Lista znaczków

Toruńskie Żywe Muzeum Piernika to pierwsza tego typu interaktywna placówka w Europie. Istnieje od 2006 roku i mieści się w samym centrum miasta – na ulicy Rabiańskiej 9. W naszym muzeum można nie tylko w magiczny sposób przenieść się do XVI-wiecznej piernikarni, by pod okiem Mistrza Piernikarskiego własnoręcznie wykonać tradycyjnego piernika, ale także zobaczyć manufakturę z początku XX wieku, gdzie każdy chętny może ozdobić piernika lukrem. Zapraszamy wszystkich, którzy chcą poznać tradycję wypieku toruńskiego piernika, historię miasta, średniowieczną kulturę i język w niezwykłej atmosferze i z humorem! Do pracy gonimy wszystkich bez wyjątku, czy to małych, czy dużych. Poznawanie historii i tradycji w naszym Muzeum to radość dla zwiedzających w każdym wieku, nawet najbardziej dojrzałym.

Muzeum Etnograficzne im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu zajmuje się różnorodnymi aspektami polskiej kultury ludowej. Jego twórczynią i pierwszym wieloletnim dyrektorem była prof. Maria Znamierowska-Prüfferowa, której imię, Muzeum nosi od 15 grudnia 1999 roku. Muzeum Etnograficzne w Toruniu jest jednym z trzech samodzielnych muzeów etnograficznych w kraju i działa w oparciu o ustawę o muzeach z 1996 roku, a jego Organizatorem jest Województwo Kujawsko-Pomorskiego. Goście mogą zwiedzić wystawy „Tajemnice codzienności…”, która w ciekawej formule opowiada o życiu codziennym na wsi w latach 1850-1950 oraz „Salonik prof. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej”, poświęconą założycielce Muzeum. Do dyspozycji zwiedzających na terenie kompleksu muzealnego na niewielkim obszarze, utrzymanym w charakterze parku prezentowane są różnorodne obiekty architektury wiejskiej. Muzeum organizuje także liczne wystawy czasowe, prowadzi działalność edukacyjną, organizuje koncerty muzyki ludowej z Polski i z zagranicy oraz kiermasze sztuki ludowej.

Muzeum – Romański Ośrodek Kultury Ottona i Bolesława w Strzelnie powstało  w 2000 r w oryginalnej części dawnych zabudowań klasztoru Norbertanek. Zbiory podzielono na dwie części: romańsko-archeologiczną (lapidarium) i liturgiczną, dotyczącą bogatej historii zakonu norbertanek. Ekspozycja romańska to jeden z największych w Polsce zbiorów rzeźby romańskiej. Na wystawie znajduje się m.in. portal północny z trójlistnym tympanonem, na którym Chrystus Triumfujący siedząc na tęczy, depcze złe bestie – lwa i smoka oraz tympanon Zwiastowania NMP przez Archanioła Gabriela. Godne uwagi są także płyty nagrobne oraz płaskorzeźby z dawnego lektorium – m.in. „Matka Boża z Dzieciątkiem w otoczeniu proroków”, „Zdjęcie z krzyża i opłakiwanie”. Wśród licznych eksponatów zobaczymy tutaj także detale architektoniczne, rekonstrukcję celi zakonnej oraz znaleziska archeologiczne Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W górnej sali muzealnej wyeksponowano przepiękne relikwiarze, dokumenty, rzeźby, szaty liturgiczne, a także inne eksponaty należące dawniej do sióstr norbertanek. 

