Lista znaczków

Położony jest w województwie podlaskim w północno-wschodniej części Polski. Powstał w 1921 roku jako leśnictwo „Rezerwat”. W Park Narodowy w Białowieży leśnictwo „Rezerwat” przekształcono w 1932 roku, a następnie w roku 1947 zmieniono jego nazwę na Białowieski Park Narodowy. BPN na powierzchni ponad 10,5 tys. hektarów chroni najlepiej zachowany fragment Puszczy Białowieskiej – ostatni na niżu Europy las naturalny, o charakterze pierwotnym. Jest to jeden z najbogatszych ekosystemów leśnych w Polsce i Europie z ogromną różnorodnością przedstawicieli świata fauny i flory.

Nadbużański Park Historyczno-Kulturowy "Bug - pogranicze kultur i religii" powstał w 2012 roku. Powstał poprzez zagospodarowanie terenu sąsiadującego z dawnym Muzeum Regionalnym i obejmuje dwa budynki wraz z przylegającym do nich placem. W drewnianym budynku prezentowane są eksponaty etnograficzne i archeologiczne ukazujące historię Drohiczyna. Zbiory wzbogacają ustawione na zewnątrz tablice, na których przedstawiono i opisano historię miasta. W budynku, w którym dawniej mieścił się urząd gminy, znajdują się obecnie wystawy: Starych Motocykli (prezentująca 30 zabytkowych motocykli z Polski i innych krajów Europy), Archeologii, Techniki i Militariów, a także Sala Pamięci Wiktora Węgrzyna i Rajdu Katyńskiego.

Park Militarny gromadzi pojazdy, jednostki artylerii i inne eksponaty, ze zbiorów Muzeum Wojska, których gabaryty nie pozwalały na prezentowanie w siedzibie głównej muzeum. Znajdują się tu tak popularne sprzęty, jak czołg T-34/85, działo samobieżne ASU-85 czy artyleryjska wyrzutnia rakietowa BM-13, następca słynnej „Katiuszy”. W centralnej części parku zgromadzono eksponaty najcenniejsze jak polska taczanka piechoty wz. 36 – jeden z dwóch oryginalnych egzemplarzy tego pojazdu w zbiorach polskich muzeów, 37 mm. armata przeciwpancerna wz. 36 produkowana w Pruszkowie i Rzeszowie na licencji szwedzkiego Boforsa, czy biedka amunicyjna wz. 33 – lekki jednokonny wóz do transportu amunicji do karabinu maszynowego i przodek – czyli część, do której zaprzęgano konie oraz na której siedział woźnica – polskiej kuchni polowej wz. 31. Dodatkowe eksponaty to transzeja, samolot myśliwski LIM-5 czy odnowione trzy lufy rosyjskich 122. mm armat fortecznych. Park Militarny to też duży teren zielony z licznymi atrakcjami: piaskownicą wykorzystywaną do zabawy wykrywaczami metalu, miejscami do wypoczynku oraz licznymi imprezami plenerowymi organizowanymi przez pracowników Muzeum Wojska.

Jedna z dwóch placówek muzealnictwa rolniczego w Polsce – druga w Szreniawie. Liczące ponad 27 000 eksponatów zbiory prezentowane są w kilkudziesięciu ekspozycjach stałych. Położone na terenie zespołu pałacowo-parkowego. W skład zespołu wchodzą: klasycystyczny pałac, oficyna, stajnie, wozownia, czynny młyn wodny, leśniczówka. W utworzonym w obrębie zespołu parku etnograficznym (skansenie) zgromadzono 43 zabytkowe obiekty architektury drewnianej. Przeniesiono je tu ze wsi położonych na pograniczu mazowiecko - podlaskim. Muzeum posiada punkty muzealne: w Drewnowie, w Dąbrowie Łazach i Winnie Chroły. Wśród wielu ekspozycji na szczególną uwagę zasługują zbiory: Muzeum Pisanki ( jedyne w Polsce ) z kolekcją ponad 1500 okazów z całego świata.

