Lista znaczków

Wystawa "Praca Rybaka: jak, gdzie, czym" to jedna z najciekawszych wystaw na Pomorzu. Wystawa w niezwykle ciekawy i interaktywny sposób przedstawia problematykę pracy rybaka (poczynając od zagadnień związanych z budową kutra i łodzi rybackich (szkutnictwo), przez techniki połowów i rodzaje sieci, pracę rybaka na morzu i zatoce, proces rozładunku oraz wstępnego przetwarzania ryb w porcie). To tutaj m.in. można wcielić się w rolę szypra podczas kierowania kutrem rybackim na multimedialnym symulatorze. Znaleźć tu można modele kutrów i łodzi wykonywane przez rybaków. Zwiedzanie wystawy dostarczy zarówno dzieciom jak i dorosłym niezapomnianych wrażeń oraz w ciekawy sposób przedstawia jeden z najstarszych zawodów na stałe wpisanych w kulturę i tradycję regionu Kaszub Północnych jakim jest zawód rybaka.

Fabryka Sztuk to wszechstronna placówka kulturalna miasta Tczewa. Powstała w 2007 r. Siedziba Fabryki Sztuk znajduje się w zabytkowych pofabrycznych budynkach z II połowy XIX w. Mimo nowoczesnej aranżacji, obiekty zachowują pierwotny klimat będąc miejscem rozwoju dla działań promujących dziedzictwo Tczewa i Kociewia. Przez cały rok organizowane są liczne wystawy oraz zajęcia artystyczno-edukacyjne. To także miejsce ciekawych spotkań, konferencji, debat, szkoleń, odczytów i wykładów. Spotykają się tam dorośli, dzieci i młodzież, żeby porozmawiać z artystami, podróżnikami, naukowcami i politykami. Organizowane są liczne promocje książek i publikacji. Wyjątkową popularnością cieszy się organizowana przez placówkę Noc Muzeów oraz widowiskowe inscenizacje historyczne. Fabryka Sztuk jest laureatem wielu nagród i wyróżnień, w tym głównej nagrody w I Ogólnopolskim Konkursie Polska Pięknieje – 7 Cudów Funduszy Europejskich w kategorii Rewitalizacja oraz Ludowego Oskara 2010 za najważniejsze wydarzenie folklorystyczne w Polsce, w dziedzinie konkursy i wystawy.

W momencie oddania do użytku w 1857 r. był to najdłuższy most Europy i pierwszy żelazny most na Wiśle. Okrzyknięty cudem ówczesnej techniki stał się wzorem dla budowniczych innych mostów. 1 września 1939 r. o godz. 4:34 (11 min. przed Westerplatte) został zaatakowany przez Niemców, co pozwala uznać go za miejsce rozpoczęcia II Wojny Światowej. Częściowo wysadzony przez broniące go Wojsko Polskie został w pełni odbudowany dopiero w 1959r. Do naszych czasów dotrwały jedynie trzy przęsła oryginalnej konstrukcji i cztery wieżyczki, które w 2000 r. zostały wpisane na listę zabytków. Pozostałą część budowli stanowią różne rozwiązania techniczne będące namacalnym dowodem ewolucji budownictwa mostowego. W 2004 r. Most Tczewski został uznany za Międzynarodowy Zabytek Inżynierii Budowlanej.

