Lista znaczków

Obecny ratusz zastąpił drewnianą budowlę magistratu pochodzącą z XVII wieku, która znajdowała się w centralnej części opalenickiego rynku. Drewniany budynek został rozebrany w 1884 roku. Powstały na nowo w 1897 ratusz jest budynkiem w stylu eklektycznym, według projektu grodziskiego budowniczego W. Dolsciusa. W części centralnej ratusza znajduje się portyk wsparty na czterech filarach, które podtrzymują reprezentacyjny taras. Swoim stylem budowla  nawiązuje do tradycji renesansu. Została ona zwieńczona charakterystyczną, ozdobną wieżyczką nawiązującą do poprzedniego budynku ratusza z XVII wieku.  W roku 1909 przeprowadzono remont nowego ratusza i zainstalowano w nim pompę napędzaną silnikiem benzynowym do tłoczenia wody. Dziś budynek ratusza to siedziba Urzędu Miejskiego w Opalenicy.

W 1753 roku Katarzyna Sapieżyna zaangażowała architekta Leopolda Ostritza z Trzebnicy do zaprojektowania i wybudowania nowego ratusza. W przeszłości pomieszczenia ratusza pełniły różne funkcje. Tuż po wzniesieniu gmachu, na parterze w sieni, do której wiodły dwie bramy wejściowe od wschodu i zachodu, znajdowały się stragany z solą. Od wschodu rozlokowano jatki (sklepy), piekarnie, od zachodu wagę miejską, a od północy wydzielono pomieszczenie dla stróży nocnych. Na piętrze urzędowały władze miejskie, a dwa pomieszczenia zajmowała komora celna. Z czasem zlikwidowano sklepiki i urząd celny. W części parteru rozlokowano areszt miejski. 

Ratusz w Sandomierzu to gotycki budynek z połowy XIV w. uważany za jeden z najpiękniejszych tego typu obiektów w Polsce. Główną bryłę Ratusza wzniesiono na planie kwadratu z ośmioboczną wieżą. W XVI w. budynek rozbudowano w formę wydłużonego prostokąta, a całość zwieńczono renesansową attyką, którą uznaje się za jedną z najpiękniejszych attyk ratuszowych w Polsce. Do północno-wschodniego narożnika budynku przylega masywna przypora mieszcząca wewnątrz dawną latrynę. Dawniej w podziemiach ratusza mieściła się siedziba kata. Obecnie w Ratuszu mieści się Urząd Stanu Cywilnego, a w podziemiach klub „Lapidarium pod Ratuszem”. W piwnicach Ratusza znajduje się także wyjście z Podziemnej Trasy Turystycznej.

Słupski Ratusz jest jednym z najokazalszych budynków w Słupsku i należy do grona najpiękniejszych ratuszy w Polsce. Oddano go do użytku w 1901 roku, zaledwie po 27 miesiącach budowy. Łączy w sobie styl neogotyckiej bryły, nawiązującej do gotyckich budowli Słupska, z bogatymi secesyjnymi motywami dekoracyjnymi wnętrza, obecnymi m.in. w witrażach, kasetonowych sufitach, zdobieniach korytarzy czy snycerce. W wyposażeniu wnętrza na uwagę zasługują także obrazy przedstawiające historię Słupska umieszczone w klatce schodowej oraz w Sali Obrad Rady Miejskiej. Zachwyca gabinet Prezydenta miasta z biurkiem pierwszego burmistrza Słupska urzędującego w tym budynku, ponad stupiętnastoletnia tapeta – imitacja kurdybanu i niegdyś gazowy żyrandol. W Ratuszu można zobaczyć także kopię bursztynowej figurki Niedźwiadka Szczęścia. Ratusz wraz z 59-metrową wieżą zegarową, z której rozpościera się panorama miasta, można zwiedzać z pracownikami Centrum Informacji Turystycznej w Słupsku.

