Lista znaczków

Zamek w Olsztynie koło Częstochowy powstał w systemie tzw. Orlich Gniazd. Składał się z zamku górnego, z wysoką na 20 metrów wieżą głodową. Wewnątrz ulokowane były także domy mieszkalne, pomieszczenia magazynu żywności i amunicji oraz kaplice i skarbiec. Poniżej zamku górnego usytuowano zamek dolny mieszczący wewnątrz grubych na 2 m. murów budynki gospodarcze oraz mieszkania dla pozostałej części czeladzi. Do dnia dzisiejszego zachowały się obszerne fragmenty zamku górnego z wieżą cylindryczną i kwadratową oraz z murami domów mieszkalnych. Widoczne są także zarysy murów zamku dolnego i podzamczy. Pierwsze wzmianki  o zamku pochodzą z 1306 roku, jednak wiadomo, że budowla powstała nieco wcześniej. W późniejszych latach zamek został rozbudowany w XIV w. przez Kazimierza Wielkiego, który uczynił z niego jeden z najbardziej warownych zamków na pograniczu śląsko-małopolskim. Na przestrzeni wieków zamek wielokrotnie przebudowywano. W pierwszej połowie XVII wieku zamek zaczął popadać w ruinę, a ostatecznie został zniszczony w 1656 r. kiedy to podczas potopu Szwedzi zrujnowali zamek i spalili miasto, któremu w późniejszych latach odebrano prawa miejskie.

Wzniesiony przez króla Kazimierza Wielkiego najprawdopodobniej w latach 1357-1370 został posadowiony na sztucznym wzniesieniu otoczonym fosą. Niemal w całości zamek został zbudowany z czerwonej cegły. Zamek Łęczycki był rezydencją królewską Kazimierza Wielkiego, a następnie siedzibą starosty łęczyckiego. W 1410 roku po bitwie pod Grunwaldem więziono tu jeńców wojennych, oczekujących na dostarczenie okupu. Na przestrzeni wieków zamek kilkakrotnie zmieniał właścicieli i wielokrotnie nękany był pożarami i działaniami wojennymi przez co jego stan uległ ruinie. Dopiero po II wojnie światowej zamek odbudowano i przystąpiono do częściowej rekonstrukcji fragmentów tej budowli. Obecnie w zamku mieści się Muzeum Miasta Łęczycy

Zamek w Sztumie jest kompleksem obiektów powstających od XIV do XX w. Najstarszą część stanowią pozostałości krzyżackiej warowni wzniesionej w końcu XIV w. jako siedziba wójta i rezydencja wielkich mistrzów. Przez trzy wieki był także siedzibą polskiego starosty. Uszkodzony w czasie wojen szwedzkich w XVII w. został zajęty przez Prusaków w 1772 r. W ciągu XIX w. Prusacy dokonali rozbiórki większości średniowiecznej zabudowy. Do czasów obecnych zachowała się kamienna część muru obronny z basztą więzienną, skrzydło południowe – dawny średniowieczny dom mieszkalny, wieża bramna, XIX-wieczna zabudowa skrzydła wschodniego, studnia, a także pozostałości dawnej fosy. Przy zamku działa Bractwo Rycerzy Ziemi Sztumskiej, prezentujące bogatą przeszłość historyczną miasta, organizujące turnieje rycerskie i pokazy walk.

Idea budowy działdowskiego zamku sięga roku 1306. Wtedy właśnie, Zakon Krzyżacki – po ujarzmieniu pruskiego plemienia sasińskiego – począł budować drewnianą strażnicę graniczną, oddzielającą tereny Mazowsza, od rodzącego się państwa krzyżackiego. Strażnica stopniowo przeobrażała się w zamek, zbudowany na kwadracie o boku 46 m, osadnictwo postępowało, intensyfikował się rozwój gospodarczy i ekonomiczny, słowem: zaczynało rodzić się Działdowo. To właśnie wiek XIV okazał się przełomowym dla miasta, wówczas to: 14 sierpnia 1344 r., wielki mistrz krzyżacki Ludolf König, podpisał akt lokacyjny. Jedno z gotyckich skrzydeł zamku, przetrwało do dziś. Obecnie mieści się w nim wystawa stała: „Działdowo – miasto i ludzie dawnego pogranicza”. Chronologicznie uporządkowana ekspozycja, obejmuje dzieje Działdowszczyzny od pradziejów aż do połowy XX wieku.

