Lista znaczków

Góra Zamkowa była przed wiekami elementem siły dawnych włodarzy Drohiczyna, którymi na przemian byli książęta ruscy, litewscy i mazowieccy. Właśnie dlatego gród był przez wieki przedmiotem politycznych rozgrywek i dynastycznych sporów. Na wałach drohiczyńskiej twierdzy rozpoczynały się wzloty i upadki świetności książąt i władców.  Dzisiaj Góra Zamkowa to punkt widokowy na niezwykle malowniczą dolinę rzeki Bug. Po dawnym drohickim zamku, który wznosił się na tym miejscu przed wiekami, nie pozostał żaden ślad. Prace archeologiczne prowadzone w 2012 r. pozwoliły odkryć zarys jego kamiennych fundamentów. Na szczycie góry znajduje się obelisk wzniesiony w X rocznicę odzyskania niepodległości przez  Polskę. Góra Zamkowa była również plenerem w wielu znanych polskich filmach. Andrzej Wajda kręcił tutaj m.in. "Kronikę wypadków miłosnych" oraz "Panny z Wilka".

Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej powstało we wrześniu 2016 roku w wyniku połączenia Białostockiego Muzeum Wsi i Działu Etnografii, wyłączonych ze struktur Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Pracownia etnograficzna powstała w 1962 roku. Natomiast skansen założono w 1982 roku jako oddział ówczesnego Muzeum Okręgowego w Białymstoku. W skansenie znajdują się zarówno obiekty zaliczane do tak zwanej małej architektury, a więc krzyże, kapliczki, studnie, jak i budynki mieszkalne i gospodarcze. Na obszarze blisko trzydziestu hektarów znajduje się około 40 budynków i innych obiektów architektonicznych, przeniesionych z różnych części woj. podlaskiego. Wśród obiektów eksponowanych na terenie muzeum spotkać możemy m.in. wiatraki koźlaki z Tykocina i z Wojnowców koło Sokółki, budynek kuźni, leśniczówki i gajówki, młyn wodny z 1941 roku, a także drewniany kierat i remizę strażacką z Rudki koło Brańska, a także dziewiętnastowieczny dwór z Bobry Wielkiej. Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej nadal rozwija się, przenoszone są wciąż nowe obiekty z terenu całego województwa podlaskiego.

Pokamedulski Klasztor w Wigrach z XVII wieku jest jednym z najważniejszych obiektów dziedzictwa kulturowego Polski i Europy.  Wpisany jest do rejestru zabytków, gdyż posiada wyjątkową wartość historyczną, artystyczną oraz naukową. Klasztor jest nie tylko obiektem sakralnym, ale stanowi również centrum turystyki. Sprzyja temu, miedzy innymi, jego położenie – na terenie Wigierskiego Parku Narodowego. Kompleks klasztorny, w tym eremy wigierskie, są bardzo licznie odwiedzane przez turystów i pielgrzymów w związku z przebiegającymi przez Wigry szklakami: św. Jakuba, który od 1993 roku znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO oraz dwoma szlakami papieskimi (Szlak Papieski Tajemnice Światła Ełk-Wigry oraz Kajakowy Szlak Papieski Tajemnice Zawierzenia Wigry-Studzieniczna). W podziemiach klasztornego kościoła znajdują się katakumby kamedulskie. Widoczne są w nich nisze ze szczątkami zmarłych ojców kamedułów oraz grobowiec biskupa wigierskiego Michała Karpowicza. Na jednej ze ścian krypty znajduje się XVIII wieczne malowidło zwane „Tańcem śmierci”. W klasztorze można także natrafić na liczne wystawy, a turyści spragnieni wypoczynku mogą go zaznać w tutejszych ogrodach.

