Lista znaczków

Pierwszy zamek w tym miejscu powstał około 1355 roku, gdy na Mazowszu panował książę Siemowit III z linii Piastów Mazowieckich. Przekształcany przez lata, zamek ciechanowski był praktycznie nie do zdobycia i nigdy nie został zajęty przez wrogów. Największy okres jego świetności to panowanie księcia Janusza I, syna Siemowita, który po klęsce Krzyżaków pod Grunwaldem w 1410 roku przebudował zamek ciechanowski na swą rezydencję. W połowie XVII wieku, w czasie „potopu szwedzkiego”, zamek został zajęty przez Szwedów i spalony, tak jak i Ciechanów. Od tego czasu był już ruiną, położoną za miastem. W latach 60-tych XX wieku rozpoczęto proces odbudowy zamku, który w końcu stał się obiektem muzealnym o charakterze „trwałej ruiny”, z niewielką ekspozycją muzealną na basztach i w zrekonstruowanej piwnicy zamkowej - tzw. „sali gotyckiej”. Zakończył się pierwszy etap rewitalizacji zamku i został on ponownie udostępniony dla zwiedzających.

Pierwotny gotycki zamek Rydzyńskich z XV w., zbudowany na sztucznej wyspie przetrwał niecałe dwa stulecia. W latach 1682–1695, częściowo na jego murach, wzniesiono barokową rezydencję Leszczyńskich według projektu królewskiego architekta Józefa Szymona Bellottiego i Pompeo Ferrariego. Architektem ostatniej większej przebudowy z lat 1785–1790 był Ignacy Graff. Wówczas to, prawdopodobnie według projektu Dominika Merliniego, przebudowano salę balową poprzez dodanie par korynckich kolumn wielkiego porządku wokół ścian i umieszczenie posągów pomiędzy nimi. W latach 1927–1928 adaptowano budynek na potrzeby gimnazjum. W 1945, bezpośrednio po wyzwoleniu, zamek ograbiony i spalony do gołych murów przez żołnierzy Armii Czerwonej. Odbudowa do stanu surowego dokonana została w latach 1950-1965. W 1970 r. zamek został przekazany Stowarzyszeniu Inżynierów i Mechaników Polskich. Nowy właściciel przeprowadził w latach 1972–1977 rekonstrukcję konserwatorską niektórych wnętrz, przeznaczając budynek na hotel.

Zamek Tenczyn w Rudnie położony jest na południowy-zachód od Krzeszowic, na najwyższym wzgórzu Garbu Tenczyńskiego (411 m n.p.m.). Nazwa zamku pochodzi od rodu Tęczyńskich. Przyjmuje się, że pierwszy zamek (drewniany) zbudował około 1319 roku kasztelan krakowski Nawój z Morawicy, on też wzniósł największą na zamku wieżę, zwaną do dziś "Nawojową Wieżą". Twórcą zamku murowanego był syn Nawoja, Jędrzej - wojewoda krakowski i sandomierski.Po bitwie pod Grunwaldem, Władysław Jagiełło więził tu niektórych ważniejszych jeńców krzyżackich. Na zamku często bywali przedstwiciele polskiego odrodzenia - Mikołaj Rej i Jan Kochanowski. Niegdyś pod zamkiem rozciągały się ogrody i winnice. Po potopie szwedzkim zamek został w większej części odbudowany i częściowo zamieszkany. W 1768 roku uległ pożarowi i od tego czasu popada w coraz większą ruinę. W 1783 roku prochy ostatniego z Tęczyńskich, Jana, przeniesiono z kaplicy zamkowej do nowego grobu w kościele św. Katarzyny w Tenczynku. Od 1816 roku zamek stał się własnością rodu Potockich i pozostał w ich rękach aż do wybuchu II wojny światowej. W 2009 roku, uwagi na zły stan techniczny zamku, został on zamknięty dla zwiedzających. W 2010 roku gmina, będąca administratorem zamku, uzyskała środki i rozpoczęła częściowe zabezpieczanie ruin. Piękne pozostałości zamku położone na skraju lasu, są wielką atrakcją zachodnich okolic Krakowa.

