Kolekcjonerskie Znaczki Turystyczne

Karliczka (Porzana pusilla) to gatunek małego ptaka wodnego z rodziny chruścieli. W Polsce ptak ten jest bardzo rzadko spotykany, przy czym osobniki spotykane w naszym kraju najprawdopodobniej do Polski zalatują. Niegdyś karliczka gnieździła się na Śląsku. Prawdopodobnie ostatnie widziane u nas osobniki obserwowano pod Janowem Lubelskim, jednak nie są to informacje potwierdzone naukowo stąd właśnie przyjmuje się, że gatunek ten do Polski sporadycznie zalatuje. Karliczka jest ptakiem średniej wielkości. Jej długość to ok. 15-20 cm, a rozpiętość skrzydeł od 20 do 35 cm., przy wadze w granicach ok. 55 g. Jest to gatunek żyjący wyłącznie na leżących w pobliżu wody okresowo zalewanych łąkach porośniętych turzycami. Pożywieniem karliczki są głównie owady, a w niewielkim stopniu także zielone części roślin. W Polsce karliczka objęta jest ochroną gatunkową.

Tur (Bos primigenius) – to wymarły gatunek ssaka z rodziny wołowatych. Wyglądem ogólnym przypominał duże rasy prymitywne bydła domowego. Na podstawie literatury szacuje się, że byki miały ok 1,6 do 1,9 metra wysokości w kłębie i około 3 metrów długości tułowia wraz z głową. Tury posiadały bardzo charakterystycznie gięte rogi. Rosły one na boki i do góry, a następnie wyginały się do przodu Rogi miały barwę kości słoniowej z ciemniejącymi końcówkami. Tur w przeważającym stopniu był trawożercą oraz gatunkiem typowo leśnym. Zamieszkiwał tereny zwartych, gęsto podszytych puszcz gdzie zasiedlał tereny podmokłe i bagienne, odporne na sukcesję leśną. Tereny te zapewniały turowi obfitą bazę pokarmową, a w okresie zimowym pozwalały na urozmaicenie diety o występujące tu licznie pędy i korę młodych drzew i krzewów. Przyczyną wymarcia turów był rozwój rolnictwa i związane z nim zanik i zmniejszenie powierzchni lasów. Główną ostoją turów w Polsce była Puszcza Jaktorowska, a ostatnia samica padła z przyczyn naturalnych w 1627 roku.

Bojownik batalion (Calidris pugnax) to średni ptak wędrowny z rodziny bekasowatych. Zamieszkuje północno-wschodnią Europę i Syberię. Zimuje w Afryce, na Bliskim Wschodzie oraz w Indiach. Niekiedy dolatuje tylko do Morza Północnego i Wielkiej Brytanii. W Polsce skrajnie nieliczny ptak lęgowy - rocznie zakłada gniazda od 50 do 80 samic, przy czym nie znana jest dokładnie liczebność samców. Batalion występuje głównie na Bagnach Biebrzańskich. Pojedyncze lęgi stwierdzano również na Polesiu Lubelskim, nad jeziorem Jamno i u ujścia rzeki Redy. W Polsce, obok Niemiec, Belgii, Holandii i Francji, przebiega jego południowa granica występowania. Batalion charakteryzuje się silnym dymorfizmem płciowym. Samiec (29-32 cm) większy od samicy (22- 26 cm), w szacie godowej pióra na przodzie szyi tworzą jednobarwną lub prążkowaną kryzę (czarną, czerwonobrązową lub białą). Długie, zakręcone pióra na potylicy tworzą rodzaj uszu. Przód i boki głowy nieopierzone. Ponadto zmienny również rysunek od jednolitego koloru poprzez plamki i prążki. To wszystko sprawia, że ubarwienie samców jest równie niepowtarzalne co układ linii papilarnych u człowieka. Pożywienie stanowią głównie owady, ale także skorupiaki wodne oraz ślimaki, a okresowo także nasiona. Zagrożeniem dla gatunku jest osuszanie bagien i ich zarastanie krzewami.