Kościół p.w. Podwyższenia Krzyża Św., czyli tczewska fara jest najstarszym zabytkiem Tczewa. Zbudowana jest w stylu gotyku nadwiślańskiego. Już od ponad 750 lat w panoramę miasta wpisana jest jej dostojna i monumentalna sylwetka. Kościół tczewski wraz z kościołem parafialnym p.w. Św. Piotra i Pawła w Pucku jest najstarszą pamiątką budownictwa sakralnego na Pomorzu. Zanim wybudowano murowaną świątynię, parafia posiadała drewniany kościółek, który podczas napadu Prusów w 1224 roku uległ spaleniu. Najstarszą częścią kościoła jest dolna część wieży, która dawniej miała służyć jako przedsionek oraz schronisko dla żebraków natomiast górna platforma jako strażnica wojenna.  Jednym z najcenniejszych zabytków fary jest krzyż relikwiarzowy z cząstką Krwi Pańskiej. Najprawdopodobniej relikwia ta trafiła do Tczewa za pośrednictwem Krzyżaków. Możliwe, że darczyńcą był któryś z książąt pomorskich, a nawet założyciel miasta książę Sambor II. Sam kościół farny wiele razy ulegał spaleniu w 1433 roku, 1577 roku i w 1982 roku. W tczewskiej farze znajduje się wiele cennych zabytków do których można zaliczyć: kamienną chrzcielnicę pochodzącą jeszcze z XII wieku. W nawie północnej znajduje się tzw. Kaplica Świętych Niewiast, a w niej gotyckie malowidło z końca XIV wieku przedstawiające święte niewiasty, które można zidentyfikować po trzymanych w ich rękach atrybutach: św. Elżbietę, św. Helenę, św. Katarzynę, św. Jadwigę, św. Dorotę, św. Genowefę, św. Barbarę i  św. Irenę. W tej kaplicy wyeksponowana jest tczewska Pieta z pierwszej połowy XV wieku. To jeden z najcenniejszych zabytków tego kościoła.

Kopiec Kaszubów został odsłonięty w 2013 roku. Sam pomysł zaakcentowania Helu jako symbolicznego początku Polski zrodził się w 2007 roku. Główny element kopca stanowi wybudowany w jednym z najpiękniejszych miejsc naszej ojczyzny, na Cyplu Helskim, kamienny obelisk, który symbolizuje początek Rzeczypospolitej oraz podkreśla jedność i tożsamość społeczności kaszubskiej. Elementem obrazującym tę wspólnotę jest Gryf Kaszubski, umieszczony w centralnym miejscu pomnika. Stąd wzięła się nazwa - „Kopiec Kaszubów”. Inspiracją do budowy monumentu były również legendy o Stolemach Kaszubskich – olbrzymach o spokojnym usposobieniu, które od niepamiętnych czasów władały Pomorzem. Poza energią i siłą wielkoludy imponowały wiarą, niezłomnością oraz hartem ducha. Nieprzypadkowo Kaszubi, a w szczególności rybacy przejęli te cechy. Niestety wielce szlachetne i silne olbrzymy przetrwały tylko w ludowych podaniach, została po nich pamięć oraz … kamienie! Jedna z legend mówi, że kiedy na świecie zapanuje powszechna zgoda i przyjaźń pomiędzy ludźmi, potężne głazy obudzą się i zamienią na powrót w przyjazne Stolemy.

Barokowa rzeźba św. Jana Nepomucena z ok. 1750 roku ustawiona jest na wysokim postumencie, po zewnętrznej stronie muru okalającego cenną XVIII-wieczną cerkiew. Figura została sprowadzona do Szczytów - Dzięciołowa przez ówczesnego właściciela wsi Jana Walentego Węgierskiego. Autorstwo rzeźby przypisywano pierwotnie  Janowi Chryzostomowi Redlerowi, który był artystą pracującym na potrzeby dworu Branickich w Białymstoku, jednak w świetle ostatnich badań wynika, że jej twórcą mógł być wybitny lwowski rzeźbiarz Sebastian Fesinger, na co wskazuje zarówno forma rzeźby jak i wiele detali. Figura wykonana jest z wapienia i uznawana jest za zabytek najwyższej klasy artystycznej. Jest przez to jednym z najcenniejszych zabytków tego typu na podlasiu. Jak podają źródła jest to również najdalej na północ wysunięty przykład dzieła lwowskiej rzeźby rokokowej. Ze względu na zły stan zachowania, figura w 2016 roku została przewieziona do pracowni konserwatorskiej gdzie została poddana renowacji.  W jej trakcie rekonstruowano również brakujące elementy rzeźby czyli prawą dłoń, nos i krzyż z palmą. Inicjatorem i koordynatorem wszystkich działań była Fundacja im. Jana Walentego Węgierskiego.

