Lista znaczków

Schronisko Górskie „Dom Śląski” położone jest w Karkonoszach we wschodniej części Równi pod Śnieżką na Przełęczy pod Śnieżką. Pierwsze schronienie dla drwali i pasterzy tzw. buda, stanęło tu już w XVII wieku. W 1847 po śląskiej stronie stanęło pierwsze schronisko, które jednak w 1888 roku doszczętnie spłonęło. Obecny budynek został zbudowany w latach 1921-1922. W 1923 schronisko przeszło modernizację. Dobudowano oszkloną werandę oraz przebudowano pomieszczenia kuchenne. Po II wojnie schronisko zarządzane było przez DTTK i PTT, a od roku 1951 przez PTTK. Od listopada 1950 w schronisku znajdowała się strażnica WOP, a później Straży Granicznej. Podczas dziesięcioleci schronisko nosiło różne nazwy: Pod Śnieżką, Na Równi pod Śnieżką, Dom Śląski. W 2007 roku schronisko przeszło w prywatne ręce i od tego czasu w takiej formie służy turystom.

Schronisko górskie zlokalizowane na stokach wzniesienia Dębowiec w grupie Klimczoka, w Beskidzie Śląskim. Prawdopodobnie w I połowie XIX w. na górnym skraju polany zarząd lasów księcia Sułkowskiego wzniósł solidną, modrzewiową gajówkę, którą w 1895 r. przejęło niemieckie towarzystwo turystyczne Beskidenverein z Bielska. Początkowo służyło jednak jako gospoda, funkcję schroniska zaczęło pełnić później. W 1954 r. przejęło je PTTK, Oddział w Bielsku. W następnych latach było ono – z racji korzystnego położenia – jednym z najliczniej odwiedzanych schronisk w polskich Beskidach. Od 1992 r. obiekt przeszedł w prywatne ręce. Zlikwidowano zupełnie zużyte domki campingowe. Budynek dalej funkcjonuje jako schronisko górskie.

Chata Grabowa to prywatne schronisko turystyczne, położone na północno-wschodnim stoku góry Grabowej w Beskidzie Śląskim tuż przy szlaku z Brennej na Stary Goroń. Budynek schroniska wykonany jest z drewnianych bali, dzięki czemu zachował wyjątkowy klimat beskidzkiej chaty. Obecne schronisko funkcjonuje od 2015 roku i jest efektem ciężkiej pracy nowych właścicieli, którzy gruntownie wyremontowali poprzedni budynek. Wcześniej w tym miejscu znajdowało się schronisko zarządzane przez PSS Społem, które chatę odkupiło od prywatnego właściciela. Z czasem jednak budynek przeszedł w ręce prywatne i w ten oto sposób doczekał się rewitalizacji. Z okolic Chaty Grabowej rozciąga się piękny widok na Trzy Kopce Wiślańskie (810 m n.p.m,), Równicę (885 m n.p.m), Czantorię (995 m n.p.m), osiedle Świniorka (ok. 700 m n.p.m) i Halę Jaworową.

Schron przeciwatomowy w Kaliszu powstał prawdopodobnie pod koniec lat 50. XX wieku. W 1962 r. na pewno już istniał. Nie zachowały się żadne dokumenty dotyczące budowy, a przynajmniej nic na ten temat nie wiadomo. Wiadomo natomiast, że miejsce to w razie ataku atomowego miało być schronieniem dla najważniejszych oficjeli w Kaliszu. Schron miał być centrum dowodzenia i z niego miały być koordynowane działa dotyczące Kalisza i całego byłego województwa kaliskiego. Schron wyposażono w pomieszczenia operacyjne i urządzenia gwarantujące niezależne funkcjonowanie obiektu jak system filtrowo-wentylacyjny, agregaty prądotwórcze, centrala łączności, system kanalizacyjny, niezależne ujęcie wody pitnej czy system centralnego ogrzewania. Powierzchnia schronu to ok. 500 m kw. Swego czasu był to jeden z pilniej strzeżonych obiektów w mieście, mimo że o obecności podziemnej budowli nie świadczyło więcej niż obecność wjazdu oraz dwa szyby wentylacyjne wystające ponad trawnik. Mimo upływu lat schron wraz z wyposażeniem zachował się w doskonałym stanie.