Dolina Wodącej to bardzo urokliwy zakątek Jury, z licznie nagromadzonymi jaskiniami, ciągnący się na długości 3 km, pomiędzy Smoleniem z zamkiem, a Domaniewicami. Cechą charakterystyczną wyróżniającą tę dolinę spośród innych dolin jurajskich jest brak cieku wodnego. Przez Dolinę Wodącą prowadzą szlaki: czerwony Szlak Orlich Gniazd i niebieski Szlak Warowni Jurajskich. Dolinę rozpoczynają imponujące Zegarowe Skały stanowiące pomnik przyrody, przy dnie widać otwór Jaskini Zegar. Krąży związane z nią podanie ludowe z XIX w. jakoby w wigilię nocy świętojańskiej i Bożego Narodzenia jakiś zegar wydzwaniał w niej godziny. Dzięki temu podaniu jaskinia i skały, w których się znajduje zyskały swą nazwę. Kolejną atrakcją jest tu skała Biśnik, słynąca z cennych jaskiń. Znaleziono tu najstarsze w Polsce ślady bytności człowieka, według badań archeologicznych grotę zamieszkiwał człowiek już 500 tys. lat temu. Dalej na południe wznoszą się skały Grodzisko Chłopskie i Grodzisko Pańskie, w którym niegdyś miała istnieć fałszywa mennica.

Już od ponad stu lat w klasztorze w Krakowie – Podgórzu na tzw. Górce mieszkają redemptoryści – opiekunowie słynącej łaskami ikony Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Ich przybycie do Krakowa wiąże się z osobą Sługi Bożego O. Bernarda Łubieńskiego. Po wybudowaniu klasztoru w 1903 roku przystąpiono do budowy kościoła. Kościół jest budowlą niezwykle malowniczą, pięknie wpisującą się w krajobraz Podgórza. Choć wzniesiony na początku XX w., to przypomina świątynie romańskie – zgodnie z założeniami architekta Jana Sasa – Zubrzyckiego, który w ten sposób pragnął uzyskać wrażenie kontynuacji tradycji narodowej i krakowskiej architektury średniowiecznej. Jest to trójnawowa bazylika z transeptem (nawą poprzeczną) i pięciobocznym zamkniętym prezbiterium, otoczonym kaplicami. Do kościoła wchodzi się przez arkadowy portal. W ołtarzu głównym znajduje się ikona Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Trafiła ona tu w 1903 r. najpierw do kaplicy klasztornej a później do kościoła. Bardzo szybko ta ikona stała się przedmiotem żarliwego kultu. W 1994 roku odbyła się jej koronacja. Jednym z najbardziej znanych pielgrzymów nawiedzających Sanktuarium to św. Jan Paweł II. Przybywał tu już podczas II wojny światowej, jako robotnik fabryki Solvay. Po latach osobiście wskazał konfesjonał nr 4, w którym się spowiadał. Przy sanktuarium istnieje całoroczna ruchoma szopka. W klasztorze są też gościnne pokoje, w których można zamieszkać.

Muzeum w Ostródzie mieści się w pokrzyżackim zamku, usytuowanym w pobliżu wschodniego nabrzeża Jeziora Drwęckiego u ujścia rzeki Drwęcy. Budowę zamku w jego pierwotnym kształcie rozpoczął w połowie XIV wieku ówczesny komtur Günter von Hohenstein. Była to budowla charakterystyczna dla tzw. domu konwentu, siedziby nie tylko administracyjnej, ale pełniącej również funkcje klasztorne dla przebywających tam członków Zakonu – braci-rycerzy i braci-księży. Nowe założenie wzniesiono na kamiennej podmurówce, na planie zbliżonym do kwadratu. Posiadało ono cztery skrzydła, każde o szerokości ok. 14,3 m, z bramą wjazdową i mostem zwodzonym umieszczonymi od zachodu. Wszystkie skrzydła były podpiwniczone i posiadały trzy kondygnacje naziemne. Na parterze znajdowały się głównie pomieszczenia gospodarcze. Piętro przeznaczone było na pomieszczenia mieszkalne rycerzy-zakonników, komnaty komtura, pokoje gościnne i kaplicę zamkową. Najwyższa kondygnacja była piętrem obronnym. Znajdowały się tam również pomieszczenia spichrzowe z rezerwami zboża. We wschodnim skrzydle mieściła się zbrojownia, gdzie przechowywano zapasy różnego typu uzbrojenia. Już pod koniec XIV wieku zamek zaopatrzony był w broń palną w postaci hakownic i dział z odpowiednim zapasem kamiennych kul. Dziedziniec otaczały dostawione do murów krużganki zapewniające wewnętrzną komunikację. Na ówczesny kształt zamku istotny wpływ miał pożar z 1788 roku oraz działania wojenne armii sowieckiej w 1945 roku. Wtedy też zamek pozostał w ruinie do końca lat 70-tych.

