Lista znaczków

Początki Muzeum Regionalnego w Dębicy sięgają lat 60 XX wieku, kiedy to  Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Dębicy wystąpiło do ówczesnych władz z inicjatywą utworzenia muzeum. Postulat ten doczekał się jednak realizacji dopiero w 2003 roku. Pierwszym dyrektorem placówki został Janusz Ożóg i jemu też powierzono organizację muzeum, którego siedzibą został dziewiętnastowieczny budynek po byłych koszarach kawalerii. Pierwsze prezentowane w nowym muzeum zbiory pochodziły głównie z Izby Regionalnej Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Dębickiej, ale także z zakładowych Sal Tradycji niektórych dębickich firm oraz od osób prywatnych. W 2007 roku w związku z akcją rewitalizacji terenów byłej jednostki wojskowej muzeum wzbogaciło się o dwa budynki, z których jeden został przeznaczony na stałą wystawę dotyczącą historii dębickiego garnizonu wojskowego, drugi zaś na archiwum i bibliotekę muzealną. Muzeum Regionalne w Dębicy posiada pięć działów: archeologiczny, etnograficzny, historyczny, sztuki i wojskowy, a także sześć wystaw stałych ukazujących historię miasta i okolic od czasów najdawniejszych do 1944 roku. Placówka prowadzi ponadto lekcje muzealne oraz warsztaty dotyczące historii kultury i sztuki.

Pierwsza wzmianka o jarosławskim ratuszu pochodzi z ostatniej ćwierci XV w. Zapewne drewniany budynek spłonął w 1600 r. i po tym pożarze stanął już jako murowany. W 1625 r. ponownie ucierpiał w wyniku pożaru i odbudowano go w stylu późnego renesansu. Pod ratuszem, podobnie jak pod pozostałymi budynkami na Rynku znajdowały się kilkukondygnacyjne piwnice, sam ratusz zaś był budowlą posadowioną na rzucie kwadratu z podcieniami. W 1782 r. Austriacy zajęli ratusz na warsztaty wojskowe i wyburzyli dwa piętra. W 1850 r. przystąpiono do odbudowy budynku nadając mu charakter neogotyku angielskiego. Pod koniec XIX w. na skutek prac remontowo-budowlanych dobudowano rozebrane piętra oraz górną część wieży, nadając budynkowi obecny, neorenesansowy wygląd, znacznie lepiej korespondujący z wyglądem jarosławskiego rynku. Na ratuszowej wieży znajduje się zegar, pochodzący z 1896 r., wykonany w Wiedniu, w pracowni Richarda Liebinga. 

Podziemne Przejście Turystyczne w Jarosławiu usytuowane jest pod kamienicami Rynku. Podziemne przejście ma długość 186 m, a jego głębokość sięga 6 metrów pod powierzchnię Rynku. Podczas wędrówki trasą Podziemnego Przejścia Turystycznego odwiedzić można 11 sal wystawowych prezentujących ekspozycje dotyczące: ceramiki, kuchni mieszczańskiej z zapleczem kuchennym z XVI i XVII wieku, myślistwa, jarmarków jarosławskich, paleontologii, archeologii Sanu, historii ratowania Starego Miasta w Jarosławiu oraz ukazujące makietę dawnego Jarosławia. Zwiedzanie Podziemnego Przejścia uatrakcyjniają efekty świetlne i dźwiękowe, a wystawy wzbogacają barwne grafiki. Na trasie zastosowano innowacyjne rozwiązania multimedialne, stanowiące atrakcję zwłaszcza dla dzieci i młodzieży. Dzięki tym rozwiązaniom można m.in.: samodzielnie wypalić gliniane naczynie, popłynąć szkutą w dół Sanu i Wisły, czy przebrać się w XVII-wieczny strój.