Schron bierny Regelbau 502 jest jedynym obiektem tego typu na terenie Polski. Wybudowany został najprawdopodobniej w 1939 roku. Znajduje się na zachodnich obrzeżach Pisza i jest jednym z wielu obiektów fortyfikacyjnych tworzących Piską Pozycję Ryglową - niemiecką linię fortyfikacyjną z przełomu lat trzydziestych i czterdziestych XX wieku. Od 2007 roku obiekt jest restaurowany siłami członków Stowarzyszenia Historycznego „Piska Pozycja Ryglowa”.  Wewnątrz odtworzono wyposażenie schronu oraz przygotowano ekspozycję militarną. Schron czynny jest w sezonie letnim (lipiec sierpień) od poniedziałku do soboty w godzinach 9,00-13,00, a poza sezonem – po wcześniejszym ustaleniu telefonicznym tel.695 753 637, 602 733 642

Sanktuarium Urodzin i Chrztu świętej Faustyny w Świnicach Warckich upamiętnia pochodzącą z tej parafii św. Faustynę Kowalską. Obecny kościół zbudowany został w  1859 roku i znany jest z tego, że w jego murach ochrzczono i wprowadzono do wspólnoty Kościoła Katolickiego, Helenę Kowalską znaną jako św. Faustyna. W tym kościele św. Faustyna odbyła również pierwszą spowiedź i przyjęła pierwszą Komunię Świętą. Po śmierci św. Faustyny świątynia stała się miejscem licznych odwiedzin wiernych. Zainteresowanie rodzinnymi stronami siostry Faustyny wzrosło po jej beatyfikacji i kanonizacji. W 2002 roku ordynariusz włocławski bp Bronisław Dembowski podniósł kościół parafialny do rangi diecezjalnego sanktuarium Chrztu i Narodzin św. siostry Faustyny. W 2005 roku nastąpiła rozbudowa kościoła, który do użytku wiernych oddany został 23 sierpnia 2015 roku, w czasie dorocznych uroczystości odpustowych, organizowanych z okazji rocznicy urodzin i chrztu św. Faustyny.

Sanktuarium św. Rity w Głębinowie koło Nysy jest drugim sanktuarium tej świętej w Polsce. Znajduje się na północnym brzegu Jeziora Nyskiego. Kult św. Rity trwa w Głębinowie od jesieni 2014 roku. Z miesiąca na miesiąc na nabożeństwach ku czci św. Rity zaczęło gromadzić się coraz więcej wiernych. Parafia rozpoczęła więc starania o otrzymanie relikwii, które przybyły do Głębinowa 22 maja 2015 r. Był to fragment tuniki, w której święta została złożona do grobu. Od tego momentu kult św. Rity przybrał na sile. W kolejnych miesiącach i latach do Głębinowa przybywało coraz więcej pielgrzymów, którymi byli zarówno wierni z Polski, jak i zza granicy. Atrybuty św. Rity ściśle związane są z jej życiem i cudami jakich doznała. Są to krzyż, cierń, pszczoły, róże oraz figi. 23 maja 2021 r. w 640. rocznicę narodzin św. Rity, neogotycki kościół głębinowski stał się sanktuarium patronki spraw trudnych i beznadziejnych. 

