Lista znaczków

Budynek mieszczący zabytkową studnię w Pożarzysku, na pierwszy rzut oka przypomina przydrożną kaplicę.  W środku zobaczymy duży, niemal całkowicie wykonany z drewna mechanizm, który służył do wyciągania wody. Wielkość mechanizmu jest spowodowana duża głębokością samej studni, która sięga prawie 30 metrów. W czasach, kiedy studnia w tym kształcie powstała, a było to najprawdopodobniej już w XVII wieku, do budowy mechanizmu nie użyto ani jednego gwoździa, śruby czy innego metalowego łącznika. Wszystkie elementy robocze, a przede wszystkim mechanizm zębaty, wykonano z ogromną starannością. Ze względu na swoją głębokość pożarzyskowy zabytek zaliczany jest do studni głębinowych. Dzisiejszy stan studni to zasługa pana Marka Zywera, który w ramach szkolnego koła historycznego napisał wniosek do Fundacji Batorego i Fundacji Wspomagania Wsi. Dzięki uzyskanemu dofinansowaniu jak również zbiórce środków wśród gminnych radnych, udało się wyremontować budynek i zabezpieczyć mechanizm studni.

Zabytkowe molo wraz ze „Skocznią” to elementy głównego kąpieliska miejskiego. Plaża miejska istnieje w tym miejscu już od ponad stu kilkudziesięciu lat.  w połowie lat 20. XX wieku kąpielisko zostało zmodernizowane i to wówczas zbudowano duże molo wraz z wieżą do skoków do wody oraz budynków zaplecza kąpieliska. Kąpielisko było częścią rozłożonego nad jeziorem i zaprojektowanego z dużym rozmachem założenia sportowo-wypoczynkowego. Jego centralnym punktem, był kamienny monument upamiętniający ofiary pierwszej wojny światowej. Na kompleks składały się: stadion o wymiarach olimpijskich z lekkoatletyczną bieżnią, mniejszy stadion, boisko do gry w siatkówkę, korty tenisowe, tor do wyścigów konnych. W 2004 r. dokonano remontu i przebudowy molo i skoczni. Przywrócono je do dawnej świetności wzorując się na starych fotografiach. Od wielu lat molo z białą wieżą jest symbolem miasta, które w pełni korzysta z walorów pięknego położenia nad jeziorem.

Zabytkowe Żurawie Portowe w Szczecinie to trzy zabytkowe dźwigi, które pracowały w szczecińskim porcie od lat 30. XX wieku, aż do początku XXI wieku. Są to typowe żurawie portowe. Zbudowała je prawdopodobnie niemiecka firma Krupp, albo wykonane zostały ze stali pochodzącej z jej hut, ponieważ na wielu elementach konstrukcji widnieje znak właśnie tej firmy. Przez cały okres międzywojenny były używane w szczecińskim porcie. Powstały z myślą o przeładunku drobnicy i takie materiały przeładowywały do końca swojej pracy. Żurawie te, przez mieszkańców Szczecina nazywane „Dźwigozaury”, stoją na Łasztowni – wyspie leżącej w centrum miasta. Są dobrze widoczne m.in. z reprezentacyjnych Wałów Chrobrego.  W czasie renowacji przywrócono żurawiom dawne malowanie oraz je podświetlono.

Skawiński Dworzec swoją historię rozpoczyna w roku 1884. Skawina znajdowała się wówczas na terenie Galicji. Panujący cesarz Austro-Węgier Franciszek Józef I postanowił, że na terenie miasta powstanie Galicyjska Kolej Transwersalna, która stała się jedną z inwestycji upamiętniających 500-lecie rządów Habsburgów. Dworzec Kolejowy w Skawinie od XIX wieku stanowi ważny punkt na mapie miasta. Wraz z upływem lat budynek niszczał i utracił swoją podstawową funkcję. W 2017 roku  rozpoczęła się modernizacja skawińskiego Dworca w ramach projektu „Dworzec "Biblioteka Skawina" - przywrócenie budynkowi dworca kolejowego w Skawinie walorów zabytku z przeznaczeniem obiektu na cele publiczne”. Od 1 lipca 2020 roku w budynku Dworca PKP mieści się siedziba Miejskiej Biblioteki Publicznej w Skawinie.