Centrum Tradycji Mleczarstwa – Muzeum Mleka w Grajewie powstało w 2016 roku i jest jedyną tego typu placówką w Polsce. Jest to obiekt multimedialny dzięki czemu z jednej strony umożliwia pozyskanie wiedzy, a z drugiej – daje zabawę dzieciom, ale także osobom dorosłym. Ekspozycja podzielona jest na konkretne strefy opowiadające o mleku oraz tradycji jego przetwórstwa. Odwiedzając każdą z nich można poznać wiele ciekawych informacji na temat mleka i jego roli w historii i współczesnym świecie. Dzięki aplikacjom i odpowiednio dobranym interaktywnym zadaniom możliwe jest na przykład prześledzenie drogi jaką pokonuje mleko w drodze do odbiorcy, możliwe jest także poznanie tajemnic powstawania dziur w serze lub poznanie tajemnicy koloru mleka. Początkiem mlecznej historii w muzeum jest łąka. Dalej przez strefę historii i kultury można dotrzeć do obory, by ostatecznie poprzez wizytę m.in. w laboratorium poznać proces produkcyjny i drogę jaką odbywa mleko, począwszy od indywidualnego rolnika, aż do odbiorcy. Muzeum promuje Grajewo i cały region Podlasia jako stolicę polskiego mleczarstwa jest też jedną z ciekawszych atrakcji turystycznych na mapie regionu.

Kraina Otwartych Okiennic - położona zaledwie kilkanaście kilometrów od Puszczy Białowieskiej, na jej północno-zachodnim przedpolu, to trzy wsie – Puchły, Soce, Trześcianka. Jest to miejsce w którym, doświadczysz wolniej płynącego czasu. Do dziś zachowały się tu tradycyjne domy z bogatą dekoracją snycerską w formie nad- i podokienników, okiennic, wiatrownic, narożników, a także dekoracyjnym zdobieniem elewacji i szczytów. Ornamentyka ta niespotykana w innych regionach Polski nawiązuje do zdobnictwa stosowanego w rosyjskim budownictwie ludowym. Spędzisz tu czas zarówno leniwie snując się po okolicy, jak i bardzo aktywnie. Czekają na Ciebie rozmaite formy wypoczynku – z pewnością znajdziesz coś dla siebie. Przez Krainę Otwartych Okiennic przebiegają również szlaki o odmiennej tematyce – Podlaski Szlak Bociani, Szlak Świątyń Prawosławnych oraz Wodny Szlak Rzeką Narew. Ten typowy dla północnego Podlasia krajobraz kulturowy naturalnie harmonizuje z doliną Narwi, rozległymi łąkami i lasami, ale też ciszą i spokojem. To kwintesencja Podlasia.

Pierwsza wzmianka o cerkwi prawosławnej we wsi Puchły pochodzi z XVI w. Obecna cerkiew, wybudowana w latach 1913-1918, jest co najmniej trzecią świątynią wybudowaną w tym miejscu. Poprzednie uległy zniszczeniom spowodowanym przez huragan i pożar.  W cerkwi znajduje się cudowna ikona Bogarodzicy. Już w XVI wieku istniał kult ikony puchłowskiej, ale szczególnie znane są liczne uzdrowienia z okresu, kiedy na Podlasiu szalały epidemie dżumy i cholery. Potwierdzały to wota w postaci metalowych głów, serc, rąk, nóg itp. Z wypisanymi datami: 1646, 1710, 1732, 1812, 1830, 1855. Dzisiaj w dniu święta parafialnego – Pokrowy (14 października), tak jak przed wiekami, wielu pielgrzymów podąża do Puchłów aby wznieść swoje modlitwy i prosić o łaski. Cerkiew została wpisana do rejestru zabytków 27 lutego 2003.

Dolina Górnej Narwi to jedna z najlepiej zachowanych w Polsce dolin łęgowych. Łączy Puszczę Białowieską z Narwiańskim Parkiem Narodowym i obejmuje odcinek rzeki od zbiornika Siemianówka do Suraża. Większość terenu pokryta jest przez zbiorowiska, których istnienie jest zależne od wylewów rzeki. Siedliska te uznawane są za najbardziej różnorodne biologicznie w strefie klimatu umiarkowanego. Liczne zakola, starorzecza i mokradła doliny stanowią doskonałe miejsce do bytowania dla wielu gatunków flory i fauny. Na terenie Doliny Górnej Narwi stwierdzono ponad 230 gatunków ptaków, w tym ok.150 lęgowych. Miejsce to jest jedną z najważniejszych w kraju ostoi dubelta, wodniczki, derkacza, zielonki i błotniaka łąkowego. Dzięki nieprzeciętnym walorom dolina należy do europejskiej sieci ochrony przyrody NATURA 2000. 

