Lista znaczków

Muzeum im. Orła Białego w Skarżysku-Kamiennej jest jedyną w regionie placówką, która zgromadziła znaczną ilość dokumentów i materiałów historycznych dotyczących okresu II wojny światowej, a także historii miasta i regionu. Jest drugą, po Muzeum Wojska Polskiego, jednostką z największą kolekcją militariów w Polsce posiadającą wiele unikatowych eksponatów. Położone nad zalewem Rejów, obejmuje prawie 2 ha ekspozycji plenerowej, na której wystawiony jest głównie sprzęt wojskowy - około 150 eksponatów: samoloty bojowe, czołgi, działa szturmowe, transportery opancerzone, wyrzutnie rakiet i pełnomorski kuter torpedowy. W zbiorach, posiada również unikalne egzemplarze broni palnej, która była na wyposażeniu Wojska Polskiego, Armii Radzieckiej i Werhmachtu w okresie II wojny światowej. Wśród nich na szczególną uwagę zasługuje polski karabin przeciwpancerny Ur, który w 1939 roku mógł zniszczyć lub uszkodzić praktycznie każdy niemiecki pojazd pancerny oraz produkowany w warunkach konspiracyjnych, w Suchedniowie, wzorowany na brytyjskim modelu, pistolet maszynowy Sten. Muzeum gromadzi głównie militaria, ale ważną częścią jego zbiorów jest dział poświęcony Staropolskiemu Okręgowi Przemysłowemu, który rozwijał się nad przepływającą nieopodal rzeką Kamienną. Zachowane do dzisiaj pozostałości „wielkiego pieca” huty Rejów z XVIII/XIX w. stały się jedną z wielu atrakcji turystycznych, które oferuje placówka muzealnicza.

Muzeum Starożytnego Hutnictwa Świętokrzyskiego im. Mieczysława Radwana w Nowej Słupi powstało 1960 r. jako oddział Muzeum Techniki NOT. Dzięki staraniom Gminy Nowa Słupia w 2021 r. oddano nowy budynek muzealny o interesującej architekturze.  Położony jest on przy ulicy Świętokrzyskiej, na stoku Łysej Góry przy Drodze Królewskiej prowadzącej do klasztoru świętokrzyskiego.  Muzealna ścieżka edukacyjna to autentyczne stanowisko archeologiczne z reliktami pieców dymarskich, filmy 3D, realistyczne rzeźby postaci, dioramy antycznych krajobrazów, eksponaty oraz rekonstrukcje. Zwiedzających po wystawie oprowadza lektor i światło. Prezentowane są tu dokonania starożytnych hutników, którzy dwa tysiące lat temu zorganizowali między pasmem Łysogór a rzeką Kamienną największy ośrodek produkcji żelaza poza granicami imperium rzymskiego. W ramach biletu wstępu do muzeum zwiedzający mogą zawitać do Centrum Kulturowo-Archeologicznego, czyli Starożytnej Osady z chatami i warsztatami odtworzonymi na podstawie autentycznych znalezisk archeologicznych. Co roku na jej terenie mają miejsce Dymarki Świętokrzyskie, podczas których dokonuje się prób eksperymentalnego wytopu żelaza metodami sprzed dwóch tysięcy lat.

Nagłowice położone są przy trasie z Kielc do Katowice na zachód od Jędrzejowa. To Nagłowice były dawną siedzibą rodziny Rejów, z której pochodzi Mikołaj Rej i to tutaj funkcjonuje obecnie od 1988 roku Dworek Mikołaja Reja w Nagłowicach ze stałą wystawą bibliograficzno-literacką, zapoznającą z życiem i twórczością tego pisarza. Szkolne Schronisko Młodzieżowe w Nagłowicach jest świetną bazą wypadową dla wszystkich tych, którzy pragną zobaczyć Góry Świętokrzyskie, Jurę Krakowsko-Częstochowską, czy Ponidzie. Obiekt w Nagłowicach dysponuje 60-cioma miejscami noclegowymi. Ponadto do dyspozycji gości schroniska są boiska sportowe wraz z wypożyczalnia rowerów oraz pole biwakowe.