Cerkiew pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego została zbudowana na fundamentach dawnego zamku Ostrogskich. Jest to świątynia grekokatolicka, jej budowę rozpoczęto w 1717 roku, jednak postępowała ona bardzo powoli, przede wszystkim ze względu na brak dostatecznych funduszy. Budowa świątyni została ukończona dzięki hojności bogatego kupca, Eliasza Wapińskiego. Cerkiew konsekrowano w połowie osiemnastego wieku, a dokładniej w 1747 roku, pomimo iż znajdowała się jeszcze w stanie surowym. W latach 1911-1912 świątynia została przebudowana z jednonawowej na trzynawową z wieżami i kopułą. Po zakończeniu drugiej wojny światowej, na skutek wysiedleń ludności grekokatolickiej, cerkiew została pozbawiona gospodarza. W 1987 roku grekokatolicy odzyskali swoją świątynię, która w następnych latach (1987-1993) została wyremontowana i przywrócona do celów sakralnych. W jarosławskiej cerkwi znajduje się także cenna ikona Matki Boskiej w typie Hodegetrii: Brama Miłosierdzia.

W roku 1611 właścicielka miasta – księżna Anna Ostrogska, na wzgórzu przy kościele osadziła sprowadzone z Chełmna na Pomorzu siostry Benedyktynki. Był to pierwszy żeński klasztor w diecezji przemyskiej. Przyległy do kościoła dwuskrzydłowy klasztor powstawał dwuetapowo – budowę zakończono przed rokiem 1648. Po kasacie przez Austriaków klasztoru, w jego wnętrzach urządzono warsztaty i magazyny wojskowe. Podczas I wojny światowej budynki klasztorne i kościół uległy znacznym uszkodzeniom. Podczas okupacji wzgórze św. Mikołaja zajęli Niemcy. Na terenie opactwa urządzili więzienie i miejsce straceń. Stan obiektu po wojnie był tragiczny. Spalony kościół zniszczony był w 80%. Wieże i klasztor nie miały dachów, mury groziły zawaleniem, baszty obronne były zdewastowane. Mury opactwa benedyktyńskiego stanowią przykład systemu obronnego tzw. basztowego. Mury o łącznej długości 840 m. ze strzelnicami i ośmioma basztami czynią z tego miejsca rzadko spotykany zespół klasztorny.

Kamienica Orsettich, jedna z najpiękniejszych  kamienic w Polsce, ozdoba i symbol Jarosławia,  stała się obiektem muzealnym i siedzibą muzeum. Zawiera  typowe elementy  układu przestrzennego z XVI/XVII wieku: podcień, sklepy dolne i górne, wielką izbę. Przebudowana i wyremontowana „ku ozdobie miasta“ przez kupca włoskiego z Lukki – Wilhelma Orsettiego stanowi egzemplifikację ówczesnej pozycji Jarosławia. Wszystkie sale ekspozycyjne Muzeum są przesklepione, tylko wielka izba nakryta jest drewnianym stropem. W niektórych pomieszczeniach zachowały się oryginalne polichromie, ceramiczne posadzki tzw. olstrych i almarie czyli szafy w grubości murów. Wśród wnętrz  wyjątkową rangę posiada wielka izba z drewnianym stropem i dekoracyjnie ujętymi w półkolumny bliźniaczymi oknami (tzw. Gezesy) oraz portalem pokrytym płaską, gęstą ornamentyką o motywach roślinnych i zwierzęcych, prawdopodobnie o proweniencji ormiańskiej. Ciąg sal nawiązuje do pierwotnego charakteru kamienicy. Na parterze, który pełnił funkcje handlowe i reprezentacyjne zaprojektowano ekspozycję poświęconą historii Jarosławia, a wielka izba zachowała status wnętrza reprezentacyjnego. Na  piętrze zostały zaaranżowane pokoje mieszkalne typowe dla różnych epok historycznych.