Olenderski Park Etnograficzny w Wielkiej Nieszawce jest pierwszym w Polsce skansenem poświęconym osadnictwu olenderskiemu, rozwijającemu się od XVI w. Początkowo byli to osadnicy z Niderlandów i Fryzji – członkowie protestanckiej grupy menonitów, którzy w tolerancyjnym Królestwie Polskim mogli swobodnie wyznawać swoją wiarę. Zasiedlali tereny zalewowe i nieużytki od Żuław w górę Wisły do Torunia i dalej aż na Mazowsze. Głównym celem założenia Parku jest odtworzenie fragmentu krajobrazu kulturowego nadwiślańskiej wsi z przełomu XIX i XX w. Na powierzchni ponad 5 ha, zrekonstruowano olenderską wieś o charakterystycznym układzie, tzw. rzędówkę bagienną. Znajdują się tu 3 pełne zagrody składające się z 6 zabytkowych budynków mieszkalnych i gospodarczych. Przeniesione zostały z terenu Doliny Dolnej Wisły i pochodzą z XVIII i XIX w. Obiekty te to najcenniejsze, zachowane do dzisiaj, przykłady architektury charakterystycznej dla osadników olenderskich. Otaczają je pola uprawne, łąki, ogródki i sady, roślinność przyzagrodowa oraz zadrzewienia spotykane przy drogach i rowach odwadniających.

W centrum Strzelna znajduje się nowa atrakcja turystyczna – interaktywna ławeczka upamiętniająca noblistę, wybitnego fizyka pochodzącego z tego kujawskiego miasta – Alberta Abrahama Michelsona. Albert urodził się w 1852 r. jako syn żydowskiego kupca Samuela i Rozalii, z domu Przyłubskiej. Przez 4 lata mieszkał w Strzelnie, po czym w 1856 r. wraz z rodzicami opuścił Polskę, a jego drugim domem stały się Stany Zjednoczone Ameryki. Po studiach w Europie związał się z Chicago, gdzie zorganizował Instytut Fizyki, w którym pracował aż do emerytury. Albert Michelson badał zjawiska rozprzestrzeniania się światła, dokonał w tej dziedzinie wielu odkryć, był twórcą licznych wynalazków oraz przyrządów optycznych. Dzięki swoim naukowym dokonaniom w 1907 r. otrzymał od Szwedzkiej Akademii Nauk najważniejszą w świecie — Nagrodę Nobla za wynalezienie interferometru. To przyrząd używany do pomiarów prędkości światła, który naukowcy do dziś wykorzystują w swoich badaniach. Albert Abraham Michelson był pierwszym Amerykaninem z Noblem w kategorii nauk ścisłych. Zmarł w 1931 r., mając 79 lat.

Filharmonia Pomorska im. Ignacego Jana Paderewskiego w Bydgoszczy słynie z fenomenalnej akustyki. Inauguracyjny koncert w neoklasycystycznym gmachu odbył się 16 listopada 1958 roku. Koncertował tu m.in. Artur Rubinstein, Luciano Pavarotti, Krystian Zimerman, Ivo Pogorelić, Krzysztof Penderecki, a także Mischa Maisky, Aleksandra Kurzak, Jakub Józef Orliński, Leszek Możdżer i wielu innych wybitnych artystów światowych estrad. Filharmonia Pomorska posiada dwa znakomite zespoły artystyczne: Orkiestrę Symfoniczną i Orkiestrę Kameralną Capella Bydgostiensis. W kalendarium koncertowym znaleźć można wydarzenia dla wszystkich pokoleń odbiorców: wieczory symfoniczne i kameralne, a także koncerty dla rodzin z niemowlętami, przedszkolakami, szkolne oraz poranki muzyczne dla seniorów, podczas których prezentowana jest muzyka kompozytorów różnych epok i stylów. Od 1963 roku Filharmonia Pomorska organizuje Bydgoski Festiwal Muzyczny, na który zaprasza wybitnych solistów, zespoły i orkiestry z całego świata.

