Lista znaczków

W 44. rocznicę śmierci Tadeusza Kościuszki w 1861 r. olkuski „Komitet Narodowy” postanowił uczcić tego wielkiego Polaka poprzez „usypanie na wzgórzu pod tzw. „księżym laskiem” kopca. Niespełna dwa lata później w wyniku uczestnictwa miejscowego społeczeństwa w Powstaniu Styczniowym, carskie represje dotknęły również ten pomnik. Został on zrównany z ziemią, jednak pamięć o nim nie zaginęła. W setną rocznicę śmierci Tadeusza Kościuszki olkuszanie postanowili stworzyć kopiec na nowo. Powołano specjalny Komitet, który już od września przystąpił do prac. Przy budowie brała udział młodzież szkolna, członkowie stowarzyszeń i różnych instytucji. Na szczycie kopca ponownie stanął krzyż z cierniową koroną, pod którym umieszczono ziemię z miejsca bitwy pod Racławicami oraz pamiątkowe dokumenty. Kopiec przez lata był miejscem spotkań patriotycznych i ważnych uroczystości o charakterze narodowym. Przetrwał okres okupacji niemieckiej i rządów komunistycznych w Polsce. Obecnie kopiec mierzy siedem metrów wysokości, a wraz z wieńczącym go krzyżem osiąga wysokość trzynastu metrów.

Francesco Nullo to jeden z niezwykłych uczestników Powstania Styczniowego. Urodził się w 1826 r. w Bergamo i choć zawodowo zajmował się handlem, to aktywnie włączył się w ruch rewolucyjny w ówczesnej Europie. Wziął udział w Wiośnie Ludów, gdzie poznał się z Giuseppe Garibaldim, rozpoczynając tym samym prace na rzecz zjednoczenia Włoch. Walczył u jego boku w czasie „Wyprawy Tysiąca” na Sycylię w 1860 r. Kiedy kilka lat później na ziemiach polskich wybuchło powstanie, wraz z niewielką grupą towarzyszy dołączył do oddziału płk. Józefa Miniewskiego, który na początku maja przekroczył granicę Galicji i Królestwa Polskiego. Pierwsza potyczka z jednostkami carskimi miała miejsce 4 maja, a następnego dnia powstańcy zostali zaatakowani pod Krzykawką. W tym właśnie starciu zostali rozbici, a Francesco Nullo poległ. Kilka dni później został on pochowany na cmentarzu w Olkuszu.  W sierpniu 1908 r. postawiono pomnik na tej ważnej mogile, ale jej poświęcenie nastąpiło dopiero w styczniu 1915 r. z inicjatywy Legionów Polskich. Wielokrotnie przy tym nagrobku spotykali się przedstawiciele dwóch narodów celem upamiętnienia wspólnej historii. 

Fundacja dobrzykowskiej parafii nastąpiła przypuszczalnie w II połowie XIV w. Źródła wskazują, iż patronami najstarszej świątyni w Dobrzykowie byli: Św. Stanisław Biskup i Męczennik, Św. Dorota i Św. Barbara. W aktach wizytacyjnych z 1740 r. zachowała się wiadomość, że modrzewiowy kościół został wzniesiony w tym miejscu w 1489r. W 1635 r. ukończono kolejną świątynię. Z niej pochodzi zachowana do dziś najstarsza część obecnego kościoła – murowana zakrystia i skarbiec. W latach 1775–1776, nastąpiła gruntowna przebudowa świątyni. Przeprowadzone prace upamiętnia tablica nad wejściem do zakrystii oraz belka tęczowa z  datą ,,1774’’. Kościół konsekrowano w 1806 r. Budowla reprezentuje architekturę drewnianą, z tradycyjnym planem jednonawowej świątyni i węższym, wydłużonym prezbiterium. Wyposażenie kościoła stanowi wiele cennych zabytków renesansowo- barokowych jak pięć ołtarzy, liczne obrazy i rzeźby, a także późnorenesansowa ambona z końca XVI w., chrzcielnicy z XVI w. oraz krzyże: ołtarzowy i procesyjny. W zewnętrznych ścianach zakrystii przyciągają uwagę tablice epitafijne.