Jedną z najpiękniejszych jarosławskich świątyń jest sanktuarium Matki Boskiej Bolesnej. Początkiem kultu maryjnego w tym miejscu było wydarzenie z 20 sierpnia 1381 r., kiedy to pasterze znaleźli na drzewie gruszy figurę Piety. W pobliżu tego miejsca wypływało źródło, którego wodzie przypisywano cudowne działanie. Początkowo postawiono tutaj drewnianą kaplicę, a później w 1421 r. powstał obszerny, murowany kościół w stylu gotyckim. W 1629 r. księżna Anna Ostrogska przekazała świątynię jezuitom, jej córka zaś, Anna Alojza Chodkiewiczowa, w latach późniejszych ufundowała klasztor. W 1755 r. miała miejsce uroczysta koronacja jarosławskiej Piety koronami papieskimi, uzyskanymi od papieża Klemensa XII. W 1777 roku obiekt oddano pod opiekę oo. Dominikanów przybyłych z Bochni. Wielkim bogactwem świątyni są polichromie. W ołtarzu głównym znajduje się cudowna Pieta, przyciągająca rzesze pielgrzymów. W południowym ramieniu transeptu umieszczono Ołtarz Relikwii Świętych, zawierający niemal 200 różnych relikwii. Cenne są także 21-głosowe organy firmy Rieger z 1896 r. Świątynia w 1966 r. uzyskała godność bazyliki.

Tarnica to najwyższy szczyt polskich Bieszczadów wznoszący się na wysokość 1346 m n.p.m. Szczyt ten należy do Korony Gór Polskich, a jego nazwa pochodzi od rumuńskiego słowa „tarniţa” oznaczającego siodło, przełęcz ostro wcinającą się w grzbiet łączący szczyt z sąsiednim Szerokim Wierchem. Wąski, ostro zakończony i wydłużony grzbiet Tarnicy tworzą dwa wierzchołki wyściełane rumoszem skalnym. Na szczycie góry w 1987 roku stanął krzyż upamiętniający pobyt w tym miejscu ks. Karola Wojtyły. Nowy stalowy krzyż postawiono na Tarnicy we wrześniu 2000 roku. Ważąca pół tony konstrukcja krzyża została wniesiona na szczyt w częściach przez pielgrzymów. W pobliżu Tarnicy krzyżują się dwa szlaki turystyczne: niebieski Biała – Grybów  oraz czerwony będący końcowym odcinkiem Głównego Szlaku Beskidzkiego prowadzącego z Ustronia do Wołosatego. Tarnica stanowi atrakcyjny punkt widokowy w polskich Bieszczadach. Z jej wierzchołka można zobaczyć nie tylko panoramę Bieszczadów, ale i Tatry, a także wiele charakterystycznych szczytów na Słowacji, Ukrainie czy nawet w Rumunii.

Połonina Wetlińska to masyw w Bieszczadach Zachodnich. Większa jej część znajduje się na terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Połonina Wetlińska i sąsiedni Smerek swoje nazwy wzięły od leżących u ich stóp wsi, a nadali je austiaccy kartografowie. Ogólnie nazwa połonina odnosi się do zbiorowisk muraw alpejskich i subalpejskich wykształconych ponad górną granicą lasu w Karpatach Wschodnich. Jest to górskie piętro roślinności o naturalnym charakterze. W Bieszczadach jeszcze w okresie międzywojennym na Połoninie Wetlińskiej masowo wypasano bydło i były to stada składające się nawet z 200 szt. zwierząt. W czasie  I wojny światowej Połonina Wetlińska była miejscem ciężkich walk pomiędzy wojskami rosyjskimi, a austriackimi. Na szczycie Połoniny Wetlińskiej znajduje się schron Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Dziś Połonina Wetlińska jest jednym z najczęściej odwiedzanych miejsc w Bieszczadach. Jest doskonałym punktem widokowym, z którego przy sprzyjających warunkach widoczność sięga nawet 200 km. Ponadto to siedlisko wielu rzadkich gatunków roślin jak lepnica karpacka, tocja karpacka, turzyca dacka czy chaber Kotschyego. 