Muzeum Archeologiczne w Biskupinie powstało na terenie dawnego grodu, położonego na półwyspie wrzynającym się w Jezioro Biskupińskie. Ślady prehistorycznego grodu odkryto w tym miejscu przypadkowo w latach 30. XX wieku, kiedy to na skutek obniżenia się poziomu wód z jeziora zaczęły wystawać fragmenty umocnień starożytnej osady. W międzyczasie zaczęto odnajdywać różne zabytkowe przedmioty, a sprawę znaleziska nagłośnił miejscowy nauczyciel, którego o znaleziskach poinformowały dzieci uczęszczające do szkoły. Jeszcze przed wojną rozpoczęto prace archeologiczne, które kontynuowano jeszcze po wojnie. W 1950 roku teren wykopalisk uznano za muzeum. Obecnie Muzeum Archeologiczne w Biskupinie to wyjątkowe miejsce zarówno dla pasjonatów historii jak i zwykłych turystów. Cztery rekonstrukcje przedstawiają obozowisko łowców i zbieraczy epoki kamienia, osadę pierwszych rolników i osadę obronną ludności kultury łużyckiej, a także wioskę wczesnopiastowską. W pawilonie muzealnym prezentowana jest wystawa stałą pt. „Świt historii nad Jeziorem Biskupińskim” oraz wystawy czasowe. W rezerwacie znajduje się też „Zwierzyniec”, a od maja do września, na terenie wszystkich rekonstrukcji, można spotkać odtwórców dawnych rzemiosł. 

UWAGA! Archiwalna wersja tego znaczka nie jest już dostępna w sprzedaży.

Na terenie Parku Kulturowego Wietrzychowice w Wietrzychowicech i Gaju (gm. Izbica Kujawska) znajdują się grobowce megalityczne wzniesione przez ludność neolitycznej kultury pucharów lejkowatych 3500 lat p.n.e., które stanowią obecnie jedne z najstarszych i najcenniejszych obiektów europejskiego dziedzictwa kulturowego. Kultura ta wytworzyła charakterystyczny styl wyrobu naczyń z gliny, narzędzi krzemiennych i kamiennych. Jej ludność zajmowała się głównie uprawą roślin i hodowlą zwierząt. Posiadała także swoje wierzenia religijne, co wiązało się z silną wiarą w życie pozagrobowe. Znalazło to swój obraz we wznoszeniu specjalnej konstrukcji grobowców dla niektórych zmarłych. Ludność kultury pucharów lejkowatych budowała grobowce z potężnych głazów, które tworzyły obstawę mającą chronić mogiły przed rozmyciem, a zarazem odgraniczyć obszar poświęcony czci zmarłego i czynnościom kultowym. Nad mogiłami usypywano potężne wały ziemne, mające ponad 1000 m³ objętości, ponad 100 m długości i do 3 m wysokości. Ich monumentalność szczególnie jest widoczna od czoła (od szerszej części). Podstawową myślą budowniczych grobowców było zapewnienie zmarłym możliwie trwałego miejsca wiecznego spoczynku, podobnie jak w przypadku piramid egipskich (które są młodsze o przeszło 1000 lat).

Krzyżacki zamek w Golubiu-Dobrzyniu leży na wysokim wzgórzu na prawym brzegu Drwęcy, górując nad okolicą. Ceglany zamek wybudowano na przełomie XIII i XIV wieku z inicjatywy krzyżackiego komtura Konrada von Sacka. Budowlę wzniesiono na planie prostokąta, a jej mury zwieńczone są renesansową attyką. W narożach zamku znajdują się niewielkie wieżyczki, natomiast w południowo-zachodnim narożniku stoi cylindryczna baszta, a tuż obok niej przy bramie wjazdowej niewielka przybudówka, przeznaczona prawdopodobnie na dom komtura. Budowę zamku zakończono po 1330 roku. Od warownego przedzamcza zamek oddzielała sucha fosa. W 1410 roku zamek został zajęty przez rycerstwo polskie, a rok później po podpisaniu I pokoju toruńskiego zamek zwrócono Krzyżakom. Podczas wojny golubskiej w 1422 roku zamek poważnie ucierpiał. W latach 1616–1623 przebudowany na polecenie królewny Anny Wazówny, która objęła starostwo golubskie. W czasie kolejnych stuleci zamek kilkakrotnie ulegał uszkodzeniom i był przebudowywany. W 1920 roku urządzono na zamku muzeum. Po wojnie obiekt po raz kolejny odrestaurowano, a w 1977 roku na zamku odbył się jeden z pierwszych w Polsce turniej rycerski. Obecnie na zamku mieści się muzeum wraz z hotelem i restauracją. 

