Lista znaczków

Mauzoleum Güttlerów powstało między 1874, a 1879 rokiem. Jego fundatorką była urodzona w dzisiejszym Javorniku  - Pauline Güttler, która wyszła za mąż za Wilhelma  Güttlera – właściciela fabryk prochu w Mąkolnie.  Güttlerowie byli właścicielami złotostockiej kopalni rudy arsenu i fabryk. Posiadali także kopalnię w miejscowości Raci Udoli. Po śmierci Wilhelma Güttlera jego żona zainicjowała budowę grobowca. Mauzoleum składało się z 2 części – nadziemnej kaplicy i podziemnej krypty na trumny. Do wnętrza kaplicy prowadziły dębowe drzwi z kratą, nad którą umieszczono witraż. We wnętrzu znajdował się marmurowy ołtarz. Po jego obu stronach znajdowały się palmy. Wnętrze to zamknięte było kopułą zwieńczoną latarnią, wpuszczającą do środka jasnoniebieskie światło. Poniżej kaplicy znajdowała się krypta, w której w cynowych sarkofagach spoczęło ośmiu członków rodziny Güttlerów. Po drugiej wojnie światowej mauzoleum ograbiono i zniszczono. Rozbito sarkofagi, rozkradziono wszystko co się dało, a zwłoki Güttlerów zbezczeszczono. Grobowiec w fatalnym stanie dotrwał do 2017 roku, kiedy to dzięki dofinansowaniu z Funduszu Mikroprojektów Euroregionu Glacensis został odnowiony i uratowany przed kompletnym zniszczeniem.

W latach 1742-1744, po przejęciu Śląska przez Prusy, protestanccy mieszkańcy, pomimo oporów ówczesnych właścicieli miasta, otrzymali prawo do postawienia domu modlitwy. Początkowo była to skromna budowla z szachulcową wieżą – dzwonnicą. Po roku 1784 powiększono jej korpus, a także zastąpiono dotychczasową dzwonnicę masywną, murowaną wieżą wzniesioną według projektu C.G. Langhansa. W 1845 r. dokonano rozbudowy świątyni, poprzez przedłużenie korpusu i dodanie dwóch wież mieszczących klatki schodowe. Po 1945 r. budynek otrzymał wezwanie NMP Szkaplerznej, a także dostosowano go do celów liturgii rzymsko – katolickiej. W ołtarzu głównym kościoła znajduje się cudowny obraz Matki Bożej Szkaplerznej, przywieziony ze Śniatynia przez księdza Jana Puka i jego parafian. Kościół Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel (wcześniej Matki Bożej Szkaplerznej) funkcjonuje do dnia dzisiejszego.

Kościół pw. św. Jerzego i NMP – Bazylika Mniejsza i sanktuarium Męki Pańskiej to imponująca gotycka budowla będąca najstarszym zabytkiem Ziębic.  Świątynię wzniesiono w 1. poł. XIII w., później była ona wielokrotnie rozbudowywana i przebudowywana.  Najstarszą częścią kościoła, pochodzącą jeszcze z XIII w. jest północna nawa hali z pięknym portalem, na wzór którego w 1900 r. wykonano bliźniaczy, prowadzący do nawy południowej. Prezbiterium od strony wschodniej powstało już w wieku XIV i XV, a najnowszą część kościoła stanowi jego wolnostojąca kamienna wieża z XV w. Boczne kaplice, mariacką i św. Jerzego, poświęcono patronom kościoła. We wnętrzu godne uwagi są liczne elementy wyposażenia: ołtarze boczne średniowieczne i barokowe, kamienna ambona z 1595 r., epitafia mieszczan i okolicznej szlachty pochodzące głównie z XVI i początku XVII w., gotyckie sakramentarium, a także gotycki krucyfiks zawieszony po zachodniej stronie kościoła (pod organami). 

Kościół ewangelicki w Ziębicach został zbudowany na potrzeby ziębickich ewangelików w latach 1796–1797, wg projektu architekta N. von Gneisenau. Budowla powstała w miejscu i z wykorzystaniem elementów dawnego renesansowego pałacu książęcego. Pałac ten, wzniesiony ok. 1500 r., był letnią rezydencją książąt ziębickich i wdów książęcych. W przyziemiu i okalającym murze znajdziemy relikty (kamieniarka) z dawnego pałacu książęcego. Poświęcenia kościoła ewangelickiego dokonano w 1798 roku. Wnętrze pierwotnie posiadało dwie kondygnacje oraz empory wzniesione na planie elipsy.  Po 1945 i zniszczeniach wojennych, w latach 1968-1969 zostało przebudowane dla celów oświatowych, a obecnie staje się centrum spotkań i wydarzeń kulturalnych. W planach jest także udostępnienie wieży widokowej kościoła na potrzeby ruchu turystycznego.