Muzeum im. Orła Białego w Skarżysku-Kamiennej jest jedyną w regionie placówką, która zgromadziła znaczną ilość dokumentów i materiałów historycznych dotyczących okresu II wojny światowej, a także historii miasta i regionu. Jest drugą, po Muzeum Wojska Polskiego, jednostką z największą kolekcją militariów w Polsce posiadającą wiele unikatowych eksponatów. Położone nad zalewem Rejów, obejmuje prawie 2 ha ekspozycji plenerowej, na której wystawiony jest głównie sprzęt wojskowy - około 150 eksponatów: samoloty bojowe, czołgi, działa szturmowe, transportery opancerzone, wyrzutnie rakiet i pełnomorski kuter torpedowy. W zbiorach, posiada również unikalne egzemplarze broni palnej, która była na wyposażeniu Wojska Polskiego, Armii Radzieckiej i Werhmachtu w okresie II wojny światowej. Wśród nich na szczególną uwagę zasługuje polski karabin przeciwpancerny Ur, który w 1939 roku mógł zniszczyć lub uszkodzić praktycznie każdy niemiecki pojazd pancerny oraz produkowany w warunkach konspiracyjnych, w Suchedniowie, wzorowany na brytyjskim modelu, pistolet maszynowy Sten. Muzeum gromadzi głównie militaria, ale ważną częścią jego zbiorów jest dział poświęcony Staropolskiemu Okręgowi Przemysłowemu, który rozwijał się nad przepływającą nieopodal rzeką Kamienną. Zachowane do dzisiaj pozostałości „wielkiego pieca” huty Rejów z XVIII/XIX w. stały się jedną z wielu atrakcji turystycznych, które oferuje placówka muzealnicza.

Późnogotycki zamek położony w pobliżu wsi Grodziec, w gminie Zagrodno, powiecie złotoryjskim, województwie dolnośląskim, na szczycie wzniesienia o tej samej nazwie. Pierwsze wzmianki o średniowiecznym zamku pochodzą z X wieku. Był to gród obronny Bobrzan. Do XIII wieku należał do Piastów, a potem do rodu Bożywojów. Rozbudowany przez następnego właściciela - księcia legnickiego Fryderyka I stał się dość potężną warownią murowaną na wzór zamku legnickiego. Zamek podupadł w czasach wojny trzydziestoletniej. Odbudowany dopiero w XIX wieku, gdy stał się własnością bogatej berlińskiej rodziny von Dircksen. Zamek spłonął w 1945 roku. Dziś częściowo odrestaurowany i udostępniony do zwiedzania jest własnością gminy Zagrodno.

Zbudowany w stylu gotyckim przez zakon krzyżacki w I połowie XIV wieku w miejscu grodu książąt pomorskich. Założony na planie regularnym z dziedzińcem. Składał się z zamku właściwego i przedzamcza. Posiadał 4 narożne wieże. Otoczony murem obwodowym i fosą. Był siedzibą komturów. Oblegany w 1410 roku. W czasie wojny trzynastoletniej przejściowo w rękach polskich. Odzyskany po pokoju toruńskim w 1466 roku. W II połowie XVI wieku przebudowany w stylu renesansowym przez kasztelana chełmińskiego Jerzego Konopackiego. Zniszczony w czasie wojen szwedzkich w XVII w. nie został odbudowany. Rozebrany częściowo przez władze pruskie. Zachowała się część murów korpusu zamkowego i 1 cylindryczna wieża z blankami w szczycie o wysokości 34 metrów.

