Lista znaczków

Dolnośląska wieś, ogromna lipa, ziołowy ogród i wielki, stary, bo trzystoletni drewniany spichlerz, i ogromna kolekcja: bryczek, sań karet i powozów, akcesoriów podróżnych, pocztówek, kufrów i... Wszystko to składa się na Muzeum Powozów Galowice. Pod Wrocławiem, 15 km od centrum miasta, w kierunku południowym, czyli w kierunku na Kłodzko i Kudowę Zdrój, nieopodal autostrady mieści się muzeum, które przenosi widza do czasów, kiedy o bruk stukały końskie kopyta i trzeszczały drewniane koła wozów. Kolekcja jest bogata, to: ponad pięćdziesiąt pojazdów zaprzęgowych, różnych, zarówno wyjazdowych, jak i użytkowych oraz mnóstwo sprzętów podróżnych, od siodeł począwszy, poprzez ogrzewacze do karet, a na składanych biureczkach skończywszy.

Ogród zoologiczny we Wrocławiu – znajdujący się przy ul. Wróblewskiego 1–5 we Wrocławiu, założony w 1865. Jest najstarszym na obecnych ziemiach polskich i największym (pod względem liczby wystawianych zwierząt) ogrodem zoologicznym w Polsce. Powierzchnia ogrodu to 30 hektarów. W 2005 we wrocławskim ogrodzie przebywało blisko 7100 zwierząt kręgowych z 565 gatunków. W 2010 we wrocławskim ogrodzie przebywało blisko 4150 zwierząt kręgowych. Łączna liczba gatunków (wraz z bezkręgowcami) wynosiła 876. Misją wrocławskiego ZOO jest zachowanie różnorodności biologicznej w trosce o pełnowartościowy rozwój przyszłych pokoleń.

Ogród Botaniczny Uniwersytetu Wrocławskiego we Wrocławiu został założony w roku 1811 częściowo na terenie Ostrowa Tumskiego. Jest drugim po Ogrodzie Botanicznym w Krakowie najstarszym tego typu ogrodem w Polsce. Podczas działań wojennych całkowitemu zniszczeniu uległa tutejsza kolekcja roślin szklarniowych. Także drzewostan ogrodu uległ pięćdziesięcioprocentowemu zniszczeniu. Dla zwiedzających ogród udostępniono w 1950 roku. Osiem lat później dokonano gruntownego oczyszczenia stawu z zalegających na jego dnie niewybuchów. W tym samym czasie nad stawem zbudowano drewniany łukowy mostek będący obecnie symbolem ogrodu. W 1974 roku ogród wpisany został do rejestru zabytków województwa wrocławskiego, a dwadzieścia lat później wraz z otaczającym go historycznym centrum Wrocławia uznany zostaje za pomnik historii. Początkowa powierzchnia ogrodu to ok. 5 ha., a obecnie 7,4 ha. Na terenie ogrodu znajduje się blisko 7,5 tysiąca gatunków roślin, a uwzględniając ich różne odmiany liczba ta sięga 11,5 tysiąca taksonów. Oprócz ekspozycji roślin w ogrodzie, na terenie alpinarium, można podziwiać zbudowany w 1856 roku przekrój geologiczny wałbrzyskich złóż węgla kamiennego wraz z wkomponowanymi w niego skamieniałymi odciskami wymarłych roślin i skamieniałych pni drzew. Filią wrocławskiego Ogrodu Botanicznego jest Arboretum w Wojsławicach.

Arboretum w Wojsławicach, położone malowniczo wśród Wzgórz Strzelińsko-Niemczańskich, to jeden z najpiękniejszych parków na Dolnym Śląsku, niezwykłe miejsce wypoczynku i przyrodniczej edukacji. Zostało założone na początku XIX w., a od 1988 r. jest filią Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Wrocławskiego. Do atrakcji tego założenia (62 ha) należą również: zabytkowy folwark z galerią, skansen wsi dolnośląskiej, kuźnia kołowa, plac zabaw dla dzieci, miejsca piknikowe dla turystów, a także letnia kawiarenka nad stawem. Odbywają się tu, popularne wśród miłośników roślin, wystawy, specjalistyczne kiermasze, wykłady i warsztaty, a także festiwale i pikniki.W Arboretum rośnie ponad 10 tysięcy różnych roślin, w tym egzotyczne drzewa i krzewy, a towarzyszą im wielobarwne kobierce bylin. Największe i najcenniejsze kolekcje to: Narodowa Kolekcja Różaneczników (Rhododendron) – unikatowa w Polsce, obejmuje stuletnie krzewy reprezentowane przez ponad tysiąc gatunków i odmian, Narodowa Kolekcja Liliowców (Hemerocallis) – największa w Europie (ponad 3 tys.), uzyskała certyfikat ogrodu pokazowego „Display Garden American Hemerocallis Society”, Narodowa Kolekcja Bukszpanów (Buxus) – liczne okazy uprawiane są w Polsce po raz pierwszy, Sad Historycznych Odmian Czereśni z Dolnego Śląska – obejmuje ponad 12 ha, a także liczne hortensje, magnolie, piwonie, funkie, miskanty, paprocie i wiele, wiele innych.