Założone w XIII w. Opactwo w Henrykowie, znane jako miejsce spisania „Księgi henrykowskiej”, w której 750 lat temu zapisano pierwsze zdanie w języku polskim. Na pocysterski kompleks klasztorny składa się kościół Wniebowzięcia NMP i św. Jana Chrzciciela, w którym możemy podziwiać słynne "stalle henrykowskie", barokowy klasztor z XVII w., tarasowy ogród włoski z XIX wieku i XVIII-wieczny ogród opacki, w którego centrum stoi dawny pawilon letni opatów, a z boku dawna oranżeria. Zachował się również fragment XVII-wiecznego muru obronnego z barokowymi bramami: Dolną i Górną. Na wschód od klasztoru rozciąga się wspaniały park krajobrazowy w Henrykowie z licznymi pomnikami przyrody. Całość stanowi piękny, fascynujący kompleks architektoniczno - przyrodniczy, w którym można spędzić cały dzień, odpocząć, zrelaksować się i wyciszyć.

Ponad zbiornikiem wodnym Dobromierz wznosi się wzgórze o nazwie Wieżyca. Na jej południowym stoku w 2000 roku stanął granitowy krzyż, który powstał by uczcić 2000 rocznicę przyjścia na świat Jezusa Chrystusa. Uroczystego poświęcenia Krzyża Milenijnego 12 października 2000 dokonał Biskup legnicki dr Tadeusz Rybak, w asyście mieszkańców miejscowej parafii i okolicznych miejscowości. Inicjatorem budowy tego krzyża był proboszcz dobromierskiej parafii ks Jan Gargasewicz. Kilkunastometrowej wysokości krzyż jest charakterystycznym punktem w okolicy widocznym z wielu okolicznych miejscowości. Spod krzyża rozciągają się natomiast przepiękne widoki na dobromierski zalew oraz widoczne w oddali Góry Sowie i Masyw Ślęży, a także zabudowania Strzegomia czy Świebodzic.

Historia kościoła Najświętszego Zbawiciela Świata i Matki Boskiej Szkaplerznej w Strzegomiu sięga roku 1382, kiedy to został postawiony w tym miejscu pierwszy kościół wraz z klasztorem karmelitów. Był to pierwszy klasztor tego zakonu na Dolnym Śląsku. Po krótkim czasie, bo w 1429 budowle te rozebrano i wybudowano nowy kościół wraz z klasztorem. W 1729 roku obiekty te przebudowano i rozbudowano. Na przestrzeni wieków, kościół był wielokrotnie przebudowywany i modernizowany, a po sekularyzacji klasztoru w 1810 roku został przekazany ewangelikom, którzy  w 1819 r. dokonali kolejnej przebudowy do obecnego kształtu. W 1997 r. kościół został ponownie przekazany katolikom i służy do dzisiaj jako kościół parafialny. Najcenniejszy zabytek pochodzący z czasów karmelitów – obraz św. Anny Samotrzeciej jest umieszczony w Muzeum Narodowym we Wrocławiu. Jednak i tak warto zwiedzić kościół ze względu na ciekawą architekturę, a chociażby drewniane trójkondygnacyjne empory typowe dla świątyń ewangelickich. Bardzo ciekawy jest późnogotycki portal przedstawiający koronację Maryi oraz herby Strzegomia, Czech i Śląska.

Drewniany kościół w Nowej Bystrzycy powstał w 1726 r. w miejscu, w którym wcześniej znajdowała się niemal stuletnia kaplica pogrzebowa. Świątynia znajduje się na cmentarzu w centrum wsi na niewielkim wzniesieniu. W drugiej połowie XIX w. kościół gruntownie odnowiono, przebudowano i wzmocniono chór muzyczny. Kolejne prace modernizacyjne wykonywano jeszcze kilkakrotnie w XX i na początku XXI w. Kościół ten wykonany został z drewna w konstrukcji zrębowej, na kamiennej podmurówce. Budowla jest orientowana i posiada prezbiterium, zakrystię oraz nawę na jednej osi. Nad nawą znajduje się sygnaturka kryta baniastym hełmem z latarnią. Czterospadowy dach kryty jest gontem. Na chórze muzycznym znajdują się organy z ręcznym miechem. Na uwagę zasługuje ołtarz główny z ok. 1710 r. z figurą Matki Boskiej z Dzieciątkiem oraz rzeźbami Marii i Jakuba. Kościół zdobi również neorenesansowa chrzcielnica i ambona oraz liczne ludowe obrazy i rzeźby.