Jakubów, niewielka miejscowość położona na Wzgórzach Dalkowskich niedaleko Głogowa, od wieków kojarzony jest z kultem św. Jakuba Apostoła Starszego oraz z cudownym „Źródłem św. Jakuba” wypływającym z podnóża kościelnego wzgórza. Kościół w Jakubowie zaliczany jest do najstarszych w północnej części Dolnego Śląska. Tradycja utrzymuje, że jego geneza sięga X wieku. Pierwsze pisane świadectwo o tym kościele pochodzi z XIV w. Kościół tworzą trzy bryły o zróżnicowanych wysokościach. Zgrupowanie prostych kubicznych form i wykorzystanie kamienia polnego, nadje świątyni surowy, „starożytny”, gotycki wyraz. Do kościoła wchodzi się przez bramę ceglanej dzwonnicy zbudowanej około 1860 roku w miejscu wcześniejszej drewnianej. Na wieży znajduje się pięćsetletni dzwon z napisem: „O rex glorie veni cum pace Anno MCCCCCVI”. Po lewej stronie bramy znajduje się kaplica grobowa wybudowana w 1752 r. na rzucie kwadratu z czterospadowym dachem z ośmioboczną kamienną latarnią. W roku 2004, przy parafii rzymsko-katolickiej, powstało „Bractwo św. Jakuba Apostoła”. W następnym roku powstał pierwszy – w czasach współczesnych – polski odcinek „Szlaku św. Jakuba” prowadzący z Jakubowa do Zgorzelca i dalej drogami niemieckimi i francuskimi do sanktuarium w Santiago de Compostela. .

Góra św. Anny, o wysokości 407 m n.p.m., jest największym wzniesieniem Masywu Chełmskiego na Wyżynie Śląskiej. Przed milionami lat była czynnym wulkanem, który ukształtował teren i wzbogacił go geologicznie. Dziś na szczycie góry wznosi się Sanktuarium św. Anny Samotrzeciej. Na ołtarzu głównym kościoła utrzymanego w stylu barokowym postawiono figurkę św. Anny, czczonej od wieków jako patronkę rodzin, matek, babć i wdów. Malowidła na suficie nawiązują do życia św. Anny. Określenie „Samotrzecia” interpretuje się jako „We troje razem”, albowiem wykonana z drewna lipowego figura przedstawia trzy postacie: św. Annę trzymającą na lewej ręce swoją córkę Maryję oraz na prawej swojego wnuka Pana Jezusa. „Sama jest trzecia”, jakby na drugim planie. Opiekę nad Sanktuarium sprawują franciszkanie wrocławskiej prowincji św. Jadwigi Zakonu Braci Mniejszych. Oprócz kościoła do kompleksu sakralnego należy również klasztor, Rajski Plac otoczony krużgankami, Grota Lurdzka, zespół kaplic kalwaryjskich, muzeum misyjne oraz Dom Pielgrzyma.

Początki istnienia Sanktuarium Miłosierdzia Bożego sięgają 1987 roku, kiedy to polecono wybudować kaplicę lub kościół na osiedlu Łużyckim w Świebodzinie. W 1994 roku wmurowano kamień węgielny pod tę budowę, a cztery lata później 20 grudnia 1998 r., kościół został poświęcony. Rok później powstała w tym miejscu parafia p.w. Miłosierdzia Bożego, natomiast w 2008 roku konsekrowano sanktuarium. Jego inicjatorem podobnie jak budowy Figury Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata, był ks. prałat Sylwester Zawadzki, a kult Miłosierdzia Bożego związany jest ściśle z objawieniem jakie miała św. siostra Faustyna i z ustanowionym przez Ojca Świętego Jana Pawła II Świętem Miłosierdzia Bożego. Sanktuarium zwraca uwagę swoją nowoczesną, ale delikatną formą. Dwie ażurowe wieże dodają konstrukcji lekkości, natomiast wnętrze świątyni rozświetlają okrągłe i półokrągłe otwory okienne. W ołtarzu głównym znajduje się obraz przedstawiający Jezusa Miłosiernego. W kościele znajdują się ponadto relikwie św. Jana Pawła II i bł. ks. Michała Sopoćki oraz umieszczone w dębowym ołtarzu relikwie św. s. Faustyny.