Umowne źródła Sanu to miejsce, w którym oznaczono pobliskie źródła tej rzeki. Na niewielkiej polanie położonej na terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego, 9 km na południowy wschód od nieistniejącej już miejscowości Bukowiec, znajduje się kamienny obelisk wraz z krzyżem oraz towarzyszącymi im słupami granicznymi – polskim i ukraińskim. Tak naprawdę miejsce oznaczone w ten sposób to jeden z lewych dopływów Sanu. Samo źródełko wybija 10 metrów poniżej obelisku, a prawdziwe źródło Sanu znajduje się po stronie ukraińskiej na wschodnich stokach Piniaszkowego. Właśnie z tego względu, że źródła rzeki znajdują się po stronie ukraińskiej i że jest to strefa przygraniczna, obelisk stanął właśnie w tym miejscu. Na nim też zaznaczono długość rzeki (444 km) oraz wysokość  950m n.p.m, która prawdopodobnie oznacza wysokość rzeczywistego źródła. Samo miejsce umownych źródeł Sanu znajduje się na wysokości ok. 843m n.p.m., a najprościej tu dotrzeć wędrując ścieżką  historyczno – przyrodniczą doliny Górnego Sanu, która rozpoczyna się we wspomnianym wcześniej Bukowcu.

Muzeum Dobranocek to jedyna tego typu placówka w Polsce, posiadająca unikatowe zbiory związane z historią polskiej i zagranicznej animacji dla dzieci, począwszy od najstarszych wieczorynek emitowanych w I Programie Telewizji Polskiej. Muzeum powstało dzięki pomysłowi i pasji Wojciecha Jamy – na bazie przekazanych przez niego w darze eksponatów. Otwarcie muzeum miało miejsce 22 marca 2009 roku. Liczne zbiory muzealne tworzą m.in. bezcenne eksponaty z realizacji filmów animowanych: oryginalne lalki filmowe, projekty, scenariusze, folie animacyjne. Są także różnorodne przedmioty z życia codziennego ozdobione wizerunkami bajkowych postaci m.in.: wydawnictwa, zabawki, figurki, ceramika, walory filatelistyczne, numizmaty, i wiele innych. W muzeum spotkać można Jacka i Agatkę, Gąskę Balbinkę, Reksia, Bolka i Lolka, Misia Uszatka, Colargola, Małego Pingwina Pik-Poka, Plastusia, Kota Filemona, Smerfy, oraz wiele innych postaci.

Park Etnograficzny Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej tworzą urokliwe wsie z przełomu XIX i XX w. Prezentują one kulturę Lasowiaków i Rzeszowiaków zamieszkujących tereny północnej części obecnego województwa podkarpackiego. Wędrując po skansenie, można zobaczyć świat, którego już nie ma, poznać frapujące historie, zrozumieć chłopską duszę. Na niemal 30 hektarach wyeksponowano blisko 100 obiektów architektury drewnianej. Do najstarszych należą m.in.: dwór z Brzezin z 1753 r., spichlerz dworski z Bidzin z 1784 r., chałupa z Markowej z 1804 r. oraz kościół z Mielca-Rzochowa z 1843 r. Wszystkie budynki przedstawione zostały w środowisku podobnym do tego, które im kiedyś towarzyszyło. Znajdują się w naturalnym pejzażu przydomowych ogródków, sadów i pasiek, pól uprawnych, łąk i pastwisk, stawów, otoczone nadrzeczną zielenią i lasem.