W południowej części Suwalskiego Parku Krajobrazowego, około 2,5 km od Jeleniewa, we wsi Szurpiły  znajduje się niewielki budynek po byłej szkole podstawowej, zaadoptowany na potrzeby wystawiennicze. W ramach projektu wspartego środkami z Unii Europejskiej Gmina Jeleniewo przy współpracy z  Działem Bałtów Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie, Powiatem Suwalskim i Suwalskim Parkiem Krajobrazowym w 2014 r. utworzyła niezwykłą ekspozycję. To Izba Pamięci Jaćwieskiej imienia prof. Łucji i prof. Jerzego Okulicz – Kozarynów, znawców plemion pruskich, którzy w latach 80 i 90-tych XX w. prowadzili badania archeologiczne w Szurpiłach i okolicach. Izba jest materialnym dowodem istnienia na tych terenach we wczesnym średniowieczu dzielnych Jaćwingów, po których pozostały jedynie wspomnienia. Izba dokumentuje historię Jaćwieży, a przede wszystkim życie codzienne i walki najpotężniejszego z plemion pruskich. To tutaj można dowiedzieć się jak wyglądała Góra Zamkowa za czasów osadnictwa Jaćwingów do XIII w., co pozostawili po sobie dzielni wojowie, jakie były ich dzieje. Pasjonaci archeologii mogą tutaj zapoznać się z historią badań archeologicznych w Szurpiłach oraz z metodami archeologicznego rozpoznania tego najważniejszego w północno-wschodniej Polsce ośrodka badawczego. Oprócz zgromadzonych w tym miejscu eksponatów na uwagę zasługuje nowoczesna aranżacja w postaci makiet czy podświetlanych tablic. Całości dopełnia rozpoczynająca się przy Izbie trasa turystyczna pn. „Tropem Sziurpy”, oznaczona tablicami informacyjnymi ozdobionymi sylwetkami jaćwieskich wojowników.

Zabytkowa kordegarda w Dowspudzie jest jednym z obiektów słynnej XIX-wiecznej rezydencji pałacowo-parkowej generała Ludwika Michała hrabiego Paca w Dowspudzie nad rzeką Rospudą. Dowspudzkiemu pałacowi hrabiego przypisuje się niekiedy przysłowie ”Wart Pac pałaca, a pałac Paca”, gdyż rzeczywiście był perłą architektoniczną. Jako jeden z pierwszych na ziemiach polskich został (wraz z kordegardą) w latach 1820-1827 zbudowany w stylu neogotyku angielskiego wg projektów włoskich architektów, nawiązując do ówczesnych rezydencji rodowych angielskich lordów. Do naszych czasów ze wspaniałego założenia pozostało niewiele, w całości - jedynie kordegarda, w której po generalnym remoncie, od 2015 roku funkcjonuje Centrum Obsługi Turysty KORDEGARDA. Jej zabytkowe wnętrza są miejscem wydarzeń kulturalnych, spotkań i imprez okolicznościowych. Są tu również stylowo wyposażone pokoje gościnne, a w części recepcyjnej można zobaczyć makietę pałacu z okresu jego świetności. Kordegarda stoi na przedniej straży zabytkowej alei lipowej prowadzącej do pozostałości pałacu i starego parku. W jej sąsiedztwie znajduje się pomnik generała Paca – patrona tutejszej szkoły. 

Trójstyk granic Polski, Litwy i Rosji (Obwód Kaliningradzki) znajduje się w małej miejscowości Bolcie w gminie Wiżajny, czyli na obszarze polskiego bieguna zimna. Nosi nazwę Wisztyniec. Jednocześnie jest to granica pomiędzy województwem podlaskim, a warmińsko-mazurskim, to także punkt styku Unii Europejskiej z Rosją. Punkt zbiegu trzech granic państwowych jest oznaczony granitowym obeliskiem z godłami trzech państw i napisami w narodowych językach oraz czerwonymi liniami na podstawie słupa.  Jest jednym z najlepiej dostępnych trójstyków. Doprowadza do niego, po dawnym pasie granicznym między Polską, a Litwą, asfaltowa ścieżka pieszo – rowerowa. W jego otoczeniu jest bogata infrastruktura turystyczna, parkingi dla aut i rowerów, oryginalna trójkątna wiata pokryta w tradycyjny dla regionu sposób – osikowym wiórem. Trójstyk znajduje się w pobliżu węzła szlaków turystycznych i dwóch szlaków fortyfikacyjnych.

Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej powstało we wrześniu 2016 roku w wyniku połączenia Białostockiego Muzeum Wsi i Działu Etnografii, wyłączonych ze struktur Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Pracownia etnograficzna powstała w 1962 roku. Natomiast skansen założono w 1982 roku jako oddział ówczesnego Muzeum Okręgowego w Białymstoku. W skansenie znajdują się zarówno obiekty zaliczane do tak zwanej małej architektury, a więc krzyże, kapliczki, studnie, jak i budynki mieszkalne i gospodarcze. Na obszarze blisko trzydziestu hektarów znajduje się około 40 budynków i innych obiektów architektonicznych, przeniesionych z różnych części woj. podlaskiego. Wśród obiektów eksponowanych na terenie muzeum spotkać możemy m.in. wiatraki koźlaki z Tykocina i z Wojnowców koło Sokółki, budynek kuźni, leśniczówki i gajówki, młyn wodny z 1941 roku, a także drewniany kierat i remizę strażacką z Rudki koło Brańska, a także dziewiętnastowieczny dwór z Bobry Wielkiej. Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej nadal rozwija się, przenoszone są wciąż nowe obiekty z terenu całego województwa podlaskiego.

Pokamedulski Klasztor w Wigrach z XVII wieku jest jednym z najważniejszych obiektów dziedzictwa kulturowego Polski i Europy.  Wpisany jest do rejestru zabytków, gdyż posiada wyjątkową wartość historyczną, artystyczną oraz naukową. Klasztor jest nie tylko obiektem sakralnym, ale stanowi również centrum turystyki. Sprzyja temu, miedzy innymi, jego położenie – na terenie Wigierskiego Parku Narodowego. Kompleks klasztorny, w tym eremy wigierskie, są bardzo licznie odwiedzane przez turystów i pielgrzymów w związku z przebiegającymi przez Wigry szklakami: św. Jakuba, który od 1993 roku znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO oraz dwoma szlakami papieskimi (Szlak Papieski Tajemnice Światła Ełk-Wigry oraz Kajakowy Szlak Papieski Tajemnice Zawierzenia Wigry-Studzieniczna). W podziemiach klasztornego kościoła znajdują się katakumby kamedulskie. Widoczne są w nich nisze ze szczątkami zmarłych ojców kamedułów oraz grobowiec biskupa wigierskiego Michała Karpowicza. Na jednej ze ścian krypty znajduje się XVIII wieczne malowidło zwane „Tańcem śmierci”. W klasztorze można także natrafić na liczne wystawy, a turyści spragnieni wypoczynku mogą go zaznać w tutejszych ogrodach.

Centrum Tradycji Mleczarstwa – Muzeum Mleka w Grajewie powstało w 2016 roku i jest jedyną tego typu placówką w Polsce. Jest to obiekt multimedialny dzięki czemu z jednej strony umożliwia pozyskanie wiedzy, a z drugiej – daje zabawę dzieciom, ale także osobom dorosłym. Ekspozycja podzielona jest na konkretne strefy opowiadające o mleku oraz tradycji jego przetwórstwa. Odwiedzając każdą z nich można poznać wiele ciekawych informacji na temat mleka i jego roli w historii i współczesnym świecie. Dzięki aplikacjom i odpowiednio dobranym interaktywnym zadaniom możliwe jest na przykład prześledzenie drogi jaką pokonuje mleko w drodze do odbiorcy, możliwe jest także poznanie tajemnic powstawania dziur w serze lub poznanie tajemnicy koloru mleka. Początkiem mlecznej historii w muzeum jest łąka. Dalej przez strefę historii i kultury można dotrzeć do obory, by ostatecznie poprzez wizytę m.in. w laboratorium poznać proces produkcyjny i drogę jaką odbywa mleko, począwszy od indywidualnego rolnika, aż do odbiorcy. Muzeum promuje Grajewo i cały region Podlasia jako stolicę polskiego mleczarstwa jest też jedną z ciekawszych atrakcji turystycznych na mapie regionu.