Ośrodek Chopinowski w Szafarni położony na ziemi dobrzyńskiej mieści się w XIX-wiecznym pałacu, zbudowanym w miejscu dawnego dworu Dziewanowskich. To tu Fryderyk Chopin spędził wakacje w 1824 i 1825 roku,  poznając polski folklor i muzykę ludową, pod której wpływem zaczął komponować pierwsze mazurki. Wspomnienia z pobytu w Szafarni zawarł w humorystycznym „Kurierze Szafarskim”. Obecnie Ośrodek jest instytucją kultury mającą na celu popularyzację postaci Fryderyka Chopina i jego twórczości poprzez koncerty, konkursy oraz audycje muzyczne dla grup. Odwiedzający Szafarnię mogą w zabytkowych wnętrzach pałacu znaleźć wystawy poświęcone kompozytorowi, pospacerować po malowniczym parku otaczającym ośrodek lub napić się aromatycznej kawy żołędziowej, takiej, jaką pijał w tym miejscu Fryderyk Chopin.

Przez ponad 350 lat leżał ukryty tuż pod posadzką, nad jedną z krypt… Skarb, który od chwili odnalezienia w Katedrze Bydgoskiej pw. Św. Marcina i Mikołaja, rozbudza wyobraźnię to ponad 480 złotych monet, ozdoby, części stroju, w tym srebrne guzy i dekoracyjne rozety wysadzane kamieniami. Najstarszy pieniądz pochodzi z XVI wieku.  Apetyt na wrażenia podsycają odkryte krypty grobowe. W jednej z nich spoczywa, pełniący w latach 1845-1870 funkcję proboszcza ks. Józef Turkowski. Znalezisko można oglądać w Europejskim Centrum Pieniądza na Wyspie Młyńskiej (Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy).  Na wystawie poświęconej mennicy bydgoskiej, zwiedzający poznają także tajniki pracy mincerzy oraz historię miejsca, w którym niegdyś można było usłyszeć, jak sypały się stosy brzęczących monet.

Trzy spichrze przy ul. Grodzkiej 7-11, (które także są współczesnym logo Bydgoszczy) zostały zbudowane w latach 1793-1800 r. przez kupca Samuela Gotlieba Engelmanna. Pierwotnie kompleks składał się z pięciu spichrzy w zabudowie szeregowej. W 1960 roku doszczętnie spłonęły dwa spichrze. Zachowane spichrze w 1962 roku zostały zaadaptowane na cele ekspozycyjne bydgoskiego Muzeum. W 2006 roku zakończono ich gruntowny remont i modernizację wnętrz. Szczególnie ulubiony przez bydgoszczan, a zarazem charakterystyczny jest spichrz najbliższy ul. Mostowej, zwany nieraz „holenderskim" ze względu na krążynowy dwuspadowy dach. Przed tym spichrzem współcześnie zorganizowano niewielki amfiteatr oraz usytuowano brązowy model średniowiecznej Bydgoszczy.