Muzeum Wojska w Białymstoku jest miejską instytucją kultury, działającą już ponad pięćdziesiąt lat. W swoich zbiorach posiada broń białą od czasów średniowiecza po szable ułanów, broń palną z niemal wszystkich krajów Europy, a także elementy wyposażenia i umundurowania (przede wszystkim polskie, niemieckie i rosyjskie). Oddzielny zbiór stanowi wielotysięczna kolekcja zdjęć i dokumentów historycznych. Najistotniejszą częścią oferty wystawienniczej Muzeum Wojska w Białymstoku są ekspozycje stałe. Pokazujemy na nich pełen przekrój historii Polski północno-wschodniej w XX wieku, eksponując wątki wojskowe na tle wydarzeń społecznych, kulturalnych i obyczajowych tego okresu. Muzeum jest placówką nowoczesną, zapewniającą zwiedzającym zarówno narrację w tradycyjnym stylu, jak też przy wykorzystaniu kiosków multimedialnych, stacji odsłuchowych, materiałów wideo, systemu zdjęć 3D czy audioprzewodników.

Wigierski Park Narodowy jest jednym z 23 parków narodowych w Polsce, został utworzony w celu ochrony jednego z najcenniejszych pod względem przyrodniczym i krajobrazowym zakątków naszego kraju. Jego powierzchnia wynosi około 150 km² i obejmuje zespół 42 jezior oraz kompleks lasów północnej części Puszczy Augustowskiej. Wigierski Park Narodowy, podobnie jak wszystkie parki narodowe w Polsce, powołano w celu ochrony rodzimej przyrody i walorów kulturowych. Do zadań parku należy również prowadzenie i koordynowanie badań naukowych i monitoringu środowiska przyrodniczego, prowadzenie działalności edukacyjnej oraz przygotowanie i terenu i udostępnianie dla turystyki. Zapraszamy serdecznie do parku oraz poznania jego walorów przyrodniczych i kulturowych. Jest to obszar niezwykle atrakcyjny zwłaszcza dla tych, których zachwyca piękno natury. Dobrze zagospodarowane szlaki lądowe i wodne umożliwią wszystkim odwiedzającym park bliższe zapoznanie się z jego przyrodą o każdej porze roku.

Zwiedzanie Muzeum Wigier to wycieczka w czasie i przestrzeni. Podróż rozpoczynamy od sali przedstawiającej krajobraz epoki lodowcowej sprzed około 12 tysięcy lat. Przejdziemy obok osady łowców reniferów – aż do współczesności – na szlaki turystyczne i ścieżki edukacyjne Wigierskiego Parku Narodowego. Podczas naszej wędrówki  po wystawie stałej muzeum poznamy otoczenie jeziora – lasy, rzeki, pola i łąki wraz z charakterystycznymi dla nich gatunkami roślin i zwierząt. Muzeum jest ośrodkiem edukacyjnym, gdzie prowadzone są zajęcia dla dzieci i młodzieży. Zwiedzając Muzeum Wigier, oglądając filmy, prezentacje multimedialne, słuchając nagrań poznamy historię  terenu parku, bogactwo przyrodnicze oraz dziedzictwo kulturowe okolic jeziora Wigry. Możemy też przejść ścieżką  edukacyjną „Ols” znajdującą się w sąsiedztwie muzeum lub odbyć rejs łodzią Leptodora II, która posiada częściowo przeszklone dno.