Początkowo kościół należał do zakonu rycerskiego joannitów. Parafia przy tym kościele została erygowana w XVI w. Bogaty w cenne dzieła rzeźby architektonicznej oraz rzemiosła artystycznego głównie z XIV-XV w. jest jednym z największych osiągnięć śląskiego gotyku. Wybitne walory architektoniczne i rzeźbiarskie świątyni, jej jednolitość przestrzenna utrzymana mimo trwających półtora wieku prac budowlanych oraz imponujące rozmiary sprawiają, że jest to dzieło o szczególnym znaczeniu. Kościół zbudowano głównie z granitu i bazaltu  na rzucie krzyża łacińskiego z transeptem i wielobocznie zamkniętym prezbiterium. Od strony zachodniej posiada dwie wieże, w tym jedną nieukończoną. Elewację zdobią rzeźbione portale oraz detale architektoniczne:  głowy postaci, dekoracje roślinne, rzygacze. W wieży bazyliki znajduje się m.in. dzwon z 1318 r., który jest najstarszym bijącym dzwonem w Polsce. 15.09.2002 r. strzegomski gotycki kościół otrzymał godność bazyliki mniejszej, a od 13.04.2017 podniesiony został do rangi kolegiaty. 22.10.2012 roku obiekt został wpisany na listę pomników historii.

W 1900 roku do Barda przybyli Redemptoryści i objęli opiekę nad Sanktuarium Matki Bożej Bardzkiej. Od początku swojej posługi w Bardzie  zastanawiali się, w jaki sposób można urozmaicić pielgrzymom pobyt w Bardzie. Podjęto decyzję o budowie trasy różańcowej z kapliczkami na przeciwległej stronie Góry Bardzkiej na wzgórzu zwanym dawniej Łysą Górą, a obecnie Górą Różańcową. Budowę rozpoczęto w 1904 roku. Plan do dziś nie został zrealizowany. Z zaplanowanych 17 kaplic brakuje jeszcze trzech. Każda kaplica jest zbudowana w innym stylu. Głównie posiadają formy neoromańskie, neogotyckie i neobarokowe. Umieszczone w nich drewniane rzeźby są prawie naturalnej wielkości. Długość drogi różańcowej to 1740 metrów w kształcie czworoboku. Architektura kapliczek ładnie komponuje się z otaczającą przyrodą o każdej porze roku, sprzyjając modlitwie i zadumie.

W połowie drogi do Górskiej Kaplicy na Górze Kalwarii w Bardzie znajduje się cudami słynące Źródełko Maryi. Znane jest od przeszło 300 lat. Wodzie wypływającej z tego źródła tradycja przypisuje właściwości lecznicze, szczególnie przy chorobie oczu i bólu głowy. Obecna obudowa źródła w postaci murowanego domku pochodzi z roku 1893. Nad wejściem znajduje się obraz przedstawiający Jezusa i Samarytankę przy studni Jakuba. Obraz namalował w 1895 roku Knauer z Nysy. Dla wybierających się na wycieczkę do krzyża na Obrywie skalnym, również  do Kaplicy Górskiej czy na Górę Kłodzką jest to idealne miejsce na odpoczynek w pięknej leśnej scenerii, gdzie również można zaczerpnąć orzeźwiającej górskiej wody.

Drewniany kościół w Rybnicy Leśnej powstał ok. 1600 r. choć różne źródła podają że mógł powstać w 1557 r. Świątynia wzniesiona jako kościół ewangelicki w 1654 roku przejęta została przez kościół rzymskokatolicki. Orientowana, drewniana bryła powstała na kamiennej podmurówce. Posiada nawę na rzucie kwadratu z mniejszym od niej prostokątnym prezbiterium. Wnętrze ozdobione jest późnorenesansową polichromią o wzorach geometrycznych i roślinnych. Ponadto na uwagę zasługują ołtarz główny, ambona, chrzcielnica i ławki renesansowe z początku XVII w, a na ścianach także piaskowcowe epitafia z XVII i XVIII w. Dach dwukalenicowy, kryty gontem z sześcioboczną wieżyczką zwieńczoną hełmem z latarnią, oraz krzyżem i chorągiewką. W pobliżu kościoła w kamiennym ogrodzeniu znajduje się czworoboczna dzwonnica bramna z iglicowym dachem krytym gontem. Niegdyś w dzwonnicy mieściły się trzy dzwony, dziś pozostał tylko jeden z 1608 r.