Ratusz w Sandomierzu to gotycki budynek z połowy XIV w. uważany za jeden z najpiękniejszych tego typu obiektów w Polsce. Główną bryłę Ratusza wzniesiono na planie kwadratu z ośmioboczną wieżą. W XVI w. budynek rozbudowano w formę wydłużonego prostokąta, a całość zwieńczono renesansową attyką, którą uznaje się za jedną z najpiękniejszych attyk ratuszowych w Polsce. Do północno-wschodniego narożnika budynku przylega masywna przypora mieszcząca wewnątrz dawną latrynę. Dawniej w podziemiach ratusza mieściła się siedziba kata. Obecnie w Ratuszu mieści się Urząd Stanu Cywilnego, a w podziemiach klub „Lapidarium pod Ratuszem”. W piwnicach Ratusza znajduje się także wyjście z Podziemnej Trasy Turystycznej.

Brama Opatowska – wzniesiona w II poł. XIV wieku, jest jednym z głównych zabytków Sandomierza. Powstała z fundacji króla Kazimierza Wielkiego wieża stanowiła część miejskich fortyfikacji. Wznoszono ją w kilku etapach. W XVI stuleciu, słynny medyk sandomierski Stanisław Bartolon, ufundował renesansową attykę, wieńczącą budowlę po dzień dzisiejszy. Obecnie, wysoka na 30 m wieża jest doskonałym punktem widokowym, z którego podziwiać można Sandomierz i okolice. Do bramy przylegają, bo obu jej stronach pozostałości dawnych murów obronnych. Jest jedyną zachowaną bramą spośród czterech, które niegdyś prowadziły do Sandomierza. Poza Bramą Opatowską do miasta prowadziły jeszcze bramy: Zawichojska, Lubelska i Krakowska oraz dwie furty, spośród których zachowała się jedna – Dominikańska, nazywana Uchem Igielnym.

Dom Długosza to gotycki budynek wzniesiony z fundacji Jana Długosza w 1476 r. Powstał z myślą o sprowadzonych do miasta księży mansjonarzy, którzy sprawowali posługę kapłańską w sandomierskiej kolegiacie. Obiekt posiada obszerną sień, do której prowadzą dwa gotyckie portale. Nad wejściem znajduje się tablica fundacyjna z herbem „Wieniawa” Jana Długosza. Dom Długosza jest jednym z ważniejszych i cenniejszych zabytków Sandomierza. Przebudowany w drugiej połowie 17 wieku, w latach 1934-35 został gruntownie restaurowany (m.in. z rekonstrukcją szczytów). Od 1936 r. wewnątrz budynku mieszczą się bogate zbiory Muzeum Diecezjalnego.

Osada neolityczna w Kopcu to swego rodzaju wehikuł czasu, który pozwoli turystom przenieść się do epoki neolitu i poznać życie ludzi wówczas zamieszkujących te tereny. Budowę rekonstrukcji osady rozpoczęto w 2018 roku. Po dwóch latach  udało się zrekonstruować 7 obiektów znanych z wykopalisk oraz 7 obiektów w stylu panującej epoki. W sumie w osadzie otoczonej szczelnie plecionkami i palisadą znajduje się 14 obiektów sprzed 5500 lat. Wkrótce teren ten zamieszkały również zwierzęta, a  towarzyszą im ludzie w lnianych strojach zajmując się hodowlą, tkactwem, rybołówstwem, myślistwem czy garncarstwem. Zwiedzający osadę pozna nie tylko zajęcia jakimi trudnił się człowiek neolityczny, ale też  sposoby wytwarzania i posługiwania się ówczesnymi narzędziami. Na przykładzie istniejących obiektów dowie się jak budowano neolityczne osady, gdzie przechowywano żywność i jak ją zdobywano. Osada neolityczna w Kopcu to tętniące życiem miejsce, w którym w łatwy i przyjemny sposób poznasz historię człowieka na ziemiach Polskich.