Pierwotny ratusz w Zielonej Górze był budynkiem drewnianym. W drugiej połowie XV wieku stał się piętrowym budynkiem murowanym z cegły i kamienia. Nękany licznymi pożarami był wielokrotnie przebudowywany, w wyniku czego m,in podwyższono do 54 m wieżę, osadzono na niej hełm z kulą i zamontowano zegar. Ściany ratusza ostatecznie pokryto też tynkiem. w 1801 roku budynek przeszedł generalną renowację i wtedy też nadano mu klasycystyczny charakter. W centralnym miejscu fasady umieszczono herb miasta z symboliczną kiścią winogron oraz sztuką sukna. W latach dwudziestych XX wieku ratusz otoczono ozdobnymi plantami. Podczas ostatniego remontu elewacji ratusza przeprowadzonego w 1989 roku, odsłonięto na ścianie frontowej zachowany ceglany otwór okienny. Zielonogórski ratusz w swojej historii pełnił rozmaite funkcje. Przechowywano w nim m.in. akta i dokumenty miejskie, służył gminie ewangelickiej jako miejsce spotkań, Mieściła się w nim także sala bankietowa, izba historyczna, a także restauracja. W nieco odleglejszych czasach w przyziemiu wieży mieścił się loch więzienny, a w piwnicy ratusza urzędował kat. W piwnicach ratusza funkcjonowała także winiarnia.

Ratusz w Paczkowie wzniesiono w latach 1550-1552. Pierwotnie budowla składała się z dwóch prostokątnych budynków, zakończonych trójkątnymi zdobionymi szczytami i przystawioną z boku wieżą w dolnej części kwadratową, wyżej przechodzącą w ośmiobok. Na początku XIX wieku budowla została gruntownie przebudowana i wówczas nadano jej obecną formę. Wieża paczkowskiego ratusza została ukończona prawdopodobnie w 1552 roku. Usytuowana jest w północnym narożniku budowli i posiada wewnątrz dziewięć kondygnacji. Zwieńczona jest gankiem i murowanym ostrosłupowym hełmem z iglicą. Wieża jest jedną z najlepiej zachowanych wież renesansowych na Śląsku i stanowi znakomity punkt widokowy. Podczas prac remontowych wieży okazało się, że pod tarczą jednego z istniejących zegarów znajduje się pięciusetletnia renesansowa kamienna tarcza zegara mechanicznego pochodzącego z okresu, w którym powstała ratuszowa wieża. Prawdopodobnie jest to jedyny taki obiekt na Opolszczyźnie i jedna z najstarszych tarcz zegarów mechanicznych w ogóle.

Do grona wielu atrakcji turystycznych oraz zabytków w Bardzie należy zaliczyć zabytkową remizę strażacką. Początki straży pożarnej w Bardzie wiążą się z zakonem cystersów i sięgają XVIII wieku. Zanim powstała obecna remiza, to najpierw była remiza drewniana, która stała w miejscu, gdzie obecnie jest parking przy budynku Urzędu Miasta i Gminy. Początki nieistniejącej już remizy sięgają sierpnia 1850 roku, gdy ówczesny burmistrz Gierasch pochodzący ze Świdnicy kupił od właściciela gospody pod „Złotym Słońcem” Jospha Rupprechta za 150 talarów 15 morgów i 87 łokciów kwadratowych ziemi jako własność miasta. Następnie na zakupionej działce burmistrz polecił budowę majstrowi Lauterbachowi z Wojborza remizy strażackiej z wieżą. Była to remiza drewniana, szybko uległa zniszczeniu. W 1916 roku wybudowano nową,  miejscu, gdzie idzie się na dróżki różańcowe. Jest to obecna remiza, posiada ona drewnianą wieżę. Służy do dziś Ochotniczej Straży Pożarnej w Bardzie.