Wzniesiony przez króla Kazimierza Wielkiego najprawdopodobniej w latach 1357-1370 został posadowiony na sztucznym wzniesieniu otoczonym fosą. Niemal w całości zamek został zbudowany z czerwonej cegły. Zamek Łęczycki był rezydencją królewską Kazimierza Wielkiego, a następnie siedzibą starosty łęczyckiego. W 1410 roku po bitwie pod Grunwaldem więziono tu jeńców wojennych, oczekujących na dostarczenie okupu. Na przestrzeni wieków zamek kilkakrotnie zmieniał właścicieli i wielokrotnie nękany był pożarami i działaniami wojennymi przez co jego stan uległ ruinie. Dopiero po II wojnie światowej zamek odbudowano i przystąpiono do częściowej rekonstrukcji fragmentów tej budowli. Obecnie w zamku mieści się Muzeum Miasta Łęczycy

Zamek królewski w Dobczycach – położony na skalistym wzgórzu nad Rabą, a ściślej nad Jeziorem Dobczyckim, powstałym ze spiętrzenia wód Raby. Zapora jeziora wsparta jest o wzgórze zamkowe. W czasach Kazimierza Wielkiego mury miały od 5 do 9 metrów grubości, a zamek był silnie ufortyfikowaną twierdzą. Na zamku Jan Długosz nauczał dzieci Kazimierza Jagiellończyka - królewiczów Zygmunta, Aleksandra, Władysława, Fryderyka, Jana i Kazimierza. Ród Lubomirskich, który władał zamkiem od 1585 roku, przebudował gotycką twierdzę na renesansową rezydencję w latach 1593-1594. Dopiero po 1901 roku przeprowadzono tutaj pierwsze prace zabezpieczające. Powstało tutaj muzeum PTTK.

Pierwszy kościół w Tuchowie został wybudowany około roku 1079 na wzgórzu zwanym „Lipie” - nazwa od gaju lipowego. Tradycja głosi, że tutaj odprawił mszę prymicyjną św. Jan Kanty. Gospodarzami tego miejsca byli benedyktyni. W XVI wieku w kościele umieszczono obraz Matki Bożej, który zasłynął cudami i zaczął przyciągać pielgrzymów. Bardzo duża liczba odwiedzających tuchowskie sanktuarium spowodowała podjęcie decyzji o budowie nowego kościoła. Obecny kościół budowano 17 lat (1665-1682). Wnętrze kościoła ma wystrój barokowy. W głównym ołtarzu znajduje się cudowny obraz Matki Bożej. W 1904 roku miała miejsce koronacja obrazu koronami papieskimi. W 2010 roku papież Benedykt XVI nadał kościołowi tytuł bazyliki mniejszej. Od 1893 gospodarzami tego miejsca są redemptoryści, gdzie również mają swoje seminarium. Przy sanktuarium znajduje się dom pielgrzyma. Oprócz zabytkowej bazyliki warto zwiedzić na terenie sanktuarium muzea: misyjne, etnograficzne, sanktuaryjne i czynną przez cały rok ruchomą szopkę.

Ogrody Biblijne w Muszynie są pod względem obszaru największe w Polsce. Projekt Ogrodów opiera się na zagospodarowaniu zabytków w skład których wchodzą: kościół parafialny p.w. św. Józefa z XVII w., murowana dzwonnica, mur ogrodzeniowy, kapliczka, drzewostan i XIX wieczna plebania..Ogrody są miejscem modlitwy, medytacji, dialogu i wypoczynku, spotkania z Bogiem w Jego Słowie, obrazach biblijnych i biblijnej roślinności. Zrealizowane są w konwencji trzech Świątyń: Świątyni Jerozolimskiej - stan obecny; "kamień na kamieniu", Świątyni Parafialnej i Kościoła czasów mesjańskich - Apokaliptycznego Nowego Jeruzalem. Projektantem Ogrodów jest dr Zofia Włodarczyk z UR w Krakowie, instalacje biblijne wykonał Karol Badyna z ASP w Krakowie. Pomysłodawcą jest proboszcz parafii ks. Paweł Stabach.