W centralnej części Borowia znajduje się dawny kościół parafialny pw. Św. Trójcy. Świątynia powstała w 1831 r. z fundacji Ludwiki z Załuskich Moszyńskiej w miejscu, w którym niegdyś istniał drewniany kościół. Budowla wybudowana została z cegieł łączonych zaprawą wapienną. Jej wnętrze składa się z wyodrębnionego prezbiterium oraz trzech naw oddzielonych parami kolumn toskańskich. W części zachodniej nad wejściem znajduje się drewniana empora chórowa. Kościół był kilkakrotnie przebudowywany, a w 1907 r. nad szczytem fasady dobudowano wieżyczkę z sygnaturką. Od 1989 roku, kiedy w Borowiu powstał nowy kościół, świątynia nie jest użytkowana. Na teren kościelny prowadzi murowana barokowa brama prawdopodobnie z ok. 1715 r., ze szczytem nadbudowanym w 1907 r. Brama zbudowana jest z cegły, otynkowana i posiada zdobienia w postaci profilowanych gzymsów i pilastrów. Na jej osi znajduje się arkada przejazdowa sklepiona krzyżowo. Brama pełniła również funkcję dzwonnicy.

W związku z projektem budowy zespołu elektrowni w rejonie Jeziora Żarnowieckiego konieczne stało się podjęcie działań związanych z organizacją skansenu w Nadolu.  Ochroną konserwatorską objęto tradycyjną XIX-wieczną zagrodę wiejską. Obecnie w obrębie skansenu znajdują się: domostwo, zabudowania gospodarcze oraz obiekty towarzyszące jak studnia, piwnica, wozownia, gołębnik, kierat, pasieka, wędzarnia i piec chlebowy. Chata, w której koncentrowało się życie trzypokoleniowej rodziny, posadowiona jest w głębi podwórza, odgrodzona od części gospodarczej ogrodem kwiatowym. W jej najbliższym sąsiedztwie znajdują się piwnica, studnia oraz warzywnik. Stodoła posadowiona jest równolegle do drogi z możliwością obustronnego wjazdu na klepisko z drogi i z podwórza. Obecnie w stodole znajduje się ekspozycja poświęcona historii pszczelarstwa pomorskiego. W skład zespołu wchodzi ponadto wielofunkcyjna obora, która pod jednym dachem mieściła pomieszczenia dla koni, bydła, trzody chlewnej, owiec i drobiu. Do obory dobudowana została wozownia. Kompleks wzbogaciła niedawno zrekonstruowana chata rybacka oraz remiza. 

Zagroda Maziarska w Łosiu - oddział Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach jest tradycyjną zagrodą łemkowską in situ. Graniczy z czynną cerkwią greckokatolicką z 1810 r. Zespół muzealny stanowi przykład łemkowskiej architektury Łosia końca XIX w. Znajduje się tu chyża  z 1899 r. i budynki gospodarcze: stodoła oraz spichlerz. Jedynym translokowanym obiektem na terenie Zagrody jest chyża  z Bartnego z 1928 r. Tematem wiodącym ekspozycji stałej jest maziarstwo. Na wystawie prezentowane są eksponaty, mapy, fotografie oraz plansze z tekstami informacyjnymi. W budynku gospodarczym znajdują się wozy maziarskie, w tym  wóz ostatniego z maziarzy Dymitra Kareła. W spichlerzu znajduje się wystawa „Relikty” prezentująca zachowane elementy z kilku nieistniejących cerkwi łemkowskich.

Wielka Krokiew im. Stanisława Marusarza została oddana do użytku w 1925 roku i jest największą skocznią narciarską w Polsce z homologacją FIS. Jest usytuowana w Tatrach – na północnym stoku góry Krokiew. Punkt konstrukcyjny wynosi 120 m, a aktualnym rekordzistą jest Szwajcar Simon Ammann, który pofrunął na odległość aż 140,5 m. Trybuny mogą pomieścić nawet 50 000 widzów. Wjazd na skocznię umożliwia kolej krzesełkowa, a na szczycie usytuowana jest kawiarnia, z której rozpościera się imponujący widok na Zakopane i okolice. Każdy może poczuć się jak Adam Małysz przed oddaniem skoku.