Biegus zmienny (Calidris alpina) – ptak z rodziny bekasowantych o ciele długości od 16 do 22 cm. Sylwetka dość krępa o krótkiej szyi i niezbyt długich nogach. W szacie godowej łatwo rozpoznawalny po czarnej plamie na brzuchu. Jest to skrajnie nieliczny ptak lęgowy (ok 10 gniazdujących par w Polsce), natomiast licznie występuje podczas przelotów. W ostatnich latach gniazdował tylko na kilku stanowiskach: w delcie Świny, nad jez. Łebsko, w rejonie ujścia Redy do Zat. Puckiej. Niegdyś występował także na Bagnach Biebrzańskich. Pokarm stanowią drobne bezkręgowce zbierane z powierzchni lub poprzez sondowanie w miękkim podłożu. W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej. Zagrożeniami dla tego gatunku są osuszanie podmokłych łąk lub szybkie ich zarastanie i niszczenie terenów lęgowych, a dla ptaków wędrujących - ubywanie naturalnych plaż i ich nadmierna penetracje przez ludzi.

Brodziec pławny (Tringa stagnatilis) – średniej wielkości ptak wędrowny z rodziny bekasowatych o długości ciała w granicach 20-26 cm. Zamieszkuje środkową Eurazję od wschodniej Ukrainy po wschodnią Syberię. Zimuje w basenie Morza Śródziemnego i Afryce, a także na Bliskim Wschodzie. Gatunek skrajnie nieliczny nieregularnie gniazdujący na północnym wschodzie kraju. Przyjmuje się, że w Polsce gniazduje do 5 par tego gatunku. Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego. W szacie spoczynkowej spód ciała biały, a wierzch szary. W szacie gotowej wierzch ciała brązowoszary z ciemnymi plamami. Pożywieniem są drobne bezkręgowce wodne zdobywane podczas brodzenia. Gatunek chroniony, wymieniony w Polskiej czerwonej księdze zwierząt jako silnie zagrożony z powodu osuszania terenów bagiennych.

Cietrzew (Lyrurus tetrix) to duży ptak, wielkości kury domowej, z rodziny głuszcowatych. Zamieszkuje strefę lasów iglastych północnej i środkowej Eurazji, od Europy Zachodniej i Wielkiej Brytanii po Wschodnią Syberię. W Polsce to bardzo nieliczny ptak lęgowy. Zamieszkuje głównie wschodnią i południową część kraju - Karpaty Zachodnie, Sudety Zachodnie, Kielecczyznę oraz Bory Dolnośląskie. Samiec czarny z granatowym połyskiem z wyjątkiem białego podogonia i pasków skrzydłowych. Ogon w kształcie liry. Nad okiem czerwona brew nabrzmiewająca w okresie godowym. Samica brązowa z pręgowanym wzorem o barwie rdzawej, płowej i szarej. Ogon bez liry, płytko wcięty. Pożywieniem cietrzewi są głównie rośliny, ale menu ptaki te wzbogacają także bezkręgowcami. Jeszcze w 2003 roku jego liczebność szacowano na ok 2500 osobników. Do roku 1995 gatunek ten był ptakiem łownym. Obecnie mimo prób prawnej ochrony jego populacja stale maleje.

Koza złotawa (Sabanejewia aurata) – gatunek słodkowodnej ryby z rodziny piskorzowatych. Żyje w czystych, szybko płynących rzekach, zarówno płytkich jak i głębokich. Chętnie chowa się między kamieniami. Ciało koloru jasnożółtego. Wzdłuż grzbietu ciągnie się rząd średnio 12–13 ciemnych, dużych, brązowych plam. Podobne plamy w liczbie od 9 do 18 tworzą rzędy po bokach ciała. Plamy te są nieregularne lub prawie kwadratowe. Pomiędzy plamami grzbietowymi i bocznymi liczne drobne plamki. Przy nasadzie płetwy ogonowej znajdują się dwie wyraźne, ciemne plamy, które czasami leżą blisko siebie. Ryba ta odżywia się drobnymi bezkręgowcami dennymi, głównie larwami i poczwarkami ochotek. pokarm uzupełniający stanowią skorupiaki: wioślarki i widłonogi. W Polsce po raz pierwszy kozę złotawą stwierdzono w 1950 roku. Obecnie najwięcej stanowisk znajduje się w Bugu i jego dopływach, a także w Pilicy. Gatunek objęty ochroną gatunkową.