Nieopodal Suwałk, nad brzegiem jeziora Koleśne znajdują się zabudowania osady Huta. Dawniej osada ta nosiła nazwę Hutta i była związana z hutą szkła, którą wigierscy kameduli założyli tutaj w XVIII wieku. Znajdował się tu również folwark, który rozpoczął działalność ok. 1765 roku. Pozostałością po dawnym folwarku i kamedulskiej działalności jest barokowa brama, którą dawniej poprzedzała fosa. Dziś zarówno brama jak i sąsiednie zabudowania to rekonstrukcja dawnego folwarku, przypominająca o historii tego miejsca, którą będąc w folwarku trzeba poznać. Obecnie  Folwark Hutta to pensjonat oferujący swoim gościom nocleg i regionalne wyżywienie, ale przede wszystkim kontakt z naturą, ciszę i spokój. Folwark składa się z dwóch budynków: Spichlerza i Dwojaka, w ich piwnicach znajdują się odrestaurowane przestronne sale. Obiekt położony jest w otulinie Wigierskiego Parku Narodowego, a dodatkowo w atrakcyjnej okolicy. Jest to zatem idealne miejsce do wypoczynku, ale i jako baza wypadowa do pobliskich Suwałk czy Wigier.

Biebrzański Park Narodowy został utworzony w 1993. W 1989 roku utworzono na tych terenach Biebrzański Park Krajobrazowy, a już w latach międzywojennych część z tych obszarów chroniono w ramach rezerwatów Czerwone Bagno i Grzędy. Biebrzański Park Narodowy o powierzchni 592,23 km² to największy park w Polsce i jeden z największych w Europie. Obejmuje dolinę Biebrzy począwszy od jej źródeł, a skończywszy na ujściu do Narwi. Niemal cały bieg rz. Biebrzy znajduje się na terenie parku. Bagna Biebrzańskie są uznawane za jedną z najważniejszych w kraju i w Europie Środkowej ostoi ptaków wodno-błotnych. W roku 1995 Biebrzański Park Narodowy został wpisany na listę Konwencji Ramsarskiej o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe. Na terenie parku spotyka się zbiorowiska wodne, bagienne, torfowiskowe, szuwary, a także zbiorowiska leśne (olsy, łęgi i brzeziny). Spotkać tu można wiele rzadkich i reliktowych gatunków roślin oraz zwierząt, z których najbardziej rozpoznawalnym gatunkami dla parku są łoś i batalion. Siedziba Parku znajduje się w miejscowości Osowiec-Twierdza.

Położony jest w województwie podlaskim w północno-wschodniej części Polski. Powstał w 1921 roku jako leśnictwo „Rezerwat”. W Park Narodowy w Białowieży leśnictwo „Rezerwat” przekształcono w 1932 roku, a następnie w roku 1947 zmieniono jego nazwę na Białowieski Park Narodowy. BPN na powierzchni ponad 10,5 tys. hektarów chroni najlepiej zachowany fragment Puszczy Białowieskiej – ostatni na niżu Europy las naturalny, o charakterze pierwotnym. Jest to jeden z najbogatszych ekosystemów leśnych w Polsce i Europie z ogromną różnorodnością przedstawicieli świata fauny i flory.

Nadbużański Park Historyczno-Kulturowy "Bug - pogranicze kultur i religii" powstał w 2012 roku. Powstał poprzez zagospodarowanie terenu sąsiadującego z dawnym Muzeum Regionalnym i obejmuje dwa budynki wraz z przylegającym do nich placem. W drewnianym budynku prezentowane są eksponaty etnograficzne i archeologiczne ukazujące historię Drohiczyna. Zbiory wzbogacają ustawione na zewnątrz tablice, na których przedstawiono i opisano historię miasta. W budynku, w którym dawniej mieścił się urząd gminy, znajdują się obecnie wystawy: Starych Motocykli (prezentująca 30 zabytkowych motocykli z Polski i innych krajów Europy), Archeologii, Techniki i Militariów, a także Sala Pamięci Wiktora Węgrzyna i Rajdu Katyńskiego.