Zamek w Gniewie jest jednym z najlepiej zachowanych zamków krzyżackich na Pomorzu. Znajduje się nieopodal rynku, na skarpie na lewym brzegu Wisły. Zamek ten powstał w miejscu wcześniejszej warowni obronnej pod koniec XIII wieku z inicjatywy komtura Dietricha von Spira. Ceglana budowla ma kształt zbliżony do kwadratu, z czterema wieżyczkami w narożach. Mury zamkowe okalają wewnętrzny dziedziniec, pośrodku którego znajduje się studnia. Wszystkie skrzydła zamku mają jednakową wysokość, ale różną ilość kondygnacji, na co wpływa zmienna wysokość pomieszczeń. Dawniej w północnym skrzydle mieściły się komnaty komtura. W części południowej natomiast znajdowały się m.in. kaplica i kapitularz. Piwnice oraz parter zajmowały pomieszczenia gospodarcze takie jak kuchnia, piekarnia czy magazyny. Na przestrzeni stuleci zamek w Gniewie był zarówno siedzibą komtura gniewskiego jak i polskich starostów. W późniejszym okresie służył także za spichlerz, a po roku 1939 również jako więzienie dla Polaków. Mimo licznych zniszczeń wojennych zamek odbudowano w latach 60. i 70. XX wieku przywracając częściowo średniowieczny charakter warowni. Obecnie zamek w Gniewie zajmuje hotel z licznymi pokojami gościnnymi, restauracją i salą wystawienniczą oraz galerią. Możliwe jest także zwiedzanie zamku. 

Uznany za największy na świecie zamek gotycki, zbudowano w kilku etapach począwszy od roku 1274. Na przestrzeni dziejów był rezydencją wielkich mistrzów zakonu krzyżackiego, a także królów Polski. Pod koniec II wojny światowej zamek został zamieniony w punkt oporu, co doprowadziło do ogromnych zniszczeń. Obecnie jest siedzibą muzeum zamkowego, które co roku zwiedza pół miliona turystów z całego świata. Ekspozycja obejmuje ok. 40 tys. muzealiów, takich jak kolekcje numizmatów, uzbrojenia, broni, czy artystycznych wyrobów z bursztynu. Obiekt jest wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Wybudowany w XIV wieku w stylu gotyckim. Budowę zamku rozpoczęto około 1370 r., a w 1409 roku rezydował już w nim krzyżacki prokurator. Twierdza została zbudowana z cegły na wysokiej kamiennej podmurówce. Zewnętrzną fasadę zdobią też duże ostrołukowe gotyckie okna. Najwięcej zniszczeń dokonali na zamku żołnierze francuscy, stacjonujący tutaj z przerwami w latach 1806-1812. Od całkowitej ruiny zdewastowany przez Napoleończyków gmach uratował radca sądowy Ferdynand Tymoteusz Gregorovius, którego pomnik mieści się w parku zamkowym. W 1945 roku zamek nie miał już tyle szczęścia - zbombardowany przez Rosjan spłonął, tracąc stropy i część murów. Szybko jednak podjęto decyzję o jego odbudowie, w 1949 obiekt odgruzowano, a trzy lata później ruszyły pierwsze prace zabezpieczające. Pełną restaurację zabytku, łącznie z konserwacją zachowanych malowideł w kaplicy i refektarzu, zakończono w 1965.