Obecne Obserwatorium Astronomiczne im. Tadeusza Banachiewicza na Lubomirze zostało wybudowane w miejscu przedwojennej stacji obserwacyjnej (1922-44), która była zamiejską filią Obserwatorium Krakowskiego. Pomysłodawcą utworzenia tej placówki był prof. Banachiewicz. W tamtych czasach, stacja Lubomir zasłynęła z odkrycia dwóch komet: 3.04.1925 r. przez Lucjana Orkisza (C/1925 G1 Orkisz) i 17.07.1936 przez Władysława Lisa (C/1936 OI Kaho-Kozik-Lis). We wrześniu 1944 r. obserwatorium zostało spalone w wyniku działań wojennych. W październiku 2007 oddano no użytku nowy budynek, nazwany na cześć prof. Tadeusza Banachiewicza. Aktualnie prowadzona jest działalność naukowa, dydaktyczna i popularyzatorska - Obserwatorium Astronomiczne im. T. Banachiewicza jest jedynym w Polsce obserwatorium, które można zwiedzić w każdy weekend bez wcześniejszej zapowiedzi, a także uczestniczyć w prelekcjach i pokazach nieba.

Muzeum Jana Pawła II w Starym Sączu mieści się w Ołtarzu Papieskim, który jako jedyny w Polsce pozostał na miejscu swojego powstania. To dzięki dużemu zainteresowaniu ze strony pielgrzymów i turystów zadecydowano o pozostawieniu Ołtarza oraz stworzeniu muzeum. Autorem Ołtarza jest Andrzej Remi, a sam obiekt nawiązuje do góralskiej architektury pasterskiej. Pomieszczenie, gdzie w czasie uroczystości kanonizacyjnych bł. Kingi w czerwcu 1999 roku znajdowała się zakrystia dla kardynałów i biskupów zostało przeznaczone na Muzeum ku czci Papieża - Polaka. Możemy zobaczyć tam między innymi: medale pamiątkowe, przedmioty należące do św. Jana Pawła II, pamiątki z wizyt apostolskich czy pierwsza Piusa Ojca Świętego. Przy Ołtarzu powstał również w 2010 roku Rekolekcyjny Dom Pielgrzyma "Opoka".

Ogrody Biblijne w Muszynie są pod względem obszaru największe w Polsce. Projekt Ogrodów opiera się na zagospodarowaniu zabytków w skład których wchodzą: kościół parafialny p.w. św. Józefa z XVII w., murowana dzwonnica, mur ogrodzeniowy, kapliczka, drzewostan i XIX wieczna plebania..Ogrody są miejscem modlitwy, medytacji, dialogu i wypoczynku, spotkania z Bogiem w Jego Słowie, obrazach biblijnych i biblijnej roślinności. Zrealizowane są w konwencji trzech Świątyń: Świątyni Jerozolimskiej - stan obecny; "kamień na kamieniu", Świątyni Parafialnej i Kościoła czasów mesjańskich - Apokaliptycznego Nowego Jeruzalem. Projektantem Ogrodów jest dr Zofia Włodarczyk z UR w Krakowie, instalacje biblijne wykonał Karol Badyna z ASP w Krakowie. Pomysłodawcą jest proboszcz parafii ks. Paweł Stabach.