"Przechodzący przez rzekę" zawitał do Bydgoszczy 1 maja 2004 roku dla upamiętnienia wejścia Polski do Unii Europejskiej. Autorem tej niezwykłej rzeźby jest Jerzy Kędziora. Fenomenem rzeźby jest fakt, iż umieszczono ją nad Brdą na linie rozpiętej pomiędzy brzegami.Tajemnica tkwi w przeniesieniu środka ciężkości poniżej poziomu liny. Dzięki temu rzeźba utrzymuje równowagę. "Przechodzącemu" towarzyszy jaskółka, w języku niemieckim jaskółka to schwalbe. A Szwalbe to nazwisko założyciela Filharmonii Pomorskiej, wybitnego bydgoszczanina. Rzeźbę można podziwiać w centrum miasta z mostu im. Sulimy Kamińskiego.

Exploseum (Centrum Techniki Wojennej DAG Fabrik Bromberg), to dawna tajna pohitlerowska fabryka zbrojeniowa, która stała się industrialną atrakcją turystyczną. Wkraczając do kompleksu DAG, przenosimy się do zupełnie innego świata. Obiekt mimo tego, że w roku 1945 został "rozmontowany" przez Armię Czerwoną jest znakomicie zachowany. Grube żelbetonowe ściany sprawiają wrażenie świeżo postawionych, a liczne zakamarki i monumentalne hale produkcyjne przyprawiają o stan zdumienia. Budowę kompleksu zapoczątkowano jesienią 1939 roku. System podziemnych tuneli pod DAG łącznie ma długość około 2 km, na różnych głębokościach. Na terenie fabryki produkowano głównie materiały wybuchowe oraz amunicję. Przy jej produkcji pracowali jeńcy oraz pracownicy przymusowi. Przez tryb oraz warunki pracy, fabryka była miejscem śmierci wielu osób.

Ratusz w Brodnicy został wybudowany w końcu XIV wieku. Jego pozostałości znajdują się w północnej pierzei trójkątnego rynku i są obudowane zabudową o charakterze mieszkalno – usługowym. Na pozostałe fragmenty dawnego ratusza składa się ośmioboczna wieża nakryta ośmiopołaciowym dachem namiotowym, krytym dachówką. Wieża posiada na najwyższej kondygnacji tarczę zegarową. We wnętrzu ratuszowej wieży zawieszone są dwa dzwony. Jeden pochodzi  z 1553, a drugi z 1554 roku i na pewno starszy z nich, a prawdopodobnie oba ufundował starosta brodnicki Rafał Działyński herbu Ogończyk. Poniżej wieży znajdują się widoczne fragmenty gotyckiego szczytu podzielonego lizenami i ozdobionego blendami. W latach 1598-1646 budynek ratusza służył m.in. jako siedziba zboru ewangelickiego. W 1631 roku podczas pożaru miasta budynek uległ częściowemu spaleniu. Podobno był później nieznacznie wyremontowany i pełnił funkcje mieszkalne. Pewnym natomiast jest, że w połowie XIX wieku został ostatecznie rozebrany, a jedyne co zachowało się ze starego ratusza to widoczne do dzisiaj wieża i część szczytu. 

Fort IV to jeden z głównych fortów zewnętrznego pierścienia Twierdzy Toruń. Zbudowany w latach 1878-1884 otrzymał imię pruskiego generała Johana Davida Yorcka, po przejęciu Fortu przez wojsko polskie w roku 1926 otrzymał imię polskiego hetmana koronnego – Stanisława Żółkiewskiego. Fort IV jest bardzo dobrze zachowanym fortem artyleryjskim, w którym każdy może zobaczyć jak wygląda fosa sucha, przejść podziemną poterną, wejść do Prochowni, kaponiery, Wartowni, do stanowiska obserwacyjnego piechoty typu WT 90, a także do remiz działowych. Jest to miejsce, które turyści mogą zwiedzać indywidualnie lub w grupach, z przewodnikiem, w dzień lub w nocy, w blasku pochodni i z ciekawymi atrakcjami. Fort IV posiada własną bazę noclegową (140 miejsc) i gastronomiczną w postaci Fortecznej Restauracji. W salach i na dziedzińcach odbywają się konferencje, imprezy rodzinne i firmowe, a cały rok wypełniają cykliczne imprezy: Półkolonie, Saloniki Artystyczne, Bale Karnawałowe, Pikniki Majówkowe i wiele innych.