Europejskie Centrum Bajki jest innowacyjną instytucją kultury, znajdującą się w Pacanowie w województwie świętokrzyskim. Prowadzi działalność kulturalną skierowaną do dzieci, młodzieży, rodziców i osób starszych.  Jego misją jest nauka poprzez zabawę, angażowanie i wprowadzanie do bajkowego świata każdego odbiorcy kultury, który korzysta z proponowanych atrakcji. Zapraszamy do odwiedzenia naszych atrakcji stałych: Bajkowego Świata, Krainy Soria Moria, a także zobaczenia spektakli w Małym Teatrze oraz seansów filmowych w Kinie Szkatułka. Do dyspozycji zwiedzających są ponadto warsztaty i wydarzenia kulturalne dla dzieci, dorosłych i seniorów. Europejskie Centrum Bajki stale się rozwija i podnosi jakość oferowanych usług. Obiekt ten rozwija wyobraźnię i kreatywność dzieci, natomiast dorosłym pomaga odkryć w sobie dziecko. Przyjeżdżając tutaj poczujecie się jak w bajce!

Galeria Tajemnice Klejnotów w Św. Katarzynie mieści okazy z całego świata: naturalne kryształy w skałach macierzystych, wyszlifowane klejnoty, rzeźby z kamieni i doskonale zachowane, ogromne skamieniałości. To jedna z piękniejszych w Polsce kolekcji kamieni szlachetnych i ozdobnych. Unikatowa na skalę światową, wielokrotnie nagradzana, prezentowana na wielu wystawach w kraju i za granicą, kolekcja krzemienia pasiastego z największą na świecie ( 80 kg) oszlifowaną konkrecją. Na miejscu mieści się także szlifiernia krzemienia pasiastego – jedyna udostępniona do zwiedzania, w której na żywo można obserwować jak naturalny kamyk zmienia się w „ oczko” jubilerskie. 

UWAGA ! Muzeum czynne od maja do października w godz.od 9.00 - 19.00. Od 1 listopada do 31 marca muzeum  czynne tylko na żądanie od pn. - sob. w godz. 9.00 - 17.00, w niedziele - nieczynne.

Kościół p.w. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny to najważniejszy kościół w mieście. To sandomierska Katedra, a właściwie to od 1960 r. Bazylika Mniejsza. W XII w. była w tym miejscu Kolegiata, która została ograbiona, a następnie zniszczona w XIII w. przez Tatarów. Obecna świątynia z czerwonej cegły to kościół pokutny ufundowany przez Kazimierza Wielkiego jako pokuta za zabicie krakowskiego wikariusza w XIV w. Wielokrotnie przebudowywany jak nakazywała ówczesna moda. To trójnawowy kościół z zachowanymi unikatowymi freskami bizantyjsko-ruskimi w prezbiterium z fundacji Jagiełły. Przedstawiają one sceny z życia Maryi i Jezusa, a najciekawsze z nich to tzw "Zaśnięcie Maryi". Na ścianach naw bocznych znajduje się cykl obrazów przedstawiających katolickich męczenników. Autorem jest Karol de Prevo, a ramy wykonał Polejowski, natomiast autorem obrazu w ołtarzu głównym jest Buchbinder.

Studnia na rynku to najbardziej rozpoznawalne miejsce w Sandomierzu. Znajduje się na niewielkim podwyższeniu, w miejscu XVI-wiecznej drewnianej cysterny. Z trzech stron otoczona jest barierką, a z czwartej są schodki prowadzące do środka, gdzie znajduje się bardzo dobrze zachowany mechanizm do wyciągania wody. Całość nakrywa stylowy daszek. To przy studni gromadzą się turyści aby zrobić sobie pamiątkowe zdjęcie czy też przez chwilę odpocząć na "szklanych ławeczkach". W tym też miejscu często można spotkać najsłynniejszego księdza-detektywa z jednym z policjantów. Jest to centralne miejsce sandomierskiego rynku który wytyczono w 1286 r. Rynek ma wymiary 100 na 120 metrów. Wokół niego znajduje się 30 zabytkowych kamienic, a wśród nich jest: Dom Gomółki, Kamienica Oleśnickich, Ciżemka, Konwikt Boboli, ale też austriacki Odwach. Za studnią znajduje się ratusz, a obok figura Matki Bożej z 1776 r., przed którą sandomierscy rycerze trzymają wartę. Całość to od 2017r. Pomnik Historii Polski. 