Park Militarny gromadzi pojazdy, jednostki artylerii i inne eksponaty, ze zbiorów Muzeum Wojska, których gabaryty nie pozwalały na prezentowanie w siedzibie głównej muzeum. Znajdują się tu tak popularne sprzęty, jak czołg T-34/85, działo samobieżne ASU-85 czy artyleryjska wyrzutnia rakietowa BM-13, następca słynnej „Katiuszy”. W centralnej części parku zgromadzono eksponaty najcenniejsze jak polska taczanka piechoty wz. 36 – jeden z dwóch oryginalnych egzemplarzy tego pojazdu w zbiorach polskich muzeów, 37 mm. armata przeciwpancerna wz. 36 produkowana w Pruszkowie i Rzeszowie na licencji szwedzkiego Boforsa, czy biedka amunicyjna wz. 33 – lekki jednokonny wóz do transportu amunicji do karabinu maszynowego i przodek – czyli część, do której zaprzęgano konie oraz na której siedział woźnica – polskiej kuchni polowej wz. 31. Dodatkowe eksponaty to transzeja, samolot myśliwski LIM-5 czy odnowione trzy lufy rosyjskich 122. mm armat fortecznych. Park Militarny to też duży teren zielony z licznymi atrakcjami: piaskownicą wykorzystywaną do zabawy wykrywaczami metalu, miejscami do wypoczynku oraz licznymi imprezami plenerowymi organizowanymi przez pracowników Muzeum Wojska.

Jedna z dwóch placówek muzealnictwa rolniczego w Polsce – druga w Szreniawie. Liczące ponad 27 000 eksponatów zbiory prezentowane są w kilkudziesięciu ekspozycjach stałych. Położone na terenie zespołu pałacowo-parkowego. W skład zespołu wchodzą: klasycystyczny pałac, oficyna, stajnie, wozownia, czynny młyn wodny, leśniczówka. W utworzonym w obrębie zespołu parku etnograficznym (skansenie) zgromadzono 43 zabytkowe obiekty architektury drewnianej. Przeniesiono je tu ze wsi położonych na pograniczu mazowiecko - podlaskim. Muzeum posiada punkty muzealne: w Drewnowie, w Dąbrowie Łazach i Winnie Chroły. Wśród wielu ekspozycji na szczególną uwagę zasługują zbiory: Muzeum Pisanki ( jedyne w Polsce ) z kolekcją ponad 1500 okazów z całego świata.

Synagoga w Orli jest typowym przykładem bóżnicy małomiasteczkowej z drugiej ćwierci XVII wieku, charakterystycznym dla wschodnich obszarów Rzeczypospolitej. Można mówić o co najmniej kilku fazach rozbudowy obiektu. Najstarsza część budowli miała układ zbliżony do kwadratu z centralnie usytuowaną bimą pomiędzy symetrycznie rozmieszczonymi słupami. Do niej dobudowano od strony zachodniej dwukondygnacyjne pomieszczenia: przedsionka (na parterze) i sali żeńskiej (na emporze). W drugiej połowie XVIII w. powstały drewniane babińce boczne. Przełom wieku XVIII i XIX to generalna przebudowa synagogi. Zbudowano wówczas murowane babińce i dostawiono klasycystyczną fasadę kryjącą dwa biegi schodów na emporę. Taki wygląd utrzymał się do II wojny światowej. W 1938 r. spłonął dach synagogi i częściowo jej wnętrze, w wyniku pożaru jaki ogarnął całe miasto. W czasie wojny i po niej znajdował się tutaj magazyn. W latach 1986–1988 pokryto budynek nowym dachem, wymieniono stolarkę okienną, założono rynny i odbudowano dwa boczne babińce, rozebrane w latach 50. Obecnie w synagodze odbywają się wystawy czasowe i okolicznościowe koncerty.

Cerkiew prawosławna p.w. św. Michała Archanioła w Orli została wybudowana w latach 1796-97 jako świątynia unicka, na miejscu starszej zniszczonej p.w. św. Symeona Słupnika. W 1879 przeprowadzono prace remontowe. Wnętrze wzbogaciło się o nowy ikonostas, a do ośmiobocznej bryły świątyni w części wschodniej dobudowano przybudówki (ryznicę i panamarkę), a w części zachodniej pritwor, nad którym urządzono miejsce dla chóru. W czasie I wojny światowej Niemcy urządzili w niej magazyn. Zniszczona świątynia przeszła remont na przełomie lat 20. I 30. Świątynia ma układ trójnawowy. W 1979 r. cerkiew rozebrano, wzniesiono fundament i zrekonstruowano zachowując dotychczasowy styl. W latach 90. Świątynię odmalowano, pozłocono ikonostas, a na ścianach wykonano duże obrazy dwunastu świąt.