Wigierski Park Narodowy jest jednym z 23 parków narodowych w Polsce, został utworzony w celu ochrony jednego z najcenniejszych pod względem przyrodniczym i krajobrazowym zakątków naszego kraju. Jego powierzchnia wynosi około 150 km² i obejmuje zespół 42 jezior oraz kompleks lasów północnej części Puszczy Augustowskiej. Wigierski Park Narodowy, podobnie jak wszystkie parki narodowe w Polsce, powołano w celu ochrony rodzimej przyrody i walorów kulturowych. Do zadań parku należy również prowadzenie i koordynowanie badań naukowych i monitoringu środowiska przyrodniczego, prowadzenie działalności edukacyjnej oraz przygotowanie i terenu i udostępnianie dla turystyki. Zapraszamy serdecznie do parku oraz poznania jego walorów przyrodniczych i kulturowych. Jest to obszar niezwykle atrakcyjny zwłaszcza dla tych, których zachwyca piękno natury. Dobrze zagospodarowane szlaki lądowe i wodne umożliwią wszystkim odwiedzającym park bliższe zapoznanie się z jego przyrodą o każdej porze roku.

Zwiedzanie Muzeum Wigier to wycieczka w czasie i przestrzeni. Podróż rozpoczynamy od sali przedstawiającej krajobraz epoki lodowcowej sprzed około 12 tysięcy lat. Przejdziemy obok osady łowców reniferów – aż do współczesności – na szlaki turystyczne i ścieżki edukacyjne Wigierskiego Parku Narodowego. Podczas naszej wędrówki  po wystawie stałej muzeum poznamy otoczenie jeziora – lasy, rzeki, pola i łąki wraz z charakterystycznymi dla nich gatunkami roślin i zwierząt. Muzeum jest ośrodkiem edukacyjnym, gdzie prowadzone są zajęcia dla dzieci i młodzieży. Zwiedzając Muzeum Wigier, oglądając filmy, prezentacje multimedialne, słuchając nagrań poznamy historię  terenu parku, bogactwo przyrodnicze oraz dziedzictwo kulturowe okolic jeziora Wigry. Możemy też przejść ścieżką  edukacyjną „Ols” znajdującą się w sąsiedztwie muzeum lub odbyć rejs łodzią Leptodora II, która posiada częściowo przeszklone dno.

Nieopodal Suwałk, nad brzegiem jeziora Koleśne znajdują się zabudowania osady Huta. Dawniej osada ta nosiła nazwę Hutta i była związana z hutą szkła, którą wigierscy kameduli założyli tutaj w XVIII wieku. Znajdował się tu również folwark, który rozpoczął działalność ok. 1765 roku. Pozostałością po dawnym folwarku i kamedulskiej działalności jest barokowa brama, którą dawniej poprzedzała fosa. Dziś zarówno brama jak i sąsiednie zabudowania to rekonstrukcja dawnego folwarku, przypominająca o historii tego miejsca, którą będąc w folwarku trzeba poznać. Obecnie  Folwark Hutta to pensjonat oferujący swoim gościom nocleg i regionalne wyżywienie, ale przede wszystkim kontakt z naturą, ciszę i spokój. Folwark składa się z dwóch budynków: Spichlerza i Dwojaka, w ich piwnicach znajdują się odrestaurowane przestronne sale. Obiekt położony jest w otulinie Wigierskiego Parku Narodowego, a dodatkowo w atrakcyjnej okolicy. Jest to zatem idealne miejsce do wypoczynku, ale i jako baza wypadowa do pobliskich Suwałk czy Wigier.

Biebrzański Park Narodowy został utworzony w 1993. W 1989 roku utworzono na tych terenach Biebrzański Park Krajobrazowy, a już w latach międzywojennych część z tych obszarów chroniono w ramach rezerwatów Czerwone Bagno i Grzędy. Biebrzański Park Narodowy o powierzchni 592,23 km² to największy park w Polsce i jeden z największych w Europie. Obejmuje dolinę Biebrzy począwszy od jej źródeł, a skończywszy na ujściu do Narwi. Niemal cały bieg rz. Biebrzy znajduje się na terenie parku. Bagna Biebrzańskie są uznawane za jedną z najważniejszych w kraju i w Europie Środkowej ostoi ptaków wodno-błotnych. W roku 1995 Biebrzański Park Narodowy został wpisany na listę Konwencji Ramsarskiej o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe. Na terenie parku spotyka się zbiorowiska wodne, bagienne, torfowiskowe, szuwary, a także zbiorowiska leśne (olsy, łęgi i brzeziny). Spotkać tu można wiele rzadkich i reliktowych gatunków roślin oraz zwierząt, z których najbardziej rozpoznawalnym gatunkami dla parku są łoś i batalion. Siedziba Parku znajduje się w miejscowości Osowiec-Twierdza.

Położony jest w województwie podlaskim w północno-wschodniej części Polski. Powstał w 1921 roku jako leśnictwo „Rezerwat”. W Park Narodowy w Białowieży leśnictwo „Rezerwat” przekształcono w 1932 roku, a następnie w roku 1947 zmieniono jego nazwę na Białowieski Park Narodowy. BPN na powierzchni ponad 10,5 tys. hektarów chroni najlepiej zachowany fragment Puszczy Białowieskiej – ostatni na niżu Europy las naturalny, o charakterze pierwotnym. Jest to jeden z najbogatszych ekosystemów leśnych w Polsce i Europie z ogromną różnorodnością przedstawicieli świata fauny i flory.

Muzeum gromadzi eksponaty prezentujące wielowiekową historię grodu nad Bugiem. Przechowywane w muzeum eksponaty pochodzące w wykopalisk archeologicznych potwierdzają starą metrykę grodu, przez który przechodziło kilka szlaków handlowych. Poza drogą bużańską, przez Drohiczyn wiodły trakty łączące Nowogród Wielki z Kijowem oraz Ruś z Jaćwieżą. Do najciekawszych obiektów należą zabytki wczesnośredniowieczne: szklane paciorki sprowadzone z Rusi Kijowskiej, enkolpion o kształcie krzyża z brązu, grzebienie wykonane z poroża jeleni i łosiów, gliniana kostka oraz brązowe bransolety. Drohiczyn był w wiekach średnich znanym ośrodkiem garncarstwa, o czym świadczą zachowane fragmenty naczyń glinianych zdobionych rytymi żłobkami.Muzeum posiada także kolekcję ołowianych plomb z XII, XII i XIV wieku z wyciśniętymi różnorodnymi symbolami, wśród których spotykamy znaki książąt ruskich, między innymi kijowskich i czernihowskich. W odrębnej sali zgromadzono zbiory etnograficzne: narzędzia rolnicze, oraz przedmioty codziennego użytku pochodzące z XIX stulecia i pierwszych dziesięcioleci XX wieku. Możemy oglądać: sochę, sierpy, chomąto, dwojaki, miech kowalski, maselnicę, pojemniki na ziarno, kołowrotki, magielnicę, a nawet drewnianą pralkę. W muzeum znajduje się kolekcja rzeźb ludowych. Kilka z nich wykonał znany miejscowy rzeźbiarz i poeta Lucjan Boruta (1929-1990)

Jedna z dwóch placówek muzealnictwa rolniczego w Polsce – druga w Szreniawie. Liczące ponad 27 000 eksponatów zbiory prezentowane są w kilkudziesięciu ekspozycjach stałych. Położone na terenie zespołu pałacowo-parkowego. W skład zespołu wchodzą: klasycystyczny pałac, oficyna, stajnie, wozownia, czynny młyn wodny, leśniczówka. W utworzonym w obrębie zespołu parku etnograficznym (skansenie) zgromadzono 43 zabytkowe obiekty architektury drewnianej. Przeniesiono je tu ze wsi położonych na pograniczu mazowiecko - podlaskim. Muzeum posiada punkty muzealne: w Drewnowie, w Dąbrowie Łazach i Winnie Chroły. Wśród wielu ekspozycji na szczególną uwagę zasługują zbiory: Muzeum Pisanki ( jedyne w Polsce ) z kolekcją ponad 1500 okazów z całego świata.