Powstanie zameczku myśliwskiego w Wiśle związane jest z istniejącą wówczas na polanie Przysłop pod Baranią Górą  leśniczówką. W 1853 roku podczas polowania w lasach książęcych ustrzelono w tym rejonie dwa głuszce, co doprowadziło do intensywnego rozwoju łowiectwa. W związku z rozwojem hodowli głuszca  wybudowano tu niewielki domek myśliwski. Niestety okazał się on za mały, dlatego wkrótce rozpoczęto budowę nowego obiektu zwanego „zameczkiem myśliwskim” od niemieckiej nazwy Jagdschlossel. Nowy obiekt w tyrolskim stylu wybudowano z drewna jako budynek jednokondygnacyjny. Przez lata służył on rodzinie Habsburgów jednak w 1918 roku  przeszedł na własność Skarbu Państwa. Od 1925 roku aż do lat 70. XX wieku funkcjonowało w nim schronisko Przysłop pod Baranią Górą, które wkrótce doczekało się nowej siedziby. Zamknięty zameczek myśliwski zaczął niszczeć, jednak w 1985 roku został zdemontowany i przeniesiony do centrum Wisły i od 1987 roku służy jako siedziba wiślańskiego oddziału PTTK oraz informacji turystycznej.

Zamek uniejowski wybudowany został w latach 1360-1365 w miejscu po drewnianej warowni zniszczonej podczas najazdu Krzyżaków na miasto w 1331 roku. Zamek składał się z wysokiej na 30 m okrągłej baszty, dziedzińca i dwóch czworobocznych wież połączonych razem skrzydłami mieszkalnymi. Ze względu na swoje położenie i obronność, podczas wojny trzynastoletnia zamek w Uniejowie stał się miejscem przechowywania skarbca kościoła gnieźnieńskiego. Cały skarb pomieścił się w kilku skrzyniach. Jedna ze skrzyń pomieściła m.in. głowę św. Wojciecha, głowę św. Gereona, rękę św. Wojciecha, rękę św. Stanisława i jego pierścień, wielką monstrancję pozłocistą oraz kilka kielichów. Skarbiec gnieźnieński był jeszcze w zamku przechowywany kilkukrotnie. Na przestrzeni wieków zamek zmieniał właścicieli i tracił swoją funkcję jednocześnie niszczejąc. Obecnie po renowacji w zamku mieści się restauracja oraz hotel.

Zamek Biskupów Krakowskich w Iłży to perła architektury średniowiecza i renesansu. Jego budowa rozpoczęła się najprawdopodobniej już pod koniec XIII w. Zamek był kilkukrotnie rozbudowywany – m.in. w wieku XIV, zniszczony m.in. przez Szwedów w 1656 r., odbudowany w poł. XVII i XVIII w., a po pożarze na początku XIX w. popadł w ruinę. Zabudowania zamkowe składały się z zamku dolnego oraz zamku górnego. Budowla powstała głównie z łamanego wpienia, łączonego zaprawą wapienno-piaskową. Posiada charakterystyczną murowaną wieżą górującą nad miastem. Mury zamku miejscami mają grubość 3 metrów. Na zamku górnym zachowały się m.in. sklepione piwnice zamkowe oraz murowana i częściowo kuta w skale, studnia zamkowa. W przeszłości zamek był siedzibą biskupów krakowskich – obiektem obronnym, rezydencjonalnym, oraz centrum gospodarczo-administracyjnym. W 2021 r. ruina zamku górnego przeszła pierwszy etap prac konserwatorskich. Obiekt niemalże w całości udostępniony jest dla turystów, którzy mogą m.in. wejść na wieżę zamkową oraz zajrzeć w głąb studni zamkowej. Na zamku organizowane są wystawy oraz liczne atrakcje i imprezy, wraz z niezwykle widowiskowym turniejem rycerskim.