Ucho Igielne w Sandomierzu inaczej zwane Furtą Dominikańską, to jedyne zachowane do dzisiaj przejście w murach miejskich, które nie było zamykane na noc kratą, ale strzeżone przez strażników będących na ganku. Powstało, jak i całe obwarowania miejskie, w XIV wieku z fundacji króla Kazimierza Wielkiego. Jak wskazuje jego nazwa wybudowane było dla sandomierskich dominikanów, którzy mieli klasztor na sąsiednim wzgórzu. Biorąc pod uwagę fakt, że dwa razy dziennie musieli się modlić w klasztorze, w obrębie murów miejskich przy kościele p.w. Marii Magdaleny, oszczędzono im długiej drogi do Bramy Krakowskiej i wykonano to przejście. Kształtem przypomina "uszko od igły" stąd jego druga nazwa. Warto pokonać te kilkadziesiąt schodów aby przez Ucho Igielne wejść do miasta i ..... Zresztą to niespodzianka, zatem sprawdźcie sami co odkryjecie po przejściu przez to miejsce.

Pierwszy zamek murowany na miejscu wczesnośredniowiecznego grodu wybudował prawdopodobnie Kazimierz Wielki. Za panowania Zygmunta Starego rozpoczęto jego wielką rozbudowę, która za czasów Zygmunta Augusta doprowadziła do powstania renesansowego zamku. W okresie wojny polsko - szwedzkiej, zamek sandomierski spotkała katastrofa. Wybuch amunicji w piwnicach spowodował zniszczenie skrzydeł wschodniego, południowego, a może i północnego. Najmniej ucierpiało skrzydło zachodnie i tylko ono zostało później odbudowane. Na zlecenie króla Jana III Sobieskiego zamek został przebudowany w budynek typu pałacowego. W późniejszych wiekach, aż do 1959 roku mieściło się w nim więzienie. Po wieloletniej konserwacji i przebudowie wnętrz, zamek stał się siedzibą Muzeum Okręgowego. W obecnej postaci jest to budowla czterokondygnacyjna na planie prostokąta, z dwiema narożnymi wieżami, nakryta wysokim dachem czterospadowym. Będąc w okolicach Sandomierza, kontunując lekcję historii i sztuki, można zdobyć także inny Znaczek Turystyczny - Nr 541 Zaspół Zamkowo-Parkowy w Baranowie Sandomierskim.

Zamek został wybudowany na przełomie XIII i XIV wieku, na wzniesieniu górującym nad miejscowością Chęciny na południowy-zachód od Kielc. W początkach XIV wieku zamek stanowił ośrodek władzy Władysława Łokietka na tym obszarze. W późniejszych latach ukryto tu skarby archidiecezji gnieźnieńskiej. Po przebudowie przez Kazimierza Wielkiego, zamek stał się twierdzą nie zdobytą przez kolejne 250 lat. Od XVI wieku zaczął się powolny upadek zamku, a po wojnach szwedzkich, a w szczególności na początku XVIII wieku popadł w ruinę i od tej pory niszczał. Prace konserwatorsko-zabezpieczające prowadzone są na zamku od końca XIX wieku. Obecnie budowla stanowi formę trwałej ruiny. Ciekawostką zamku jest stumetrowa studnia wykuta w litej skale. Wstęp na zamek jest płatny. W ramach zwiedzania można wejść na wyremontowaną wieżę, z której przy dobrej pogodzie rozciąga sie wspaniała, daleka panorama między innymi na znajdujący się w pobliżu Skansen Etnograficzny w Tokarni.

Jaskinia „Raj” to jedna z najbardziej znanych atrakcji Gór Świętokrzyskich. Jest jedną z najpiękniejszych jaskiń krasowych w naszym kraju, zachwycając różnorodnością oraz bogactwem kalcytowych form naciekowych. Jaskinia uznana została za rezerwat przyrody. To tutaj znajdują się unikatowe w światowej skali skupiska stalaktytów, a cała jaskinia stanowi ponadto za niezwykle ciekawe stanowisko archeologiczne. Jaskinię „Raj” dla ruchu turystycznego udostępniono w 1972 roku. Jej zwiedzanie możliwe jest wyłącznie pod opieką przewodnika. Długość trasy turystycznej wynosi 180 metrów. Rozpoczyna się ona w pawilonie ekspozycyjnym, gdzie turysta wprowadzany jest w tematykę krasu. Ponadto może tu poznać narzędzia człowieka neandertalskiego zamieszkującego jaskinię oraz szczątki prehistorycznych zwierząt. Następnie poprzez śluzę zabezpieczającą mikroklimat jaskini trafia się do właściwej jaskini gdzie oprócz Komory Złomisk możemy podziwiać kolumny naciekowe w Sali Kolumnowej czy gromady stalaktytów w Sali Stalaktytowej. Cała trasa turystyczna jest oświetlona przez co jej zwiedzanie należy do bardzo komfortowych. 