Kościół w Troszynie Polskim powstał na początku XIV w., a pierwszej konsekracji świątyni dokonano w 1341 r.  To najstarsza parafia w okolicach Gąbina.  Ponowna erekcja parafii miała miejsce w 1556 r. Od 1879 roku Troszyn wymieniany jest jako filia Czermna. Dopiero w 1974 roku z parafii Czermno wydzielono parafię Troszyn i tym samym kościół w Troszynie stał się ponownie kościołem parafialnym. Współcześnie to zarówno jeden z najmniejszych kościołów pod względem powierzchni, jak i jedna z najmniejszych wspólnot parafialnych w Diecezji Płockiej. Obecny kościół wybudowano w 1636 r. o czym świadczy data wycięta na belce tęczowej Konsekrowano go w 1665 r. W drugiej połowie XVII w. kościół został oszalowany, natomiast gruntowny remont przeszedł w XIX w. i w 1926 r. Wówczas dokonano wymiany dachu gontowego na blaszany. Kościół pobudowany na podmurówce, wnętrze salowe, kryte sklepieniem kolebkowym. W kościele są dwa ołtarze: główny z obrazem Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej i Aniołów Stróżów, późnorenesansowy z ok. 1640 r., oraz boczny ołtarz z obrazem św. Leonarda. Na uwagę zasługuje ponadto ambona późnorenesansowa z ok. 1640 r. oraz prospekt organowy również z ok. 1640 r.

Kamienica przy Starym Rynku, to najstarszy budynek w mieście i jednocześnie, obok ratusza, najcenniejszy zabytek Gąbina. Zbudowana w 1809 roku, swoją konstrukcją nawiązuje do architektury barokowej. W 1885 roku w kamienicy urodził się ostatni premier II RP, Sławoj Felicjan Składkowski. Przed pierwszą wojną światową była siedzibą lokalnego gimnazjum. W jej murach znajdował się także miejscowy sąd gminny. W ostatnich latach, obiekt był siedzibą Społecznego Muzeum Ziemi Gąbińskiej im. Sławoja Felicjana Składkowskiego oraz stowarzyszeń: Towarzystwa Miłośników Ziemi Gąbińskiej i Związku Piłsudczyków Oddział Gąbin. W roku 2017 budynek został całkowicie wyremontowany. Obecnie odbywają się w nim wystawy historyczno-kulturalne oraz ceremonie ślubne (filia Urzędu Stanu Cywilnego w Gąbinie) Kontynuuje także swoją wcześniejszą funkcję – siedziby dwóch stowarzyszeń: Towarzystwa Miłośników Ziemi Gąbińskiej oraz Związku Piłsudczyków Oddział Gąbin.

Miejski ratusz w Gąbinie został wybudowany w 1824 roku. Budowlę zaprojektował Jakub Kubicki – znany polski architekt - projektant m.in. warszawskiego Belwederu. Obiekt powstał w duchu klasycystycznym. Ratusz został wzniesiony na planie prostokąta. Posiada ryzalit z attyką oraz czterospadowy dach. Nad oknami znajdują się półkoliste arkady i zdobienia. W fasadzie od strony rynku wyraźnie widoczna wnęka z balkonem na wysokości pierwszego piętra. Druga z fasad od strony kościoła posiada wnękę ujętą między kolumnami jońskimi. Murowany ratusz zastąpił wcześniejszy, drewniany budynek, wybudowany na środku Starego Rynku w drugiej połowie XVII w. Mimo prawie dwustu lat, nadal pełni rolę siedziby lokalnej administracji samorządowej. Budynek znajduje się przy wschodniej pierzei miejskiego rynku.