Zamek Bolczów położony jest w północnej części Rudaw Janowickich. Nikt dokładnie nie zna daty powstania zamku, ale przypuszcza się, że związana jest z rycerzem z pobliskiego Mniszkowa - Clericusem Bolzem, a jako czas powstania zamku przyjmuje się lata 1371-1386. Historia zamku Bolczów to historia walki i odbudowy. Początkowo stanowił on rodową siedzibę Clericusa Bolza, a także strzegł okolicznych traktów handlowych. W okresie wojen husyckich, zamek stał się siedzibą rabusiów, napadających na kupieckie karawany. Doprowadziło to do interwencji mieszczan wrocławskich i świdnickich, którzy chcąc położyć kres grabieżom, zdobyli i zniszczyli zamek. Hans Dippold von Burghaus przywrócił zamkowi świetność, rozbudowując go o dziedziniec i wieżę obronną. Pod jego rządami zamek stał się fortecą nie do zdobycia, wykorzystując naturalne ukształtowanie terenu. Niestety, okres świetności zamku zakończyła wojna trzydziestoletnia, podczas której dwukrotnie padł on ofiarą szwedzkich najeźdźców i ostatecznie został spalony. Dziś ruiny zamku Bolczów przyciągają tłumy turystów, zachwycając swoją historią i pięknem.

Około roku 1190 nad rzeką Regą istniał gród strzegący drogi z Kołobrzegu do Stargardu. W drugiej połowie XIII wieku w miejscu grodu powstała rycerska siedziba. Początkowo warownia była drewniana i otoczona ziemnym wałem. Zbudowana została na wzgórzu wznoszącym się 3,5m ponad łąki nad rzeką Regą. Po roku 1365 Borkowie w miejscu drewnianej warowni rozpoczęli budowę zamku murowanego z kamienia i cegły. Jednocześnie z budową zamku Borkowie rozpoczęli wznoszenie murów miejskich, których długość wyniosła prawie 1300 metrów. Zamek w Resku, mimo, że sprzężony z fortyfikacjami miejskimi został oddzielony od miasta murem i nawodnioną fosą. Prowadziła do niego brama zamkowa. W 1774 r. Borkowie dokonują rozbiórki średniowiecznego zamku i wznoszą w jego miejsce dwór z szachulca. Zniszczono pozostałości gotyckich zabudowań, co utrudnia odtworzenie pierwotnego wyglądu zamku. Dwór uległ zniszczeniu w roku 1826. W kolejnych latach rozebrane zostały mury miejskie, a na terenie wokół zamku powstał park. Obecnie zobaczyć tu można zamkową strukturę: koronę współczesnych murów, zamkową piwnicę i stojący tam centralny filar renesansowych sklepień, schody, balustrady, galerie widokowe.

Zamek na Chojniku wzniesiono prawdopodobnie około 1355 roku, podczas panowania księcia Bolka II. Wcześniej w tym miejscu istniał prawdopodobnie dwór myśliwski o cechach obronnych. Ze względu na położenie, na skalistym szczycie opadającym od południa pionową ścianą, zamek na Chojniku, choć niewielkich rozmiarów, stał się kamienną twierdzą niezwykle trudną do zdobycia. Twierdza podczas licznych przebudów zmieniała się na przestrzeni lat. Dobudowano m.in. kaplicę św. Jerzego i św. Katarzyny oraz rozległy zamek dolny mieszczący pomieszczenia gospodarcze. Na środku dziedzińca zamku dolnego wzniesiono także kamienny pręgierz. Ciekawostką jest fakt, że zamek na Chojniku nigdy nie posiadał studni. Wodę gromadzono w skalnych cysternach. Ciężki do zdobycia obiekt poddał się jednak uderzeniu pioruna, który 31 sierpnia 1675 roku spalił zamek. Nie podjęto się już jego odbudowy, Od 1822 roku na Chojniku funkcjonuje schronisko, które jest często odwiedzane przez turystów. Można tu też posłuchać opowieści o historii zamku z ust Jędrka - obecnego kasztelana zamku.