Minóg morski (Petromyzon marinus) – pasożytniczy gatunek bezżuchwowca z rodziny minogowatych. Występuje wzdłuż kanadyjskich i europejskich wybrzeży Oceanu Atlantyckiego, Morza Bałtyckiego, zachodniej części Morza Śródziemnego. W okresie tarła wpływa do rzek. Gatunek wędrowny, w dużych jeziorach tworzy formy słodkowodne. W Polsce rzadki, głównie w przybrzeżnej strefie Bałtyku, pojedynczo w północnym i środkowym dorzeczu Wisły. Ciało wężowate o przeciętnej długości ok. 100 centymetrów, ubarwione na grzbiecie zwykle szaroniebiesko, a na spodzie srebrnobiałe. Na bokach głowy widoczne siedem par otworów skrzelowych, przy czym dwie wyraźnie oddzielone od siebie. Pysk ma postać dużej przyssawki z dwoma, zrośniętymi ze sobą, zębami rogowymi w górnej części i 7 oddzielnymi u dołu. Larwy żywią się drobnymi organizmami unoszącymi się w wodzie natomiast osobniki są pasożytami, atakując głównie dorsze, łososie i węgorze. W Polsce objęty ochroną gatunkową ścisłą.

Nocek łydkowłosy (Myotis dasycneme) to nietoprze z rodziny mroczkowatych. Jest to jeden z większych gatunków w rodzaju Myotis o długości głowy i tułowia 43–60 mm. Grzbiet wyraźnie ciemniejszy od jasnego brzucha. Żywi się owadami, głównie muchówkami z rodziny ochotkowatych, wodnymi chrząszczami i chruścikami. Jest związany z dużymi zbiornikami wody, zarówno stojącej jak i płynącej, nad którymi poluje, chwytając ofiary znad samej tafli. W Polsce jest objęty ścisłą ochroną gatunkową oraz wymagający ochrony czynnej, dodatkowo obowiązuje zakaz fotografowania, filmowania lub obserwacji, mogących powodować płoszenie lub niepokojenie. W Polsce znane są tylko dwie kolonie rozrodcze tego gatunku (w Jeleniewie na Suwalszczyźnie i w Lubni na Pomorzu), choć na podstawie badań przypuszcza się o istnieniu jeszcze kilku obszarów, w których gatunek ten się rozmnaża. Nocek łydkowłosy jest lokalnie pospolitym i licznym gatunkiem w Holandii, zachodniej Danii, Łotwie i Rosji.

Nocek orzęsiony (Myotis emarginatus) to średniej wielkości nietoperz z rodziny mroczkowatych. Futro na grzbiecie brązowe, a na brzuchu jasne z szarobrązowymi lub brązowymi końcówkami. Skrzydła szerokie. Cechą charakterystyczną tego gatunku jest wyraźne wycięcie na zewnętrznym brzegu ucha, sięgające połowy jego długości. Błona skrzydłowa dochodzi do nasady palców stopy. Występuje w południowej i zachodniej Europie. W Polsce do niedawna był bardzo rzadko obserwowany i spotyka się go wyłącznie w południowej części kraju. Obecnie, dwa największe zimowiska nocka orzęsionego to Jaskinia Niedźwiedzia oraz Jaskinia Racławicka. W okresie letnim notowany w kilku miejscach głównie na strychach kościołów i w pobliżu jaskiń. Poluje latając w pobliżu koron drzew lub krzewów,  łowiąc ofiary w locie lub zbierając z powierzchni roślin. W Polsce jest objęty ścisłą ochroną gatunkową oraz wymagający ochrony czynnej.