Fontanna Pauckscha w Gorzowie Wielkopolskim ufundowana została w 1896 roku przez gorzowskiego przedsiębiorcę Hermanna Pauckscha. Zaprojektowana i wykonana przez Cuna von Uechtritz-Steinkircha fontanna już rok później stanęła w centrum miasta, tuż za katedrą, a w uroczystości otwarcia dnia 20 czerwca udział brał sam Hermann Paucksch. Trzon fontanny stanowił kamienny słup z postacią kobiety niosącej na ramionach koromysło z wiadrami. Postać ta symbolizuje pracowitość gorzowian i życiodajność Warty. Siedzące u stóp kobiety dzieci to symbole przemysłu, rybołówstwa i żeglugi czyli ówczesnych podstaw gospodarki. W pierwotnej formie fontanna przetrwała do 1941 roku kiedy została rozebrana i w 1942 roku przez samych Niemców przetopiona na cele wojenne. Dopiero w połowie lat 90. postanowiono zrekonstruować fontannę. Nową rzeźbę przygotowała Zofia Bilińska, a uroczystego otwarcia dokonano 2 lipca 1997 roku w rocznicę 740-lecia miasta. Po ponownym demontażu elementów fontanny i  remoncie w 2010 roku, raz jeszcze uruchomiono ją w czerwcu 2011 roku i od tego czasu jest to jeden z ważniejszych symboli miasta.

Park im. H. Siemiradzkiego położony jest na wzgórzach otaczających stare miasto w centrum Gorzowa Wielkopolskiego. Park powstawał etapami w latach 1869-1908 z inicjatywy Towarzystwa Upiększania Miasta. Do Parku Siemiradzkiego od północy przylega Park Zacisze połączony wąskim terenem zieleni. To właśnie tutaj na szczycie Kozaczej Góry znajduje się ażurowy pawilon widokowy wybudowany w 1909 roku. W południowej części parku znajduje się natomiast amfiteatr, a niedaleko niego dawna atrakcja turystyczna i jeden z najpopularniejszych punktów w mieście czyli „schody donikąd”, które pierwotnie miały prowadzić do budynku palmiarni. Tej jednak nigdy nie wybudowano stąd schody prowadziły właśnie donikąd. Powyżej schodów znajdował się kiedyś inny pawilon widokowy, po którym dzisiaj pozostała jedynie platforma widokowa. Bogate ukształtowanie terenu parku z różnicą wzniesień dochodzącą do 40 metrów, piękna szata roślinna oraz liczne malownicze doliny i wąwozy sprawiają, że park ten jest jednym z najpiękniejszych fragmentów zieleni w Gorzowie Wielkopolskim.

Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pola Bitwy nad Bzurą w Sochaczewie, posiada największy zbiór pamiątek dotyczącej jednej bitwy - rozgrywającej się na terenie całego niemal Powiatu Sochaczewskiego Bitwy nad Bzurą. Składa się na niego kolekcja broni, ekwipunku, umundurowania, przedmiotów osobistych i innych pamiątek. To jednak nie wszystko. W muzeum można również na wystawie stałej zobaczyć przedmioty związane z okresem całej II Wojny, w ogólnoświatowym jej aspekcie - a więc działalności żołnierza polskiego poza granicami okupowanej Polski. Dopełnieniem ekspozycji jest wystawa plenerowa, znajdująca się na dziedzińcu. Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pola Bitwy nad Bzurą gromadzi ponadto zabytki kultury materialnej, dokumentacje i archiwa, związane z wielowiekowymi dziejami Sochaczewa oraz Ziemi Sochaczewskiej.

Świeradów-Zdrój położony w sercu Gór Izerskich i znany jest przede wszystkim jako miejscowość turystyczno-uzdrowiskowa. Odwiedzając to miasto warto jednak nie tylko podziwiać zabytki i walory krajobrazowe, ale także poznać jego ciekawą historię. W Świeradowskiej Izbie Pamięci, niczym w wehikule czasu, można przenieść się do minionych wieków i lepiej poznać zamierzchłe dzieje miejscowości. Izba Pamięci istnieje od 2010r., a w 2020 r. została rozbudowana. Jest to prywatne muzeum, które w zabytkowym budynku prezentuje liczne pamiątki związane ze Świeradowem oraz terenami Śląska. Dzięki prezentowanym pamiątkom, dokumentom i innym przedmiotom można zobaczyć, a nawet wręcz dotknąć historię miasta. Wśród licznych eksponatów znajdziemy wyroby szklarskie, materiały dotyczące historii miejscowego uzdrowiska, Kolei Izerskiej czy nieistniejącej już osady Gross Iser. W Izbie Pamięci można dowiedzieć się, jak wyglądało życie prostych mieszkańców. Znajdują się tu przedmioty gospodarstwa domowego z końca XIX i początku XX w. oraz wyroby lokalnych rzemieślników, a także wiele innych ciekawych skarbów.