Synagoga w Orli jest typowym przykładem bóżnicy małomiasteczkowej z drugiej ćwierci XVII wieku, charakterystycznym dla wschodnich obszarów Rzeczypospolitej. Można mówić o co najmniej kilku fazach rozbudowy obiektu. Najstarsza część budowli miała układ zbliżony do kwadratu z centralnie usytuowaną bimą pomiędzy symetrycznie rozmieszczonymi słupami. Do niej dobudowano od strony zachodniej dwukondygnacyjne pomieszczenia: przedsionka (na parterze) i sali żeńskiej (na emporze). W drugiej połowie XVIII w. powstały drewniane babińce boczne. Przełom wieku XVIII i XIX to generalna przebudowa synagogi. Zbudowano wówczas murowane babińce i dostawiono klasycystyczną fasadę kryjącą dwa biegi schodów na emporę. Taki wygląd utrzymał się do II wojny światowej. W 1938 r. spłonął dach synagogi i częściowo jej wnętrze, w wyniku pożaru jaki ogarnął całe miasto. W czasie wojny i po niej znajdował się tutaj magazyn. W latach 1986–1988 pokryto budynek nowym dachem, wymieniono stolarkę okienną, założono rynny i odbudowano dwa boczne babińce, rozebrane w latach 50. Obecnie w synagodze odbywają się wystawy czasowe i okolicznościowe koncerty.

Cerkiew prawosławna p.w. św. Michała Archanioła w Orli została wybudowana w latach 1796-97 jako świątynia unicka, na miejscu starszej zniszczonej p.w. św. Symeona Słupnika. W 1879 przeprowadzono prace remontowe. Wnętrze wzbogaciło się o nowy ikonostas, a do ośmiobocznej bryły świątyni w części wschodniej dobudowano przybudówki (ryznicę i panamarkę), a w części zachodniej pritwor, nad którym urządzono miejsce dla chóru. W czasie I wojny światowej Niemcy urządzili w niej magazyn. Zniszczona świątynia przeszła remont na przełomie lat 20. I 30. Świątynia ma układ trójnawowy. W 1979 r. cerkiew rozebrano, wzniesiono fundament i zrekonstruowano zachowując dotychczasowy styl. W latach 90. Świątynię odmalowano, pozłocono ikonostas, a na ścianach wykonano duże obrazy dwunastu świąt.

Suwalski Park Krajobrazowy został utworzony w 1976 roku, jako pierwszy park krajobrazowy w Polsce. Teren Parku, o powierzchni 6338 ha, zachwyca mnóstwem wzniesień i pagórków oddzielonych od siebie głębokimi dolinami rzecznymi i licznymi jeziorami. Znaczne spadki i duże różnice w wysokościach na niewielkich obszarach tworzą bogate, we fragmentach unikalne, walory krajobrazowe. Krajobraz ten jest dziełem ostatniego zlodowacenia, podczas którego topniejące masy lądolodu i polodowcowe wody ukształtowały morenowe wzniesienia, kemowe stożki i wały ozów. To masa i siła płynących wód wyżłobiła i pogłębiła rynnę najgłębszego w Polsce jeziora Hańcza (105,6 m). Jeszcze długo po ustąpieniu lodowca, na terenie dzisiejszego Parku, w rozległym zagłębieniu rzeki Szeszupy, zalegały bryły martwego lodu, które po wytopieniu utworzyły malownicze kompleksy jezior: kleszczowieckie, szurpilskie, a także jeziora, przez które przepływa Szeszupa. Polodowcową pamiątką są również okazałe głazy przetransportowane tu z lądolodem aż z gór skandynawskich, które tworzą rozległe głazowiska. Siedziba Suwalskiego Parku Krajobrazowego mieści się w Malesowiźnie-Turtulu.