Kamienica Niemczówka jest przykładem typowej zabudowy mieszczańskiej w Chęcinach. Wyróżnia je obszerna sień przejazdowa z izbami po obu stronach, które pełniły funkcję mieszkalną lub handlową oraz dobudowana od strony podwórza Wielka Izba zwana Salą Wielką. Powstanie Niemczówki datuje się na podstawie inskrypcji zachowanych na portalu drzwiowym przy wejściu do Sali Małej, gdzie umieszczona została data 1570 oraz dane pierwszych właścicieli. W Sali Małej mieści się Zbrojownia, gdzie prezentowane są rekonstrukcje uzbrojenia z okresu od XI do XVII wieku. Sala Wielka wyróżnia się drewnianym stropem. W pomieszczeniu tym zachowały się  dwa zabytkowe, renesansowe filary z  piaskowca, podtrzymujące dawne triforium. W drugiej połowie XX w. znajdowały się tu kolejno kawiarnia i biblioteka publiczna. Obecnie miejsce to służy jako Sala Ślubów, a także odbywają się w niej lekcje tematyczne oraz różnego rodzaju imprezy kulturalne. W piwnicach natomiast znajdziemy m.in. elementy świadczące o dawnych żydowskich mieszkańcach kamienicy. Najstarszą część budynku zajmuje obecnie Centrum Informacji Turystycznej.

Piotrkowice w gminie Wodzisław, w województwie świętokrzyskim, to miejscowość, którą trudno znaleźć na mapie, za to ten, kto ją odwiedzi, od razu poczuje, że jest w niezwykłym miejscu. Zapiski Długosza i „Monumenta” Theinera sugerują, że wieś, parafia i kościół drewniany istniały tu już w 1311 roku. Zabytkowy kościół pod wezwaniem św. App Piotra i Pawła, wzniesiony na wzgórzu w 1682 roku, na terenie dzisiejszej miejscowości Zarzecze, otoczony starym parkiem i urokliwe plenery, to wizytówka tej miejscowości. Świątynia w stylu wczesnobarokowym jest jednonawowa z niższym węższym prezbiterium, zakończonym półkoliście. Poosiada dach dwuspadowy zwieńczony sygnaturką. Obok usytuowana jest niższa dzwonnica. Kościół konsekrował bp Stanisław Szembek w 1690 r  We wnętrzu na uwagę zasługują: barokowy ołtarz główny, obrazy św. Piotra Apostoła i św. Tekli oraz Matki Bożej z Dzieciątkiem, a także 14 obrazów drogi krzyżowej, herby znanych rodów związanych z Wodzisławiem i Piotrkowicami oraz snycerka, którą przyozdobiony jest chór muzyczny. 

Muzeum Archeologiczne udostępnia unikatowe obiekty, które jako całość tworzą kompleks muzealny połączony jedną trasą zwiedzania. W pawilonie archeologicznym znajdują się relikty wczesnoromańskiego kościoła pw. Św. Mikołaja z kaplicą grobową datowaną na XI wiek, a także hipotetyczna Misa Chrzcielna. Przechodząc do rezerwatu archeologicznego w podziemiach Bazyliki Mniejszej można podziwiać pozostałości dwóch świątyń romańskich. Zwiedzający mają też okazję zobaczyć relikty I kolegiaty romańskiej fundacji Henryka Sandomierskiego z XII wieku wraz z unikatową Płytą Orantów, będącą jednym z najważniejszych i najpiękniejszych przykładów sztuki romańskiej na świecie. Poza tym, znajdują się tam relikty II kolegiaty romańskiej wraz z pozostałościami ceramicznej, ornamentowanej posadzki, datowanej na wiek XIII. Ostatnim punktem zwiedzania jest sala w Domu Długosza, w której obok XV-wiecznej polichromii prezentowane są zabytki archeologiczne z terenu Wiślicy. Muzeum w Wiślicy utworzone zostało 20 maja 1966 roku z inicjatywy Zespołu Badań Nad Polskim Średniowieczem, a od 1 stycznia 2017 roku zostało włączone w struktury Muzeum Narodowego w Kielcach i funkcjonuje jako Muzeum Archeologiczne w Wiślicy.