Pierwsze wzmianki o istniejącym samorządzie w Otmuchowie pochodzą z 1511 roku. Sam ratusz wybudowany z fundacji biskupa Jakuba Salzy w 1538 roku, o czym informuje tablica z herbem umieszczona nad głównym wejściem. Renesansowy ratusz posiada okazałą wieżę dostawioną z fundacji biskupa Jana Sitscha w 1604 roku. Na budynku ratusza znajduje się okazała dekoracja sgraffitowa jedna z okazalszych na Opolszczyźnie. Została ona odkryta spod warstwy tynków w latach trzydziestych XX wieku. Na budynku ratusza znajduje się jeszcze jedna osobliwość, a mianowicie tarcze zegarów słonecznych, na których widnieje data 1575. Zegary posiadają dwa bliźniacze medaliony z przedstawieniem niemowlęcia leżącego na czaszce z klepsydrą. Zegary zwieńczone są herbem biskupa Marcina Gerstmanna. Zarówno wnętrza jak i sama wieża nie są udostępniane zwiedzającym.

Renesansowy ratusz z 1545 r. usytuowany w centrum rynku w Radkowie. Po pożarze w 1738 r. uzyskał obecną formę trzykondygnacyjną budowli założonej na planie prostokąta. Wieża przykryta jest ostrosłupowym hełmem. We wnętrzu, mimo licznych przebudów, zachowało się na parterze kilka sal z kolebkowym sklepieniami.

Rezerwat Archeologiczny w Kaliszu – Zawodziu to oddział Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej w Kaliszu. Placówka ta dokumentuje historię badań archeologicznych prowadzonych na terenie wczesnośredniowiecznego grodu na Zawodziu, który został w tym miejscu wzniesiony około 850 – 860 roku. Rezerwat składa się w głównej mierze z zrekonstruowanego grodu otoczonego wałem obronnym miejscami wysokim na 5 metrów. Pierwsze badania archeologiczne w tym miejscu przeprowadzono w 1903 roku, a kolejne dopiero w latach  1958–1965, a później także w  latach 1983–1992. Dzięki temu udało się odsłonić relikty palatium, kolegiaty św. Pawła Apostoła, przykościelnego cmentarza, konstrukcji obronnych i pozostałości kościoła drewniano-glinianego. Odsłonięte fragmenty zabezpieczono i wykorzystano w celach ekspozycyjnych. W 1995 roku udostępniono pierwszy pawilon (tzw. budynek bramy), a dzięki pozyskanym środkom unijnym w 2007 roku zrekonstruowano zabudowania grodu.

Skamieniałe Miasto to rezerwat przyrody stanowiący zespół fantazyjnie uformowanych skał. Ostańce, zbudowane z gruboziarnistego piaskowca ciężkowickiego pod wpływem wietrzenia i erozji przybrały fantastyczne kształty, które swoim wyglądem przypominają postacie ludzkie czy zwierzęce. Nazwa rezerwatu wiąże się z legendą o powstaniu skamieniałego grodu. „Skamieniałe Miasto” jest największą przyrodniczą atrakcją Ciężkowicko – Rożnowskiego Parku Krajobrazowego, najbardziej znaną i popularną. Wejście do rezerwatu, a tym samym początek szlaku, usytuowany jest przy drodze wojewódzkiej nr 977 z Tarnowa do Krynicy. Przez Skamieniałe Miasto prowadzi jeden szlak koloru niebieskiego, na którym rozmieszczone zostały tablice informujące o poszczególnych skałach i ciekawostkach przyrodniczych występujących w tym miejscu. Czas przejścia: od 60 do 90 minut.