Drewniany budynek dawnego schroniska PTTK zlokalizowano nad północnym brzegiem jeziora, na kilku hektarowej działce z tzw. Łysą Górą. Zaprojektowała go studentka Politechniki Warszawskiej Natalia Hiszpańska. Uroczyste poświęcenie i nadanie schronisku PTK „Nad Wigrami” imienia Kazimierz Kulwiecia odbyło się 28 września 1929 roku. W tym samych roku obok schroniska zbudowano przystań wioślarską i magazyn na sprzęt Wojskowego Klubu Żeglarskiego. Patron schroniska Kazimierz Jakub Kulwieć to polski przyrodnik i krajoznawca, nauczyciel biologii i geografii, redaktor i wydawca pism. Profesor Kulwieć prowadził badania naukowe flory i fauny rozległego obszaru (od Morza Śródziemnego aż po Archangielsk, w tym również badania naukowe nad jeziorem Wigry). Prowadził wykłady, pogadanki i wycieczki, popularyzował krajoznawstwo, zabiegając o budowę schroniska turystycznego nad jeziorem Wigry. Kazimierz Kulwieć zmarł 14 lutego 1943 r. w czasie sowieckiego wysiedlenia w rejon Archangielska, pozostawiając bogaty dorobek naukowy.

Osada Jaćwiesko – Pruska w Oszkiniach powstała na blisko ośmiu hektarach lasu, niedaleko granicy Polski i Litwy. Miejsce to ma być pamiątką i uhonorowaniem dwóch plemion, które zamieszkiwały te tereny – Jaćwingów i Prusów. Zobaczymy tutaj typowe zabudowania dla ówczesnych czasów, miejsca kultu takie jak kamienny basen rytualny czy święty gaj, w jakim Jaćwingowie składali bogom swoje ofiary z darów natury. Każdy turysta może się tu również sprawdzić w strzelaniu z łuku, rzucie oszczepem lub siekierą, odbyć konną przejażdżkę czy przejść się po specjalnie przygotowanych spacerowych ścieżkach. Jednak przede wszystkim poznamy tutaj mało znaną historię Jaćwingów i Prusów ich codzienne życie, rytuały, zmagania z naturą i wrogami. Osada Jaćwiesko – Pruska to miejsce pamięci, pamięci po dzielnych rodach zamieszkujących te tereny. Wyśmienicie obrazuje to drewniana tablica na której wyryty jest napis w języku pruskim, który głosi - "Wybacz bracie, ty jesteś pochowany, ja żyw (...). Tysiąc lat spałeś, a teraz wstajesz i znowu widzimy tu stare Prusy".

W Bielsku Podlaskim, pomiędzy rzeką Białą i wpadającą do niej Lubką, wznosi się grodzisko średniowieczne, lokalnie nazywane „Łysą Górką” lub „Górą Zamkową”. To miejsce pierwotnego grodu obronnego, którego początek przypada co najmniej na XII/XIII wiek. Góra ta jest sztucznym usypiskiem o wysokości siedmiu metrów, o obwodzie dolnej części wynoszącym 213 m, a górnej – 124,6 m. Był tutaj gród o konstrukcji drewniano-ziemnej, miejsce urzędowania namiestnika władcy. W drugiej połowie XIV wieku najeżdżany był przez Krzyżaków. W XV wieku, wraz z rozwojem technik wojennych i zbliżeniem polsko-litewskim, gród utracił swe funkcje obronne. W jego sąsiedztwie wzniesiono drewniany zamek, jako centrum administracyjno-gospodarcze ziemi bielskiej i niegrodowego starostwa bielskiego. W 1564 roku, w takcie obrad tzw. Sejmu Litewskiego, ów drewniany zamek spłonął od uderzenia pioruna. Podczas odbudowy, część gospodarczą przeniesiono do miejsca zwanego Hołowiesk w południowo-wschodniej części miasta.