Muzeum im. Orła Białego w Skarżysku-Kamiennej jest jedyną w regionie placówką, która zgromadziła znaczną ilość dokumentów i materiałów historycznych dotyczących okresu II wojny światowej, a także historii miasta i regionu. Jest drugą, po Muzeum Wojska Polskiego, jednostką z największą kolekcją militariów w Polsce posiadającą wiele unikatowych eksponatów. Położone nad zalewem Rejów, obejmuje prawie 2 ha ekspozycji plenerowej, na której wystawiony jest głównie sprzęt wojskowy - około 150 eksponatów: samoloty bojowe, czołgi, działa szturmowe, transportery opancerzone, wyrzutnie rakiet i pełnomorski kuter torpedowy. W zbiorach, posiada również unikalne egzemplarze broni palnej, która była na wyposażeniu Wojska Polskiego, Armii Radzieckiej i Werhmachtu w okresie II wojny światowej. Wśród nich na szczególną uwagę zasługuje polski karabin przeciwpancerny Ur, który w 1939 roku mógł zniszczyć lub uszkodzić praktycznie każdy niemiecki pojazd pancerny oraz produkowany w warunkach konspiracyjnych, w Suchedniowie, wzorowany na brytyjskim modelu, pistolet maszynowy Sten. Muzeum gromadzi głównie militaria, ale ważną częścią jego zbiorów jest dział poświęcony Staropolskiemu Okręgowi Przemysłowemu, który rozwijał się nad przepływającą nieopodal rzeką Kamienną. Zachowane do dzisiaj pozostałości „wielkiego pieca” huty Rejów z XVIII/XIX w. stały się jedną z wielu atrakcji turystycznych, które oferuje placówka muzealnicza.

Muzeum w Ostródzie mieści się w pokrzyżackim zamku, usytuowanym w pobliżu wschodniego nabrzeża Jeziora Drwęckiego u ujścia rzeki Drwęcy. Budowę zamku w jego pierwotnym kształcie rozpoczął w połowie XIV wieku ówczesny komtur Günter von Hohenstein. Była to budowla charakterystyczna dla tzw. domu konwentu, siedziby nie tylko administracyjnej, ale pełniącej również funkcje klasztorne dla przebywających tam członków Zakonu – braci-rycerzy i braci-księży. Nowe założenie wzniesiono na kamiennej podmurówce, na planie zbliżonym do kwadratu. Posiadało ono cztery skrzydła, każde o szerokości ok. 14,3 m, z bramą wjazdową i mostem zwodzonym umieszczonymi od zachodu. Wszystkie skrzydła były podpiwniczone i posiadały trzy kondygnacje naziemne. Na parterze znajdowały się głównie pomieszczenia gospodarcze. Piętro przeznaczone było na pomieszczenia mieszkalne rycerzy-zakonników, komnaty komtura, pokoje gościnne i kaplicę zamkową. Najwyższa kondygnacja była piętrem obronnym. Znajdowały się tam również pomieszczenia spichrzowe z rezerwami zboża. We wschodnim skrzydle mieściła się zbrojownia, gdzie przechowywano zapasy różnego typu uzbrojenia. Już pod koniec XIV wieku zamek zaopatrzony był w broń palną w postaci hakownic i dział z odpowiednim zapasem kamiennych kul. Dziedziniec otaczały dostawione do murów krużganki zapewniające wewnętrzną komunikację. Na ówczesny kształt zamku istotny wpływ miał pożar z 1788 roku oraz działania wojenne armii sowieckiej w 1945 roku. Wtedy też zamek pozostał w ruinie do końca lat 70-tych.

Pierwszy zamek murowany na miejscu wczesnośredniowiecznego grodu wybudował prawdopodobnie Kazimierz Wielki. Za panowania Zygmunta Starego rozpoczęto jego wielką rozbudowę, która za czasów Zygmunta Augusta doprowadziła do powstania renesansowego zamku. W okresie wojny polsko - szwedzkiej, zamek sandomierski spotkała katastrofa. Wybuch amunicji w piwnicach spowodował zniszczenie skrzydeł wschodniego, południowego, a może i północnego. Najmniej ucierpiało skrzydło zachodnie i tylko ono zostało później odbudowane. Na zlecenie króla Jana III Sobieskiego zamek został przebudowany w budynek typu pałacowego. W późniejszych wiekach, aż do 1959 roku mieściło się w nim więzienie. Po wieloletniej konserwacji i przebudowie wnętrz, zamek stał się siedzibą Muzeum Okręgowego. W obecnej postaci jest to budowla czterokondygnacyjna na planie prostokąta, z dwiema narożnymi wieżami, nakryta wysokim dachem czterospadowym. Będąc w okolicach Sandomierza, kontunując lekcję historii i sztuki, można zdobyć także inny Znaczek Turystyczny - Nr 541 Zaspół Zamkowo-Parkowy w Baranowie Sandomierskim.

Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi znajduje się w zabytkowym budynku z 1856 roku według projektu Jana Karola Mertschinga. W budynku pierwotnie mieściła się Szkoła Powiatowa Realna, następnie Łódzka Szkoła Rzemieślnicza, na krótko w gmachu urzędował także Magistrat łódzki. Obecny budynek to efekt wizji dwóch łódzkich architektów – Hilarego Majewskiego (1884) oraz Wiesława Lisowskiego (w latach 1924-1925). Ostatecznie budynek otrzymał klasycystyczną formę okazałego czteropiętrowego gmachu. Od 1945 roku stał się siedzibą Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego, które stało się największym muzeum w Łodzi. Muzeum gromadzi eksponaty: archeologiczne związane z prehistorią regionu, etnograficzne, numizmatyczne, a także udostępnia zbiory kultur pozaeuropejskich (japońskiej, afrykańskiej). Posiada również ciekawy zbiór Działu Widowisk Lalkowych. Muzeum mieści się w jednym z charakterystycznych miejsc Łodzi, a mianowicie na Placu Wolności z pomnikiem Tadeusza Kościuszki projektu Mieczysława Lubelskiego.

Skansen „Łęczycka Zagroda Chłopska” w Kwiatkówku niedaleko Łęczycy to jeden z trzech elementów projektu pod nazwą „Tum – perła romańskiego szlaku”. Skansen odtwarza warunki życia wsi łęczyckiej z okresu międzywojnia i prezentuje rzadkie budownictwo gliniane. Składa się z glinianej chałupy, zabudowań gospodarskich, wiatraka, kuźni, olejarni oraz mniejszych form takich jak: studnia, kapliczka i ule. Główną atrakcją skansenu jest wiatrak pochodzący z 1820 roku, gdzie w przyszłości mają być prezentowane pokazy mielenia zboża oraz wystawa obrazująca młynarstwo wiatrowe, bardzo popularne na tych terenach. Skansen w swej edukacyjnej roli pomoże każdemu wyobrazić sobie jak wyglądała i funkcjonowała polska wieś przed około stu laty. W otoczeniu skansenu w Tumie można podziwiać 850 letnią romańską archikolegiatę łęczycką pw. NMP i św. Aleksego ufundowaną przez synów Bolesława Krzywoustego oraz drewniany kościół pw. Św. Mikołaja z 1761 roku. Skansen wraz z rekonstrukcją grodziska i pawilonem muzealnym, jest ośrodkiem zamiejscowym Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi.

Pożarnicze Centrum Historyczno - Edukacyjne Ziemi Łódzkiej powstało w 2007 roku. To jedna z najciekawszych atrakcji turystycznych gminy Wolbórz. Właśnie tu można szukać korzeni pożarnictwa polskiego, bo stąd pochodził jego prekursor Andrzej Frycz Modrzewski. W Centrum znajdują się m.in. bogate zbiory sprzętu strażackiego, zabytkowe sikawki konne i motopompy, umundurowanie, uzbrojenie osobiste strażaka, odznaczenia, stare fotografie i dokumenty. Atrakcją dla najmłodszych są również miniatury pojazdów pożarniczych i sikawek konnych oraz duża kolekcja miniatur pojazdów strażackich, pochodzących z różnych krajów. W muzeum znajdują się również zbiory regionalne, którymi opiekuje się powstałe w 1963 roku Stowarzyszenie Przyjaciół Wolborza. Można zobaczyć gromadzone przez lata pamiątki z czasów II wojny światowej, stare dokumenty historyczne, a także zbiory kultury ludowej: dawne ubiory męskie i kobiece, sprzęt gospodarstwa domowego, jak również sztukę ludową. Centrum Pożarnicze stwarza również możliwość przeprowadzenia w swych murach ciekawych i atrakcyjnych lekcji tematycznych czy historycznych z wykorzystaniem multimediów. Ponadto w muzeum można zorganizować własną wystawę kolekcjonerską.