Rezerwat położony jest w skalistym wąwozie na obszarze Małych Pienin, na wysokości 600 – 800 m n.p.m. Został założony w 1963 roku na powierzchni 33,7 ha. Rezerwat charakteryzuje się bogatą rzeźbą i malowniczym krajobrazem. Ściany wąwozu są bardzo strome, a ich wysokość dochodzi do 120 m. Utworzenie rezerwatu miało na celu ochronę i zachowanie ze względów naukowych wąwozu skalnego, odznaczającego się pięknem krajobrazu i licznymi osobliwościami przyrody żywej i nieożywionej (skały wapienne i turnie, kamieniste koryto potoku z kaskadami). Chronione są tu niezwykle interesujące murawowe i naskalne zbiorowiska górskie i kserotermiczne, a także półnaturalne drzewostany bukowo-jodłowe. W rezerwacie rośnie blisko 300 gatunków roślin naczyniowych, ale o jego bogactwie świadczy także ogromna ilość grzybów oraz ponad 200 spotykanych tu gatunków porostów. W rezerwacie znajduje się ścieżka turystyczna i edukacyjna długości 2,5 km, przekraczająca kilkakrotnie potok Kamionka.

Został utworzony w 2008 r. Ochroną prawną objął najcenniejsze obiekty przyrody ożywionej i nieożywionej, będące częścią wiekowych lasów, jakie kiedyś otaczały Olkusz od północy. Stanowi obszar leśny ciągnący się między miejscowościami Jaroszowiec i Pazurek. Obejmuje teren prawie 188 ha i jest położony na terytorium Parku Krajobrazowego „ Orlich Gniazd” i obszaru Natura 2000 „Jaroszowiec”. Największą powierzchnię rezerwatu porasta buczyna sudecka, gdzie w runie leśnym rośnie chroniony i rzadko spotykany żywiec dziewięciolistny, a także miesiącznica trwała i czosnek niedźwiedzi. Wilgotne i chłodne północne stoki porasta jaworzyna górska. Łącznie na terenie rezerwatu występuje ponad 300 gatunków roślin naczyniowych, w tym przeszło dwadzieścia gatunków chronionych. Spośród roślin chronionych można tu spotkać między innymi; języcznik zwyczajny, lilię złotogłów, wawrzynek wilczełyko oraz rzadko spotykane storczyki. Jednocześnie na terenie rezerwatu występuje przeszło 100 gatunków zwierząt a także około 4000 gatunków grzybów, w tym 24 objętych ochroną. Niezwykłą atrakcją są potężne Zubowe Skały, najwyższe (440 m n.p.m.) miejsce rezerwatu. Wapienne ostańce o fantazyjnych formach i kształtach tworzą prawdziwe skalne miasto. Przez teren rezerwatu prowadzi przyrodniczo – leśna ścieżka dydaktyczna, tworząca 5 km pętlę.

Rezerwat Diabelskie Pustacie został utworzony 26 listopada 2008 r. Zajmuje powierzchnię ponad 900 hektarów,  a  jego obszar obejmuje rozległe  wrzosowiska, stanowiące bardzo rzadki typ krajobrazu roślinnego w pasie pojezierzy pomorskich, powstały w wyniku wieloletniego użytkowania tego terenu jako ćwiczebnego poligonu wojskowego. Rezerwat znajduje się 2 km na północ od Kłomina, 8 km na południe od Bornego Sulinowa i 18 km na północny zachód od Jastrowia. Obszar ten leży na wysokości 133-175 m n.p.m.  Przez teren rezerwatu przebiega żółty szlak turystyczny pieszo-rowerowy „Wrzosy” o długości 35 km, który rozpoczyna się  i kończy przy siedzibie Nadleśnictwa w Bornem Sulinowie. Ponadto urządzono tu dwie ścieżki edukacyjne: „Pętlę biedronki” o długości 9,15 km i „Pętlę pszczoły” o długości 5,35 km. 

