No. 597 Dom Modlitwy „Mizrachi” w Będzinie

Prywatny dom modlitwy założony na początku XX wieku z inicjatywy majętnego kupca będzińskiego Chila Wienera w jego kamienicy, nazywanej kiedyś potocznie „Małym Będzinem” – obecnie ul. Potockiego 3. Nazwa pochodzi od ruchu „Mizrachi” (z hebr. Wschodni) – ortodoksyjnego odłamu syjonizmu. O związkach z ruchem syjonistycznym świadczy również malarska dekoracja ścienna. Program ikonograficzny malowideł skupia się wokół trzech wątków tematycznych: pejzażowych widoków Ziemi Świętej, symboli 12 plemion Izraela oraz znaków zodiaku. Polichromie przedstawiają miejsca i symbole szczególnie ważne dla judaizmu i syjonizmu, m.in. ul. Herzla w Tel Awiwie, uliczkę w Jaffie, grób Absaloma, grób Racheli, lampkę chanukową i menorę. Dom modlitwy Mizrachi jest jednym z siedmiu w Polsce, w którym zachował się prawie pełny cykl znaków zodiaku. Po II wojnie światowej urządzono w tym miejscu piwnicę. Polichromie zostały odkryte w 2004 r. dzięki wspomnieniom dawnych, żydowskich mieszkańców miasta. W latach 2010 – 2011 przeprowadzono renowację, która na nowo przywróciła blask pomieszczeniu. Polichromie zostały nagrodzone w konkursie na najlepszą modernizacje 2011 r. w kategorii obiektów sakralnych. Od kwietnia 2012 r. obiekt jest pod opieką Muzeum Zagłębia w Będzinie.