Muzeum w Ostródzie mieści się w pokrzyżackim zamku, usytuowanym w pobliżu wschodniego nabrzeża Jeziora Drwęckiego u ujścia rzeki Drwęcy. Budowę zamku w jego pierwotnym kształcie rozpoczął w połowie XIV wieku ówczesny komtur Günter von Hohenstein. Była to budowla charakterystyczna dla tzw. domu konwentu, siedziby nie tylko administracyjnej, ale pełniącej również funkcje klasztorne dla przebywających tam członków Zakonu – braci-rycerzy i braci-księży. Nowe założenie wzniesiono na kamiennej podmurówce, na planie zbliżonym do kwadratu. Posiadało ono cztery skrzydła, każde o szerokości ok. 14,3 m, z bramą wjazdową i mostem zwodzonym umieszczonymi od zachodu. Wszystkie skrzydła były podpiwniczone i posiadały trzy kondygnacje naziemne. Na parterze znajdowały się głównie pomieszczenia gospodarcze. Piętro przeznaczone było na pomieszczenia mieszkalne rycerzy-zakonników, komnaty komtura, pokoje gościnne i kaplicę zamkową. Najwyższa kondygnacja była piętrem obronnym. Znajdowały się tam również pomieszczenia spichrzowe z rezerwami zboża. We wschodnim skrzydle mieściła się zbrojownia, gdzie przechowywano zapasy różnego typu uzbrojenia. Już pod koniec XIV wieku zamek zaopatrzony był w broń palną w postaci hakownic i dział z odpowiednim zapasem kamiennych kul. Dziedziniec otaczały dostawione do murów krużganki zapewniające wewnętrzną komunikację. Na ówczesny kształt zamku istotny wpływ miał pożar z 1788 roku oraz działania wojenne armii sowieckiej w 1945 roku. Wtedy też zamek pozostał w ruinie do końca lat 70-tych.

Zbudowany w stylu gotyckim przez zakon krzyżacki w I połowie XIV wieku w miejscu grodu książąt pomorskich. Założony na planie regularnym z dziedzińcem. Składał się z zamku właściwego i przedzamcza. Posiadał 4 narożne wieże. Otoczony murem obwodowym i fosą. Był siedzibą komturów. Oblegany w 1410 roku. W czasie wojny trzynastoletniej przejściowo w rękach polskich. Odzyskany po pokoju toruńskim w 1466 roku. W II połowie XVI wieku przebudowany w stylu renesansowym przez kasztelana chełmińskiego Jerzego Konopackiego. Zniszczony w czasie wojen szwedzkich w XVII w. nie został odbudowany. Rozebrany częściowo przez władze pruskie. Zachowała się część murów korpusu zamkowego i 1 cylindryczna wieża z blankami w szczycie o wysokości 34 metrów.

Zamek Krzyżtopór w Ujeździe to obecnie jedna z największych budowli w Polsce, zachowanych w stanie trwałej ruiny. Został wybudowany w latach 1621 – 1644 jako rezydencja magnacka wojewody sandomierskiego Krzysztofa Ossolińskiego w stylu palazzo in fortezza. Przez lata obrósł w legendy, które echem rozchodzą się po świecie i przyciągają do Ujazdu tysiące turystów. Najpopularniejsza z nich mówi jakoby plan budowli miał odpowiadać kalendarzowi  - znajdowały się w nim 4 wieże (cztery pory roku), 12 sal wielkich (miesiące), 52 pokoje (tygodnie) i 365 okien (ilość odpowiadająca dniom roku). Obecnie, mimo, że już jako ruina, Zamek Krzyżtopór nadal zachwyca każdego  odwiedzającego. Od końca lat dziewięćdziesiątych obiekt jest udostępniony do zwiedzania, a w 2018 roku uzyskał status Pomnika Historii. Instytucja Kultury powołana do opieki nad obiektem, dba by zamek nie popadł w zapomnienie. W sezonie turystycznym organizowanych jest wiele wydarzeń mających na celu popularyzowanie historii i promowanie regionu.

Zamek Książ w Wałbrzychu jest jedną z najpiękniejszych i największych rezydencji arystokratycznych w Polsce i Europie. Ceniony jest również jako wybitny zabytek architektury obronnej. Fascynuje zarówno przeciętnego turystę jak i wybitnego znawcę sztuki. Zachwyca swym ogromem, bogactwem pomysłów architektonicznych, burzliwą historią oraz uroczym położeniem. Zamek wznosi się na zalesionym cyplu skalnym, na wysokości 395 m n.p.m., otoczonym z trzech stron głębokim wąwozem, na dnie którego wije się rzeka Pełcznica. Takie usytuowanie przy tak dużych rozmiarach budowli jest rzadko spotykane w Europie. Romantyzmu całej scenerii dodaje leśno – górski charakter Książańskiego Parku Krajobrazowego, na terenie którego znajduje się cały kompleks. Książ bowiem to nie tylko zamek, lecz także zabudowania gospodarcze, tarasy i park w stylu angielskim. Budynek główny zamku ma kubaturę ok. 150 tys. m3 i posiada podobno ponad 400 komnat. To największy zamek na Dolnym Śląsku, trzeci pod względem wielkości w Polsce. Imponująca bryła zamku jest zlepkiem różnych stylów architektonicznych, powstałych na przestrzeni siedmiu wieków w toku niejednej przebudowy i rozbudowy. Budowla z każdej strony wygląda inaczej, reprezentując odmienną epokę, lecz dzięki temu tym bardziej frapuje i wzbudza zachwyt. Zamek Książ ma jednak drugą twarz, mroczną i nieprzeniknioną. Uznaje się go za jeden z najbardziej tajemniczych obiektów na Dolnym Śląsku. Nie poznano ostatecznego celu nazistowskich przebudów, wiadomo jednak, że sam Adolf Hitler chciał zaadaptować zamek na swoją Główną Kwaterę. Wykopana rękami więźniów sieć tuneli obrosła już mgłą opowiadań, legend, teorii spiskowych. Bez wątpienia szczególnie mocno utarło się przekonanie, że właśnie pod dziedzińcem ukryto skarby zgrabione regionalnej ludności.

Pierwszy zamek w tym miejscu powstał około 1355 roku, gdy na Mazowszu panował książę Siemowit III z linii Piastów Mazowieckich. Przekształcany przez lata, zamek ciechanowski był praktycznie nie do zdobycia i nigdy nie został zajęty przez wrogów. Największy okres jego świetności to panowanie księcia Janusza I, syna Siemowita, który po klęsce Krzyżaków pod Grunwaldem w 1410 roku przebudował zamek ciechanowski na swą rezydencję. W połowie XVII wieku, w czasie „potopu szwedzkiego”, zamek został zajęty przez Szwedów i spalony, tak jak i Ciechanów. Od tego czasu był już ruiną, położoną za miastem. W latach 60-tych XX wieku rozpoczęto proces odbudowy zamku, który w końcu stał się obiektem muzealnym o charakterze „trwałej ruiny”, z niewielką ekspozycją muzealną na basztach i w zrekonstruowanej piwnicy zamkowej - tzw. „sali gotyckiej”. Zakończył się pierwszy etap rewitalizacji zamku i został on ponownie udostępniony dla zwiedzających.

Czersk niegdyś był siedzibą książąt mazowieckich i stolicą Ziemi Czerskiej, potem własnością królów polskich. Średniowieczny, gotycki zamek w Czersku wybudowany został przez księcia Janusza I na przełomie XIV i XV wieku na miejscu wcześniejszego grodu. Dziś jego gotyckie baszty i mury nadal przyciągają miłośników historii. W wieży bramnej można zobaczyć Komnatę Kasztelana z odtworzonym wystrojem z XV wieku. W sezonie (od maja do września) w weekendy przeszłość na zamku ożywa za sprawą Pocztu Rycerskiego – rekonstruktorów ze Stowarzyszenia Hanza. Wiosną odbywa się turniej rycerski (XIII w.), latem festyn „Szwedzi na zamku” (XVII w.), jesienią – Europejskie Dni Dziedzictwa. Szkoły zapraszamy na Żywe lekcje historii. Wszystkich – do zwiedzania z Questem i Grą zamkową. Wspaniałe widoki na pradolinę Wisły ze wspaniałymi sadami, przestrzeń i cisza zachęcają do odpoczynku. Warto odwiedzić Czersk!

Renesansowy zamek usytuowany na Wzgórzu Zamkowym w Szczecinie, w sąsiedztwie Odry, historyczna siedziba rodu Gryfitów. Początki dzisiejszego zamku sięgają 1346 roku, kiedy Barnim III, łamiąc przywileje szczecińskiego patrycjatu rozpoczął wznoszenie na wzgórzu zamkowym tzw. kamiennego domu. Obok kamiennego domu stanęła kaplica św. Ottona oraz tzw. duży dom z wieżą więzienną. Po opuszczeniu przez garnizon w 1902 roku, zamek popadał stopniowo w dewastację. Roboty renowacyjne mające przywrócić zamkowi wygląd dawnej rezydencji podjęto w 1925 roku, jednak zaprzestano ich rok później. W 1944 roku zamek został poważnie zniszczony podczas nalotów. W 1946 roku rozpoczęto zabezpieczanie ruin zamku, odkrywając wówczas m.in. kryptę książęcą. W 1948 roku na dziedzińcu zamku rozpoczęły się prace archeologiczne. W latach 1958−1980 zamek został odbudowany. Przywrócono mu XVI-wieczny renesansowy wygląd.

Zamek w Szczytnej powstał na pozostałościach dawnego fortu pruskiego. Budowę zainicjował w 1827 roku  Karol Leopold von Hochberg, a budowlę wkomponowano w skały na krawędzi Szczytnika górującego nad Szczytną. Zamek nazwano Leśna Skała (Waldstein). W 1843 r. rezydencja przeszła w ręce siostry Hochberga. Ostatecznie w 1860 r. kupują ją bracia Rohrbachowie. Córka jednego z nich  przeprowadziła gruntowny remont i to właśnie wtedy wybudowano zamkową kaplicę. Na początku XX wieku budowlę udostępniono turystom. Następnie majątek przejęło  Zgromadzenie Misjonarzy św. Rodziny, a w czasie II wojny światowej zamek zajął Wehrmacht tworząc w nim wojskowy ośrodek rehabilitacyjny. W 1945 roku w zamku mieścił się sztab Armii Sowieckiej, później Dom Pomocy Społecznej, który działał tu do końca 2019 roku. Od roku 2020 zamek ponownie udostępniono turystom.

Początków założenia zamku rycerskiego rodu Pałuków w Gołańczy upatrywać należy w połowie wieku XIV.  Najbardziej prawdopodobnym jego fundatorem był biskup włocławski Maciej z Gołańczy. XIV-wieczna rezydencja, zbudowana została na półwyspie ograniczonym od północy zastoiskiem wodnym, połączonym od wschodu przesmykiem z jeziorem Smolary. Po przekopaniu od strony zachodniej fosy powstała tzw. „wyspa zamkowa”. Sama wieża mieszkalno-obronna zbudowana została z przepychem jako zaopatrzona w przypory budowla pięciokondygnacyjna, wyposażona w m.in. w sanitariaty. Wejście do zamku znajdowało się od strony północnej poprzez ostrołukowy portal.   3 maja 1656 rok po uprzednim oblężeniu uległ zniszczeniu cały zamek dolny, wraz z zabudowaniami, które uległy spaleniu. Zniszczono także bramę wjazdową i południowy odcinek muru obwodowego.  Zniszczenia z okresu wojny polsko-szwedzkiej nie doprowadziły jednak do upadku zamku, ale jego gruntownych przeobrażeń i rozbudowy. Okres świetności zamku  trwał przynajmniej do początków wieku XVIII. Ostatnią właścicielką była Eleonora Mielżyńska, która mieszkała w zamku do końca XVIII w. W ostatnich latach przeprowadzono badania archeologiczne,  w wyniku których m.in. natrafiono na mogiłę obrońców zamku z 1656 roku, których w 2016 roku pochowano w grobowcu przy kościele poklasztornym.

Historia zamku piastowskiego w Jaworze sięga początków XIII wieku. To właśnie w tym czasie, przed 1224 rokiem, powstała obronno-mieszkalna wieża otoczona wałem i fosą. Kiedy po 1274 roku powstało księstwo jaworskie zamek stał się siedzibą książęcą i przyjmuje się, że to właśnie wtedy został rozbudowany przez księcia Bolka I Srogiego, który m.in. zlikwidował drewniano-ziemne umocnienia otaczając zamek murem obronnym. Na przestrzeni kolejnych stuleci zamek wielokrotnie był przebudowywany i rozbudowywany. W 1648 roku dotkliwie ucierpiał podczas szturmu i ostrzału armatniego, a pożar jaki miał tu miejsce w 1656 roku jeszcze bardziej pogłębił zniszczenia. Ostatecznie zamek przebudowano. Powstała wówczas trójskrzydłowa zabudowa wokół trójkątnego dziedzińca. W połowie XVIII wieku zamek został opuszczony, a jego wnętrza przystosowano do potrzeb zakładu dla umysłowo chorych. Po 1821 roku istniało w zamku ciężkie więzienie dla kobiet, a po II wojnie światowej miejsce to służyło jako więzienie polityczne dla przeciwników reżimu stalinowskiego. W 2013 roku dla turystów udostępniono salę wystawienniczą, w której mieści się wejście na zamkową wieżę i punkt widokowy.

Zamek został wybudowany w XIII przez książąt piastowskich (czasy Henryka Brodatego), w miejscu strategicznej przeprawy przez Odrę. W zamku, w ówczesnych czasach, mieszkała wdowa po Henryku św. Jadwiga Śląska. W XIV i XV w. zamek został przebudowany i powiększony o nowe budynki. Prawdopodobnie składał się już wówczas z dwóch skrzydeł - północnego i południowego oraz wysuniętego w kierunku zachodnim prostokątnego budynku z przejazdem bramnym i przylegającej do niego ośmiobocznej wieży. W XVI w. przeszedł on na własność elektorów brandenburskich. W XVI w. został przebudowany w stulu renesansowym. W swojej historii kilkakrotnie płonął - ostatni raz w 1945 r. Powstałą ruinę po wojnie zabezpieczono, a następnie częściowo odbudowano w stulu gotycko-renesansowym: skrzydło zachodnie – w tym budynek bramny z ośmiokątną wieżą i budynek tzw. „wozowni” oraz skrzydło południowe – gdzie zachowany został renesansowy podcień arkadowy z krużgankiem w drugiej kondygnacji jako cenny element architektury renesansowej. Obecnie na zamku działa instytucja kulturalna pod nazwą Centrum Artystyczno – Kulturalne „Zamek”. W sporym, interesującym Muzeum można zapoznać sie z historią zamku oraz okolicy, a także z otaczającą przyrodą. Ciekawostką jest sala poświęcona 1000-letniej historii Krosna Odrzańskiego. W niej znajduje się diorama przedstawiająca obronę grodu krośnieńskiego w 1005 roku. Figury uczestników wykonano z godną podziwu precyzją. Dodatkowo w gablotach można obejrzeć figury rycerzy ze średniowiecza. Zwiedzając zamek w Krośnie Odrzańskim, można przy okazji zwiedzić Muzeum Regionalne w Świebodzinie (ok. 40 km) i zdobyć Znaczek nr 513 oraz Międzyrzecki Rejon Umocnień - Znaczek nr 551 (ok. 65 km).

Zamek został wybudowany w XIII przez książąt piastowskich (czasy Henryka Brodatego), w miejscu strategicznej przeprawy przez Odrę. W zamku, w ówczesnych czasach, mieszkała wdowa po Henryku św. Jadwiga Śląska. W XIV i XV w. zamek został przebudowany i powiększony o nowe budynki. Prawdopodobnie składał się już wówczas z dwóch skrzydeł - północnego i południowego oraz wysuniętego w kierunku zachodnim prostokątnego budynku z przejazdem bramnym i przylegającej do niego ośmiobocznej wieży. W XVI w. przeszedł on na własność elektorów brandenburskich. W XVI w. został przebudowany w stulu renesansowym. W swojej historii kilkakrotnie płonął - ostatni raz w 1945 r. Powstałą ruinę po wojnie zabezpieczono, a następnie częściowo odbudowano w stulu gotycko-renesansowym: skrzydło zachodnie – w tym budynek bramny z ośmiokątną wieżą i budynek tzw. „wozowni” oraz skrzydło południowe – gdzie zachowany został renesansowy podcień arkadowy z krużgankiem w drugiej kondygnacji jako cenny element architektury renesansowej. Obecnie na zamku działa instytucja kulturalna pod nazwą Centrum Artystyczno – Kulturalne „Zamek”. W sporym, interesującym Muzeum można zapoznać sie z historią zamku oraz okolicy, a także z otaczającą przyrodą. Ciekawostką jest sala poświęcona 1000-letniej historii Krosna Odrzańskiego. W niej znajduje się diorama przedstawiająca obronę grodu krośnieńskiego w 1005 roku. Figury uczestników wykonano z godną podziwu precyzją. Dodatkowo w gablotach można obejrzeć figury rycerzy ze średniowiecza. Zwiedzając zamek w Krośnie Odrzańskim, można przy okazji zwiedzić Muzeum Regionalne w Świebodzinie (ok. 40 km) i zdobyć Znaczek nr 513 oraz Międzyrzecki Rejon Umocnień - Znaczek nr 551 (ok. 65 km).

W VIII wieku pośród miejscowych rozlewisk zbudowano gród drewniano-ziemny. Badania dowodzą, że w czasach panowania Mieszka I około 985 roku zbudowano tu nowy gród w formie tzw. „grodu piastowskiego”.Na miejscu drewnianego grodu w końcu XII wieku wzniesiono zamek. Był on pierwszą murowaną warownią na ziemiach polskich. Zamek był otoczony fosą, a całe wzgórze podzielono na dwie części. W jednej znajdował się okazały pałac wraz z kaplicą i wieżą, otoczony wałami drewniano-ziemnymi, a drugą stanowiły zabudowania  gospodarczo-administracyjnym wraz ze strzegącą wjazdu do zamku wieżą. W XV i XVI wieku zamek częściowo rozbudowano, co zresztą czyniono jeszcze kilkakrotnie na przestrzeni wieków. Po pożarze na początku XVIII wieku, w trakcie którego zniszczeniu uległa kaplica książęca i wieża przy bramie Lubińskiej, nadano zamkowi charakter barokowego pałacu. Po zdobyciu Legnicy przez króla Prus Fryderyka II Wielkiego, zarządzono rozbiórkę twierdzy, jednak poprzestano jedynie na zasypaniu fos i zburzeniu mostu zwodzonego. W połowie XIX wieku, a także na początku 1945 roku zamek nawiedzają kolejne pożary. Zostaje on jednak odbudowany, a do dzisiejszych czasów zachowały się dwie gotyckie wieże: ośmioboczna św. Piotra i okrągła św. Jadwigi oraz brama zamkowa najstarszym zabytkiem architektury renesansowej w Legnicy.

Zamek Piastowski w Raciborzu to dawna siedziba górnośląskich władców. To stąd w 1210 roku wyruszył do Krakowa książę raciborski Mieszko I Laskonogi (zwany też Plątonogim), twórca księstwa opolsko-raciborskiego, dzielnicowy władca Polski. Tu też książę założył pierwszą górnośląską mennicę, bijącą brakteaty ze słowiańskim napisem Milost. Murowany Zamek w Raciborzu zaczęto wznosić już w I połowie XIII wieku. Rezydowali tu władcy księstwa opolsko-raciborskiego. W latach 80. XIII wieku swój finał miał tu głośny– opisany przez Jana Długosza– spór pomiędzy księciem wrocławskim Henrykiem IV Probusem a biskupem wrocławskim Tomaszem II. Jako wotum dziękczynne za pojednanie z księciem, biskup ufundował na Zamku kaplicę św. Tomasza Becketa, ustanawiając przy niej kolegium kanoników. Zamkowa świątynia nawiązuje architekturą do słynnej paryskiej Sainte Chapelle i jest nazywana perłą górnośląskiego gotyku. Zamek został w 2012 r. odbudowany i udostępniony do zwiedzania. Zamek można zwiedzać codziennie. w okresie od 1 kwietnia do 30 września we wszystkie dni tygodnia od 10.00 do 18.00, natomiast od 1 października do 31 marca od poniedziałku do piątku od 9.00 do 16.00, w soboty, niedziele i święta od 10.00 do 18.00. Na zamku można również nabyć Znaczek Turystyczny No 170 z Baszty w Raciborzu.

Dzieje obecnego zamku w Wołowie sięgają początków XIV wieku kiedy to książę głogowski Konrad I wzniósł tę budowlę na miejscu wcześniejszego drewnianego grodu. W XII wieku bowiem na polecenie Władysława II Wygnańca nad rzeką Juszką wybudowano drewniany zamek. Późniejsza ceglana warownia posiadała przedzamcze z drewnianą zabudową. Sam zamek wzniesiony był na planie czworoboku i posiadał trzy kondygnacje oraz ośmioboczną wieżę. Główną bryłę przykrywał czterospadowy dach. Na początku XVIII wieku został zniszczony przez pożar, a następnie poddany odbudowie w latach 1714-1725 oraz kilku drobniejszym przebudowom aż do końca XIX wieku. Dziś w piastowskim zamku swą siedzibę ma Starostwo Powiatowe w Wołowie. We wnętrzach zachował się  oryginalny, późnogotycki portal z piastowskim orłem i płaskorzeźbami aniołów, renesansowe sklepienia oraz wewnętrzny dziedziniec. Przed zamkiem znajduje się natomiast figura Maryi uznawana za jedną z piękniejszych na Śląsku.