Rezydencja Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta wybudowana została w Piotrkowie w latach 1511-1519, w znanej formie zachodnioeuropejskich „pałaców wieżowych”. Ten gotycko-renesansowy obiekt zbudowany został przez Benedykta Sandomierzanina, który posadowił „zamek” na sztucznym nasypie i otoczył go fosą. Rezydencja była miejscem narad króla z senatorami, a po śmierci Zygmunta Augusta została siedzibą starostwa grodowego. Przez okres kilkunastu lat od 1578 roku obradował tu Trybunał Koronny. Po zniszczeniach poczynionych w trakcie wojny polsko-szwedzkiej, około 1670 roku „zamek” został odbudowany przez starostę piotrkowskiego Michała Warszyckiego. W 1869 roku budowla została przekazana dla potrzeb garnizonu wojsk rosyjskich. Od 1922 roku rezydencja ostatnich Jagiellonów została siedzibą Muzeum Krajoznawczego PTK. Obecne zbiory Muzeum w Piotrkowie Trybunalskim w czterech podstawowych działach: archeologii, historii, etnografii i sztuki liczą ponad 20 tysięcy eksponatów.

Muzeum Kolei Wąskotorowej w Sochaczewie zostało założone w 1986 r. i zajmuje budynki oraz teren dawnej Sochaczewskiej Kolei Dojazdowej, której początki sięgają 1922 r. W dwóch salach wystawowych mieszczą się zbiory obrazujące rozwój kolejnictwa wąskotorowego na tym terenie, a w największym w Polsce tego typu skansenie eksponowanych jest obecnie 139 egzemplarzy taboru wąskotorowego, m.in. parowozy Px29, Px48 czy Kp4. Wyjątkową atrakcją dla zwiedzających są przejażdżki zabytkowym pociągiem turystycznym na skraj Puszczy Kampinoskiej. Pociąg kursuje przez 6 miesięcy w roku: od końca kwietnia do końca października w określone dni tygodnia. Jednym z głównych elementów wycieczki pociągiem turystycznym jest piknik połączony z ogniskiem i grillowaniem w Osadzie Puszczańskiej w Tułowicach.

Muzeum Regionalne w Siedlcach powstało w 1928 roku. Mieści się w XVIII-wiecznym ratuszu klasycystyczno-barokowym. Budynek wzniesiono z inicjatywy ówczesnych właścicieli miasta – książęcej rodziny Czartoryskich. Stanowi centrum dużego reprezentacyjnego placu miejskiego i jest ważną częścią układu urbanistycznego. Siedlecka placówka gromadzi eksponaty z zakresu sztuki, historii, fotografii archiwalnej, numizmatyki, etnografii i archeologii. Prowadzi również badania naukowe oraz działalność edukacyjną, wystawienniczą i wydawniczą. W swoich zasobach posiada ponad 12 tysięcy eksponatów. Są to malarstwo i grafika XIX i XX w., największa w Polsce kolekcja części niemieckich rakiet balistycznych V-2, bogaty zbiór szklanych negatywów z przełomu XIX i XX wieku oraz  tkaniny, rzeźby, sprzęt gospodarstwa domowego i narzędzia rolnicze.

Muzeum Ziemiaństwa w Dąbrowie – Oddział Muzeum Regionalnego w Siedlcach to dwór i oficyna zbudowane około 1852 r. dla rodziny Dobrzyńskich. Kolejnymi ich właścicielami byli Bujalscy i  Fayettowie, a  do 1944 r. – Ignacy Fonberg. Majątek rozparcelowano, a rodzina musiała opuścić Dąbrowę. Od 2011 roku obiekt był remontowany i przygotowywany do celów muzealnych. We dworze prezentowane są zabytkowe wnętrza ziemiańskie przełomu XIX i XX wieku, jak: kancelaria dworska, pokój pani domu, sypialnie, salon, jadalnia, kuchnia, łazienka itp. W parku można obejrzeć obiekty nawiązujące do dawnej części gospodarczej majątku jak: spichlerz, gołębnik, wędzarnia itp.

Muzeum Pożarnictwa w Kotuniu – Oddział Muzeum Regionalnego w Siedlcach to jedyne muzeum techniczne w regionie. Mieści się w remizie Ochotniczej Straży Pożarnej. Powstało w 1982 r., a w następnym roku zostało przekształcone w Oddział Muzeum Okręgowego w Siedlcach, obecnie Regionalnego. W zasobach posiada ponad 1000 eksponatów. Zbiory muzeum to niejednokrotnie wyjątkowe okazy zabytkowego sprzętu pożarniczego m.in.: motopompy, wozy strażackie, sprzęt gaśniczy, umundurowanie strażackie. Muzeum posiada również bogate zbiory fotografii, sztandarów, odznaczeń i medali.  Głównym obszarem zainteresowania muzeum jest kultura i technika polskiego pożarnictwa od XIX w. do czasów współczesnych.

Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince powstało w 1964 r. Na jego terenie znajdują się: były Karny Obóz Pracy (Treblinka I), były Obóz Zagłady (Treblinka II), Pomnik Martyrologii Romów i Sinti oraz kopalnia żwiru. Upamiętnienie tworzą m.in.: założenie pomnikowo-przestrzenne z symbolicznym cmentarzem żydowskim utworzonym z 17 tysięcy głazów i centralnym pomnikiem oraz pomnik ofiar-więźniów Karnego Obozu Pracy. W budynku muzealnym prezentowane są stałe i czasowe ekspozycje na temat II wojny światowej, obozów w Treblince oraz wystawy artystyczne poświęcone problematyce holokaustu. Są tutaj m.in. kopie rysunków wykonane przez ocalałego więźnia Samuela Willenberga, które przekazał do muzeum. Obejrzeć też będzie można makietę Obozu Zagłady, przedmioty odnalezione na terenie Obozu Pracy oraz macewy (nagrobki żydowskie), które niemieccy naziści wykorzystali jako materiał budowlany. Wydobyto je z „Czarnej Drogi” łączącej oba obozy.

Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince powstało w 1964 r. Na jego terenie znajdują się: były Karny Obóz Pracy (Treblinka I), były Obóz Zagłady (Treblinka II), Pomnik Martyrologii Romów i Sinti oraz kopalnia żwiru. Upamiętnienie tworzą m.in.: założenie pomnikowo-przestrzenne z symbolicznym cmentarzem żydowskim utworzonym z 17 tysięcy głazów i centralnym pomnikiem oraz pomnik ofiar-więźniów Karnego Obozu Pracy. W budynku muzealnym prezentowane są stałe i czasowe ekspozycje na temat II wojny światowej, obozów w Treblince oraz wystawy artystyczne poświęcone problematyce holokaustu. Są tutaj m.in. kopie rysunków wykonane przez ocalałego więźnia Samuela Willenberga, które przekazał do muzeum. Obejrzeć też będzie można makietę Obozu Zagłady, przedmioty odnalezione na terenie Obozu Pracy oraz macewy (nagrobki żydowskie), które niemieccy naziści wykorzystali jako materiał budowlany. Wydobyto je z „Czarnej Drogi” łączącej oba obozy.

Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince powstało w 1964 r. Na jego terenie znajdują się: były Karny Obóz Pracy (Treblinka I), były Obóz Zagłady (Treblinka II), Pomnik Martyrologii Romów i Sinti oraz kopalnia żwiru. Upamiętnienie tworzą m.in.: założenie pomnikowo-przestrzenne z symbolicznym cmentarzem żydowskim utworzonym z 17 tysięcy głazów i centralnym pomnikiem oraz pomnik ofiar-więźniów Karnego Obozu Pracy. W budynku muzealnym prezentowane są stałe i czasowe ekspozycje na temat II wojny światowej, obozów w Treblince oraz wystawy artystyczne poświęcone problematyce holokaustu. Są tutaj m.in. kopie rysunków wykonane przez ocalałego więźnia Samuela Willenberga, które przekazał do muzeum. Obejrzeć też będzie można makietę Obozu Zagłady, przedmioty odnalezione na terenie Obozu Pracy oraz macewy (nagrobki żydowskie), które niemieccy naziści wykorzystali jako materiał budowlany. Wydobyto je z „Czarnej Drogi” łączącej oba obozy.

Siedzibą muzeum jest dawny klasztor Sióstr Bernardynek z początku XVII wieku ufundowany przez Annę Koniecpolską - matkę hetmana wielkiego koronnego Stanisława Koniecpolskiego. Budynek w swym obecnym kształcie funkcjonuje od 1969 roku. Wcześniej znajdowała się tu m.in. fabryka sukna, kino i stolarnia. Obecnie w podziemiach dawnego klasztoru można oglądać małą wystawę fotograficzną obrazującą dzieje budynku oraz zabytki archeologiczne z terenu ziemi wieluńskiej, wśród nich: biżuterię, naczynia, broń i przedmioty codziennego użytku od epoki kamienia aż po średniowiecze. Interesująco prezentują się pamiątki z przedwojennego Wielunia oraz bogata ikonografia obrazująca skutki bombardowania miasta dokonanego przez niemieckie lotnictwo nad ranem 1 IX 1939 roku. W muzeum obejrzymy także zabytki związane z przeszłością podwieluńskiej wsi, m.in. wnętrze chaty, narzędzia rolnicze i stroje regionalne. Muzeum organizuje wystawy czasowe, koncerty, konferencje i seminaria. Prowadzi działalność wydawniczą obejmującą publikacje związane z dziejami ziemi wieluńskiej. Organizuje lekcje i warsztaty muzealne z wykorzystaniem ciekawych rekwizytów i niepowtarzalnych wnętrz.