Pierwszy budynek Rogatki Wrocławskiej zbudowano  w 1822 roku, tuż przy murach  dawnego klasztoru ojców reformatów na Wrocławskim Przedmieściu. W 1826 roku rozebrano go jednak w związku z otwarciem przejścia granicznego z Prusami w pobliskim Szczypiornie, a nową rogatkę wzniesiono według projektu Franciszka Reinsteina w 1828 roku. Cechą charakterystyczną tej budowli jest  klasycystyczny styl z czterokolumnowym portykiem  doryckim. Jest to jedyna pozostała rogatka w mieście. Dawniej Kalisz posiadał  jeszcze rogatki:  warszawską, rypinkowską i stawiszyńską. Rogatka pełniła funkcje celne. To tutaj pobierano opłaty za wjazd do miasta traktem od strony Szczypiorna. Do końca XIX w. rogatka pełniła swoje pierwotne funkcje, natomiast z początkiem XX w. przy Rogatce Wrocławskiej zamontowano wagę miejską, która służyła handlarzom odwiedzającym Kalisz. Po II wojnie światowej rogatka utraciła swoje funkcje.  Budynek był siedzibą kaliskiego oddziału Polskiego Związku Głuchych, a od 1975 oddziału Stowarzyszenia Księgowych w Polsce. W 1999 roku przeprowadzono jego gruntowny remont, a obecnie we wnętrzu mieści się cukiernia.

Rotunda Romańska na Górze Zamkowej jest najstarszym i najcenniejszym zabytkiem Ziemi Cieszyńskiej. Zbudowana w l połowie XI wieku z miejscowego kamienia łamanego. Przez szereg lat była kaplicą grodową pod wezwaniem św. Mikołaja. W drugiej połowie XIV wieku poddana przebudowie w stylu gotyckim, czego śladem są zachowane do dziś ostrołukowe otwory okienne oraz ślady polichromii na łuku tęczowym. Jako jeden z najstarszych zabytków budownictwa polskiego, została uwieczniona na obecnym banknocie polskim o nominale 20 zł. Wizerunek rotundy umieszczony jest na odwrocie banknotu. Kamienna wieża została zbudowana na rzucie kwadratu jako fragment systemu obronnego gotyckiego zamku książęcego w XII lub XIII wieku. Nadbudowana została w 2 poł. XIV wieku i ozdobiona narożnymi tarczami herbowymi z orłem piastowskim. Pod koniec XV wieku ponownie nadbudowana o kolejną kondygnację z hurdycjami i blankowaniem wykonanymi z cegły. Całość nakryta była wysokim dachem namiotowym. W połowie XIX wieku poddana remontowi, po którym uzyskała obecny kształt. W XIX wieku była również wieżą zegarową, z zachowanym do dziś mechanizmem. Jest też ulubionym i bardzo ciekawym punktem widokowym na miasto oraz otaczające góry i pogórze.

Rotunda Św. Prokopa to jedna z najstarszych romańskich świątyń (XII w.), a zarazem największa romańską rotunda w Polsce. Wyjątek europejski stanowi prostokątne prezbiterium z oryginalnym sklepieniem. Od północy przylegają dwie asymetrycznie absydy, a od zachodu cylindryczna wieża. Prawie wszystko z tego kościoła zbudowane jest z ciosów granitowych, z elementami konstrukcyjno-dekoracyjnymi z piaskowca, a cegła jest elementem zastosowanym nieco później. Do 1779 r. świątynia funkcjonowała pw. św. Krzyża. Za czasów wojen napoleońskich od 1812 r. służyła jako spichlerz, następnie jako dzwonnica. Podczas II wojny światowej Niemcy zrobili z kościoła magazyn i wycofując się podłożyli materiały wybuchowe, mury wytrzymały, ale zniszczono kopułę i górne partie wieży. Odbudowa trwała kilka lat po wojnie. Wśród surowego wyposażenia świątyni można zauważyć: tympanom fundacyjny kościoła (kopia), pusty romański grobowiec – przypuszczalnie fundatora, najstarsze w Polsce stacje drogi krzyżowej (1531 r.). W zachodniej części znajduje się empora (biforium), w której zasiadali królowie i dostojnicy. Prawdopodobnie przebywali tam Władysław Łokietek, Kazimierz Wielki, Władysław Jagiełło, Kazimierz Jagielończyk, Zygmunt Stary i inni. U wejścia do kościoła stoi XII-wieczna romańska kropielnica, w całości wyciosana w jednym kamieniu.