UWAGA! Poza oficjalnymi godzinami otwarcia istnieje możliwośc umówienia indywidualnego zwiedzania dzwoniąc pod numer 609 066 152

Wielka Wojna dotarła na tereny Iłowa w październiku 1914 r., a najkrwawsze walki toczyły się w nocy z 4 na 5 grudnia 1914 r. Tyraliery niemieckich żołnierzy próbowały zdobyć Iłów niespodziewanie ostrzelani przez Rosjan z broni maszynowej. Wielokrotne próby ataku niemieckich wojsk zakończyły się fiaskiem. Narastał chaos. Rosjanie okrążyli Iłów. Niemcom kończyła się amunicja, toczyła się walka na śmierć i życie. 8 grudnia Niemcy ponownie przystąpili do ataku. 14 grudnia Rosjanie opuścili Iłów. Była to jedyna wojna, podczas której nieprzyjaciół grzebano we wspólnych mogiłach i nikt ze zwycięzców nie deptał krzyży, ani nie równał nagrobków z ziemią. Iłowski cmentarz wojenny powstał w 1917 roku. Spoczęło na nim 141 żołnierzy niemieckich oraz 13 żołnierzy rosyjskich. Na wysokości wsi Obory znajduje się kolejna nekropolia z walk grudniowych 1914 roku. Spoczęło w niej 164 żołnierzy niemieckich. Na zachód od drogi Wszeliwy-Załusków znajduje się cmentarz kryjący szczątki 503 żołnierzy armii rosyjskiej i 510 żołnierzy armii niemieckiej. Znaczek turystyczny upamiętnia wszystkie ofiary poległe na ziemi iłowskiej - żołnierzy i ofiary cywilne.

Założone w XIII w. Opactwo w Henrykowie, znane jako miejsce spisania „Księgi henrykowskiej”, w której 750 lat temu zapisano pierwsze zdanie w języku polskim. Na pocysterski kompleks klasztorny składa się kościół Wniebowzięcia NMP i św. Jana Chrzciciela, w którym możemy podziwiać słynne "stalle henrykowskie", barokowy klasztor z XVII w., tarasowy ogród włoski z XIX wieku i XVIII-wieczny ogród opacki, w którego centrum stoi dawny pawilon letni opatów, a z boku dawna oranżeria. Zachował się również fragment XVII-wiecznego muru obronnego z barokowymi bramami: Dolną i Górną. Na wschód od klasztoru rozciąga się wspaniały park krajobrazowy w Henrykowie z licznymi pomnikami przyrody. Całość stanowi piękny, fascynujący kompleks architektoniczno - przyrodniczy, w którym można spędzić cały dzień, odpocząć, zrelaksować się i wyciszyć.

Nie była kobietą, lecz... białą niedzwiedzicą, którą w 1919 roku na targu w rosyjskim Archangielsku, zakupił jeden z przebywających tam polskich żołnierzy. Niedźwiedzica miała być prezentem dla pewnej kobiety, o której względy żołnierz konkurował w włoskim kapitanem. Niestety sytuacja wymknęła się spod kontroli i niedźwiedzica Baśka zadarła z psem dowódcy wszystkich wojsk Ententy na Murmanie, przez co trafiła do Baonu Wojska Polskiego (zwanego Baonem Murmańskim). Wytresowana przez kaprala Smorgońskiego, który był jej opiekunem, stała się jednym z żołnierzy. Została nauczona elementów musztry, w tym salutowania i naśladowania kroku marszowego.  Poprzez Gdańsk trafiła do Twierdzy Modlin, gdzie mieszkała i zażywała kąpieli w wodach rzek. Miała nawet okazję poznać osobiście Józefa Piłsudskiego, któremu salutowała podczas wojskowej defilady na warszawskim placu Saskim w 1919 r. Baśka zginęła tragicznie z rąk miejscowych chłopów, którzy po tym jak zerwała się z łańcucha podczas kąpieli i uciekła, zadźgali ją widłami i oskórowali. Dziś pomnik niedźwiedzicy stoi tuż obok Muzeum Kampanii Wrześniowej i Twierdzy Modlin. 