Budowę murowanego kościoła parafialnego p.w. św. Jakuba Ap. w Brzesku rozpoczęto w roku 1529. Zleceniodawcą tej budowy był miejscowy proboszcz Marcin z Rajbrotu oraz brzescy rajcy. Niszczony przez obce wojska i pożary, kościół był wielokrotnie przebudowywany. Największemu zniszczeniu uległ w pożodze w 1904 r. i później został odbudowany w stylu neogotyckim. Brzeska fara jest budowlą jednonawową z przylegającą do niej, od strony południowej, kwadratową wieżą. Wnętrze jakubowej fary zdobią, wykonane na początku XX wieku w Austrii w Tyrolu neogotyckie ołtarze. W jednym z nich znajduję się obraz Matki Bożej Różańcowej, zwaną „Brzeską” z XVII w. Obok kościoła znajduje się pomnik św. Jakuba Ap. postawiony w 2004 r. na pamiątkę Roku Jakubowego. Św. Jakub Starszy Apostoł, decyzją Stolicy Apostolskiej w roku 2010, został ogłoszony Patronem Miasta Brzeska. Brzesko jest duchowym centrum koordynującym organizację Małopolskiej Drogi św. Jakuba „Via Regia” na odcinku Korczowa – Kraków. Od strony północnej, w latach osiemdziesiątych XX wieku, dobudowano do kościoła nowoczesną nawę - obecnie kościół p.w. NMP Matki Kościoła.

Pijalnia Wód Mineralnych w Wysowej-Zdroju to budynek położony w centrum ponad 100-letniego Parku Zdrojowego. Pierwsza pijalnia powstała prawdopodobnie w roku 1923, wybudowana została wg projektu znanego architekta krakowskiego Karola Stryjeńskiego. W pijalni znajdowało się 5 ujęć wody mineralnej podawanej kuracjuszom przez miejscowe panie ubrane w stroje ludowe. Niestety pijalnia spłonęła w latach 60-tych i została całkowicie zniszczona. Obecny budynek pijalni wód mineralnych zaprojektowano w miejscu i na wzór dawnej pijalni wód mineralnych w oparciu o dostępne zdjęcia archiwalne. Rzut budynku ma kształt prostokąta o wymiarach 16,18m x 7,90m z charakterystycznym zadaszonym tarasem założonym na rzucie półkola i podcieniami wokół budynku wspartymi na słupach. W pijalni jest udostępnionych 5 wód mineralnych z następujących źródeł: HENRYK, FRANCISZEK, ANNA, JÓZEF II, SŁONE.

Grybów, woj. małopolskie, diecezja tarnowska. Obecny kościół został zbudowany na miejscu pierwotnego kościoła gotyckiego w latach 1909 – 1914 przez Romana Olszewskiego z Grybowa według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego, po nim obowiązki przejął Zdzisław Mączeński wprowadzając pewne zmiany w projekcie kościoła. Kościół zbudowany w stylu neogotyckim, z cegły z użyciem kamienia na planie krzyża łacińskiego z 70 m wieżą zwieńczoną złotą koroną. Złożony z trzynawowego korpusu z transeptem. Wnętrza nakryte są sklepieniami kryształowymi, nawy zostały rozdzielone masywnymi kolumnami. Ołtarz główny wolnostojący, kamienny, projektowany w 1958 r. przez Z. Mączeńskiego z barokową rzeźbą Chrystusa na krzyżu na tle panoramy Jerozolimy z poł. XVII w. Cztery ołtarze boczne, ustawione w ramionach transeptu. W jednym z nich łaskami słynący obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem z XVI w., zwanej Przedziwną lub Grybowską. W prezbiterium znajduje się 12 obrazów apostołów, rokokowych z XVIII w. a na kolumnach naturalnej wielkości rzeźby 12 apostołów, późnobarokowe z XVIII w. Kościół w Grybowie w roku 2013, decyzją Stolicy Apostolskiej, został podniesiony do godności Bazyliki Mniejszej.