Orzeł przedni (Aquila chrysaetos) – to duży ptak z rodziny jastrzębiowatych zamieszkujący północną Afrykę, środkową Azję, Amerykę Północną i Europę. W Polsce skrajnie nieliczny ptak lęgowy (ok. 30-35 par). Występuje głównie w Karpatach - przede wszystkim w Tatrach, Pieninach, Beskidzie Niskim i Sądeckim i Bieszczadach. Na nizinach spotykany m.in. na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego. Upierzenie u osobników dorosłych całkowicie brązowe. Dziób żółty, czarno zakończony. Samice są większe od samców. W Polsce drugi co do wielkości ptak drapieżny. Rzadszy od bielika. Poluje m.in. na gryzonie, ale nie pogardzi też kotami domowymi, zającami czy lisami. Gniazduje na niedostępnych półkach skalnych w górach.  Na obszarach nizinnych gniazduje na drzewach. Wokół gniazd orłów przednich obowiązuje strefa ochronna: przez cały rok w promieniu do 200 m, a okresowo o promieniu do 500 m od gniazda.

Kobczyk (Falco vespertinus ) to ptak drapieżny z rodziny sokołowatych. W Polsce obecnie ptak ten jest gatunkiem przelotnym, podczas gdy dawniej był ptakiem sporadycznie lęgowym. Widywany od kwietnia do października. Gatunek ten żywi się większymi owadami i tylko sporadycznie w swoim menu sięga po drobne gryzonie, płazy, gady i ptaki. Gniazduje zwykle w opuszczonych gniazdach srok, wron, gawronów lub w dużych dziuplach, czasem w norach i na półkach skalnych. Kobczyk jest ptakiem średniej wielkości. Jego średnia długość to ok 30 cm., a rozpiętość skrzydeł to ok. 60-70 cm. W Polsce ptak ten objęty jest ścisłą ochroną gatunkową.

Parposz - (Alosa fallax) – gatunek ryby z rodziny śledziowatych. Występuje w Morzu Bałtyckim oraz północno-wschodnim Oceanie Atlantyckim wzdłuż wybrzeży Europy, od Norwegii do Maroko, spotykany również w Morzu Śródziemnym i w Morzu Czarnym. Długość do 60 cm. Ciało bocznie spłaszczone, dość wysokie, pokryte rzędami dużych, kolistych łusek. Na bokach tuż za pokrywami skrzelowymi występuje od 4 do 8 ciemnych plam. Odżywia się głównie małymi rybami i skorupiakami. Gatunek w Polsce objęty ścisłą ochroną gatunkową.

Podgorzałka (Aythya nyroca) to średniej wielkości ptak z rodziny kaczkowatych występujący od Europy Środkowej i Wschodniej po zachodnią Mongolię. Populacje północne wędrowne, zimują w basenie Morza Śródziemnego. Samiec nieco większy od samicy. Długość ciała średnio 40-46 cm, waga do 700 gram. W okresie godowym jego głowa, szyja i pierś barwy kasztanowordzawej, na podbródku biała plama, oczy białe. Samica o ciemniejszym ubarwieniu po bokach, wchodzącym w szarości, a na grzbiecie ciemnobrązowa.  Oczy brązowe, a na podbródku brak białej plamy. U obu płci na kuprze białe lusterko, w locie widoczne jako biały pas. Gatunek zamieszkujący stojące, gęsto zarośnięte zbiorniki wody słodkiej. Pokarm w postaci roślin wodnych z niewielką domieszką bezkręgowców, zdobywany podczas nurkowania. W Polsce gatunek ten objęty jest ochroną gatunkową ścisłą.