Budynek ten powstał na początku XX w., w latach 1905-1906, jako kasyno dla oficerów rosyjskich stacjonujących w twierdzy Nowogieorgiewsk. Ten ciekawy obiekt architektoniczny o charakterze pałacowym, wybudowano na planie litery „T”. Fasada nosi cechy architektury gotyckiej. Z kolei eklektyczne wnętrza zachwycają sztukatorską ornamentyką. Był to budynek bardzo nowoczesny jak na początek XX wieku. Posiadał, jako pierwszy w Modlinie, oświetlenie elektryczne oraz centralne ogrzewanie na parę wodną. Ponadto w kasynie działała klimatyzacja nawiewająca czyste i świeże powietrze oraz wywiewająca powietrze zużyte. Obecnie kasyno pełni rolę Wojskowego Domu Kultury z wciąż urzekającą swoim wyglądem dawną salą restauracyjną oraz salą balową.

Budowę spichlerza zbożowego w Modlinie rozpoczęto jeszcze w czasach Królestwa Polskiego w 1832 roku, a ukończono w 1844 roku. Ta monumentalna budowla o wymierach 165m/22m powstała na podstawie projektu Jana Jakuba Gaya. Od strony Narwi budynek posiadał trzy otwarte portale, przy czym portal środkowy, największy, wyposażony był w urządzenia dźwigowe, ze schodami dochodzącymi do samego lustra wody. Od strony lądu znajdował się jeden portal umieszczony w środkowej cześci. Spichlerz był budowlą czterokondygnacyjną z zewnątrz, jednak w środku posiadał sześć kondygnacji. Grubość murów spichlerza dochodziła do 2 m. Rolą tej budowli było magazynowanie żywności. Początkowo był to magazyn zboża, jednak później, aż do roku 1939 gromadzono w nim prowiant dla intendentury wojskowej i magazynu wojennego. Obiekt ten użytkowany był do września 1939 roku. Zbombardowany pod koniec września został w znacznym stopniu zniszczony. Tuż po wojnie rozebrano zachodnie skrzydło budowli, która do dzisiaj od czasów wojny stoi w niezmienionym stanie.

Muzeum Kampanii Wrześniowej i Twierdzy Modlin zostało utworzone w budynku dawnych koszar oficerskich, na terenie Modlina-Twierdzy. W 2017 roku obiekt przeszedł gruntowny remont, dzięki czemu ekspozycja zyskała jeszcze lepszy, ciekawszy wymiar. Muzeum rozpoczyna swą historyczną opowieść od Kampanii Wrześniowej ’39 r. II Wojny Światowej, obrony Twierdzy „Modlin” – jednej z największych europejskich budynków fortyfikacyjnych. Punktem kulminacyjnym jest replika prochowni pełniącej rolę bunkra, gdzie można na własnej skórze odczuć namiastkę grozy nalotu niemieckich bombowców. Opowieść sięga także czasów napoleońskich i roli Twierdzy „Modlin” w czasach carskiej Rosji i rozbiorów Rzeczypospolitej Polskiej.

Zachowany do chwili obecnej spichlerz wybudowany został w 1749 r. Wzniesiony został w technice ryglowej na planie prostokąta o wymiarach 19,5 x 11 m. Ściany kratownic wypełnione są czerwoną cegłą, widoczną jeszcze od strony zachodniej. Jest budynkiem trzykondygnacyjnym z użytkowym poddaszem, niepodpiwniczony. Na szczycie frontowym od strony wschodniej znajduje się daszek, pod którym znajdował się wyciąg kołowy. Wnętrze zachowało pierwotny charakter magazynowy. Dach jest kryty ceramiczną dachówką karpiówką, ułożoną w „koronkę”. Otwory okienne, których liczbę po remoncie w latach 80. XX w. zmniejszono, zamykane są na drewniane okiennice. Budynek oddalony jest 11,5 m od Iny i stanowi urokliwy, rzadki element współczesnego krajobrazu miasta. Od grudnia 1995 r. znajduje się w rękach prywatnych.