Kościół parafialny p.w. Narodzenia NMP i św. Mikołaja został pierwotnie ufundowany przez Witolda-Aleksandra, wielkiego księcia litewskiego, przed 1430 rokiem Istniejącą do dzisiaj murowaną świątynię (na miejscu pierwszej) zbudowano w latach 1783-1784, kosztem parafian, ale z wydatną pomocą władz miejskich i siostry ostatniego króla Polski, Izabeli Branickiej z Poniatowskich, zwanej „Panią Krakowską” (1730-1808), żony Jana Klemensa Branickiego. Projektantem neoklasycystycznej świątyni był warszawski architekt Szymon Bogumił Zug (1733-1807). W 1843 roku obok kościoła zbudowano murowaną dzwonnicę. W 1912 roku sklepienie świątyni ozdobiono polichromią przedstawiającą Dwunastu Apostołów oraz położono posadzkę z terakoty. W czasie działań wojennych w 1944 roku kościół został częściowo uszkodzony, ale niedługo potem odnowiony. W 1996 roku parafia obchodziła jubileusz 200-lecia konsekracji kościoła. Z tej okazji Ojciec Święty Jan Paweł II wyniósł bielską świątynię do godności Bazyliki Mniejszej. Bielska świątynia to wysokiej klasy obiekt o bardzo dobrze zachowanej bryle i jednorodnym wnętrzu klasycystycznym. We wnętrzu znajdują się relikwie miejscowego proboszcza, błogosławionego ks. Antoniego Beszty-Borowskiego, zamordowanego przez Niemców w 1943 roku.

Muzeum Historii Medycyny i Farmacji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku funkcjonuje od 2011 r. Placówka posiada przeszło 10000 eksponatów, pochodzących z XVIII-XXI wieku. Muzeum kontynuuje medyczne tradycje Pałacu, począwszy od nowożytnego Instytutu Akuszerii, poprzez XIX-wieczny szpitalik Instytutu Panien Szlacheckich, niemiecki szpital polowy z okresu I wojny światowej po powołaną w 1950 roku Akademię Lekarską. Tematyka wystawiennicza obejmuje zarówno dzieje medycyny i farmacji, jak i historię Pałacu Branickich oraz Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. W miejscu nowożytnych apartamentów medyków Branickich prezentowane są kolekcje chirurgiczne, stomatologiczne, anatomiczne, rentgenowskie, okulistyczne oraz farmaceutyczne. Muzeum jest swoistym skarbcem dziedzictwa kulturowego i naukowego. Pełni rolę bazy naukowo-dydaktycznej z zakresu historii medycyny i farmacji dla studentów, absolwentów uczelni oraz indywidualnych badaczy.

Studium Ikonograficzne (Szkoła Pisania Ikon) – niepubliczna szkoła artystyczna, znajdująca się w Bielsku Podlaskim, to jedyna placówka edukacyjna tego typu w Polsce. Istnieje od 1991 roku. Jej absolwenci zajmują się pisaniem ikon. Patronem szkoły jest św. Andrzej. Studium zostało powołane dekretem metropolity Bazylego 17 maja 1991 roku. Inicjatorem jej powstania był ks. mitrat Leoncjusz Tofiluk, dziekan bielski. Przy budynku Studium znajduje się niewielka murowana kaplica pod wezwaniem Świętej Trójcy zbudowana w latach 2000–2002. W części nawy kaplicy znajduje się galeria ikon. Nauka w Studium trwa cztery lata i kończy się uzyskaniem dyplomu artysty (technika) plastyka o specjalności „ikonograf”. Kształcenie odbywa się w trzech działach warsztatowych: ikonograficznym, pozłotniczym i konserwacyjnym. W szkole wykładane są: ikonografia, śpiew neumatyczny, teologia, historia chrześcijaństwa, a także języki: cerkiewnosłowiański, grecki i angielski. Szkoła każdego roku wykształca kilkoro uczniów. W pracowniach szkolnych powstały setki ikon, służących wiernym różnych obrządków w całej Polsce, ale także za granicą, skąd stale nadchodzą zamówienia.