Podkowiec mały (Rhinolophus hipposideros) to ssak z rzędu nietoperzy z rodziny podkowcowatych. Gatunek ten występuje w południowej i środkowej Europie. W Polsce stwierdzany w Karpatach, Sudetach oraz na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, a nielicznie także na Nizinie Śląskiej. Gatunek ten należy najmniejszych nietoperzy występujących w Polsce. Długość jego ciała  to około 40 mm, rozpiętość skrzydeł do 250 mm. Dookoła nozdrzy znajduje się narośl skórna w kształcie podkowy służąca do skupiania wiązki sygnałów echolokacyjnych. Jego pokarm stanowią głównie owady latające nocą, choć nie pogardzi pająkami i parecznikami. Podkowiec mały jest gatunkiem ciepłolubnym, stąd zwykle przebywa w miejscach dobrze izolowanych termicznie. Na wiosnę dorosłe samice tworzą kolonie rozrodcze izolując się od samców. Po 7-8 tygodniach rodzą młode, które po okresie ok. 6 tygodni osiągają zdolność do samodzielnego życia. W Polsce gatunek ten objęty jest ochroną ścisłą.

Rożeniec (Anas acuta) to gatunek dużego, wędrownego ptaka wodnego z rodziny kaczkowatych. Długość ciała dorosłych osobników sięga od 50-75 cm, a rozpiętości skrzydeł do 85 cm.  Ptak ten zamieszkuje północne części Eurazji i Ameryki Północnej. Przeloty odbywają się w marcu i kwietniu oraz we wrześniu i listopadzie. W Polsce gniazduje nielicznie głównie na północy kraju. Gatunek o charakterystycznej długiej smukłej szyi i długim ogonie. Samiec w szacie godowej ma głowę i górną część szyi ciemnobrązowe, przód szyi i wole białe, tył szyi szary, a w górnej części czarny. Samica szarobrązowa z brązowymi cętkami i białawym brzuchem. Rożeńce zamieszkują stojące wody śródlądowe z bogatą roślinnością. Gniazdo zakładane na lądzie, pod osłoną traw lub turzyc, zazwyczaj w pobliżu wody nad jeziorami lub stawami. Pokarm stanowią drobne bezkręgowce wodne np. owady, kijanki, drobne ryby i rośliny wodne. Gatunek objęty ochroną ścisłą.

Smużka stepowa (Sicista subtilis) to gryzoń z rodziny skoczkowatych. Gatunek ten występuje w Środkowej Europie, Ukrainie, strefie stepowej Rosji. Na południu sięga do Węgier i północy Kazachstanu, aż do południowo-zachodnich Chin. W Polsce znana od 1994 roku, z jednego stanowiska między miejscowościami Kornie i Machnów Stary, gdzie stwierdzono jeden okaz i kości kilku innych znalezione w wypluwkach ptasich. Charakterystyczna dla tego gatunku jest szarobrązowa sierść przecięta na grzbiecie wąską ciemną smugą i długi sięgający 130% długości ciała ogon. Smużka zamieszkuje podziemne nory na obszarach stepowych. Żywi się głównie owadami i innymi bezkręgowcami. Zimą zapada w sen zimowy.

Suseł perełkowany (Spermophilus suslicus) – średniej wielkości gryzoń z rodziny wiewiórkowatych. Występuje w Rosji, na Ukrainie, w Mołdawii, a także nielicznie na Białorusi oraz w południowo-wschodniej Polsce.  W Polsce spotykany jest jedynie między Wieprzem, a Bugiem. Jest objęty ochroną gatunkową, zaś cztery zwarte kolonie są objęte ochroną rezerwatową. Zaliczany jest do gatunków zanikających. Suseł perełkowany jest gryzoniem o średniej wielkości osiągając długość od 178 do 247 mm. Porośnięty sztywną sierścią ogon ma długość 2,5–5,6 cm.  Gęsta, żółtawo-szaro-brązowa sierść części grzbietowej jest nakrapiana wyraźnymi białymi  „perełkami”  o średnicy około 4 mm. Sierść na klatce piersiowej jest szaro-ruda lub szaro-żółta,  na bokach natomiast żółtawo-szara. Suseł perełkowany jest zwierzęciem stadnym. Rodzinne klany łączą się w kolonie, które zajmują dane siedlisko. Zamieszkuje siedliska – o charakterze stepowym. Pożywienie stanowią nasiona, zielone części roślin, cebule, kłącza, oraz bulwy.