Wojnicz – miasto w woj. małopolskim na trasie między Tarnowem, a Krakowem, diecezja tarnowska. Parafia istnieje od końca XI w. Obecny kościół w najstarszych partiach został wzniesiony w poł. XV w., a następnie przebudowany w 1773 r. W wieku XX dobudowano nawy boczne oraz wieżę. Kościół w najstarszych partiach gotycki, w nowszych barokowy i pseudobarokowy. Murowany z kamienia i cegły, otynkowany. W nawie i kaplicach polichromia rokokowa wykonana przez Jana Neydorfera w 1768 r. W prezbiterium i nawach bocznych wykonana przez Macieja Makarewicza w latach 1953-1956. Wnętrze wypełniają ołtarze i obrazy z XVIII w. w tym osiem obrazów Tadeusza Kuntza z 1754 r., chrzcielnica z XV w. oraz stalle z XVIII w. Kościół wojnicki został podniesiony do rangi kolegiaty w 1621 r. W XVIII w. władze austriackie zniosły kolegiatę a w roku 2014, decyzją Biskupa Diecezjalnego Andrzeja Jeża została przywrócona kościołowi godność kolegiaty i utworzono przy niej Kapitułę. Kolegiata znajduje się na szlaku Drogi św. Jakuba „Via Regia”.

Muzeum Jana Pawła II w Starym Sączu mieści się w Ołtarzu Papieskim, który jako jedyny w Polsce pozostał na miejscu swojego powstania. To dzięki dużemu zainteresowaniu ze strony pielgrzymów i turystów zadecydowano o pozostawieniu Ołtarza oraz stworzeniu muzeum. Autorem Ołtarza jest Andrzej Remi, a sam obiekt nawiązuje do góralskiej architektury pasterskiej. Pomieszczenie, gdzie w czasie uroczystości kanonizacyjnych bł. Kingi w czerwcu 1999 roku znajdowała się zakrystia dla kardynałów i biskupów zostało przeznaczone na Muzeum ku czci Papieża - Polaka. Możemy zobaczyć tam między innymi: medale pamiątkowe, przedmioty należące do św. Jana Pawła II, pamiątki z wizyt apostolskich czy pierwsza Piusa Ojca Świętego. Przy Ołtarzu powstał również w 2010 roku Rekolekcyjny Dom Pielgrzyma "Opoka".

Cerkiew św. Michała Archanioła w Brunarach to dawna greckokatolicka cerkiew. W 2013 roku cerkiew wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO wraz z piętnastoma innymi drewnianymi cerkwiami w Polsce i na Ukrainie. Pierwsza cerkiew w Brunarach powstała na początku XVII wieku, kiedy to we wsi powstała parafia unicka. Nowa świątynia powstała w 1653 roku. Współczesna cerkiew zbudowana została w XVIII wieku, a już po kilkudziesięciu latach, w roku 1831 została przebudowana i powiększona. Dawne prezbiterium połączono z nawą, dostawiając nowe, trójbocznie zamknięte, zaś całość pokryto nowym dachem. Cerkiew w Brunarach jest cerkwią łemkowską, trójdzielną. Nad przedsionkiem wznosi się wieża z hełmem zwieńczonym kutym krzyżem. Podobne hełmy znajdują się ponad nawą i prezbiterium. We wnętrzu świątyni zachowała się polichromia, pokrywająca całość stropu i wewnętrznych ścian obiektu. Oprócz tego w cerkwi znajduje się ołtarz główny z XVII w. oraz dwa ołtarze boczne z wieku XVIII z ikonami Matki Bożej oraz Przemienienia Pańskiego. Po Akcji „Wisła” cerkiew została przejęta przez Kościół łaciński, a obecnie mieści się w niej rzymskokatolicki kościół parafialny Wniebowzięcia NMP.