Położony wśród lasów i pól Wielgolas zasłynął w XIX w. za sprawą cudów jakie miały tu miejsce za pośrednictwem Matki Bożej. Na początku XX w. Nastąpił rozwój kultu matki Bożej i do Wielgolasu zaczęły przybywać liczne grupy pielgrzymów w efekcie czego w latach 1931-1934 w miejscu cudownego objawienia wybudowano kaplicę. W latach  1957-1961 wzniesiono w pobliżu kościół parafialny według projektu architekta Zygmunta Konarzewskiego. Świątynia o wymiarach 32 na 19 metrów posiada charakterystyczną, strzelistą wieżę o wysokości 29 m. Konsekracja świątyni odbyła się 1 lipca 1961 roku, wydarzeniu temu przewodniczył ks. kard. Stefan Wyszyński, który nadał świątyni tytuł Matki Bożej Łaskawej.  W 1966 r. Miejsce to było jednym z trzech sanktuariów maryjnych na terenie obecnej Diecezji Warszawsko-Praskiej. W roku 2000 Bp Kazimierz Romaniuk ustanowił sanktuarium Kościołem Millenijnym.

Pierwszy kościół w Tuchowie został wybudowany około roku 1079 na wzgórzu zwanym „Lipie” - nazwa od gaju lipowego. Tradycja głosi, że tutaj odprawił mszę prymicyjną św. Jan Kanty. Gospodarzami tego miejsca byli benedyktyni. W XVI wieku w kościele umieszczono obraz Matki Bożej, który zasłynął cudami i zaczął przyciągać pielgrzymów. Bardzo duża liczba odwiedzających tuchowskie sanktuarium spowodowała podjęcie decyzji o budowie nowego kościoła. Obecny kościół budowano 17 lat (1665-1682). Wnętrze kościoła ma wystrój barokowy. W głównym ołtarzu znajduje się cudowny obraz Matki Bożej. W 1904 roku miała miejsce koronacja obrazu koronami papieskimi. W 2010 roku papież Benedykt XVI nadał kościołowi tytuł bazyliki mniejszej. Od 1893 gospodarzami tego miejsca są redemptoryści, gdzie również mają swoje seminarium. Przy sanktuarium znajduje się dom pielgrzyma. Oprócz zabytkowej bazyliki warto zwiedzić na terenie sanktuarium muzea: misyjne, etnograficzne, sanktuaryjne i czynną przez cały rok ruchomą szopkę.

Piotrków Trybunalski - kościół Jezuitów pod wezwaniem św. Franciszka Ksawerego w stylu późnego baroku z XVIII w. Wnętrze kościoła bogato zdobione. W ołtarzu głównym znajduje się obraz Matki Bożej Pocieszenia, zwanej Matką Boża Trybunalską (zarys tego obrazu przedstawiono na znaczku). Namalowany w XVI w. przez nieznanego włoskiego artystę. Ofiarowany Trybunałowi Koronnemu w 1580 r. i przez 212 lat towarzyszył sesjom Trybunału. W 1792 r., gdy zaborca zlikwidował Trybunał, obraz zdeponowano w archiwum. W 1829 r. dzięki staraniom Rektora kościoła obraz został odzyskany i przeniesiony do pojezuickiej świątyni. Koronowany uroczyście 26.05.2006 r. w Warszawie przez papieża Benedykta XVI, poświęcenie koron już wcześniej dokonał papież Jan Paweł II. W 2007 r. decyzją Stolicy Apostolskiej Matka Boża Trybunalska została ogłoszona Patronką Polskich Parlamentarzystów.

Kościół pocysterski nad Nysą Kłodzką wzniesiony w latach 1686-1704 wg projektu Michała Kleina. Od XIII w. Bardo stało się ośrodkiem kultu maryjnego. Pielgrzymi przybywali do słynącej z cudów figury Matki Boskiej z Dzieciątkiem – Strażniczki Wiary. W późnobarokowym zespole ciekawa jest świątynia z kształcie trójnawowej, emporowej bazyliki bez transeptu. Organy stworzył F. J. Eberhardt. Obok kościoła postawiono budynki klasztorne, gdzie do 1810 r. przebywali cystersi. Na początku XX w. straż przy cudownej figurze objęli Redemptoryści. Obecnie w klasztorze istnieje małe muzeum związane z historia kultu maryjnego w Bardzie. 4 lipca 2009 kościół podniesiono do godności bazyliki mniejszej oraz przyłączono obiekt do Szlaku Sakralnej Sztuki Barokowej im. Michaela Willmanna.