Łysica jest najwyższym szczytem Gór Świętokrzyskich, wysokość (614 m n.p.m.). Leży na zachodniej stronie Łysogór, na południowy-wschód od miejscowości Święta Katarzyna. W całości znajduje się w obszarze Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Masyw posiada dwa wierzchołki. Wierzchołek wschodni nazywany jest Skałą Agaty lub Zamczyskiem – (614 m n.p.m.). Drugi, zachodni wierzchołek jest wyższy – (613 m n.p.m.) Umieszczono na nim krzyż będący repliką pamiątkowego krzyża z 1930 roku. Na krzyżu znajduje się tabliczka z napisem: „Nieśmiertelnemu  Królowi Wieków, Jezusowi Chrystusowi, Głosi Cześć I Chwałę Puszcza Jodłowa”. Ze szczytu możemy podziwiać nieco ograniczony widok w kierunku północnym na Górę Miejską i Psarską. Łysicę tworzą kwarcyty i łupki kambryjskie. Od północy i południa otaczają ją gołoborza czyli odsłonięte miejsca, pokryte przez głazy, które powstały w wyniku wietrzenia piaskowców kwarcytowych. Masyw jest niemal w całości porośnięty lasem. W dolnych partiach występuje las jodłowo-bukowy, a w górnych rosną jodły. Przez górę przechodzi Główny Szlak Świętokrzyski im. Edmunda Massalskiego z Gołoszyc do Kuźniaków.

Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach powstało w 2001 r. Tworzą go dwa zakłady wielkopiecowe: starszy z 1841 r. z którego zachowało się kilka bardzo interesujących budowli oraz nowszy z 1899 r. z jedynym w Europie zachowanym kompletnym ciągiem technologicznym do wytopu surówki żelaza. Muzeum posiada też kolekcję samochodów ciężarowych STAR produkowanych w Starachowicach w latach 1948 - 2007 . Są wśród nich: pierwsza polska ciężarówka STAR 20, uczestnik X Rajdu Paryż – Dakar z 1988 r STAR 266R, czy replika jedynego polskiego papamobile z okresu I Pielgrzymki Jana Pawła II do Polski w 1979 r. Przyroda w starachowickim Muzeum to nowoczesna wystawa paleontologiczna z naturalnej wielkości modelami płazów i gadów oraz oryginalnymi tropami zwierząt żyjących w Górach Świętokrzyskich w epoce triasu i jury. Miary realizmu dopełniają fotopanoramy oraz ścieżki dźwiękowe pozwalające przenieść się odbiorcy o miliony lat w przeszłość.

Muzeum ,,Świętokrzyski Sztetl’’ w Chmielniku w woj. świętokrzyskim znajduje się w murach XVIII-wiecznej synagogi. Nowoczesna i multimedialna wystawa w połączeniu z tradycyjnymi eksponatami zachęca do poznania sztetli – przedwojennych miasteczek żydowskich z terenu dawnej Kielecczyzny. Atrakcją muzeum jest jedyna na świecie – a przez to absolutnie unikatowa – szklana bima, pomyślana jako uwspółcześniona rekonstrukcja dawnej bimy – czyli miejsca do odczytywania Tory. We współczesnym chmielnickim muzeum bima służy do minikoncertów lub ekskluzywnych prezentacji, zaś sama w sobie, dzięki niepowtarzalnej grze światła w szklanych elementach - ogniskuje uwagę każdego z gości. Na dawnym babińcu odbywają się wydarzenia artystyczne oraz prezentowane są wystawy czasowe. Przy synagodze na najstarszym cmentarzu żydowskim znajduje się ,,Dom Cienia’’ upamiętniający dawnym żydowskich mieszkańców Chmielnika.