Szkolne Schronisko Młodzieżowe istnieje już 35 lat! Położone jest z dala od wszelkiego przemysłu, w otoczeniu porośniętych lasami wzgórz Beskidu Wyspowego, w mikroklimacie porównywalnym przez naukowców do rabczańskiego. Obiekt oferuje 49 miejsc noclegowych oraz możliwość całodziennego wyżywienia dostosowanego do potrzeb turystów, przyrządzanego w formie tradycyjnych potraw kuchni regionalnej. Schronisko jest placówką całoroczną, będącą doskonałym miejscem wypoczynku oraz idealną bazą do poznawania uroków Beskidu Wyspowego czy Pogórza Wiśnickiego. Naszą ofertę kierujemy do: młodzieży szkolnej, grup zorganizowanych, turystów indywidualnych. Niewątpliwymi atrakcjami pobytu w Rozdzielu będą wędrówki znakowanymi szlakami pieszymi lub rowerowymi, liczne zabytki kultury sakralnej (np. kościół w Lipnicy Murowanej z XV w. - UNESCO) i świeckiej (np. Zamek Kmitów i Lubomirskich w Wiśniczu), pomniki przyrody. Miłośników białego szaleństwa zaprasza położona nieopodal (3 km) stacja narciarska „Laskowa” oraz w Limanowej (16 km).

Ruiny zamku w Czchowie stoją na zalesionym wzgórzu nad Dunajcem w powiecie brzeskim w województwie małopolskim. Przez tereny te przebiegał szlak handlowy z Węgier i zamek miał służyć jego obronie. Pierwsza wzmianka o zamku pojawia się w 1356 r. Pierwotnie w tym miejscu znajdowała się romańska wieża obronna. W XIV wieku dobudowano wokół niej zamek, który stanowił siedzibę starostów czchowskich. W XVII wieku uległ zniszczeniu. Obecnie zachowała się jedynie XIV-wieczna okrągła baszta wraz ze zrekonstruowaną przybudówką oraz odsłonięte fundamenty murów o grubości 1,2 m. Czterokodygnacyjna niegdyś baszta zbudowana z głazów piaskowych miała wysokość 20 m i średnicę 12,5 m. Na przełomie XIV i XV wieku w murach warowni często gościł król Polski i najwyższy książę litewski - Władysław Jagiełło (1362-1434). W tym okresie zamek był też poddawany licznym przebudowom. Przez jakiś czas funkcjonowało tu miejscowe więzienie, które zostało zlikwidowane po I rozbiorze Polski. Od XVIII w. budowla pozostawała w ruinie, dopiero w latach 90. XX w. przeprowadzono badania i prace archeologiczne oraz konserwatorskie.

Obecne Obserwatorium Astronomiczne im. Tadeusza Banachiewicza na Lubomirze zostało wybudowane w miejscu przedwojennej stacji obserwacyjnej (1922-44), która była zamiejską filią Obserwatorium Krakowskiego. Pomysłodawcą utworzenia tej placówki był prof. Banachiewicz. W tamtych czasach, stacja Lubomir zasłynęła z odkrycia dwóch komet: 3.04.1925 r. przez Lucjana Orkisza (C/1925 G1 Orkisz) i 17.07.1936 przez Władysława Lisa (C/1936 OI Kaho-Kozik-Lis). We wrześniu 1944 r. obserwatorium zostało spalone w wyniku działań wojennych. W październiku 2007 oddano no użytku nowy budynek, nazwany na cześć prof. Tadeusza Banachiewicza. Aktualnie prowadzona jest działalność naukowa, dydaktyczna i popularyzatorska - Obserwatorium Astronomiczne im. T. Banachiewicza jest jedynym w Polsce obserwatorium, które można zwiedzić w każdy weekend bez wcześniejszej zapowiedzi, a także uczestniczyć w prelekcjach i pokazach nieba.