Średniowieczny Zamek Czocha, górujący nad Jeziorem Leśniańskim, to jeden z najpiękniejszych zabytków Dolnego Śląska, który stanowi przede wszystkim niepowtarzalne miejsce wypoczynku (część hotelowa: 107 miejsc). Obiekt jest świetnym miejscem do organizacji konferencji, spotkań biznesowych, kolonii, zielonych szkół, żywych lekcji historii, wesel oraz plenerowych imprez firmowych i wydarzeń okolicznościowych z bogatym zapleczem eventowym. Zamek Czocha „zagrał” główną rolę w ponad 40 produkcjach filmowych, m.in. „Święta wojna”, „Wiedźmin”, „Norymberga”, „Twierdza szyfrów”, „Dolina szczęścia”, „Dywersant”, „Tajemnica twierdzy szyfrów”, „Gdzie jest generał?” i wielu innych… Odbywają się tu bardzo popularne wśród turystów Nocne Zwiedzania Zamku i Sali Tortur z Białą Damą, uczty średniowieczne, turnieje rycerskie, weekendy romantyczne dla zakochanych oraz gry fabularyzowane w terenie („Śladami Tajemnicy Twierdzy Szyfrów”, „Poszukiwanie skarbu generała”). Specjalnością szefa kuchni jest tradycyjna kuchnia polska, a potrawy podawane są w stylowej restauracji zamkowej. Zamek Czocha należy do sieci hoteli pn. Grupa Hoteli WAM.

Zamek Czorsztyn położony jest na skale, ok. 50 m nad taflą Zbiornika Czorsztyńskiego. Początki zamku sięgają XIII wieku i związane są z działalnością św. Kingi jako Pani Sądeckiej. Ówczesny gród warowny identyfikowany jako Wronin w czasach Kazimierza Wielkiego stał się jednym z ważniejszych założeń obronnych kraju umacniając jego południową granicę. Na przestrzeni stuleci zamek ten był kilkakrotnie przebudowywany i oprócz funkcji obronnych używany był także jako komora celna, a później także jako siedziba starostów. Upadek zamku rozpoczął się w latach 1734-1735 od dewastacji przez wojska kozackie. 55 lat później od uderzenia pioruna spaliły się dachy zamku i to ostatecznie przyspieszyło proces niszczenia warowni. W 1819 roku dobra czorsztyńskie wraz z ruinami zamku zakupiła rodzina Drohojowskich. W latach 1951-1957 rozpoczęto pierwsze prace zabezpieczające na zamku, a gruntowną konserwację rozpoczęto dopiero w 1992 roku, od 1996 roku udostępniając zamek zwiedzającym.  

Wśród wielu zamków znajdujących się na terenie Dolnego Śląska warto zwrócić uwagę na Zamek Grodno (niem. Kynsberg, Kinsberg, Kinsburg). Zamek Grodno wybudowany jest na szczycie wzgórza Choina (ok. 450 m n.p.m.) w północnej części Gór Sowich. Jest on jednym z najbardziej malowniczo położonych zamków na Śląsku Malowniczą lokalizację zamku potęguje położone u podnóża góry zaporowe Jezioro Bystrzyckie. Różne są dzieje zamku Grodno. W XV w. był siedzibą rycerzy-rabusiów, którzy wraz ze swoimi drużynami trudnili się rozbojami i grabieżą. W trakcie trwania wojny 30-letniej zamek został zdobyty przez Szwedów i częściowo zniszczony. Od niepamiętnych czasów na zamku Grodno pojawia się Biała Dama. Nikt nie wie dokładnie, co to za tajemnicza zjawa. Jedni mówią, że to duch uśmierconej przed wiekami niewiasty z Zagórza, którą zły burgrabia wtrącił do więziennego lochu. Inni powiadają, że to duch dawnej pani zamku, która ze zgryzoty po utracie męża rzuciła się przy świetle księżyca do studni, a jeszcze inni utrzymują, że to wiecznie pokutujący duch księżniczki pogańskiej....

Późnogotycki zamek położony w pobliżu wsi Grodziec, w gminie Zagrodno, powiecie złotoryjskim, województwie dolnośląskim, na szczycie wzniesienia o tej samej nazwie. Pierwsze wzmianki o średniowiecznym zamku pochodzą z X wieku. Był to gród obronny Bobrzan. Do XIII wieku należał do Piastów, a potem do rodu Bożywojów. Rozbudowany przez następnego właściciela - księcia legnickiego Fryderyka I stał się dość potężną warownią murowaną na wzór zamku legnickiego. Zamek podupadł w czasach wojny trzydziestoletniej. Odbudowany dopiero w XIX wieku, gdy stał się własnością bogatej berlińskiej rodziny von Dircksen. Zamek spłonął w 1945 roku. Dziś częściowo odrestaurowany i udostępniony do zwiedzania jest własnością gminy Zagrodno.

Zamek Joannitów został zbudowany na przesmyku dwóch jezior Trześniowskiego i Łagowskiego na wzgórzu otoczonym zabytkowym parkiem z wieloma pomnikami przyrody. Obecnie budynek składa się z bryły budowli wybudowanej w XVII w., czterech dwukondygnacyjnych skrzydeł które tworzą renesansowy dziedziniec. Nad zamkiem góruje wieża warowna, która jest widoczna z odległości kilku kilometrów. Budowę zamku rozpoczął Zakon Joannitów w 1350 roku.  Na początku XVI w. na rozkaz ówczesnego komandora Liboriusa von Schapelowa wybudowano 24 metrową wieżę. U podnóża warowni powstała służebna osada rzemieślnicza, zabezpieczona murami obronnymi z dwoma bramami. Podczas wojen, oraz najazdu Szwedów zamek znacząco nie ucierpiał. W 1810 roku zamek stał się własnością Prus, a potem własnością prywatną. Obecnie w zamku mieści się hotel i restauracja.

Zamek Kapitanowo to jeden z najcenniejszych zabytków rezydencjonalno-obronnych w Polsce. Jego przeszło 700 lat historii oraz wyjątkowi mieszkańcy gwarantują niebywały poziom zarówno architektoniczny, jak i humanistycznej myśli tamtych czasów. Drugi co do wielkości donżon w Polsce, krużganki, kuchnie, tajne schody, tajna sala rady, pomieszczenie ostatecznej obrony to niektóre z pereł zamku. Niezwykła aura panująca we wnętrzach stanowi adekwatne tło dla wspaniałej kamieniarki w postaci unikatowych portali, obramień okiennych oraz kominków. Znakomita większość spośród 64 zamkowych sal nakryta została sklepieniami o przeróżnej konstrukcji. Kilka już wyremontowanych i umeblowanych antykami pomieszczeń oczekuje na miłośników dawnych dziejów Ziemi Kłodzkiej.

Zamek Kazimierzowski w Przemyślu jest jednym z najcenniejszych pomników architektury w tym mieście, a jednocześnie charakterystycznym elementem pejzażu miejskiego. O warowni zlokalizowanej w tym miejscu już u zarania państwowości polskiej wspominają źródła historyczne, zaś badania archeologiczne potwierdzają istnienie w obrębie drewnianego jeszcze grodu monumentalnych przedromańskich budowli, o cechach charakterystycznych dla monarchii wczesnopiastowskiej - zespół rotunda-palatium. Przed ostatecznym włączeniem Przemyśla w obręb państwa polskiego gród przemyski był kilkakrotnie zajmowany przez Rusinów, którzy uczynili z niego centrum administracyjne udzielnego księstwa. Jeden z jego władców – Wołodar Rościsławowicz wzniósł na wzgórzu zamkowym kamienną cerkiew.

Pośród gęstych Borów Dolnośląskich, przy meandrach rzeki Kwisa znajduje się średniowieczny Zamek Kliczków. Jego powstanie przypisuje się księciu Bolkowi I Surowemu, który pod koniec XIII wieku ufundował warownię do obrony przed najazdami czeskimi. Pod koniec wieku XIV kiedy księstwo świdnicko-jaworskie przejęte zostało przez królestwo Czech, zamek utracił znaczenie strategiczne i z czasem przekształcił się  w założenie zamkowo-folwarczne. Na przestrzeni stuleci zamek wielokrotnie zmieniał właścicieli, często też przechodził większe lub mniejsze rozbudowy.  Na początku XX wieku stanowił centrum spotkań i rozrywki arystokratycznej elity Niemiec. Po zamachu na Hitlera i aresztowaniu ówczesnych właścicieli Kliczkowa w 1944 roku, zamek został skonfiskowany, zawartość wywieziona, a to co pozostało rozszabrowali żołnierze sowieccy. Później budowla popadła w ruinę. Mimo kilku prób rewitalizacji zamku dopiero przejście w ręce prywatnego właściciela, pozwoliło przywrócić budowli dawny blask. Dziś zamek w Kliczkowie, będąc jedną z największych budowli tego typu na całym Dolnym Śląsku, pełni funkcję ośrodka szkoleniowo-wypoczynkowego. W jego odrestaurowanych wnętrzach znajdują się bogato zdobione pomieszczenia m.in. dawnej biblioteki, Sali Dworskiej, Sali Kominkowej oraz Sali Teatralnej.

Zamek położony jest na niewielkim wzgórzu na północ od Krakowa. Przez wielu zaliczany jest do zamków Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Historia warowni usytuowanej w tym miejscu sięga XIV wieku. W swoich początkach był on wieżą mieszkalno-obronną, która dopiero po kolejnych przebudowach trwających do XVIII wieku, stała się zamkiem-warownią. Budowla pod koniec XIX popadła w ruinę. Od końca XX wieku zamek znajduje się w rękach prywatnych, a właściciel sukcesywnie prowadzi jego odbudowę i restaurację. Obecnie budowla pełni funkcje komercyjne, a w szczególności hotelowo-gastronomiczne. Na dziedziniec i do części pomieszczeń wstęp jest wolny. Jeśli na zamku nie odbywają sie imprezy zamknięte, można również wejść na drewniane pomosty ciągnące się wzdłuż murów. Czasami na dziedzińcu zamku lub pod murami odbywają się otwarte imprezy plenerowe. W pobliżu zamku biegną szlaki turystyczne oraz ścieżki rowerowe.

Zamek królewski w Dobczycach – położony na skalistym wzgórzu nad Rabą, a ściślej nad Jeziorem Dobczyckim, powstałym ze spiętrzenia wód Raby. Zapora jeziora wsparta jest o wzgórze zamkowe. W czasach Kazimierza Wielkiego mury miały od 5 do 9 metrów grubości, a zamek był silnie ufortyfikowaną twierdzą. Na zamku Jan Długosz nauczał dzieci Kazimierza Jagiellończyka - królewiczów Zygmunta, Aleksandra, Władysława, Fryderyka, Jana i Kazimierza. Ród Lubomirskich, który władał zamkiem od 1585 roku, przebudował gotycką twierdzę na renesansową rezydencję w latach 1593-1594. Dopiero po 1901 roku przeprowadzono tutaj pierwsze prace zabezpieczające. Powstało tutaj muzeum PTTK.

Zamek został wybudowany na przełomie XIII i XIV wieku, na wzniesieniu górującym nad miejscowością Chęciny na południowy-zachód od Kielc. W początkach XIV wieku zamek stanowił ośrodek władzy Władysława Łokietka na tym obszarze. W późniejszych latach ukryto tu skarby archidiecezji gnieźnieńskiej. Po przebudowie przez Kazimierza Wielkiego, zamek stał się twierdzą nie zdobytą przez kolejne 250 lat. Od XVI wieku zaczął się powolny upadek zamku, a po wojnach szwedzkich, a w szczególności na początku XVIII wieku popadł w ruinę i od tej pory niszczał. Prace konserwatorsko-zabezpieczające prowadzone są na zamku od końca XIX wieku. Obecnie budowla stanowi formę trwałej ruiny. Ciekawostką zamku jest stumetrowa studnia wykuta w litej skale. Wstęp na zamek jest płatny. W ramach zwiedzania można wejść na wyremontowaną wieżę, z której przy dobrej pogodzie rozciąga sie wspaniała, daleka panorama między innymi na znajdujący się w pobliżu Skansen Etnograficzny w Tokarni.