Polskie Radio Katowice należy do trzech najstarszych w Polsce rozgłośni radiowych. Rozpoczęło swoją działalność 4 grudnia 1927 roku. Od pierwszych dni swojego działania propagowało polskie słowo i polską kulturę. W grudniu 1927 roku po raz pierwszy przed mikrofonem wystąpił popularny „Karlik z Kocyndra” – Stanisław Ligoń i rozpoczął swoje śląskie „beranie”. Był pierwszym wybitnym śląskim radiowcem, którego działania były podporządkowane walce o polskość Górnego Śląska. W 1937 Radio Katowice jako pierwsze i jedyne w dwudziestoleciu międzywojennym otrzymało nową siedzibę. Piękny i funkcjonalny gmach w stylu modernistycznym, zaprojektowany przez inż. Tadeusza Łobosa był wznoszony z przeznaczeniem dla stacji radiowej. Od marca 2014 roku w siedzibie Radia można zwiedzać, jedyną w Polsce, stałą ekspozycję muzealną poświęcona historii polskiej radiofonii.

Położony jest w województwie lubelskim, w środkowo-wschodniej części Polski. Został utworzony w roku 1974 i na powierzchni nieco ponad 8400 hektarów chroni najcenniejsze przyrodnicze obszary Roztocza. Jego powierzchnie niemal w 95% stanowią pierwotne lasy z bardzo bogato reprezentowanymi przedstawicielami świata roślin i zwierząt. Do niewątpliwych ciekawostek parku zaliczyć można prowadzoną od 1982 roku hodowlę konika polskiego, który jest jednym z elementów godła parku. Ponadto w parku spotkać można jelenie, dziki, wilki i rysie.

Zatonie to niewielka miejscowość położona kilka kilometrów na południe od Zielonej Góry. Pierwsze historyczne wzmianki o miejscowości datuje się na XIII wiek. Pod koniec XVII wieku w Zatoniu wzniesiono pałac w stylu barokowym. W 1841 roku do Zatonia wprowadziła się księżna Dorota Talleyrand–Perrigord, za panowania której pałac i ogród zostają przebudowane w stylu klasycystycznym. Z rządami księżnej Doroty w Zatoniu związanych jest wiele legend, jednak najważniejszym faktem jest to, że była ona osobą cieszącą się ogromnym szacunkiem lokalnej ludności. Księżna otaczała bowiem opieką medyczną najuboższych, budowała kościoły, szkoły i szpitale m.in. w Żaganiu. Ponadto fundowała stypendia dla najuboższych dzieci, a przy wielu pracach, które zlecała, zatrudniała ludzi biednych. Zatonie dzięki obecności Doroty Talleyrand–Perigord miało okazję gościć wiele osobistości, m.in. króla Fryderyka Wilhelma IV oraz kompozytora Franciszka Liszta czy Aleksandra von Humboldt. Miejsce to stało się wówczas ośrodkiem życia kulturalnego i politycznego Księstwa Żagańskiego. Po śmierci Doroty, majątek stopniowo upadał, a w roku 1945 pałac został podpalony dla zatarcia grabieży dokonanej przez Armię Czerwoną. Obecnie ruiny pałacu można oglądać w pozostałościach parku położonego w centrum wsi.

Ruiny pałacu bychawskiego leżą w północno- zachodniej części miasta, zwanej Podzamczem, nad zbiornikiem wodnym o tej samej nazwie. Powstanie pałacu w Bychawie datowane jest na przełom XVII i XVIII w., jednakże wcześniej w tym miejscu znajdował się dawny zamek obronny z widocznie zarysowaną fosą ziemną. Powstanie zamku datuje się na rok 1537 r., gdy to Mikołaj z Pilczy Pilecki otrzymał od króla Zygmunta Starego pozwolenie na budowę. Głównym jego celem było „zatrzymanie zapędów nieprzyjaciół”, czyli wypuszczających się te okolice, Tatarów. Bychawa znajdowała się na trasie szlaku handlowego. Zamek w Bychawie bardzo często zmieniał właścicieli, m.in. w XVI w. był w rękach Myszkowskich i tu odbywały się synody kalwińskie. Pod koniec XVII w. trafił w ręce Osmólskich i dopiero wtedy został przebudowany na pałac. Jego budowę dokończył kolejny nabywca Dominik Stoiński dopiero ok. 1730 r. W późniejszym okresie za kolejnych właścicieli był przebudowywany, obecny kształt klasycystyczny uzyskał po 1802 lub 1828 r. Około 1880 r. pałac uległ spaleniu, a nowy właściciel, Antoni Budny nie odbudował go, a postawił obok nowy murowany dwór. Obecnie zachowały się jedynie fragmenty pałacu – zachodnia ściana z narożnymi alkierzami, wolno stojący fragment alkierza po stronie wschodniej oraz pozostałości podstaw po kolumnowym portyku. Na samych murach widoczne są fragmenty gzymsów i obramowania otworów okiennych. Malownicze ruiny pałacu w Bychawie zostały utrwalone na rysunku Elwiro Andriollego z 1888 r. Ruiny pałacu w Bychawie służą głównie rekreacji, w szczególności, że znajdują się w pięknych okolicach – zalewu oraz stawów rybnych. W kilku budynkach dawnych zabudowań dworskich prowadzona jest obecnie działalność hotelarska i gastronomiczna „Parkowe Zacisze”.

Ruiny sławkowskiego zamku znajdują się na wschodnim stoku wzgórza miejskiego, opadającego w stronę rzeki Białej Przemszy. Zamek, tak jak i miasto, stanowił prywatną własność biskupów krakowskich. Został wybudowany w ostatnim ćwierćwieczu XIII wieku.  Według pierwotnego założenia miał to być obiekt o nowatorskiej konstrukcji i ogromnej jak na owe czasy powierzchni - około 9 tyś. metrów kwadratowych. Niestety tej koncepcji nie udało się zrealizować. Ostatecznie niedokończone mury obwodowe rozebrano, a jedną z półbaszt przekształcono na wieżę mieszkalno obronną, która była w swoich dziejach jeszcze kilkukrotnie przebudowywana. Zamek funkcjonował do wieku XVI włącznie, następnie popadł w ruinę i został rozebrany w I poł. wieku XVIII-go. W latach 80-tych i 90-tych ubiegłego stulecia przeprowadzono badania archeologiczne, które doprowadziły do odsłonięcia jego reliktów. Dzięki temu możemy dzisiaj zobaczyć zachowaną najniższą kondygnację wieży mieszkalno – obronnej, pozostałości klatki schodowej oraz budynku bramnego, a także wał i dookolną fosę.

Początki zamku w Ojcowie wiążą się z działalnością fortyfikacyjną króla Kazimierza Wielkiego, na polecenie którego wzniesiono zamek w latach 1354 – 1370. Pierwsze wzmianki o zamku pochodzą z 1370 roku kiedy to zarządcą zamku został burgrabia Zaklika. Zamek był jednym z ważniejszych ogniw w łańcuchu obronnym chroniąc Kraków przed Luksemburczykami. Posiadał stuosobową załogę dowodzoną przez starostę. Dzierżawiony przez dziesięciolecia zmieniał zarządców, by w końcu w roku 1536 przejść w ręce królowej Bony Sforzy, która po 20 latach, w związku z wyjazdem do Włoch, przekazała go Mikołajowi Płazie. Na przestrzeni wieków zamek przechodził z rąk do rąk to popadając w ruinę to znów odzyskując częściowy blask. W 1802 r. obiekt zostaje opuszczony. Podczas rozbiorów zamek ponownie podupada i kolejny właściciel rozbiera częściowo mury, które grożą zawaleniem. Ostatecznie z zamku pozostaje ośmioboczna wieża, brama i dolne partie murów. Pod koniec XIX wieku plany odbudowy podjął Ludwik Krasiński, który zamierzał tu  urządzić muzeum archeologiczno-przyrodnicze. Zasypano wtedy fosę i zlikwidowano most, a ośmioboczną wieżę obniżono o 6 metrów. Odnowiono też bramę urządzając w niej pokój mieszkalny. W 1913 roku nowa właścicielka - Ludwika Czartoryska przystępuje do konserwacji ruin i częściowej odnowy baszty. Dalsze prace konserwacyjne prowadzi na zamku dyrekcja Ojcowskiego Parku Narodowego w latach 80. i 90. XX wieku. Obecnie w salce nad bramą wjazdową znajduje się wystawa dotycząca historii zamku ojcowskiego, a jej częścią jest makieta pokazująca zamek z przełomu XV i XVI wieku.