Brama Chełmińska w Brodnicy to element średniowiecznych obwarowań miejskich i jedna z najokazalszych i najlepiej zachowanych w Polsce bram z czasów krzyżackich. Zbudowana została w latach 1310 – 1330, prawdopodobnie podczas budowy murów miejskich. Konstrukcja bramy posadowiona jest na planie kwadratu. Posiada charakterystyczne schodkowe szczyty ze sterczynami, a także zakończone półkoliście i otynkowane blendy okienne. Budowla posiada drewniane stropy i siodłowy dach kryty dachówką. Od strony północnej brama posiada fragment tzw. szyi bramnej oraz drewnianą rekonstrukcję dawnej brony bramnej. Jeśli chodzi o przeznaczenie obiektu to oprócz funkcji obronnych, przez pewien okres w XIX wieku brama służyła jako więzienie miejskie. W późniejszym czasie w jej przejeździe znajdowała się również waga miejska. W roku 1898 bramę poddano renowacji, dokonując rekonstrukcji szczytów budowli. W latach 70. XX wieku bramę wraz z przylegającą do niej kamienicą adaptowano na siedzibę muzeum. Obecnie oprócz oddziału Muzeum w Brodnicy w bramie mieści się galeria sztuki współczesnej.

Rotunda Św. Prokopa to jedna z najstarszych romańskich świątyń (XII w.), a zarazem największa romańską rotunda w Polsce. Wyjątek europejski stanowi prostokątne prezbiterium z oryginalnym sklepieniem. Od północy przylegają dwie asymetrycznie absydy, a od zachodu cylindryczna wieża. Prawie wszystko z tego kościoła zbudowane jest z ciosów granitowych, z elementami konstrukcyjno-dekoracyjnymi z piaskowca, a cegła jest elementem zastosowanym nieco później. Do 1779 r. świątynia funkcjonowała pw. św. Krzyża. Za czasów wojen napoleońskich od 1812 r. służyła jako spichlerz, następnie jako dzwonnica. Podczas II wojny światowej Niemcy zrobili z kościoła magazyn i wycofując się podłożyli materiały wybuchowe, mury wytrzymały, ale zniszczono kopułę i górne partie wieży. Odbudowa trwała kilka lat po wojnie. Wśród surowego wyposażenia świątyni można zauważyć: tympanom fundacyjny kościoła (kopia), pusty romański grobowiec – przypuszczalnie fundatora, najstarsze w Polsce stacje drogi krzyżowej (1531 r.). W zachodniej części znajduje się empora (biforium), w której zasiadali królowie i dostojnicy. Prawdopodobnie przebywali tam Władysław Łokietek, Kazimierz Wielki, Władysław Jagiełło, Kazimierz Jagielończyk, Zygmunt Stary i inni. U wejścia do kościoła stoi XII-wieczna romańska kropielnica, w całości wyciosana w jednym kamieniu.

Żnińska Kolej Wąskotorowa (dawniej Żnińska Kolej Powiatowa) znajduje się w województwie kujawsko-pomorskim. Trasa kolejki przebiega z miejscowości Żnin (stacja Żnin Wąskotorowy) do wsi Gąsawa. Długość całej trasy to 12 km, a czas trwania przejazdu w jedną stronę to około godziny i piętnastu minut. W miesiącach od maja do sierpnia kolejka po trasie kursuje codziennie, często także w dodatkowych terminach. Na trasie kolejki leży m.in. Biskupin, zrekonstruowana starożytna osada będąca muzeum archeologicznym, dostępnym dla zwiedzających. W Wenecji znajduje się natomiast Muzeum Kolei Wąskotorowej. W posiadaniu Żnińskiej Kolei Wąskotorowej jest jedyny na świecie czynny egzemplarz parowozu Px38, pieszczotliwie nazywany „Leonem”.