Sanktuarium Matki Bożej Pokornej w Rudach to część zespołu poklasztornego dawnego opactwa cystersów. Kościół poklasztorny, obecnie bazylika mniejsza pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny pełni funkcję diecezjalnego Sanktuarium Matki Boskiej Pokornej. Kościół wybudowano w stylu gotyckim w początkach istnienia opactwa ok. XIV wieku. Jest to świątynia zbudowana na planie krzyża łacińskiego, orientowana, trójnawowa. Do kościoła przylega od południowej strony kaplica mieszcząca słynący łaskami obraz Matki Boskiej Rudzkiej. Obraz ten pierwotnie przywieźli z Jędrzejowa i podarowali cystersom książęta raciborscy. Współczesny obraz jest prawdopodobnie kopią obrazu trzynastowiecznego. Namalowany został na lipowej desce, a wzorowany jest na wizerunku Matki Bożej z rzymskiej Bazyliki Santa Maria Madziore. Słynący łaskami obraz Matki Bożej został koronowany przez Jana Pawła II podczas wizyty apostolskiej do Gliwic w 1999 r. Od 1995 r. pocysterski kościół w Rudach staje się Diecezjalnym Sanktuarium Maryjnym, natomiast 14 czerwca 2009 roku kościół zostaje wyniesiony do rangi bazyliki mniejszej.

Już od ponad stu lat w klasztorze w Krakowie – Podgórzu na tzw. Górce mieszkają redemptoryści – opiekunowie słynącej łaskami ikony Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Ich przybycie do Krakowa wiąże się z osobą Sługi Bożego O. Bernarda Łubieńskiego. Po wybudowaniu klasztoru w 1903 roku przystąpiono do budowy kościoła. Kościół jest budowlą niezwykle malowniczą, pięknie wpisującą się w krajobraz Podgórza. Choć wzniesiony na początku XX w., to przypomina świątynie romańskie – zgodnie z założeniami architekta Jana Sasa – Zubrzyckiego, który w ten sposób pragnął uzyskać wrażenie kontynuacji tradycji narodowej i krakowskiej architektury średniowiecznej. Jest to trójnawowa bazylika z transeptem (nawą poprzeczną) i pięciobocznym zamkniętym prezbiterium, otoczonym kaplicami. Do kościoła wchodzi się przez arkadowy portal. W ołtarzu głównym znajduje się ikona Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Trafiła ona tu w 1903 r. najpierw do kaplicy klasztornej a później do kościoła. Bardzo szybko ta ikona stała się przedmiotem żarliwego kultu. W 1994 roku odbyła się jej koronacja. Jednym z najbardziej znanych pielgrzymów nawiedzających Sanktuarium to św. Jan Paweł II. Przybywał tu już podczas II wojny światowej, jako robotnik fabryki Solvay. Po latach osobiście wskazał konfesjonał nr 4, w którym się spowiadał. Przy sanktuarium istnieje całoroczna ruchoma szopka. W klasztorze są też gościnne pokoje, w których można zamieszkać.

Pierwsza wzmianka o kościele św. Krzyża w Gliwicach pochodzi z roku 1515. Był to kościół drewniany. W 1612 roku kościół został przekazany franciszkanom-reformatom z Krakowa, dla których miasto zbudowało niewielki drewniany klasztor. W pełnym niepokoju XVII wieku do gliwickiego klasztoru ściągało wielu zakonników, chroniąc się tu przed wojskami szwedzkimi. Klasztor okazał się zbyt mały, dlatego w 1658 roku podjęto budowę nowego klasztoru. Jednak w wyniku pożaru w 1677 r. całe zabudowania spłonęły. Jedynie ocalał krzyż z głównego ołtarza. Uznano to za cud i znak, że kościół trzeba odbudować. Tak też się stało — kościół i klasztor został poświęcony w 1683 r. w obecności króla Jana III Sobieskiego, który zatrzymał się w nowym klasztorze w drodze do Wiednia na „Odsiecz Wiedeńską”. W 1921 r. klasztor przejmują niemieccy redemptoryści, a w 1945 r. polscy, którzy do tej pory tutaj pracują. W roku 1923 w kościele umieszczono kopię obrazu Matki Bożej Nieustającej Pomocy przywiezioną z Rzymu. W roku 1951 odprawiono pierwszą w Polsce Nowennę do Matki Bożej Nieustającej Pomocy, a w roku 2014 odbyła się koronacja obrazu. W 2015 ustanowiono Sanktuarium Matki Bożej Nieustającej Pomocy.