Dom Ludowy to „bukowiańska perła”, jeden z największych obiektów drewnianych w Polsce, wybudowany w latach 1928-32. Sercem tego miejsca jest mogąca pomieścić 200 osób, stylowa sala teatralna, którą zdobią ręcznie malowane na szkle żyrandole i kinkiety oraz rzeźbiona czterometrowa panorama Tatr. Scena to wnętrze dawnej góralskiej chałupy. Dodaje ona wyjątkowego klimatu, ciepła i specyfiki temu miejscu. W przyziemiu mieści się Szkoła Ginących Zawodów, Folkloru i Sztuki Ludowej (pracownie: malarstwa na szkle, ceramiki, snycerki) oraz piękna „świetlica”, gdzie odbywają się wystawy twórczości ludowej. Do najważniejszych wydarzeń tutaj organizowanych należą: „Góralski Karnawał”, „Sabałowe Bajania”, środowe sztuki teatralne w wykonaniu bukowiańskiego Amatorskiego Zespołu Teatralnego im. Józefa Pitoraka, „Małe Bajania”, „Dziadońcyne granie”, cykl wystaw „Dusza na dłoni”.

Arboretum w Wojsławicach, położone malowniczo wśród Wzgórz Strzelińsko-Niemczańskich, to jeden z najpiękniejszych parków na Dolnym Śląsku, niezwykłe miejsce wypoczynku i przyrodniczej edukacji. Zostało założone na początku XIX w., a od 1988 r. jest filią Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Wrocławskiego. Do atrakcji tego założenia (62 ha) należą również: zabytkowy folwark z galerią, skansen wsi dolnośląskiej, kuźnia kołowa, plac zabaw dla dzieci, miejsca piknikowe dla turystów, a także letnia kawiarenka nad stawem. Odbywają się tu, popularne wśród miłośników roślin, wystawy, specjalistyczne kiermasze, wykłady i warsztaty, a także festiwale i pikniki.W Arboretum rośnie ponad 10 tysięcy różnych roślin, w tym egzotyczne drzewa i krzewy, a towarzyszą im wielobarwne kobierce bylin. Największe i najcenniejsze kolekcje to: Narodowa Kolekcja Różaneczników (Rhododendron) – unikatowa w Polsce, obejmuje stuletnie krzewy reprezentowane przez ponad tysiąc gatunków i odmian, Narodowa Kolekcja Liliowców (Hemerocallis) – największa w Europie (ponad 3 tys.), uzyskała certyfikat ogrodu pokazowego „Display Garden American Hemerocallis Society”, Narodowa Kolekcja Bukszpanów (Buxus) – liczne okazy uprawiane są w Polsce po raz pierwszy, Sad Historycznych Odmian Czereśni z Dolnego Śląska – obejmuje ponad 12 ha, a także liczne hortensje, magnolie, piwonie, funkie, miskanty, paprocie i wiele, wiele innych.

Ogród Botaniczny Uniwersytetu Wrocławskiego we Wrocławiu został założony w roku 1811 częściowo na terenie Ostrowa Tumskiego. Jest drugim po Ogrodzie Botanicznym w Krakowie najstarszym tego typu ogrodem w Polsce. Podczas działań wojennych całkowitemu zniszczeniu uległa tutejsza kolekcja roślin szklarniowych. Także drzewostan ogrodu uległ pięćdziesięcioprocentowemu zniszczeniu. Dla zwiedzających ogród udostępniono w 1950 roku. Osiem lat później dokonano gruntownego oczyszczenia stawu z zalegających na jego dnie niewybuchów. W tym samym czasie nad stawem zbudowano drewniany łukowy mostek będący obecnie symbolem ogrodu. W 1974 roku ogród wpisany został do rejestru zabytków województwa wrocławskiego, a dwadzieścia lat później wraz z otaczającym go historycznym centrum Wrocławia uznany zostaje za pomnik historii. Początkowa powierzchnia ogrodu to ok. 5 ha., a obecnie 7,4 ha. Na terenie ogrodu znajduje się blisko 7,5 tysiąca gatunków roślin, a uwzględniając ich różne odmiany liczba ta sięga 11,5 tysiąca taksonów. Oprócz ekspozycji roślin w ogrodzie, na terenie alpinarium, można podziwiać zbudowany w 1856 roku przekrój geologiczny wałbrzyskich złóż węgla kamiennego wraz z wkomponowanymi w niego skamieniałymi odciskami wymarłych roślin i skamieniałych pni drzew. Filią wrocławskiego Ogrodu Botanicznego jest Arboretum w Wojsławicach.