Historia parafii św. Franciszka z Asyżu w Wałbrzychu – Podgórzu sięga roku 1887, kiedy to dr Franz, kanonik wrocławski, objął 6 ha gruntu z budynkami: oberży, gorzelni i sali teatralnej w Podgórzu. Wówczas to, w latach 1888-1889, część gospody przebudowano, tworząc we wnętrzu kościół pomocniczy św. Franciszka. Świątynia zajmowała teren prezbiterium obecnego kościoła i była budowlą jednonawową. Przełomowym w życiu parafii był rok 1933, w którym 2 lipca położono kamień węgielny pod budowę nowej świątyni. Prace budowlane zakończono w 1937 roku, poświęcając uroczyście malowidła ścienne przedstawiające sceny z życia św. Franciszka. Na kościelnej wieży zawisły trzy dzwony, które w czasie II wojny światowej skonfiskowano, przeznaczając na cele zbrojeniowe. Obecnie na wieży znajdują się dwa dzwony: Maryja Królowa Polski i św. Franciszek. W 1945 r. duszpasterstwo w parafii św. Franciszka z Asyżu objęli Księża i Bracia Pallotyni.

Na wysokości 776 m n.p.m. na zachodnim zboczu Góry Igliczna, w osadzie o tej samej nazwie znajduje się Sanktuarium „Maria Śnieżna”. Osada swoje istnienie zawdzięcza kultowi figury Matki Bożej, której ludową kopię przyniósł z pielgrzymki do Mariazell Krzysztof Veit w roku 1750. Figura Matki Bożej została wykonana z drewna lipowego w Austrii przez nieznanego artystę, jako płaskorzeźba o wysokości 39 cm. W tym samym roku figurę umieszczono na stoku Góry Iglicznej pod konarem potężnego buka. W roku 1776 po wichurze nieuszkodzoną figurę przeniesiono do nowopowstałej kaplicy w miejscu obecnej plebanii. Od 26 czerwca 1777 r. do 1782 r. nastąpiło 12 potwierdzonych komisyjnie uzdrowień. Na górę Igliczną zaczęli przybywać liczni pielgrzymi, dla których ówczesna drewniana kaplica okazała się zbyt mała. Początki powstania osady datuje się na 18 czerwca 1781 r., kiedy to wmurowano kamień węgielny pod budowę Sanktuarium, które rok później zostało poświęcone. Obecnie miejsce to stanowi ważny punkt, zarówno dla pielgrzymów, jak i turystów. Z tarasów w przy sanktuarium rozciąga się rozległa panorama na Masyw Śnieżnika i na większą część Ziemi Kłodzkiej.

Strzelińska Rotunda jest najcenniejszym zabytkiem w gminie i jednym z najstarszych kościołów na Dolnym Śląsku, a nawet w kraju.  Jej pierwotny wygląd różnił się od obecnego. Podstawą budowli był krąg o średnicy 6 metrów z niewielką przylegającą absydą o długości około 3,5 metra. Pierwotna rotunda zbudowana została w stylu romańskim, z kamienia łamanego, a po raz pierwszy wymieniona jest w 1233 roku i wtedy też określona została jako „stary kościół”. Istotną funkcją świątyni była jej funkcja obronna. Postępująca chrystianizacja i wzrastająca liczba wiernych, wymogły rozbudowę świątyni. W XIV w. zburzono absydę i zbudowano dwuprzęsłowe prezbiterium, ale już w stylu gotyckim, zaś dawną rotundę zaadaptowano na dzwonnicę. W kolejnym stuleciu dobudowano drugie, nieco węższe prezbiterium. Dalszej rozbudowy zaniechano, a wówczas powstałe założenie dwunawowe przetrwało do dziś. Rotunda przetrwała zawieruchę wojenną, ale aż do 1992 r. stała opustoszała. Po remoncie i poświęceniu od roku 1994 stała się kościołem pomocniczym dla parafii p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego.