Lista znaczków

W roku 1611 właścicielka miasta – księżna Anna Ostrogska, na wzgórzu przy kościele osadziła sprowadzone z Chełmna na Pomorzu siostry Benedyktynki. Był to pierwszy żeński klasztor w diecezji przemyskiej. Przyległy do kościoła dwuskrzydłowy klasztor powstawał dwuetapowo – budowę zakończono przed rokiem 1648. Po kasacie przez Austriaków klasztoru, w jego wnętrzach urządzono warsztaty i magazyny wojskowe. Podczas I wojny światowej budynki klasztorne i kościół uległy znacznym uszkodzeniom. Podczas okupacji wzgórze św. Mikołaja zajęli Niemcy. Na terenie opactwa urządzili więzienie i miejsce straceń. Stan obiektu po wojnie był tragiczny. Spalony kościół zniszczony był w 80%. Wieże i klasztor nie miały dachów, mury groziły zawaleniem, baszty obronne były zdewastowane. Mury opactwa benedyktyńskiego stanowią przykład systemu obronnego tzw. basztowego. Mury o łącznej długości 840 m. ze strzelnicami i ośmioma basztami czynią z tego miejsca rzadko spotykany zespół klasztorny.

Kamienica Orsettich, jedna z najpiękniejszych  kamienic w Polsce, ozdoba i symbol Jarosławia,  stała się obiektem muzealnym i siedzibą muzeum. Zawiera  typowe elementy  układu przestrzennego z XVI/XVII wieku: podcień, sklepy dolne i górne, wielką izbę. Przebudowana i wyremontowana „ku ozdobie miasta“ przez kupca włoskiego z Lukki – Wilhelma Orsettiego stanowi egzemplifikację ówczesnej pozycji Jarosławia. Wszystkie sale ekspozycyjne Muzeum są przesklepione, tylko wielka izba nakryta jest drewnianym stropem. W niektórych pomieszczeniach zachowały się oryginalne polichromie, ceramiczne posadzki tzw. olstrych i almarie czyli szafy w grubości murów. Wśród wnętrz  wyjątkową rangę posiada wielka izba z drewnianym stropem i dekoracyjnie ujętymi w półkolumny bliźniaczymi oknami (tzw. Gezesy) oraz portalem pokrytym płaską, gęstą ornamentyką o motywach roślinnych i zwierzęcych, prawdopodobnie o proweniencji ormiańskiej. Ciąg sal nawiązuje do pierwotnego charakteru kamienicy. Na parterze, który pełnił funkcje handlowe i reprezentacyjne zaprojektowano ekspozycję poświęconą historii Jarosławia, a wielka izba zachowała status wnętrza reprezentacyjnego. Na  piętrze zostały zaaranżowane pokoje mieszkalne typowe dla różnych epok historycznych.

Jedną z najpiękniejszych jarosławskich świątyń jest sanktuarium Matki Boskiej Bolesnej. Początkiem kultu maryjnego w tym miejscu było wydarzenie z 20 sierpnia 1381 r., kiedy to pasterze znaleźli na drzewie gruszy figurę Piety. W pobliżu tego miejsca wypływało źródło, którego wodzie przypisywano cudowne działanie. Początkowo postawiono tutaj drewnianą kaplicę, a później w 1421 r. powstał obszerny, murowany kościół w stylu gotyckim. W 1629 r. księżna Anna Ostrogska przekazała świątynię jezuitom, jej córka zaś, Anna Alojza Chodkiewiczowa, w latach późniejszych ufundowała klasztor. W 1755 r. miała miejsce uroczysta koronacja jarosławskiej Piety koronami papieskimi, uzyskanymi od papieża Klemensa XII. W 1777 roku obiekt oddano pod opiekę oo. Dominikanów przybyłych z Bochni. Wielkim bogactwem świątyni są polichromie. W ołtarzu głównym znajduje się cudowna Pieta, przyciągająca rzesze pielgrzymów. W południowym ramieniu transeptu umieszczono Ołtarz Relikwii Świętych, zawierający niemal 200 różnych relikwii. Cenne są także 21-głosowe organy firmy Rieger z 1896 r. Świątynia w 1966 r. uzyskała godność bazyliki.

Tarnica to najwyższy szczyt polskich Bieszczadów wznoszący się na wysokość 1346 m n.p.m. Szczyt ten należy do Korony Gór Polskich, a jego nazwa pochodzi od rumuńskiego słowa „tarniţa” oznaczającego siodło, przełęcz ostro wcinającą się w grzbiet łączący szczyt z sąsiednim Szerokim Wierchem. Wąski, ostro zakończony i wydłużony grzbiet Tarnicy tworzą dwa wierzchołki wyściełane rumoszem skalnym. Na szczycie góry w 1987 roku stanął krzyż upamiętniający pobyt w tym miejscu ks. Karola Wojtyły. Nowy stalowy krzyż postawiono na Tarnicy we wrześniu 2000 roku. Ważąca pół tony konstrukcja krzyża została wniesiona na szczyt w częściach przez pielgrzymów. W pobliżu Tarnicy krzyżują się dwa szlaki turystyczne: niebieski Biała – Grybów  oraz czerwony będący końcowym odcinkiem Głównego Szlaku Beskidzkiego prowadzącego z Ustronia do Wołosatego. Tarnica stanowi atrakcyjny punkt widokowy w polskich Bieszczadach. Z jej wierzchołka można zobaczyć nie tylko panoramę Bieszczadów, ale i Tatry, a także wiele charakterystycznych szczytów na Słowacji, Ukrainie czy nawet w Rumunii.

Połonina Wetlińska to masyw w Bieszczadach Zachodnich. Większa jej część znajduje się na terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Połonina Wetlińska i sąsiedni Smerek swoje nazwy wzięły od leżących u ich stóp wsi, a nadali je austiaccy kartografowie. Ogólnie nazwa połonina odnosi się do zbiorowisk muraw alpejskich i subalpejskich wykształconych ponad górną granicą lasu w Karpatach Wschodnich. Jest to górskie piętro roślinności o naturalnym charakterze. W Bieszczadach jeszcze w okresie międzywojennym na Połoninie Wetlińskiej masowo wypasano bydło i były to stada składające się nawet z 200 szt. zwierząt. W czasie  I wojny światowej Połonina Wetlińska była miejscem ciężkich walk pomiędzy wojskami rosyjskimi, a austriackimi. Na szczycie Połoniny Wetlińskiej znajduje się schron Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Dziś Połonina Wetlińska jest jednym z najczęściej odwiedzanych miejsc w Bieszczadach. Jest doskonałym punktem widokowym, z którego przy sprzyjających warunkach widoczność sięga nawet 200 km. Ponadto to siedlisko wielu rzadkich gatunków roślin jak lepnica karpacka, tocja karpacka, turzyca dacka czy chaber Kotschyego. 

Umowne źródła Sanu to miejsce, w którym oznaczono pobliskie źródła tej rzeki. Na niewielkiej polanie położonej na terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego, 9 km na południowy wschód od nieistniejącej już miejscowości Bukowiec, znajduje się kamienny obelisk wraz z krzyżem oraz towarzyszącymi im słupami granicznymi – polskim i ukraińskim. Tak naprawdę miejsce oznaczone w ten sposób to jeden z lewych dopływów Sanu. Samo źródełko wybija 10 metrów poniżej obelisku, a prawdziwe źródło Sanu znajduje się po stronie ukraińskiej na wschodnich stokach Piniaszkowego. Właśnie z tego względu, że źródła rzeki znajdują się po stronie ukraińskiej i że jest to strefa przygraniczna, obelisk stanął właśnie w tym miejscu. Na nim też zaznaczono długość rzeki (444 km) oraz wysokość  950m n.p.m, która prawdopodobnie oznacza wysokość rzeczywistego źródła. Samo miejsce umownych źródeł Sanu znajduje się na wysokości ok. 843m n.p.m., a najprościej tu dotrzeć wędrując ścieżką  historyczno – przyrodniczą doliny Górnego Sanu, która rozpoczyna się we wspomnianym wcześniej Bukowcu.

Muzeum Dobranocek to jedyna tego typu placówka w Polsce, posiadająca unikatowe zbiory związane z historią polskiej i zagranicznej animacji dla dzieci, począwszy od najstarszych wieczorynek emitowanych w I Programie Telewizji Polskiej. Muzeum powstało dzięki pomysłowi i pasji Wojciecha Jamy – na bazie przekazanych przez niego w darze eksponatów. Otwarcie muzeum miało miejsce 22 marca 2009 roku. Liczne zbiory muzealne tworzą m.in. bezcenne eksponaty z realizacji filmów animowanych: oryginalne lalki filmowe, projekty, scenariusze, folie animacyjne. Są także różnorodne przedmioty z życia codziennego ozdobione wizerunkami bajkowych postaci m.in.: wydawnictwa, zabawki, figurki, ceramika, walory filatelistyczne, numizmaty, i wiele innych. W muzeum spotkać można Jacka i Agatkę, Gąskę Balbinkę, Reksia, Bolka i Lolka, Misia Uszatka, Colargola, Małego Pingwina Pik-Poka, Plastusia, Kota Filemona, Smerfy, oraz wiele innych postaci.

Park Etnograficzny Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej tworzą urokliwe wsie z przełomu XIX i XX w. Prezentują one kulturę Lasowiaków i Rzeszowiaków zamieszkujących tereny północnej części obecnego województwa podkarpackiego. Wędrując po skansenie, można zobaczyć świat, którego już nie ma, poznać frapujące historie, zrozumieć chłopską duszę. Na niemal 30 hektarach wyeksponowano blisko 100 obiektów architektury drewnianej. Do najstarszych należą m.in.: dwór z Brzezin z 1753 r., spichlerz dworski z Bidzin z 1784 r., chałupa z Markowej z 1804 r. oraz kościół z Mielca-Rzochowa z 1843 r. Wszystkie budynki przedstawione zostały w środowisku podobnym do tego, które im kiedyś towarzyszyło. Znajdują się w naturalnym pejzażu przydomowych ogródków, sadów i pasiek, pól uprawnych, łąk i pastwisk, stawów, otoczone nadrzeczną zielenią i lasem.

Na parterze murowanego budynku, położonego na terenie Parku Historyczno-Kulturowego przy ul. Kopernika 9 w Drohiczynie znajduje się wystawa starych motocykli. Obejmuje ona kilkadziesiąt eksponatów pochodzących z Polski i różnych krajów Europy. Najstarsze motocykle pochodzą z początków XX wieku. Na uwagę zasługuje także kolekcja, przywiezionych z różnych zakątków świata, tablic rejestracyjnych. Wystawa ma charakter stały i poszerza się o nowe eksponaty. W jednej z sal od 2017 roku istnieje Izba Pamięci Wiktora Węgrzyna i Rajdu Katyńskiego. Można podziwiać w niej motocykl komandora i pamiątki związane z rajdem. Na piętrze budynku eksponowana jest wystawa techniki, gdzie można zobaczyć zabytkowe aparaty fotograficzne, maszyny do pisania, maszyny do szycia, maszyny liczące i urządzenia geodezyjne.

Ośrodek Edukacji Ekologicznej powstał przy ul. Kopernika 9 w ramach realizacji projektu „Nadbużańska Bioróżnorodność Naszym Dziedzictwem”. Znaleźć w nim można wiele atrakcji dla najmłodszych jak i najstarszych odkrywców, mieszkańców najbliższej okolicy i turystów. Uwagę przykuwa z pewnością akwarium, w którym dumnie prezentują się ryby żyjące w wodach Bugu. Niewątpliwą atrakcją są symulatory wędkarstwa i jazdy rowerem, a dzięki projekcjom kinowym i wielu multimedialnym wystawom, poznać można bogactwo nadbużańskiej przyrody. Wokół budynku, jak i na terenie całego miasta, rozmieszczone są tablice i gry edukacyjne o tematyce przyrodniczej. Ośrodek w sezonie otwarty jest codziennie od 10.00 do 17.00. 

W Strefie Odkrywania, Wyobraźni i Aktywności znajduje się przestrzeń wystawowa z eksponatami oraz Majsternia. Przestrzeń wystawowa składa się z 18 interaktywnych eksponatów, gdzie każdy może poznać i doświadczyć praw fizyki oraz elementów biologii i geografii. Zwiedzający mają możliwość skorzystania z eksponatów: „Słyszenie kośćmi”, „Rysowanie w lustrze”, „Obrotowe lustra”, „Idealna asymetria”, „Wyścigi walców”, „Obrotowy stolik”, „Mistrzowie szybkiego zapamiętywania”, „Człowiek układanka”, „Rowerowe przekręty”, „Krocząca sprężyna”, „Puzzle matematyczne”, „Powietrzna armata”, „Usyp mapę”, „Film animowany”, „Wiszące piłki”, „Kamera termowizyjna”, „Zbliżenie na cień”, oraz „Znikokot”. Majsternia to miejsce pobudzające wyobraźnię, rozwijające logiczne myślenie oraz zdolności sprawcze.  Tutaj najłatwiej jest zastosować naukę w praktyce, a można to zrobić używając aż 11 zestawów konstrukcyjnych.

Park Miniatur Zabytków Podlasia w Hajnówce to miejsce, które powstało z myślą o tym by ukazać piękno zabytkowej architektury województwa podlaskiego. W Parku wyeksponowano charakterystyczne dla regionu obiekty kolorowej architektury drewnianej, ale także obiekty sakralne, pałace i inne warte uwagi perełki lokalnej architektury. Miniatury wykonane są w skali 1:25 co pozwala na duże odwzorowanie szczegółów, a dodatkowo pozwala zaobserwować różnice w wielkości poszczególnych zabytków. Każda miniatura posiada także swoją metryczkę, na której umieszczono podstawowe informacje dotyczące prezentowanych obiektów oraz różnego rodzaju ciekawostki.

Nadbużańskie Centrum Turystyki Kajakowej w Drohiczynie powstało w ramach transgranicznego projektu „Łączy nas Bug”. Ma za zadanie promować naturalne dziedzictwo regionu, turystykę kajakową na utworzonych szlakach oraz propagować turystykę w tym transgranicznym regionie. Partnerami Drohiczyna są: Drohiczyn na Białorusi oraz miasto Sokal na Ukrainie. Centrum zawiera w sobie wystawę zabytkowych kajaków, prezentowanych dotychczas w Muzeum Kajakarstwa, istniejącym w Drohiczynie od 2013 r., poszerzoną o nowe zbiory i multimedia. Ciekawostką jest symulator pływania kajakiem na sucho oraz możliwość testowania nowoczesnych kajaków. Całość doskonale wpisuje się w tutejsze tradycje związane z kajakowymi spływami po Bugu znanymi już chyba w całym kraju. Dodatkowo projekt ten integruje społeczeństwa trzech krajów, które łączy wspólny mianownik jakim jest rzeka Bug.

Nadbużański Ośrodek Promocji Produktu Lokalnego „Zagubek” mieści się przy ul. Targowej 1, tuż obok targowiska miejskiego, działającego tutaj w każdy poniedziałek. Inspirację do powstania nazwy obiektu stanowią Zaguby – lokalny przysmak, znany głównie w okolicach Drohiczyna, wpisany w 2020 roku na ministerialną listę Produktów Tradycyjnych. Znajdują się tu także sale wystawowe, w których prezentowane są czasowe wystawy lokalnych twórców oraz wystawa etnografii. Jedna z sal została poświęcona Lucjanowi Borucie, drohiczyńskiemu rzeźbiarzowi i poecie. Atrakcją Zagubka jest także pokój zagadek „Królewska Sala Jadalna. Drohiczyńskie Przysmaki”, w której należy odnaleźć przepis na ulubione dania króla Daniela Romanowicza. Budynek Zagubka, stylizowany na dworek szlachecki, otaczają ogrody, w których uprawiane są kwiaty, owoce i warzywa charakterystyczne dla regionu Podlasia Nadbużańskiego.

Jezioro Wigry jest dziesiątym pod względem wielkości (2,2 tys. ha) i piątym co do głębokości (73 m) zbiornikiem wodnym w Polsce. Znajduje się w sercu Wigierskiego Parku Narodowego. Większość jego brzegów otacza Puszcza Augustowska. Zaliczane jest do najcenniejszych przyrodniczo i najpiękniejszych krajobrazowo w naszym kraju. Wigry kształtem przypominają literę „S” i mają bardzo zróżnicowaną linię brzegową. Nazwa jeziora prawdopodobnie wywodzi się z jaćwieskiego słowa „Vingris”, co oznacza wijący się, kręty. Na jeziorze znajduje się 15 wysp oraz liczne są półwyspy. Na najbardziej znanym - Półwyspie Klasztornym znajduje się zabytkowy klasztor pokamedulski, gdzie w 1999 r. odpoczywał papież - św. Jan Paweł II. Zarówno wody, jak i brzegi jeziora są rajem dla wielu gatunków zwierząt. W Wigrach występuje 26 gatunków ryb, w tym słynna sieja i sielawa. W 1975 roku jezioro zostało wpisane na listę najcenniejszych akwenów świata (Projekt „Aqua”). 

Muzeum Ziemi Sokólskiej znajduje się w centrum miasta Sokółka, w zabytkowym budynku, powstałym w XVIII wieku, w czasach rządów na tych ziemiach nadwornego podskarbiego litewskiego Antoniego Tyzenhauza. Do dyspozycji zwiedzających są trzy stałe ekspozycje tematyczne: historyczna, etnograficzna i tatarska oraz sala wystaw czasowych. Dział historyczny przybliża historię miasta oraz prezentuje pamiątki ofiarowane przez Sokółczan. Na szczególną uwagę zasługuje sztandar Związku Strzeleckiego i jego niezwykła historia. Dział tatarski upamiętnia Tatarów, zamieszkujących te tereny od 1679 roku, kiedy to król Jan III Sobieski przyznał im wsie znajdujące się niedaleko Sokółki. Wystawa prezentuje pamiątki związane z religią, kulturą i historią tatarów polskich. W dziale etnograficznym prezentowane są przedmioty z zakresu podstawowych zajęć ludności wiejskiej; rolnictwa, hodowli oraz różnych rzemiosł. Na szczególną uwagę zasługuje kolekcja wełnianych dywanów dwuosnowowych wykonanych na warsztatach tkackich oraz krajki - wąskie pasy barwnie tkane w geometryczne wzory. Dział posiada także zbiór mebli ludowych i innych przedmiotów stanowiących wyposażenie wnętrza mieszkalnego.

Bohoniki to miejscowość, w której w roku 1679, na mocy przywileju króla Jana III Sobieskiego osiedleni zostali tatarscy żołnierze oddziałów rotmistrza Bohdana Kieńskiego i Gazy Sieleckiego. Obecny meczet budowany był przez lokalnych majstrów, którzy przy stawianiu budynku oparli się na tradycji drewnianego budownictwa sakralnego, dostosowując je do wymogów wyznawców Islamu. Usytuowana pośrodku wsi zabytkowa świątynia muzułmańska pochodzi z końca XIX w. Jest czynnym miejscem modlitw, opiekuje się nim Muzułmańska Gmina Wyznaniowa w Bohonikach. Meczet zorientowany jest na południowy-wschód, w kierunku Mekki. Budynek zbudowany został na planie prostokąta o wymiarach 11,3 m na 7,8 m. Nie posiada minaretu, a jedynie cebulowato zakończoną kopułę ze złoconym półksiężycem. Składa się z trzech części: mały przedsionek, gdzie wierni zostawiają obuwie, oraz sale modlitewne – większa dla mężczyzn i mniejsza dla kobiet. W ścianie działowej pomiędzy tymi salami znajduje się ażurowy prześwit. Od południowej strony znajduje się mała dobudówka – tzw. mihrab, wskazujący kierunek Mekki. Cmentarz muzułmański (mizar) znajduje się na końcu wsi.

Muzeum i Ośrodek Kultury Białoruskiej w Hajnówce to organizacja pozarządowa, zajmująca się zachowywaniem dziedzictwa kulturowego białoruskiej mniejszości narodowej w Polsce, oraz kreowaniem współczesnej kultury i sztuki Białorusinów. Muzeum to obiekt zbudowany staraniem białoruskiej społeczności Podlasia i całej Polski, państwa Białoruś jak również dzięki pomocy diaspor białoruskich z całego świata od Włoch i Anglii po Stany Zjednoczone, Kanadę, Australię czy Izrael. Dziś służy nie tylko Białorusinom, pokazuje skrawek białoruskiego świata. Muzeum to 3 stałe, etnograficzne ekspozycje związane z kulturą materialną Białorusinów. Na wystawach ukazanych jest kilkaset eksponatów z przełomu XIX i XX w. Muzeum to również wystawy czasowe związane z malarstwem, rzeźbą, fotografią, historią, oscylujące wokół białoruskiej kultury i sztuki.

Przy trasie Bielsk Podlaski – Białowieża znajduje się wieś Szczyty. W malowniczym budynku, w którym od lat 30 XX w. działała szkoła powszechna, mieści się Centrum Edukacji i Promocji Kultury Białoruskiej „Szczyty”. Zadaniem Centrum jest promocja i popularyzacja białoruskiej kultury zarówno wśród mieszkańców okolicznych gmin, jak i turystów poszukujących wiedzy o kulturowej specyfice tego regionu. Poprzez swoje działania Centrum rozwija jego potencjał w oparciu o szacunek do wszystkich narodów i religii, które na przestrzeni wieków kształtowały bogactwo pogranicza. Znajduje się tu „Brama na szlak”  Podlaskiego Szlaku Kulturowego „Drzewo i Sacrum”. Szlak "Drzewo i Sacrum" został stworzony z myślą o ukazaniu piękna drewnianej architektury Białostocczyzny, niezwykłości starych drewnianych chat, zabytkowych kapliczek, cerkwi i kościołów. Są to obszary nierzadko pomijane w  wyprawach turystycznych na Podlasie, a niesłusznie. Szczyty warto odwiedzić z powodu ich ciekawej historii i architektury. Można tu zobaczyć drewnianą cerkiew z 1785 r., a także posąg św. Jana Nepomucena dłuta Chrystiana Redlera.

Barokowa rzeźba św. Jana Nepomucena z ok. 1750 roku ustawiona jest na wysokim postumencie, po zewnętrznej stronie muru okalającego cenną XVIII-wieczną cerkiew. Figura została sprowadzona do Szczytów - Dzięciołowa przez ówczesnego właściciela wsi Jana Walentego Węgierskiego. Autorstwo rzeźby przypisywano pierwotnie  Janowi Chryzostomowi Redlerowi, który był artystą pracującym na potrzeby dworu Branickich w Białymstoku, jednak w świetle ostatnich badań wynika, że jej twórcą mógł być wybitny lwowski rzeźbiarz Sebastian Fesinger, na co wskazuje zarówno forma rzeźby jak i wiele detali. Figura wykonana jest z wapienia i uznawana jest za zabytek najwyższej klasy artystycznej. Jest przez to jednym z najcenniejszych zabytków tego typu na podlasiu. Jak podają źródła jest to również najdalej na północ wysunięty przykład dzieła lwowskiej rzeźby rokokowej. Ze względu na zły stan zachowania, figura w 2016 roku została przewieziona do pracowni konserwatorskiej gdzie została poddana renowacji.  W jej trakcie rekonstruowano również brakujące elementy rzeźby czyli prawą dłoń, nos i krzyż z palmą. Inicjatorem i koordynatorem wszystkich działań była Fundacja im. Jana Walentego Węgierskiego.

W południowej części Suwalskiego Parku Krajobrazowego, około 2,5 km od Jeleniewa, we wsi Szurpiły  znajduje się niewielki budynek po byłej szkole podstawowej, zaadoptowany na potrzeby wystawiennicze. W ramach projektu wspartego środkami z Unii Europejskiej Gmina Jeleniewo przy współpracy z  Działem Bałtów Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie, Powiatem Suwalskim i Suwalskim Parkiem Krajobrazowym w 2014 r. utworzyła niezwykłą ekspozycję. To Izba Pamięci Jaćwieskiej imienia prof. Łucji i prof. Jerzego Okulicz – Kozarynów, znawców plemion pruskich, którzy w latach 80 i 90-tych XX w. prowadzili badania archeologiczne w Szurpiłach i okolicach. Izba jest materialnym dowodem istnienia na tych terenach we wczesnym średniowieczu dzielnych Jaćwingów, po których pozostały jedynie wspomnienia. Izba dokumentuje historię Jaćwieży, a przede wszystkim życie codzienne i walki najpotężniejszego z plemion pruskich. To tutaj można dowiedzieć się jak wyglądała Góra Zamkowa za czasów osadnictwa Jaćwingów do XIII w., co pozostawili po sobie dzielni wojowie, jakie były ich dzieje. Pasjonaci archeologii mogą tutaj zapoznać się z historią badań archeologicznych w Szurpiłach oraz z metodami archeologicznego rozpoznania tego najważniejszego w północno-wschodniej Polsce ośrodka badawczego. Oprócz zgromadzonych w tym miejscu eksponatów na uwagę zasługuje nowoczesna aranżacja w postaci makiet czy podświetlanych tablic. Całości dopełnia rozpoczynająca się przy Izbie trasa turystyczna pn. „Tropem Sziurpy”, oznaczona tablicami informacyjnymi ozdobionymi sylwetkami jaćwieskich wojowników.

Zabytkowa kordegarda w Dowspudzie jest jednym z obiektów słynnej XIX-wiecznej rezydencji pałacowo-parkowej generała Ludwika Michała hrabiego Paca w Dowspudzie nad rzeką Rospudą. Dowspudzkiemu pałacowi hrabiego przypisuje się niekiedy przysłowie ”Wart Pac pałaca, a pałac Paca”, gdyż rzeczywiście był perłą architektoniczną. Jako jeden z pierwszych na ziemiach polskich został (wraz z kordegardą) w latach 1820-1827 zbudowany w stylu neogotyku angielskiego wg projektów włoskich architektów, nawiązując do ówczesnych rezydencji rodowych angielskich lordów. Do naszych czasów ze wspaniałego założenia pozostało niewiele, w całości - jedynie kordegarda, w której po generalnym remoncie, od 2015 roku funkcjonuje Centrum Obsługi Turysty KORDEGARDA. Jej zabytkowe wnętrza są miejscem wydarzeń kulturalnych, spotkań i imprez okolicznościowych. Są tu również stylowo wyposażone pokoje gościnne, a w części recepcyjnej można zobaczyć makietę pałacu z okresu jego świetności. Kordegarda stoi na przedniej straży zabytkowej alei lipowej prowadzącej do pozostałości pałacu i starego parku. W jej sąsiedztwie znajduje się pomnik generała Paca – patrona tutejszej szkoły. 

Jedną z największych atrakcji Narwiańskiego Parku Narodowego jest ścieżka przyrodnicza biegnąca kładką  połączoną pływającymi pomostami. Znajduje się ona pomiędzy miejscowościami Waniewo – Śliwno, około 8 km od siedziby dyrekcji Parku i Ośrodka Edukacji Przyrodniczej „Młynarzówka”. Ukazuje ona wyjątkowy obszar ochronny Parku, czyli dolinę Narwi, która określana jest „Polską Amazonią”. Dolina Narwi to obszar bagienny i przez to bardzo trudny do zwiedzania. Przejście kładką pozwala dotrzeć do serca Parku bez konieczności korzystania z łodzi czy kajaka. Przebieg kładki jest nieprzypadkowy. W tym miejscu przebiegał trakt handlowy łączący Koronę i Litwę, który prowadził z Korony i biegł aż do Wilna. Dzisiejsze Śliwno i Waniewo po raz pierwszy połączono ponad 500 lat temu. Pierwsze wzmianki o moście pochodzą z 1447 roku. Waniewo było wtedy mazowieckim grodem granicznym strzegącym mostu i przeprawy przez Narew. W roku 1511 w połowie przeprawy zbudowano zamek, jego pozostałości można zobaczyć z kładki, gdzie zlokalizowany jest punkt widokowy.

Trójstyk granic Polski, Litwy i Rosji (Obwód Kaliningradzki) znajduje się w małej miejscowości Bolcie w gminie Wiżajny, czyli na obszarze polskiego bieguna zimna. Nosi nazwę Wisztyniec. Jednocześnie jest to granica pomiędzy województwem podlaskim, a warmińsko-mazurskim, to także punkt styku Unii Europejskiej z Rosją. Punkt zbiegu trzech granic państwowych jest oznaczony granitowym obeliskiem z godłami trzech państw i napisami w narodowych językach oraz czerwonymi liniami na podstawie słupa.  Jest jednym z najlepiej dostępnych trójstyków. Doprowadza do niego, po dawnym pasie granicznym między Polską, a Litwą, asfaltowa ścieżka pieszo – rowerowa. W jego otoczeniu jest bogata infrastruktura turystyczna, parkingi dla aut i rowerów, oryginalna trójkątna wiata pokryta w tradycyjny dla regionu sposób – osikowym wiórem. Trójstyk znajduje się w pobliżu węzła szlaków turystycznych i dwóch szlaków fortyfikacyjnych.

Historia ”Młynarzówki”  jest nierozerwalnie związana z dworkiem w Kurowie, położonym  w województwie podlaskim 30 km na zachód od Białegostoku. Obecny dwór zbudowany został pod koniec XIX wieku. Młynarzówka, czyli dom młynarza wraz z młynem motorowym  oraz budynkiem gospodarczym powstały w 1925 r. w pobliżu dworka. W 1936 roku Kurowo zostało wykupione przez rodzinę Zakrzewskich. Jednak dobrze prosperujące gospodarstwo zakończyło działalność po wybuchu wojny. W czasie okupacji majątek przekształcono w kołchoz, a dworek w sierociniec.  W 1944 r. młyn został upaństwowiony i tak pracował do lat 80 kiedy dwór razem z Młynarzówką został przekazany Zarządowi Narwiańskiego Parku Krajobrazowego. Pierwsze pomysły utworzenia w Młynarzówce ośrodka edukacji przyrodniczej pojawiły się w 1997 roku. Jednak możliwość realizacji projektu pojawiła się dopiero w 2016 roku dzięki środkom Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Oficjalne otwarcie nastąpiło w październiku 2020 roku. Dziś jest to miejsce prezentacji i promocji unikalnych walorów przyrodniczych Doliny Narwi.