Malowniczy, działdowski budynek ratuszowy, swą historią sięga XIV wieku. Współcześnie, mieści on w sobie jedną z dwóch wystaw Muzeum Pogranicza w Działdowie, nazwaną: Interaktywną wystawą państwa Zakonu Krzyżackiego. Ekspozycja niemalże w całości poświęcona jest historii Zakonu Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie, powstałym w 1190 w Akce. Muzeum składa się z dwóch pięter, pierwsze zawiera w sobie pięć pomieszczeń, które – usytuowane w sposób chronologiczny – sukcesywnie odkrywają przed zwiedzającymi ekspansję Zakonu. Od jego początków w Jerozolimie, pobytu na Węgrzech, po kolonizację ziem pruskich, aż do stopniowego jego upadku. Po dużej dawce historycznej wiedzy, należy udać się na poddasze. Znajdują się tu stanowiska do zajęć praktycznych: poszukiwanie „skarbów” w basenie z piłkami, interaktywne zdjęcia z epoki średniowiecza czy komiksy na ekranach dotykowych.

Idea budowy działdowskiego zamku sięga roku 1306. Wtedy właśnie, Zakon Krzyżacki – po ujarzmieniu pruskiego plemienia sasińskiego – począł budować drewnianą strażnicę graniczną, oddzielającą tereny Mazowsza, od rodzącego się państwa krzyżackiego. Strażnica stopniowo przeobrażała się w zamek, zbudowany na kwadracie o boku 46 m, osadnictwo postępowało, intensyfikował się rozwój gospodarczy i ekonomiczny, słowem: zaczynało rodzić się Działdowo. To właśnie wiek XIV okazał się przełomowym dla miasta, wówczas to: 14 sierpnia 1344 r., wielki mistrz krzyżacki Ludolf König, podpisał akt lokacyjny. Jedno z gotyckich skrzydeł zamku, przetrwało do dziś. Obecnie mieści się w nim wystawa stała: „Działdowo – miasto i ludzie dawnego pogranicza”. Chronologicznie uporządkowana ekspozycja, obejmuje dzieje Działdowszczyzny od pradziejów aż do połowy XX wieku.

Mikołajki położone są na terenie jeziorzystym, między dwoma jeziorami: Tałty i Mikołajskim. Po sekularyzacji Prus krzyżackich katolicka ludność Mikołajek, zgodnie z zasadą, czyja władza tego religia, przymuszona została do przejścia na protestantyzm. Po II wojnie światowej ludność protestancka zaczęła wyjeżdżać do Niemiec, a na to miejsce zaczęła przyjeżdżać ludność z terenów Polski, Białorusi i Litwy. W związku z tą sytuacją nastąpiła konieczność budowy kościoła katolickiego, którą rozpoczęto 13 maja 1998 roku, kiedy Proboszczem parafii został ks. Andrzej Bryg. Poświęcenie kościoła nastąpiło w październiku 2008 roku. Od kilku lat, zawsze w czasie wakacyjnym, można korzystać z wieży widokowej przy kościele św. Mikołaja w Mikołajkach. Rozciąga się z wieży piękny widok na panoramę okolicznych jezior oraz na panoramę Mikołajek i okolic.

Przed II wojną światową była to tzw. Fontanna Trzech Cesarzy. Uroczyste odsłonięcie fontanny nastąpiło 19 sierpnia 1907 roku. Została ona poświęcona trzem cesarzom pruskim: Wilhelmowi I (1797-1888), Fryderykowi III (1831-1888) i Wilhelmowi III (1859-1941). Wszyscy oni panowali w 1888 roku, dając temu okresowi nazwę „Roku Trzech Cesarzy”. Pierwotnie fontanna miała kształt granitowego obelisku ozdobionego kamiennymi, stylizowanymi rybami oraz brązowymi plakietkami z portretami trzech cesarzy Prus. Na początku 1945 roku usunięto z fontanny wizerunki cesarzy, a w latach 60-tych XX wieku również charakterystyczną iglicę. W jej miejsce ustawiono betonową rzeźbę trzech wirujących w tańcu syren.  W dniu 1 maja 2004 roku, w związku z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, ustawiono obelisk w pierwotnym kształcie i nadano nazwę Pomnik Jedności Europejskiej.