Sanktuarium Matki Bożej Leśniowskiej Patronki Rodzin, położone jest w najstarszej dzielnicy Żarek - Leśniowie. Stanowi część Zespołu Klasztornego Ojców Paulinów, w skład którego wchodzi kościół pw. Nawiedzenia NMP, klasztor, dzwonnica, kaplica Matki Bożej Anielskiej, a także legendarne źródełko w parku, którego początki sięgają czasów księcia Wł. Opolczyka. Kościół pochodzi z pocz. XVII w., wielokrotnie przebudowywany, w stylu gotycko-renesansowym. Ołtarz główny, w którym mieści się Figurka Matki Bożej Leśniowskiej, jest późnobarokowy (1730 r.). Jego fundator to Wojciech Męciński. Prócz ołtarzy bocznych z I poł. XVIII w.  do zabytkowego wyposażenia kościoła należą: bogato rzeźbiony konfesjonał, stalle oraz złocona ambona (1782 r.). Na uwagę zasługuje polichromia z lat 1987-88, ukazująca najważniejsze wydarzenia z dziejów sanktuarium (przekazanie figury, sprowadzenie paulinów, koronację). Sanktuarium jest ważnym miejscem pielgrzymkowym -  słynie jako miejsce błogosławieństw, nie tylko dla rodzin. 

Grodowiec to niewielka miejscowość leżąca kilkanaście kilometrów na południe od Głogowa. Wieś jest jedną z najstarszych na ziemi głogowskiej, a jej historia jako miejsca kultu sięga najprawdopodobniej XII wieku. Najstarsza znana nam wzmianka o Grodowcu i kościele pochodzi z dokumentu księcia głogowskiego Henryka III z 1291 r. W czasach księcia Jana II (1453-1504) Grodowiec był ważnym ośrodkiem władzy, zapisując się w historii m.in. zjazdami książąt piastowskich z Legnicy, Wrocławia, Świdnicy i Żagania. Przez wiele stuleci tutejszy kościół i parafia stanowiły ostoję Kościoła katolickiego, symbol jego duchowej siły i „wyspę” katolicyzmu na terenie, na którym w ogromnej większości ludność przyjęła protestantyzm. Kult Matki Bożej i pielgrzymki do grodowieckiego sanktuarium miały miejsce już w XV wieku. Kult maryjny był początkowo związany z obrazem Matki Bożej, który znajdował się w parafialnym kościele. W czasie wojny trzydziestoletniej w nieznanych okolicznościach obraz zaginął. Jego podobizna zachowała się jedynie na starych rycinach i niektórych wotach. Z czasem obraz został zastąpiony figurą Najświętszej Maryi Panny - Służebnicy Pańskiej. Księga cudownych uzdrowień z 1691 roku wymienia 47 cudownych uzdrowień za przyczyną Matki Bożej Grodowieckiej. Okresem największego rozkwitu i rozwoju sanktuarium był wiek XVIII. Wciąż wzrastająca liczba pielgrzymów i rozrastająca się sława cudownego miejsca spowodowały, że zaczęto myśleć o powiększeniu kościoła. W latach 1702-1724 dobudowano dwie nowe nawy boczne, następnie konwikt dla księży emerytów, dom dla organisty, z czasem nową wieżę i zabudowania gospodarcze.