Mury miejskie, których fragmenty przetrwały do czasów współczesnych zaczęto budować na początku XIV w. Najpiękniejszy ich fragment znajduje się nad Iną. W tym fragmencie murów zachowała się także Furta Wodna prowadząca z portu do miasta oraz dwie baszty. Pierwsza z nich Baszta Więzienna nazywana także Basztą Prochową posiada cylindryczny kształt i znajduje się w południowo-zachodniej, narożnej części murów. Druga zwana Basztą Menniczą w dolnej części założona została na planie prostokąta i wybudowana razem z Furtą Wodną. Część górna, ośmioboczna pełniła funkcję mennicy miejskiej. Wzdłuż tego fragmentu murów znajduje się 5 rzeźb granitowych tworzących goleniowską Aleję Legend. Drugi fragment murów biegnie wzdłuż Placu Planty oraz niewielkie fragmenty w pobliżu Bramy Wolińskiej.

W 2008 r. w XIX w. willi mieszczańskiej z końca XIX w. otwarto Ośrodek Dokumentacji Dziejów Ziemi Goleniowskiej. Od koloru klinkierowej cegły, z której wykonana jest elewacja budynku nazywany jest także „Żółtym Domkiem". W Ośrodku znajdują się: ekspozycja ilustrująca narodziny miasta i przynależność Goleniowa do Hanzy, salonik mieszczański z przełomu XIX/XX wieku z jedwabną tapetą, sztukaterią przy suficie, meblami i zegarem z epoki, ekspozycja przybliżająca wydarzenia z 1945 r. w Goleniowie, sala z eksponatami z czasów powojennej historii miasta, sala pamiątek 2 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego, wystawy czasowe i zbiory przedmiotów codziennego użytku przekazywane przez mieszkańców Ziemi Goleniowskiej. ODDZG jest czynny od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 16.00. Wstęp do Ośrodka jest bezpłatny.

Kościół św. Katarzyny wybudowany został w XV w. w stylu gotyckim na fundamentach kościoła romańskiego. W swojej historii kilkakrotnie padał ofiarą pożarów i kilkakrotnie był przebudowywany. W wyniku pożaru w 1686 r. zniszczeniu uległ jego średniowieczny wystrój oraz dokumenty dotyczące historii świątyni. Wiele zmian zaszło w latach 1865–1867, a w 1892 r. wykonano nowe neogotyckie zwieńczenie wieży w postaci czterech narożnych wieżyczek i trójkątnych szczytów z zegarami. W czasie walk o miasto kościół został zniszczony. W 1957 r. rozpoczęto jego odbudowę, którą w głównej części zakończono w 1961 r. Ostatnie prace wykonano w 1967 r. i dotyczyły one wykończenia wieży, której przywrócono formę z XVIII w. Obecny wystrój wnętrza świątyni jest odtworzeniem planów XIX wiecznej regotyzacji.

Kościół ewangelicki w Ziębicach został zbudowany na potrzeby ziębickich ewangelików w latach 1796–1797, wg projektu architekta N. von Gneisenau. Budowla powstała w miejscu i z wykorzystaniem elementów dawnego renesansowego pałacu książęcego. Pałac ten, wzniesiony ok. 1500 r., był letnią rezydencją książąt ziębickich i wdów książęcych. W przyziemiu i okalającym murze znajdziemy relikty (kamieniarka) z dawnego pałacu książęcego. Poświęcenia kościoła ewangelickiego dokonano w 1798 roku. Wnętrze pierwotnie posiadało dwie kondygnacje oraz empory wzniesione na planie elipsy.  Po 1945 i zniszczeniach wojennych, w latach 1968-1969 zostało przebudowane dla celów oświatowych, a obecnie staje się centrum spotkań i wydarzeń kulturalnych. W planach jest także udostępnienie wieży widokowej kościoła na potrzeby ruchu turystycznego.