Pałac Branickich zaliczany jest do najpiękniejszych barokowych rezydencji w Polsce i Europie. Historia założenia białostockiej rezydencji sięga XV w., kiedy to na terenie dziedzińca pałacowego zbudowano drewniany dwór. W 1659 r. Białystok otrzymał Stefan Czarniecki. Największy rozwój rezydencji związany był jednak z rodem Branickich. Stefan Mikołaj Branicki, wnuk Stefana Czarnieckiego, rozpoczął pod koniec XVII w. przebudowę dworu w okazały, barokowy pałac. Począwszy od lat 20. XVIII w. przy pałacu i w ogrodach prowadzono liczne prace budowlane. Upadek świetności Pałacu zbiegł się z upadkiem Rzeczpospolitej. W 1802 r. pałac sprzedano królowi pruskiemu Fryderykowi Wilhelmowi III, następnie odkupił go car Aleksander I. W 1837 r. pałac przeznaczono na siedzibę Instytutu Panien Szlacheckich funkcjonującego tu do 1915 r. Podczas I wojny światowej pałac zamieniono na niemiecki szpital wojskowy. W wyniku działań wojennych w 1944 r. budynek uległ spaleniu i częściowemu zburzeniu. W 1945 r. podjęto decyzję o odbudowie pałacu, który w 1950 r. przekazano utworzonej Akademii Medycznej w Białymstoku. Do dziś Pałac jest najbardziej reprezentacyjną budowlą Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku.

Późnobarokowy ratusz w Bielsku Podlaskim wzniesiono dzięki mecenatowi Izabeli Branickiej, starościny bielskiej, żony Jana Klemensa Branickiego, rodzonej siostry króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Budowę według projektu kpt. Jana Sękowskiego rozpoczęto w 1776, a zakończono na początku 1780 roku. Charakterystycznym elementem budowli jest wieżyczka z zegarem, zwieńczona formą obeliskową. W czasie insurekcji kościuszkowskiej w ratuszu urzędowała Komisja Porządkowa ziemi bielskiej. W pierwszej połowie XIX wieku do ściany frontowej dobudowano kolumnowe podcienia (rozebrane w 1942), a elewację ozdobiono klasycystycznym boniowaniem. W okresie przed i po I wojnie światowej parter wynajmowano na pomieszczenia sklepowe, a na piętrze mieścił się magistrat. Okresowo wnętrza służyły także potrzebom sądu powiatowego, hauptwachy i innym. 5 października 1984 roku w ratuszu otwarto Muzeum, będące oddziałem Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Osiemnastowieczny ratusz bielski jest jedynym budynkiem jurysdykcji miejskiej w obrębie historycznego województwa podlaskiego, zachowanym w swojej oryginalnej formie.

Dąb szypułkowy rosnący w miejscowości Przybudki w gminie Narew, stoi na skraju Puszczy Białowieskiej i jednocześnie na granicy między historycznym Wielkim Księstwem Litewskim i Królestwem Polskim. Wiek dębu oszacowano na około 400 lat. Drzewo to ma 13 m wysokość i prawie 700 cm obwodu na wysokości 130 cm od podstawy. Od roku 2001 jest zarejestrowany jako pomnik przyrody o numerze 1379. Janusz Korbel nadał mu miano Dunin, na cześć białoruskiego poety i dramaturga Wincentego Dunina Marcinkiewicza. Dąb stał się inspiracją dla wielu artystów. Jego wizerunek ozdobił m.in. okładkę płyty „Scenariusz”, folkowego zespołu Hoyraky, znalazł się na kilku obrazach, w tym Marka Sapiołki „Dąb w Przybudkach”, a nawet trafił na ekrany kin całego świata, w amerykańsko-polskim filmie fabularnym „Nazywam się Sara” (My name is Sara) z 2019 roku. W 2021 roku został zgłoszony przez Agnieszkę Aleksiejczuk i Tomasza Niechodę w konkursie na Europejskie Drzewo Roku. Po wygraniu eliminacji krajowych, z wynikiem 7380 głosów, zmierzył się z najpiękniejszymi drzewami Europy. W lutym 2022 na Strażnika Puszczy zagłosowało aż 179 317 osób z całego świata, w wyniku czego dąb uzyskał zaszczytny tytuł Europejskiego Drzewa Roku 2022 deklasując pozostałych rywali.