Pierwszy kościół w Starym Wielisławiu istniał już w X wieku. W 1428 roku został jednak spalony przez husytów, a następnie na jego miejscu zbudowano kościół murowany. Wystrój wnętrza kościoła jest barokowy i rokokowy. W ołtarzu głównym z końca XVIII wieku znajduje się figurka Matki Bożej Bolesnej pochodząca najprawdopodobniej z XIII wieku. Jak głosi legenda figura ta prawdopodobnie pochodzi ze spalonego przez husytów drewnianego kościoła. Nad wejściem głównym znajduje się rzeźbiony portal z XVIII wieku, a we wnętrzu kościoła na uwagę zasługuje kuta krata z 1650 roku i ambona z 1770 roku. Kościół w Starym Wielisławiu to typowa świątynia obronna. Okalające kościół owalnie biegnące krużganki stanowiły coś w rodzaju muru obronnego. Wkomponowane weń kaplice przypominają zresztą strażnice lub baszty. Znajdujący się tu od 1490 roku dzwon niegdyś ostrzegał przed niebezpieczeństwem, a obecnie wzywa już tylko na modlitwę.

Jedną z najpiękniejszych jarosławskich świątyń jest sanktuarium Matki Boskiej Bolesnej. Początkiem kultu maryjnego w tym miejscu było wydarzenie z 20 sierpnia 1381 r., kiedy to pasterze znaleźli na drzewie gruszy figurę Piety. W pobliżu tego miejsca wypływało źródło, którego wodzie przypisywano cudowne działanie. Początkowo postawiono tutaj drewnianą kaplicę, a później w 1421 r. powstał obszerny, murowany kościół w stylu gotyckim. W 1629 r. księżna Anna Ostrogska przekazała świątynię jezuitom, jej córka zaś, Anna Alojza Chodkiewiczowa, w latach późniejszych ufundowała klasztor. W 1755 r. miała miejsce uroczysta koronacja jarosławskiej Piety koronami papieskimi, uzyskanymi od papieża Klemensa XII. W 1777 roku obiekt oddano pod opiekę oo. Dominikanów przybyłych z Bochni. Wielkim bogactwem świątyni są polichromie. W ołtarzu głównym znajduje się cudowna Pieta, przyciągająca rzesze pielgrzymów. W południowym ramieniu transeptu umieszczono Ołtarz Relikwii Świętych, zawierający niemal 200 różnych relikwii. Cenne są także 21-głosowe organy firmy Rieger z 1896 r. Świątynia w 1966 r. uzyskała godność bazyliki.

Barokowa bazylika znajdująca się w Wambierzycach. Wybudowana została w latach 1715 - 1723. W roku 1936 papież Pius XI nadał kościołowi tytuł bazyliki mniejszej. Obecna bazylika stoi na wzgórzu, gdzie w XII wieku w niszy wysokiego drzewa umieszczono figurkę Matki Boskiej. W 1263 roku na wzgórzu powstał drewniany kościół. W 1512 roku Ludwik von Panwitz wzniósł większą świątynię wybudowaną z cegły. Został on jednak zrujnowany podczas wojny trzydziestoletniej. W latach 1695-1711 wybudowano nowy kościół, który jednak szybko zaczął się walić i został rozebrany w 1714 roku. W latach 1715-1723 powstała kolejna świątynia wybudowana przez hrabiego Franciszka Antoniego von Goetzen, która przetrwała do dziś. W roku 1936 papież Pius XI nadał kościołowi tytuł bazyliki mniejszej. 17 sierpnia 1980 roku kardynał Stefan Wyszyński dokonał koronacji figurki Matki Bożej nadając jej tytuł Wambierzyckiej Królowej Rodzin.