Modrzewiowy dwór w Ożarowie położony jest w odległości 11 km od Wielunia. To czteroalkierzowy budynek, krytym gontem, wzniesiony w 1757 roku przez Władysława Bartochowskiego, kasztelana wieluńskiego. Dwór tworzy wyjątkowo cenną przestrzeń ukazującą tradycję szlachecką oraz ziemiańską. Mieszczą się w nim głównie zbiory działu sztuki Muzeum Ziemi Wieluńskiej. Zgromadzone zabytki pochodzą w części z dworów ziemi wieluńskiej, np. piece kaflowe, barokowe szafy czy kufry. Muzeum Wnętrz Dworskich w Ożarowie Oddział Muzeum Ziemi Wieluńskiej organizuje raz w miesiącu koncerty kameralne, które odbywają się w sali kominkowej lub przestrzeni dworskiej. Na terenie parku znajduje się oficyna dworska, w której prezentowane są wystawy czasowe oraz wieża widokowa. Natomiast ok. 1 km od dworu okazale prezentuje się wiatrak typu „koźlak” wyposażony w urządzenia młynarskie.

Siedzibą muzeum regionalnego w Złotowie jest szachulcowy dom mieszczański pochodzący z XVIII wieku. Po gruntownym remoncie oddano do użytku obiekt muzealny z misją „krzewienia przywiązania i miłości do ziemi naszych przodków”. W Muzeum Ziemi Złotowskiej znajdują się zbiory archeologiczne, historyczne i etnograficzne, związane z miastem i okolicą. Dział archeologiczny prezentuje zabytki pochodzące z badań prowadzonych w okresie powojennym. Wyeksponowane są przedmioty i narzędzia pracy z poszczególnych epok, zwłaszcza typowe dla kultury pomorskiej. Najbogatszy dział etnograficzny, z czarną kuchnią i izbą krajeńską, to ilustracja kultury ludowej naszego regionu. W saloniku mieszczańskim z początku XX wieku pokazany jest Złotów z pogranicza trzech kultur: polskiej, niemieckiej i żydowskiej. Osobna ekspozycja poświęcona jest Związkowi Polaków w Niemczech oraz działalności ks. dra Bolesława Domańskiego, jak też szkolnictwu polskiemu w okresie międzywojennym. Ponadto w muzeum prezentowane są wystawy czasowe, tematyczne, często ze zbiorów indywidualnych artystów czy kolekcjonerów. Bardzo bogata jest oferta książek o tematyce regionalnej wydawana przez Bibliotekę Muzeum Ziemi Złotowskiej oraz wybór pamiątek regionalnych.

Muzeum Młynarstwa w Jaraczu położone jest w odległości 40 km od Poznania przy trasie nr 11 Poznań–Piła, przy wschodnim krańcu Puszczy Noteckiej, nad rzeką Wełną, w miejscu o dużych walorach krajobrazowych. W Jaraczu kończy się rezerwat przyrody „Wełna”, który obejmuje 3,5-kilometrowy odcinek rzeki o bystrym nurcie z florą i fauną charakterystyczną dla potoków karpackich. Pierwsza wzmianka pisana o młynie w Jaraczu pochodzi z XV wieku. Był to jeden z wielu młynów poruszanych kołem wodnym zbudowanych na dopływach rzeki Warty. Obecnie w skład zabudowań osady młyńskiej, w której od 1981 r. prowadzone jest Muzeum Młynarstwa w Jaraczu, wchodzą następujące budynki: młyn wodny z przełomu XIX i XX wieku wraz z zespołem kanałów młynówki, młyn wietrzny – wiatrak koźlak z końca XVIII wieku, młyn wietrzny – wiatrak turbinowy z połowy XX wieku, stajnia przymłyńska z XIX wieku, dom mieszkalny z XIX wieku.