Synagoga w Orli jest typowym przykładem bóżnicy małomiasteczkowej z drugiej ćwierci XVII wieku, charakterystycznym dla wschodnich obszarów Rzeczypospolitej. Można mówić o co najmniej kilku fazach rozbudowy obiektu. Najstarsza część budowli miała układ zbliżony do kwadratu z centralnie usytuowaną bimą pomiędzy symetrycznie rozmieszczonymi słupami. Do niej dobudowano od strony zachodniej dwukondygnacyjne pomieszczenia: przedsionka (na parterze) i sali żeńskiej (na emporze). W drugiej połowie XVIII w. powstały drewniane babińce boczne. Przełom wieku XVIII i XIX to generalna przebudowa synagogi. Zbudowano wówczas murowane babińce i dostawiono klasycystyczną fasadę kryjącą dwa biegi schodów na emporę. Taki wygląd utrzymał się do II wojny światowej. W 1938 r. spłonął dach synagogi i częściowo jej wnętrze, w wyniku pożaru jaki ogarnął całe miasto. W czasie wojny i po niej znajdował się tutaj magazyn. W latach 1986–1988 pokryto budynek nowym dachem, wymieniono stolarkę okienną, założono rynny i odbudowano dwa boczne babińce, rozebrane w latach 50. Obecnie w synagodze odbywają się wystawy czasowe i okolicznościowe koncerty.

Cerkiew prawosławna p.w. św. Michała Archanioła w Orli została wybudowana w latach 1796-97 jako świątynia unicka, na miejscu starszej zniszczonej p.w. św. Symeona Słupnika. W 1879 przeprowadzono prace remontowe. Wnętrze wzbogaciło się o nowy ikonostas, a do ośmiobocznej bryły świątyni w części wschodniej dobudowano przybudówki (ryznicę i panamarkę), a w części zachodniej pritwor, nad którym urządzono miejsce dla chóru. W czasie I wojny światowej Niemcy urządzili w niej magazyn. Zniszczona świątynia przeszła remont na przełomie lat 20. I 30. Świątynia ma układ trójnawowy. W 1979 r. cerkiew rozebrano, wzniesiono fundament i zrekonstruowano zachowując dotychczasowy styl. W latach 90. Świątynię odmalowano, pozłocono ikonostas, a na ścianach wykonano duże obrazy dwunastu świąt.

W Bielsku Podlaskim, pomiędzy rzeką Białą i wpadającą do niej Lubką, wznosi się grodzisko średniowieczne, lokalnie nazywane „Łysą Górką” lub „Górą Zamkową”. To miejsce pierwotnego grodu obronnego, którego początek przypada co najmniej na XII/XIII wiek. Góra ta jest sztucznym usypiskiem o wysokości siedmiu metrów, o obwodzie dolnej części wynoszącym 213 m, a górnej – 124,6 m. Był tutaj gród o konstrukcji drewniano-ziemnej, miejsce urzędowania namiestnika władcy. W drugiej połowie XIV wieku najeżdżany był przez Krzyżaków. W XV wieku, wraz z rozwojem technik wojennych i zbliżeniem polsko-litewskim, gród utracił swe funkcje obronne. W jego sąsiedztwie wzniesiono drewniany zamek, jako centrum administracyjno-gospodarcze ziemi bielskiej i niegrodowego starostwa bielskiego. W 1564 roku, w takcie obrad tzw. Sejmu Litewskiego, ów drewniany zamek spłonął od uderzenia pioruna. Podczas odbudowy, część gospodarczą przeniesiono do miejsca zwanego Hołowiesk w południowo-wschodniej części miasta.