Zabytkowy most w Ozimku na rzece Mała Panew został wybudowany w 1827 r. Jak podają źródła, jest to najstarszy w kontynentalnej Europie żelazny most wiszący. Projektantem tej konstrukcji był Karl Schottelius, królewski inspektor hutniczy, a wykonawcą Huta Małapanew z Ozimka. Do budowy mostu zużyto prawie 60 ton żeliwnych odlewów i 14 ton stali. Most ucierpiał podczas powodzi w 1830 roku, jednak został wówczas naprawiony i wzmocniony. Jako przeprawa ogólnego ruchu most służył do 1938 roku. W 1945 r. ponownie ucierpiał i od tego czasu był używany jako most dla pieszych na terenie huty Małapanew. W 2009 r. konstrukcję poddano gruntownej renowacji. Odnowiony most zyskał dodatkowe liny stalowe oraz oświetlenie. Do użytku został oddany w 2010 roku, a już siedem lat później prezydent Andrzej Duda wpisał ten zabytek na listę pomników historii. Dziś to jedna z bardziej znanych atrakcji turystycznych Ozimka.

Mała Panew to prawy dopływ Odry o długości 129 km. Rzeka przepływa przez dwa województwa: śląskie i opolskie zmieniając swój kierunek z południowego na północno-zachodni. Do Odry wpada w północnej części Opola. Dno rzeki charakteryzuje piaszczyste podłoże, a fakt, że połowę zlewni Małej Panwi zajmują lasy, czyni ją niezwykle atrakcyjną rzeką często nazywaną „Opolską Amazonką”. Ponad sto meandrów, piaszczyste łachy po obu brzegach, starorzecza, gęsto porośnięte, wysokie brzegi, liczne zakola oraz naturalne przeszkody w postaci konarów drzew i kamieni, a także przepiękne krajobrazy sprawiają, że jest to prawdziwy raj dla miłośników kajaków. Mała Panew ma pewne cechy rzeki górskiej, co jest prawdziwym ewenementem na terenach takich jak Równina Opolska. Jest rzeką o różnych stopniach trudności, gdzie swoje miejsce znajdą zarówno początkujący kajakarze, jak i ci bardziej wymagający.

21 września 2018 r. podczas sesji głuchołaskiej Rady Miejskiej nadano Głuchołazom honorowy tytuł Miasta Orderu Uśmiechu. Akt nadania przekazał Kanclerz Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu - Marek Michalak, a dokument miał następujące brzmienie: Wszem wobec i Każdemu z osobna wiadomym się czyni, że Prześwietny Gród Głuchołazy zyskał miano: Miasto Orderu Uśmiechu. Stało się to podczas Jubileuszu 50-lecia najsłoneczniejszego z odznaczeń, w roku ustanowionym przez Sejm Rokiem Ireny Sendlerowej - Kawalera Orderu Uśmiechu, w dniu 16 czerwca Roku Pańskiego 2018 w Rabce - Zdroju - Mieście Dzieci Świata z woli Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu, która nadała Miastu Głuchołazy w imieniu Dzieci Świata ten zaszczytny tytuł w podzięce za obecne zasługi i przyszłe działania zacnych Mieszkańców na rzecz najmłodszych.

Szlak Złotych Górników prowadzi po miejscach związanych z eksploatacją złota w okolicach Głuchołaz. Jego atrakcyjność została wyróżniona tytułem Najlepszego Produktu Turystycznego Opolszczyzny w 2009 r. oraz nominacją w 2016 r.  do tytułu 7 cudów Polski miesięcznika National Geographic jako jednego z najatrakcyjniejszych turystycznie miejsc w kraju. Wartości historyczne szlaku podkreślają dodatkowo niezwykłe walory krajobrazowe i przyrodnicze. Wędrówkę najlepiej zacząć w centrum dawnej dzielnicy uzdrowiskowej, przy fontannie Amorek – gdzie niegdyś, w XVI w. zobaczyć można było stojące jeden za drugim żurawie szybów górniczych. W kolejnych wiekach postępująca rozbudowa miasta zatarła część charakterystycznych budowli górniczych. Pozostały jednak na trasie szlaku, w masywie Przedniej Kopy, liczne relikty górnictwa złota w postaci szybów, hałd płonnego nadkładu i przepłukanego urobku, pozostałości płuczek i sztolni górniczych. Trasa szlaku prowadzi przez szczyt Przedniej Kopy (495 m n.p.m.) gdzie postawiono budynek schroniska z kamienną wieżą widokową. Niedaleko, na Wiszących skałach zbudowano kaplicę św. Anny, jeden z najbardziej malowniczo posadowionych obiektów w Górach Opawskich.