Bazylika Św. Trójcy jest budowlą romańską z przełomu XII/XIII w. - konsekrowana w 1216 r. Świątynia była kilkukrotnie przebudowana: raz w stylu gotyckim, a drugi w barokowym. Fasada kościoła od XVIII w. barokowa, do pewnych wysokości jest jednak zachowany romański kamień, świadczą o tym pozostawione w wielu miejscach nieotynkowane romańskie ciosy. Kościół jest trójnawową bazyliką, wzniesioną na planie krzyża łacińskiego, a prezbiterium zakończone absydą z dwiema kaplicami po bokach. Wśród licznych ołtarzy należy zwrócić szczególną uwagę na relikwiarzowy ołtarz Krzyża Świętego (658 relikwii świętych i męczenników oraz relikwię Krzyża św.), najcenniejszą częścią ołtarza jest ogromny krucyfiks z gotycką figurą Chrystusa Ukrzyżowanego (ok. 1361 r.). Najcenniejszym zabytkiem świątyni są dwie romańskie kolumny z personifikacją cnót i przywar ludzkich. Datowane są one na II połowę XII w. Chociaż mają już ponad 800 lat, to przez ponad 200 lat nikt o nich nie wiedział, gdyż były obmurowane cegłą do 1946 r. Wówczas profesor Zdzisław Kępiński odkrył je w barokowych filarach.

Planetarium im. Władysława Dziewulskiego w Toruniu zostało otwarte w 1994 roku. Główną atrakcją jest seans w sali planetarium pod kopułą o średnicy 15 metrów, a dodatkowo w ofercie są dwie wystawy interaktywne. Na każdą z atrakcji kupuje się osobny bilet i wchodzi o określonej godzinie. Seanse astronomiczne oglądamy, siedząc w fotelach, a ekranem jest cała kopuła ponad naszymi głowami. Seanse są połączeniem obrazu gwiazd i animacji, opowieść prowadzi narrator, a całości dopełnia muzyka. Zależnie od tytułu, seanse opowiadają o wielkości i budowie Wszechświata, opisują najbardziej popularne gwiazdozbiory na niebie, przybliżają tajemnice planet i galaktyk. Wystawa Baza MARS#17 to strefa multimedialna przypominająca futurystyczne laboratorium kosmiczne na Marsie. Wystawa Geodium poświęcona jest Ziemi. Skupia się na astronomicznych i środowiskowych aspektach powstania i ewolucji naszej planety.

Ogród Botaniczny UMCS utworzono w 1965 r. Kolekcje obejmują ok. 7000 taksonów roślin i służą dydaktyce, edukacji i badaniom naukowym. To miejsce wypoczynku i rekreacji mieszkańców miasta i turystów. Ogród zajmuje obszar 21,25 ha w płn.-zach. części miasta, w dolinie Czechówki, na tarasowym stoku poprzecinanym wąwozami, z łagodnie pofałdowanym wzniesieniem. Znajdował się tu folwark, należący w drugiej połowie XVIII w. do Jana Nepomucena Kościuszki, stryja Tadeusza. W XIX w. działało tu uzdrowisko z wodami leczniczymi. Pozostałością pod dawnych czasach jest zrekonstruowany Dworek Kościuszków. Czasy folwarku i uzdrowiska pamiętają najstarsze drzewa tworzące malowniczą aleję lipową oraz dwie lipy - pomniki przyrody. Ogród podzielony jest na kilkanaście działów i kolekcji. Szczególnie cenne są rodzime gatunki roślin chronionych, rzadkich i zagrożonych. Lubianym miejscem jest Alpinarium z roślinami gór świata, strumieniem i widokiem na panoramę miasta. Ciekawostką jest Kolekcja Roślin Biblijnych, z symboliką i roślinami pojawiającymi się w Piśmie Świętym. Kolekcje roślin z obszarów tropikalnych i subtropikalnych zgromadzone są natomiast w ogrodowych szklarniach.