To słodkowodna ryba z rodziny karpiowatych. Występuje w północnej części Europy i Azji aż po Kamczatkę, Sachalin i Hokkaido na wschodzie, a z południa na północ sięga od Półwyspu Koreańskiego, północnej części Chin i Mongolii aż pod koło podbiegunowe. W Polsce stwierdzona w 5 województwach przy czym w Wielkopolsce znajduje się najbardziej wysunięte na zachód stanowisko tego gatunku na świecie. Żyje stadnie zasiedlając silnie zarośnięte, niewielkie zbiorniki wodne. Jest to ryba przystosowana do życia w miejscach o małej zawartości tlenu w wodzie (zamulone dno). Ikra składana jest na roślinności wodnej. Pożywieniem strzebli są głównie skorupiaki i drobne owady. Dorosłe osobniki osiągają do 13 cm długości przy czym w naszym kraju najczęściej 8 cm. Posiadają wydłużone ciało o ciemnobrązowym grzbiecie z zielonkawym odcieniem. Boki są żółtawobrązowe z nieregularnymi, ciemnymi plamkami, a brzuch barwy kremowej. W Polsce strzebla błotna jest objęta ścisłą ochroną gatunkową, wymaga ochrony czynnej.

Tracz długodzioby znany także jako szlachar to średniej wielkości ptak wodny z rodziny kaczkowatych. Zamieszkuje obszar od Wysp Brytyjskich, przez Benelux, Europę Środkową i Wschodnią, przez południową Syberię po północną Japonię oraz Amerykę Północną, Grenlandię i Islandię. W Polsce skrajnie nielicznie gnieździ się na Kaszubach i Pomorzu, natomiast liczny jest podczas przelotów. Zarówno samiec, jak i samica mają na głowie rozdwojony, postrzępiony czub. Dziób i nogi krwistoczerwone. Gatunek ten dorasta do długości ciała ok. 52–62 cm, osiągając tym samym wagę w granicach 0,7 – 1,4 kg. Zasiedla czyste wody, zarówno stojące jak i bieżące, a także morskie wybrzeża, wysepki i fiordy. Jego pożywienie stanowią głównie drobne ryby słodkowodne i morskie. Pokarm zdobywa nurkując. W Polsce objęty ścisłą ochroną gatunkową.

Świstak alpejski to gryzoń z rodziny wiewiórkowatych. Zamieszkuje Alpy i niektóre pasma Karpat oraz Pireneje, gdzie został wprowadzony sztucznie. W Polsce znany z Tatr gdzie zamieszkuje jeden z podgatunków czyli świstak tatrzański. Polska populacja tego gatunku liczy około tysiąca osobników. Gatunek ten żyje wysoko w górach, w piętrze hal i turni w miejscach trudno dostępnych. Prowadzi stadny tryb życia. Jest bardzo ostrożny i płochliwy. Zeruje wyłącznie w dzień żywiąc się nadziemnymi i podziemnymi częściami roślin. Szczególnie intensywnie żeruje jesienią, przygotowując się na okres zimowy, kiedy to przed zapadnięciem w sen zimowy gromadzi zapas tłuszczu. Na zimę całe stado kryje się w norach zatykając ich wyloty trawą. Świstaki dożywają wieku 15-18 lat. Niegdyś świstak był obiektem zainteresowania kłusowników, ale decyzją sejmu galicyjskiego od roku 1869 gatunek ten został objęty ochroną poprzez uchwalenie zakazu polowań zarówno na świstaki jak i kozice. W Polsce gatunek ten podlega ścisłej ochronie.