Ruiny zamku w Bydlinie usytuowane są na wzgórzu Św. Krzyża. Budowla powstała prawdopodobnie w XIV w. jako strażnica dla umacniania granic ze Śląskiem. Składała się z wieży, budynku mieszkalnego i dziedzińca, który do niego przylegał. W końcu XV stulecia Bydlin przeszedł w ręce rodu Szczepanowskich, później dziedzicami byli tutaj Brzeziccy, a następnie na początku XVI w. Bonarowie, którzy ową budowlę, która już nie miała charakteru obronnego, zamienili na kościół. Około roku 1570, nowy właściciel – Jan Firlej, zamienił kościół na zbór ariański.  W 1594 roku Mikołaj Firlej, syn Jana, przywrócił poprzedni charakter kościołowi, nadając mu nazwę Świętego Krzyża. W 1655 roku kościół zniszczyli Szwedzi. Obecnie nie zachowało się wiele ze średniowiecznych ruin, pozostały jedynie mury na długości około 20 metrów. Tutaj Legioniści w 1914 roku stoczyli bitwę, która przeszła do historii pod nazwą bitwy pod Krzywopłotami. W 1989 roku przeprowadzono na terenie ruin badania archeologiczne, gdzie  w sąsiedztwie fundamentów muru obronnego znaleziono denar Ludwika Węgierskiego z 1370 roku, monety Zygmunta III i Jana Kazimierza Wazy, a także ceramikę naczyniową. Pod budynkiem mieszkalnym odkryto  trzy krypty grobowe.

Pierwsze wzmianki nt. Urazu pochodzą z początku XIII wieku i dotyczą grodu kasztelańskiego. Istnienie miasta i zamku potwierdzono w 1312 roku w akcie dziedzicznym. Daty powstania zamku, ani pierwszego fundatora nie dało się jednoznacznie określić, a wśród historyków występują na ten temat poważne rozbieżności. Zamek usytuowano w zakolu Odry i otoczono wałem ziemnym. Budynek tworzyła mieszkalna wieża wpisana w zachodni narożnik murów obronnych.  Rozbudowę zamku w Urazie przypisuje się Christophowi von Skopp, który podwyższył warownię o kolejne piętra i nowe umocnienia. W roku 1630 r. w zamku przy trakcie od północy dobudowano dwie wieloboczne wieże zwieńczone hełmami, wprowadzono murowane podziały wnętrz, a całej budowli nadano formę barokową, Zamek w Urazie wielokrotnie przechodził z rąk do rąk po 1810 roku rozebrano część murów obronnych i most zwodzony, a fosy zasypano. Budowlę przebudowano w drugiej połowie XIX wieku likwidując elementy pierwotnego wystroju. Zaniedbany gmach podupadał i ostatecznie uległ zniszczeniu podpalony w 1945 roku przez żołnierzy radzieckich. W 1956 roku zabezpieczono budowlę jednak nie zatrzymało to postępującej degradacji. Obecnie zamek jest własnością prywatną i przechodzi powolną rewitalizację.