Piękna studnia powstała w 1686 roku, z fundacji burmistrza Nysy – Caspra Naasa, a jej wykonaniem zajął się nadzorca biskupiej mennicy i arsenału Wilhelm Helleweg. Studnia ma głębokość 7 metrów, a jej kamienna cembrowina została wykonana z marmuru sławniowickiego. Krata Pięknej Studni, jest arcydziełem barokowej sztuki kowalskiej, ozdobionej ornamentyką roślinną i zwierzęcą, a wieńczy ją dwugłowy orzeł habsburski. Studnia została ozdobiona tą wspaniałą kratą, aby uniemożliwić zatrucie wody w studni, co kilkakrotnie się zdarzało w historii wojen Nysy. Dodatkowo dzień i noc studni pilnowało dwóch strażników. Jak ważne było to ujęcie wody może świadczyć choćby fakt, że aby bardziej zabezpieczyć wodę w tej studni zamontowano w niej pierwszą na Śląsku pompę wodną. Dziś ze stojącej w pobliżu rynku studni już nikt nie czerpie wody. Piękna za dnia i cudownie oświetlona w nocy stanowi wyjątkową atrakcję turystyczną miasta.

Śląska pieśń ludowa „Poszła Karolinka do Gogolina” przypadła do serca wielu osobom i stała się nieodłączną własnością ludu. Zyskała niezwykły rozgłos i doczekała się upamiętnienia w postaci pomnika. Twórcą koncepcji budowy pomnika był Szymon Koszyk – opolski działacz plebiscytowy i wybitny znawca folkloru opolskiego. Zwycięzcą konkursu na wykonanie projektu pomnika bohaterów pieśni „Poszła Karolinka”, został opolski artysta plastyk Tadeusz Wencel. Zaproponowany pomnik w sposób realistyczny przedstawia Karolinkę - młodą dziewczynę w kucykach, spieszącą żwawym krokiem, za którą podąża wesoły Karliczek z flaszeczką wina. Uroczystość odsłonięcia pomnika odbyła się 28 maja 1967 roku. Od 1987 roku motyw pomnika Karolinki i Karliczka jest wykorzystywany w herbie Gogolina, znajduje się również w logotypach jednostek organizacyjnych Gminy oraz wszelkich akcjach promocyjnych.

Dobrodzień to kilkutysięczne miasto w województwie opolskim. Jego historia sięga epoki brązu o czym świadczą najstarsze znaleziska, których pochodzenie szacowane jest na lata 1450-1000 p.n.e. Pierwsze wzmianki o Dobrodzieniu pochodzą z 1267 r. Ówczesne miasto położone było przy śląsko-małopolskim szlaku handlowym. Przez lata Dobrodzień zmieniał swoją przynależność. Należał do Piastów, Hohenzollernów, Habsburgów, był własnością królów saskich, częścią państwa niemieckiego, a w końcu znalazł się w granicach Polski. To tutaj przenikały się różne kultury, a położenie i specyficzne warunki historyczno-geograficzne sprawiły, że w mieście w sposób szczególny rozwinęło się rzemiosło – głównie stolarstwo. To ono stało się synonimem miasta i motorem napędzającym gospodarkę. Dobrodzieńskie tradycje stolarskie mają blisko 200 lat. Dziś działa tu ponad 100 zakładów branży stolarskiej, głównie meblowej, a historyczne tradycje przenoszone są z pokolenia na pokolenie.