Piękna studnia powstała w 1686 roku, z fundacji burmistrza Nysy – Caspra Naasa, a jej wykonaniem zajął się nadzorca biskupiej mennicy i arsenału Wilhelm Helleweg. Studnia ma głębokość 7 metrów, a jej kamienna cembrowina została wykonana z marmuru sławniowickiego. Krata Pięknej Studni, jest arcydziełem barokowej sztuki kowalskiej, ozdobionej ornamentyką roślinną i zwierzęcą, a wieńczy ją dwugłowy orzeł habsburski. Studnia została ozdobiona tą wspaniałą kratą, aby uniemożliwić zatrucie wody w studni, co kilkakrotnie się zdarzało w historii wojen Nysy. Dodatkowo dzień i noc studni pilnowało dwóch strażników. Jak ważne było to ujęcie wody może świadczyć choćby fakt, że aby bardziej zabezpieczyć wodę w tej studni zamontowano w niej pierwszą na Śląsku pompę wodną. Dziś ze stojącej w pobliżu rynku studni już nikt nie czerpie wody. Piękna za dnia i cudownie oświetlona w nocy stanowi wyjątkową atrakcję turystyczną miasta.

Należący do Szlaku Architektury Drewnianej zabytkowy kościół o konstrukcji zrębowej wzniesiony został w roku 1779 w Przyszowicach koło Gliwic, skąd w latach 1957–58 przeniesiono go do Istebnej. Do roku 1967 nie pełnił on tu funkcji sakralnej, ale muzealną, co bardzo smuciło tutejszych mieszkańców. Dopiero począwszy od Wigilii Bożego Narodzenia roku 1970 w świątyni zaczęto regularnie odprawiać niedzielne Msze Święte, a w roku 1983 erygowano tutejszą parafię!Obiekt otoczony jest niskim daszkiem, pełniącym funkcję sobót. Od frontu znajduje się kruchta, a nawa przechodzi w trójboczne, węższe od niej prezbiterium. Świątynię nakrywa gontowy dwuspadowy dach z wieżyczką na sygnaturkę. Wewnątrz barokowy biały ołtarz z XVIII – wiecznym obrazem Ukrzyżowanie oraz barokowa ambona z roku 1697 ozdobiona płaskorzeźbami czterech Ewangelistów.

Muzeum ,,Świętokrzyski Sztetl’’ w Chmielniku w woj. świętokrzyskim znajduje się w murach XVIII-wiecznej synagogi. Nowoczesna i multimedialna wystawa w połączeniu z tradycyjnymi eksponatami zachęca do poznania sztetli – przedwojennych miasteczek żydowskich z terenu dawnej Kielecczyzny. Atrakcją muzeum jest jedyna na świecie – a przez to absolutnie unikatowa – szklana bima, pomyślana jako uwspółcześniona rekonstrukcja dawnej bimy – czyli miejsca do odczytywania Tory. We współczesnym chmielnickim muzeum bima służy do minikoncertów lub ekskluzywnych prezentacji, zaś sama w sobie, dzięki niepowtarzalnej grze światła w szklanych elementach - ogniskuje uwagę każdego z gości. Na dawnym babińcu odbywają się wydarzenia artystyczne oraz prezentowane są wystawy czasowe. Przy synagodze na najstarszym cmentarzu żydowskim znajduje się ,,Dom Cienia’’ upamiętniający dawnym żydowskich mieszkańców Chmielnika.

Skawiński Dworzec swoją historię rozpoczyna w roku 1884. Skawina znajdowała się wówczas na terenie Galicji. Panujący cesarz Austro-Węgier Franciszek Józef I postanowił, że na terenie miasta powstanie Galicyjska Kolej Transwersalna, która stała się jedną z inwestycji upamiętniających 500-lecie rządów Habsburgów. Dworzec Kolejowy w Skawinie od XIX wieku stanowi ważny punkt na mapie miasta. Wraz z upływem lat budynek niszczał i utracił swoją podstawową funkcję. W 2017 roku  rozpoczęła się modernizacja skawińskiego Dworca w ramach projektu „Dworzec "Biblioteka Skawina" - przywrócenie budynkowi dworca kolejowego w Skawinie walorów zabytku z przeznaczeniem obiektu na cele publiczne”. Od 1 lipca 2020 roku w budynku Dworca PKP mieści się siedziba Miejskiej Biblioteki Publicznej w Skawinie.