kółek, pod nazwą „Zimowy Wjazd na Równicę”.

Trójkąt Trzech Cesarzy - miejsce gdzie w latach 1846-1915 zbiegały się granice trzech europejskich mocarstw: Prus (później Niemiec), Austrii (później Austro-Węgier) i Rosji. Granicę tworzyły trzy rzeki Czarna Przemsza, Biała Przemsza i Przemsza. Miejsce, w którym stykały się granice Trzech Cesarstw miało również charakter turystyczny, można było popłynąć statkiem po Przemszy, były gry i zawody, teatr i restauracje oraz wiele ścieżek i promenada. Była również 22 m wieża widokowa -Wieża Bismarcka z 1907 r., usytuowana na zboczu wzniesienia - Słupecka Górka. Wieżę zburzono w latach 30 tych XX w, a kamienne bloki rozebranej wieży wykorzystano jako materiał budowlany między innymi do schodów w kościele p.w. Matki Boskiej Bolesnej w Brzęczkowicach oraz przy budowie katedry p.w. Chrystusa Króla w Katowicach. 9 listopada 2007, z okazji zbliżającego się Święta Niepodległości, został odsłonięty Obelisk Pamięci. Właściwa nazwa powinna brzmieć Kąt Trzech Krajów, jednak w XIX wieku, tę nazwę niefortunnie przetłumaczono z nazwy niemieckiej jako „Trójkąt”. Nazwa ta przyjęła się i do dziś funkcjonuje w takiej formie.

Schronisko na Koziej Górze utworzono w 1912 roku po przekształceniu małej chaty robotników leśnych. Zostało rozbudowane w latach 20. Położone tuż pod szczytem Koziej Górki, na wysokości 683 m n.p.m., w Beskidzie Śląskim. Oferuje 28 miejsc noclegowych, a także bufet, plac zabaw, wycieczki konne i rowerowe. Niedaleko znajdują się ruiny niegdyś najdłuższego w Europie toru saneczkowego, który prowadził aż do Cygańskiego Lasu. Dotrzeć tutaj można szlakami turystycznymi z Bielska Białej. W pobliżu schroniska rozpościera się panorama miasta.

Położone jest na wysokości 891 m n.p.m. Schronisko powstało w latach 1925-1926. W czasie II wojny światowej Niemcy zajęli schronisko do celów wojskowych. W latach 1959-1962 nastąpiła rozbudowa schroniska, już pod opieką cieszyńskiego oddziału PTTK. Kolejny duży remont to lata 1965-1968 - powstała wówczas obecna jadalnia, zmodernizowano kuchnię i sanitariaty, doprowadzono energię elektryczną oraz zainstalowano centralne ogrzewanie. Obecnie możemy podziwiać klimatyczne schronisko,cieszące się niesłabnącą popularnością od ponad 70 lat. Schronisko oferuje 50 miejsc noclegowych, pełne wyżywienie, bufet z napojami, słodyczami i pamiątkami.

Znajduje się w Szczyrku na Przełęczy Karkoszczonka, na wysokości 736 m n.p.m. Nazwa schroniska nawiązuje do tytułu powieści Harriet Beecher Stowe "Chata wuja Toma". Schronisko urządzono w drewnianej chacie góralskiej z roku 1918. Obecnie posiada 30 miejsc noclegowych w warunkach turystycznych, 2 pokoje dwuosobowe z łazienkami oraz apartament z łazienką i sauną dla 4 osób. Położenie chaty idealnie spełnia funkcję bazy wypadowej w turystyce pieszej i rowerowej. Na Przełęczy Karkoszczonka krzyżują się szlaki do Brennej, na Klimczok, Błatnią oraz na Przełęcz Salmopolską.

Historia schroniska „Klimczok” sięga roku 1872. W latach 1894 – 1895 dokonano rozbudowy, natomiast podczas otwarcia budynek strawił pożar. Kolejną budowlę otwarto w 1897 roku, ale i ona uległa pożarowi dwukrotnie. Ostatecznie obecny budynek oddano do użytku w roku 1914. „Klimczok” położony jest na wysokości 1034 m n.p.m. w Beskidzie Śląskim. Schronisko oferuje 50 miejsc noclegowych, bufet, ścianę wspinaczkową. W sezonie zimowym można skorzystać z tras zjazdowych i wyciągu narciarskiego. Obok znajduje się Stacja Ratownicza GOPR, w okolicy kolejka gondolowa na szczyt Szyndzielni.