Piece wapiennicze w centrum Gogolina, wybudowane zostały w 1874 r. i stanowią symbol przemysłu wapienniczego, który zadecydował o przekształceniu Gogolina w jedno z najważniejszych centrów produkcji wapna na Górnym Śląsku. Piece zostały wymurowane z łamanego kamienia wapiennego, spiętego stalowymi obejmami. Wewnątrz wyłożono je cegłą żaroodporną. W przyziemiu każdego z pieców zlokalizowane są trzy otwory wydobywcze zamknięte pełnym łukiem. W piecu o kształcie stożka między otworami wydobywczymi zlokalizowano płytkie wnęki zamknięte pełnym łukiem. Pomiędzy ulicami Strzelecką, Kościelną i Kolejową, przez ponad 120 lat funkcjonowały zakłady przemysłu wapienniczego z siedmioma piecami szybowymi, sześcioma piecami kręgowymi, młynownią wapna nawozowego, oddziałem produkcji wapna hydratyzowanego, warsztatami, bocznicą kolejową, własną elektrownią i budynkiem administracyjnym. W 2003 roku rozebrano piece Bunke – Pacht. Zachowano trzy piece szybowe zbudowane przez Wilhelma Dombrovsky’go, nazywane „Piecami Dombrovsky’ego”. Obecnie piece stanowią cenny zespół zabytkowy, co podnosi walory turystyczne miasta. 

Muzeum Regionalne w Dobrodzieniu zostało otwarte 5 maja 2017 roku. Placówka powstała na skutek przekształcenia działającej tu wcześniej Izby Regionalnej, którą w 2004 roku założyło Międzygminne Towarzystwo Regionalne Dobrodzień-Zębowice. Obecnie muzeum jest jednostką organizacyjną  Dobrodzieńskiego Ośrodka Kultury i Sportu. Gromadzi eksponaty świadczące o historii regionu. Są to głównie wszelkiego rodzaju dokumenty pisane oraz fotografie, mapy, ale także przedmioty codziennego użytku, w tym jak przystało na miasto stolarzy eksponaty związane z obróbką drewna. Jedno z pomieszczeń zaaranżowane zostało na dawny warsztat stolarski prezentujący dawne narzędzia oraz zabytkowe dyplomy mistrzowskie. Ponadto placówka posiada w swojej kolekcji sprzęt kuchenny wraz z naczyniami, oraz stroje śląskie i elementy lokalnego zdobnictwa, wśród których wyraźnie wyróżnia się haft dobrodzieński przedstawiający motyw kwiatu granatu otoczony stylizowanymi liśćmi.

Drewniany kościół św. Walentego w Dobrodzieniu został wybudowany w 1630 roku, w miejscu, w którym wcześniej istniał inny kościół zniszczony podczas wojny trzydziestoletniej. Współczesny kościół o konstrukcji zrębowej wzniesiony został na podmurówce. Posiada czołową wieżę usytuowaną nad prostokątnym przedsionkiem. Wieża nakryta jest daszkiem namiotowym i zwieńczona cebulastym hełmem z latarnią. Zarówno dach jak i elewacja kościoła kryte są gontem. Jest to świątynia jednonawowa z trójbocznie zamkniętym prezbiterium, do którego przylega zakrystia. Barokowe wyposażenie tworzy m.in. polichromowany i złocony ołtarz główny  pw. św. Walentego, ufundowany w 1644 roku przez  Adama Wilhelma Dobrodzieńskiego. Na uwagę zasługuje także pochodząca z I poł. XIX w. szafa organowa oraz krucyfiks ołtarzowy. Kościół św. Walentego jako jeden z nielicznych zabytków cudem ocalał z wielkiego pożaru miasta w 1846 roku. 