Kościół parafialny p.w. Narodzenia NMP i św. Mikołaja został pierwotnie ufundowany przez Witolda-Aleksandra, wielkiego księcia litewskiego, przed 1430 rokiem Istniejącą do dzisiaj murowaną świątynię (na miejscu pierwszej) zbudowano w latach 1783-1784, kosztem parafian, ale z wydatną pomocą władz miejskich i siostry ostatniego króla Polski, Izabeli Branickiej z Poniatowskich, zwanej „Panią Krakowską” (1730-1808), żony Jana Klemensa Branickiego. Projektantem neoklasycystycznej świątyni był warszawski architekt Szymon Bogumił Zug (1733-1807). W 1843 roku obok kościoła zbudowano murowaną dzwonnicę. W 1912 roku sklepienie świątyni ozdobiono polichromią przedstawiającą Dwunastu Apostołów oraz położono posadzkę z terakoty. W czasie działań wojennych w 1944 roku kościół został częściowo uszkodzony, ale niedługo potem odnowiony. W 1996 roku parafia obchodziła jubileusz 200-lecia konsekracji kościoła. Z tej okazji Ojciec Święty Jan Paweł II wyniósł bielską świątynię do godności Bazyliki Mniejszej. Bielska świątynia to wysokiej klasy obiekt o bardzo dobrze zachowanej bryle i jednorodnym wnętrzu klasycystycznym. We wnętrzu znajdują się relikwie miejscowego proboszcza, błogosławionego ks. Antoniego Beszty-Borowskiego, zamordowanego przez Niemców w 1943 roku.

Studium Ikonograficzne (Szkoła Pisania Ikon) – niepubliczna szkoła artystyczna, znajdująca się w Bielsku Podlaskim, to jedyna placówka edukacyjna tego typu w Polsce. Istnieje od 1991 roku. Jej absolwenci zajmują się pisaniem ikon. Patronem szkoły jest św. Andrzej. Studium zostało powołane dekretem metropolity Bazylego 17 maja 1991 roku. Inicjatorem jej powstania był ks. mitrat Leoncjusz Tofiluk, dziekan bielski. Przy budynku Studium znajduje się niewielka murowana kaplica pod wezwaniem Świętej Trójcy zbudowana w latach 2000–2002. W części nawy kaplicy znajduje się galeria ikon. Nauka w Studium trwa cztery lata i kończy się uzyskaniem dyplomu artysty (technika) plastyka o specjalności „ikonograf”. Kształcenie odbywa się w trzech działach warsztatowych: ikonograficznym, pozłotniczym i konserwacyjnym. W szkole wykładane są: ikonografia, śpiew neumatyczny, teologia, historia chrześcijaństwa, a także języki: cerkiewnosłowiański, grecki i angielski. Szkoła każdego roku wykształca kilkoro uczniów. W pracowniach szkolnych powstały setki ikon, służących wiernym różnych obrządków w całej Polsce, ale także za granicą, skąd stale nadchodzą zamówienia.

Późnobarokowy ratusz w Bielsku Podlaskim wzniesiono dzięki mecenatowi Izabeli Branickiej, starościny bielskiej, żony Jana Klemensa Branickiego, rodzonej siostry króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Budowę według projektu kpt. Jana Sękowskiego rozpoczęto w 1776, a zakończono na początku 1780 roku. Charakterystycznym elementem budowli jest wieżyczka z zegarem, zwieńczona formą obeliskową. W czasie insurekcji kościuszkowskiej w ratuszu urzędowała Komisja Porządkowa ziemi bielskiej. W pierwszej połowie XIX wieku do ściany frontowej dobudowano kolumnowe podcienia (rozebrane w 1942), a elewację ozdobiono klasycystycznym boniowaniem. W okresie przed i po I wojnie światowej parter wynajmowano na pomieszczenia sklepowe, a na piętrze mieścił się magistrat. Okresowo wnętrza służyły także potrzebom sądu powiatowego, hauptwachy i innym. 5 października 1984 roku w ratuszu otwarto Muzeum, będące oddziałem Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Osiemnastowieczny ratusz bielski jest jedynym budynkiem jurysdykcji miejskiej w obrębie historycznego województwa podlaskiego, zachowanym w swojej oryginalnej formie.