Troć jeziorowa to ryba z rodziny łososiowatych. Występuje praktycznie w całej Europie, w jeziorach i wodach górskich w Alpach, Karpatach. Znana także z Wysp Brytyjskich. W Polsce można ją spotkać w górskich jeziorach, a także w wodach Warmii i Mazur oraz na Pomorzu. Żyje w czystych, dobrze natlenionych i zimnych jeziorach oraz zbiornikach zaporowych. W zależności od miejsca występowania osiąga różne rozmiary od 5 do nawet 30 kg i 1,5 m długości. Troć jeziorowa charakteryzuje się srebrnym ubarwieniem z licznymi czarnymi plamkami na głowie, grzbiecie i po bokach ciała. W Polsce dla troci jeziorowej obowiązuje wymiar ochronny, który wynosi 50 cm.

Krzyżodziób sosnowy (Loxia pytyopsittacus)to ptak zamieszkujący północną Europę głównie na obszarze wokół Bałtyku. W Polsce gniazdował nielicznie na północy kraju, obecnie rzadko zalatuje. Spotyka się go pojedynczo lub w niewielkich grupach zalatujących ze wschodu. Krzyżodziób sosnowy jest podobny do krzyżodzioba świerkowego, ale jest od niego większy. Ma także bardziej krępą sylwetkę, grubszą szyję i większą głowę z płaskim czołem. Dziób krzyżodzioba jest charakterystycznie skrzyżowany co umożliwia mu wyłuskiwanie nasion z twardych szyszek sosny. Krzyżodziób sosnowy zamieszkuje głównie bory sosnowe a także lasy mieszane z dominującym udziałem sosny. Pożywienie tego gatunku stanowią głównie nasiona sosny, a także świerka. Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową. W kraju uznaje się go za gatunek wymarły.

Zając bielak to ssak z rodziny zającowatych zamieszkujący północne rejony Europy i Azji. Spotkać go można głównie w lasach i dolinach rzek, gdzie zasiedla tereny silnie zakrzaczone. Jest to gatunek okresowo zmieniający ubarwienie. W lecie jego futro jest brązowoszare z ciemniejszymi cętkami na grzebiecie, niemal czarnym zadem i brązowawą szyją. Końcówki uszu czarne, natomiast ogon w dolnej części biały, a w górnej brązowawy. Zimą sierść zająca bielaka jest cała biała. Bielak dorasta do 67 cm długości osiągając masę od 2 do 6 kg. Zając ten żeruje głównie nocą odżywiając się w zależności od pory roku: latem roślinami zielnymi, owocami runa i grzybami, natomiast zimą fragmentami korzeni, kory drzew oraz pąkami. Dzień spędza w ukryciu, przy czym nie kopie nor a na schronienie wykorzystuje zagłębienia terenu i zarośla. Bielak wyprowadza w ciągu roku od 1-3 miotów rodząc po 3-5 młodych w miocie. W Polsce objęty ścisłą ochroną gatunkową.

Żółw błotny zwany w niektórych rejonach Polski żelazną żabą, to jedyny gatunek żółwia żyjący w Polsce. Występuje w południowej i środkowej Europie, zachodniej Azji i północno-zachodniej Afryce. Dawniej spotykany na terenie całej Polski, obecnie jest bardzo rzadki i występuje wyspowo, głównie na terenach chronionych. W środowisku naturalnym żółw błotny dożywa wieku 100 lat. Długość karapaksu rzadko przekracza 20 cm. Ma on barwę  oliwkowo-brązową z regularnymi rogowymi tarczami na wierzchołku których rozchodzą się promieniście żółte  kreski.  Głowa, szyja i odnóża pokryte licznymi żółtymi plamkami, przy czym zdarzają się także okazy czarne i bezplamiste. Jest gatunkiem nizinnym zasiedlającym silnie zarośnięte zbiorniki wodne. Jest drapieżnikiem, a jego pokarm stanowią owady wodne, ślimaki, małże, kijanki, żaby, małe ryby, a także padlina. Większość czasu spędza w wodzie wynurzając się dla zaczerpnięcia powietrza.  Pod powierzchnią wody może przebywać nawet do jednej godziny. W odniesieniu do tego gatunku obowiązuje zakaz fotografowania, filmowania i obserwacji mogących powodować płoszenie lub niepokojenie.