
No. 1358 Parowozownia Gniezno - Żuraw węglowy
Parowozownia w Gnieźnie zlokalizowana jest po południowej stronie gnieźnieńskiej stacji kolejowej i przykuwa wzrok charakterystyczną zabudową. Na szczególną uwagę zasługuje tu jednak kolejowy żuraw węglowy, który pod koniec 2024 roku został wpisany do Rejestru Zabytków. Żuraw ten powstał w latach 1941-1942 w Maschinenfabrik Deutschland w Dortmundzie i posiada napęd elektryczny wykonany w Berlinie przez firmę Siemens-Schuckertwerke. Żuraw oparty jest na metalowej ramie, w górnej części znajduje się obudowana drewnem budka sterownicza. Maszyna zachowała się w całości - wewnątrz znajdują się oryginalne silniki. Jeden z nich obraca bęben z liną podnoszącą szczęki chwytaka unoszącego węgiel, drugi z silników swoją moc przekazuje do przekładni napędzającej układ jezdny, poruszający się po dwóch szynach o rozstawie 5 m. Szyny te umożliwiają przejazd żurawia na odcinku 300 metrów. Oryginalnie żuraw posiadał czterokomorowy zasobnik węglowy i użytkowany był przy obsłudze parowozów aż do lat 90. XX wieku. Obecnie jest to jedyny tego typu żuraw zachowany w Polsce i jeden z dwóch na całym świecie co czyni to urządzenie jednym z najważniejszych zabytków technicznych w Polsce.