Zamek w Radzyniu Chełmińskim wybudowany na przełomie XIII i XIV wieku to jedna z największych krzyżackich budowli w kraju. Do dnia dzisiejszego zachwyca swą potęgą. Wędrowców witają strzeliste wieże, z których rozciąga się przepiękny widok na okolicę. Po przekroczeniu XIV-wiecznego, granitowego portalu i wkroczeniu do szyi bramnej, odsłaniają się mniejsze i większe sale zamkowe oraz wszelkie perełki architektoniczne. Ten niepowtarzany klimat sprawił, że to właśnie tutaj zostały nagrane dwa pierwsze odcinki serialu „Pan samochodzik i templariusze”, czego pozostałością są tajemne znaki wyryte w murach. Obecnie zamek udostępniany jest do zwiedzania ale także organizowane są turnieje rycerskie, festyny, żywe lekcje historii ale i zaręczyny, śluby, imprezy integracyjne, prelekcje, konferencje.

Ruiny zamku Rabsztyn wznoszą się na wysokiej wapiennej skale zaledwie parę kilometrów na północ od Olkusza, na szlaku Orlich Gniazd. Na przestrzeni wieków zamek należał do możnych rodów Toporczyków, Melsztyńskich i Bonerów. Na przełomie XIII/XIV w. na szczycie skały wybudowano wapienną wieżę obronną i budynki mieszkalne, stanowiące zamek górny. Już w XIV w. u jego stóp powstał zamek średni z dziedzińcem, murem obronnym i bramą. W XV w. dobudowano zamek dolny i wykopano suchą fosę. Niestety nie wiadomo jak wyglądał zamek dolny, ponieważ pod koniec XVI wieku w znacznej części został rozebrany. W jego miejscu powstał mieszkalno-obronny renesansowy pałac. W 1657 roku zamek został spalony przez Szwedów. Od 1990 roku, gdy stał się własnością Gminy Olkusz, sukcesywnie odgruzowano piwnice, zrekonstruowano i odbudowano węzeł bramny, uzupełniono i odtworzono część murów oraz wykonano ich zabezpieczenie konstrukcyjne, wybudowano drewniane mosty nad fosą i przed bramą. W pomieszczeniu bramy, na piętrze urządzono ekspozycję dotyczącą historii zamku. W latach 2012-14 zrekonstruowano część murów zamku górnego i wieży, na której powstał taras widokowy. Co roku, na zamku odbywają się turnieje rycerskie, połączone z prezentacją średniowiecznej kultury, barwnymi paradami szermierzy i łuczników oraz licznymi kramami rękodzieła, warsztatami i zabawami.

Pierwsza krzyżacka strażnica stanęła tu już w 1241 roku. Budowę murowanego zamku rozpoczęto jednak dopiero sto lat później, a przyczyną takiego stanu rzeczy były ciągłe bunty pruskiego plemienia Bartów, którzy nigdy nie pogodzili się z podbojem i regularnie niszczyli zakonną placówkę. Od 1243 r. Reszel formalnie należał do biskupów warmińskich, ale krzyżacka załoga opuściła go dopiero w 1300 roku. Budowę zamku rozpoczął w 1350 roku  biskup Jan I z Miśni, kontynuował  Jan II Stryprock, a dokończył w 1401 r. Henryk III Sorbom, który nadał budowli rozmachu budując m.in. skrzydło południowe z apartamentami mieszkalnymi biskupa oraz krużganki. Warownia była sprzężona z obwarowaniami miasta. Około 1505 r. rozpoczęto wznoszenie nowych murów obwodowych. Fortyfikacje były już przystosowane do użycia broni palnej. Kolejne większe prace remontowe przeprowadzono w latach 1594-1597. Zamek, który stracił już znaczenie militarne, został przekształcony we wspaniałą rezydencję myśliwską. Po pierwszym rozbiorze Polski zamek został przejęty przez władze pruskie i w 1780 r. ulokowano w nim więzienie. Po pożarach na początku XIX wieku zrujnowaną budowlę przekazano gminie ewangelickiej. Od roku 2001, po kolejnej renowacji, w zamku znajduje się hotel z restauracją, galeria i muzeum.