Przedstawiono tutaj PRL-owską rzeczywistość bez wyśmiewania, wychwalania i nostalgii, tylko taką, jaka była. Podczas blisko godzinnego zwiedzania poznasz mnóstwo kultowych rzeczy, postaci i zjawisk z czasów PRL. Muzeum zwiedza się z audio przewodnikiem, do którego głosu użyczył Tomasz Knapik - słynny lektor filmowy, radiowy i telewizyjny. Zbiory zaprezentowano w 8 gabinetach (sklep, pokój z lat 70, kuchnia, łazienka, gabinet I sekretarza, posterunek MO, pokój z lat 80 i sala filmowa) oraz na 14 wystawach tematycznych. Hitem jest nowa wystawa poświęcona katastrofie w Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej. Prezentowany zakres zbiorów muzeum to pamiątki z lat 1944–1989. Zbiory zebrano głównie z terenów Roztocza i Zamojszczyzny, ale także zostały przekazane przez „Zasłużonych Zaopatrzeniowców” z całej Polski. Muzeum urządzono w starym domu, na którym znajduje się mural nawiązujący do bajek z okresu PRL. Kolorowe dzieło wywołuje mnóstwo radości na twarzach turystów! Zabierzemy Cię, Obywatelu, w podróż do dawnych lat – czasów kolejek, kartek na towary, propagandy i cenzury oraz prywatek, winylów i świetnej muzyki.

Kościół św. Jana Chrzciciela w Bychawie powstał w latach 1603–1639. Konsekrował go bp Tomasz Oborski, sufragan krakowski. Początkowo świątynia nie miała dachu, który po pewnym czasie uzupełniono gontem. Po wojnach kozackich do kościoła dobudowano kaplice. W XVII w. kościół ucierpiał w pożarze i wymagał zabezpieczeń. W XIX w. przeszedł liczne remonty – m.in. wymieniono dach, odnowiono kruchtę i zakrystię oraz powstała nowa dzwonnica. Wnętrze zyskało nowe wyposażenie: ołtarze, ambonę i posadzkę. W czasie I wojny światowej pełnił funkcję szpitala wojskowego. Dzięki działaniom ks. Antoniego Kwiatkowskiego powstały ważne dla miasta instytucje i inicjatywy. W latach 1988–1994 kościół rozbudowano – powstała nowa część z kasetonowym sklepieniem, granitową posadzką i nowym dachem. Przeprowadzono renowację starej części, elewacji, zakrystii oraz organów. Ponownej konsekracji świątyni dokonał abp Bolesław Pylak 29 maja 1994 roku.

Znajdujący się w północnej części Bychawy rezerwat Podzamcze, jest rezerwatem stepowym, utworzonym 12 lipca 1974 roku. Rezerwat o powierzchni 3,40 ha znajduje się na wysokiej na 33 metry skarpie w dolinie Kosarzewki i chroni zbiorowiska zaroślowe oraz roślinność kserotermiczną porastającą to lessowo-kredowe zbocze. Południowa wystawa skarpy i panujące tutaj warunki siedliskowe sprawiają, że miejsce to upodobały sobie liczne rośliny znane ze stepów. Stwierdzono tutaj obecność 210 roślin naczyniowych w tym wiele bardzo ciekawych i rzadkich m.in. wiśnia karłowata, oman wąskolistny, oman szorstki, ostrożeń pannoński, kostrzewa walezyjska, turzyca niska, turzyca Michela. Spotkać tu można także wiele gatunków ssaków, ptaków i bezkręgowców. Rezerwat objęty jest ochroną czynną z uwagi na fakt czasowego zarastania muraw przez niepożądaną roślinność zielną krzewiastą i drzewiastą, prowadzącą do zanikania roślin będących celem ochrony.