Górka Klasztorna położona jest na Krajnie, miejscu między Bydgoszczą a Piłą, wśród pięknych lasów, jezior i łąk. Matka Boża objawiła się w tym miejscu na dębie pasterzowi w roku 1079. Pozostałością starodawnej puszczy jest Gaj Górecki dębowo — grabowy. Dzisiaj miejsce to jest znane z Cudownego Obrazu Matki Bożej Góreckiej oraz studzienki, w której woda, z chwilą ukazania się Maryi, nabrała cudownych właściwości. Od XVII wieku opiekunami tego miejsca byli Ojcowie Bernardyni, a po ich kasacie kustoszami są od 1923 roku Misjonarze Świętej Rodziny. Na miejscu znajduje się kościół i klasztor z XVII wieku, Studzienka ze źródełkiem z cudowną wodą, Dom Pielgrzyma, Gaj Górecki i piękny teren spacerowy. Na przestrzeni dziejów naszej Ojczyzny, przeciwnicy Boga i kultu maryjnego wielokrotnie starali się wymazać to miejsce z kart historii, wymazać pierwsze ślady kultu Maryi i wiary Polaków. Tak było w okresie protestantyzmu, w czasie najazdu Szwedów, w czasach zaborów, czy też podczas II wojny światowej, kiedy to w Górce stworzono obóz zagłady dla duchowieństwa, okolicznych mieszkańców i jeńców angielskich. Wielokrotnie skazywano tu Boga i Jego wyznawców, wielokrotnie doświadczano to miejsce cierpieniem i krzyżem. Dziś miejsce to znane jest zwłaszcza z odgrywania w Wielkim Poście, przez okolicznych mieszkańców, Misterium Męki Pańskiej.

Parafia Zabawa leży w dolinie dolnego Dunajca na lewym jego brzegu w odległości 20 km na północny zachód od Tarnowa. Kościół pw. Trójcy Przenajświętszej w Zabawie – Sanktuarium bł. Karoliny – jest prawdopodobnie jedynym na świecie kościołem, gdzie parafianka tego kościoła, jako męczennica beatyfikowana przez Jana Pawła II, została pochowana pod menzą głównego ołtarza. Sanktuarium to jest Światowym Centrum Ruchu Czystych Serc oraz miejscem upamiętnienia ofiar przemocy i wypadków komunikacyjnych a także troski o ich najbliższych. Wraz ze szlakiem męczeństwa w Wał-Rudzie jest miejscem licznych pielgrzymek i obfitych łask i uzdrowień otrzymywanych za wstawiennictwem Bł. Karoliny. Kościół w Zabawie wybudowano w latach 1909-1913 według projektu architektów Stanisława Odrzywolskiego i Mariana Heitzmana. Podczas pierwszej wojny światowej został on mocno uszkodzony, ale szybko odremontowany. Parafia została erygowana 1925 r. W 2002 r. kościół decyzją biskupa tarnowskiego Wiktora Skworca został ustanowiony Sanktuarium bł. Karoliny Kózkówny.

Sądecki Park Etnograficzny to  największe muzeum skansenowskie w Małopolsce, prezentujące architekturę drewnianą i tradycyjną kulturę ludową lokalnych grup etnograficznych - Lachów, Pogórzan i Górali Sądeckich oraz grup etnicznych: Łemków, Niemców i Cyganów. Na powierzchni 20 ha znajduje się kilkadziesiąt budynków, m.in. zagrody chłopskie, XVII-wieczny dwór szlachecki z unikalną polichromią we wnętrzach, folwark dworski oraz osiemnastowieczne świątynie: kościół rzymskokatolicki, cerkiew greckokatolicka i kościół protestancki. W skansenie odtworzono także zabudowę kolonistów niemieckich z Gołkowic Dolnych, a na skraju lasu małe osiedle cygańskie. Ekspozycja skansenu prezentuje chronologiczne, majątkowe i społeczne zróżnicowanie kultury ludowej Sądecczyzny, a wiedzę o tradycji regionu wzbogacają tematyczne wystawy etnograficzne: "Izba weselna" i "Maziarstwo łemkowskie". Tradycyjny charakter ma  otoczenie zagród wraz z zakomponowaniem zieleni. Na terenie skansenu odbywają się cykliczne oraz okazyjne prezentacje dawnych wiejskich rzemiosł, kuchni regionalnej i warsztatów rękodzielniczych, zaś latem liczne, plenerowe imprezy folklorystyczne.