Jednym z obiektów związanych z krajobrazem Góry św. Anny jest Pomnik Czynu Powstańczego. Wzniesiono go w 1955 r. według projektu Xawerego Dunikowskiego, krakowskiego rzeźbiarza, malarza i pedagoga. Wybudowany został on w miejscu, w którym przed II wojną światową stało mauzoleum nazistowskie. Historia niemieckiego mauzoleum kończy się w 1945 roku, kiedy to został wysadzony w powietrze. Na jego miejscu wybudowano obecny obiekt nawiązujący do III Powstania Śląskiego. Pomnik Czynu Powstańczego składa się z czterech potężnych filarów zwieńczonych granitowymi belami. Przedstawia on otwarty dom śląski z symbolicznym ogniskiem domowym – zniczem. Na zniczu znajdują się polskie odznaczenia bojowe: Śląski Krzyż Powstańczy i Order Krzyża Grunwaldu. Na granitowym podeście,  stoją cztery dwumetrowe rzeźby figuralne przedstawiające śląskie społeczeństwo: kobietę z dzieckiem, hutnika, górnika i rolnika. Pod architrawem pomnik ozdobiony jest elementami fauny i flory oraz symbolami pracy. Zewnętrzne ściany pylonów pokryte są płaskorzeźbami i ołowiowymi rytami, które przedstawiają w skrócie historię Śląska i walkę jego ludu.

Jak głosi legenda Moszna w średniowieczu należała do Zakonu Templariuszy, którzy wybudowali w niej zamek połączony podziemnym tunelem z zamkiem w oddalonych o 4 km Chrzelicach. Obecnie można w Mosznej podziwiać zadziwiający zamek – otoczony równie pięknym parkiem. Wybudowano go w trzech częściach, najstarsza z nich powstała w drugiej połowie XVIII wieku. Część wschodnia powstała do 1900 roku, najmłodsza, zachodnia na przełomie 1911/13 roku. Zachodnia część została wybudowana z myślą o goszczącym u hrabiego cesarzu Wilhelmie II. Zamek otacza przepiękny park. Można w nim podziwiać kilkusetletnie dęby, lipy i nieliczne już sosny wejmutki. Spacerując po parku wiosną, trudno nie zachwycić się ponad stuletnimi azaliami i rododendronami, których niespotykane piękno od lat przyciąga rzesze turystów. Zachowane zostały dawne bramy wjazdowe do zamku – Lwów i Gladiatorów, oraz chroniona metalowym, kutym ogrodzeniem, nekropolia dawnych właścicieli. Bajkowa architektura przyciąga zarówno turystów , jak i realizatorów filmowych. W zamku i jego otoczeniu realizowano m.in. „Test pilota Pirxa” wg. Lema, „Lubię nietoperze”, „Daas”, oraz teledysk grupy Feel.

Góra św. Anny, o wysokości 407 m n.p.m., jest największym wzniesieniem Masywu Chełmskiego na Wyżynie Śląskiej. Przed milionami lat była czynnym wulkanem, który ukształtował teren i wzbogacił go geologicznie. Dziś na szczycie góry wznosi się Sanktuarium św. Anny Samotrzeciej. Na ołtarzu głównym kościoła utrzymanego w stylu barokowym postawiono figurkę św. Anny, czczonej od wieków jako patronkę rodzin, matek, babć i wdów. Malowidła na suficie nawiązują do życia św. Anny. Określenie „Samotrzecia” interpretuje się jako „We troje razem”, albowiem wykonana z drewna lipowego figura przedstawia trzy postacie: św. Annę trzymającą na lewej ręce swoją córkę Maryję oraz na prawej swojego wnuka Pana Jezusa. „Sama jest trzecia”, jakby na drugim planie. Opiekę nad Sanktuarium sprawują franciszkanie wrocławskiej prowincji św. Jadwigi Zakonu Braci Mniejszych. Oprócz kościoła do kompleksu sakralnego należy również klasztor, Rajski Plac otoczony krużgankami, Grota Lurdzka, zespół kaplic kalwaryjskich, muzeum misyjne oraz Dom Pielgrzyma.