Suwalski Park Krajobrazowy został utworzony w 1976 roku, jako pierwszy park krajobrazowy w Polsce. Teren Parku, o powierzchni 6338 ha, zachwyca mnóstwem wzniesień i pagórków oddzielonych od siebie głębokimi dolinami rzecznymi i licznymi jeziorami. Znaczne spadki i duże różnice w wysokościach na niewielkich obszarach tworzą bogate, we fragmentach unikalne, walory krajobrazowe. Krajobraz ten jest dziełem ostatniego zlodowacenia, podczas którego topniejące masy lądolodu i polodowcowe wody ukształtowały morenowe wzniesienia, kemowe stożki i wały ozów. To masa i siła płynących wód wyżłobiła i pogłębiła rynnę najgłębszego w Polsce jeziora Hańcza (105,6 m). Jeszcze długo po ustąpieniu lodowca, na terenie dzisiejszego Parku, w rozległym zagłębieniu rzeki Szeszupy, zalegały bryły martwego lodu, które po wytopieniu utworzyły malownicze kompleksy jezior: kleszczowieckie, szurpilskie, a także jeziora, przez które przepływa Szeszupa. Polodowcową pamiątką są również okazałe głazy przetransportowane tu z lądolodem aż z gór skandynawskich, które tworzą rozległe głazowiska. Siedziba Suwalskiego Parku Krajobrazowego mieści się w Malesowiźnie-Turtulu.

Drewniany budynek dawnego schroniska PTTK zlokalizowano nad północnym brzegiem jeziora, na kilku hektarowej działce z tzw. Łysą Górą. Zaprojektowała go studentka Politechniki Warszawskiej Natalia Hiszpańska. Uroczyste poświęcenie i nadanie schronisku PTK „Nad Wigrami” imienia Kazimierz Kulwiecia odbyło się 28 września 1929 roku. W tym samych roku obok schroniska zbudowano przystań wioślarską i magazyn na sprzęt Wojskowego Klubu Żeglarskiego. Patron schroniska Kazimierz Jakub Kulwieć to polski przyrodnik i krajoznawca, nauczyciel biologii i geografii, redaktor i wydawca pism. Profesor Kulwieć prowadził badania naukowe flory i fauny rozległego obszaru (od Morza Śródziemnego aż po Archangielsk, w tym również badania naukowe nad jeziorem Wigry). Prowadził wykłady, pogadanki i wycieczki, popularyzował krajoznawstwo, zabiegając o budowę schroniska turystycznego nad jeziorem Wigry. Kazimierz Kulwieć zmarł 14 lutego 1943 r. w czasie sowieckiego wysiedlenia w rejon Archangielska, pozostawiając bogaty dorobek naukowy.

Osada Jaćwiesko – Pruska w Oszkiniach powstała na blisko ośmiu hektarach lasu, niedaleko granicy Polski i Litwy. Miejsce to ma być pamiątką i uhonorowaniem dwóch plemion, które zamieszkiwały te tereny – Jaćwingów i Prusów. Zobaczymy tutaj typowe zabudowania dla ówczesnych czasów, miejsca kultu takie jak kamienny basen rytualny czy święty gaj, w jakim Jaćwingowie składali bogom swoje ofiary z darów natury. Każdy turysta może się tu również sprawdzić w strzelaniu z łuku, rzucie oszczepem lub siekierą, odbyć konną przejażdżkę czy przejść się po specjalnie przygotowanych spacerowych ścieżkach. Jednak przede wszystkim poznamy tutaj mało znaną historię Jaćwingów i Prusów ich codzienne życie, rytuały, zmagania z naturą i wrogami. Osada Jaćwiesko – Pruska to miejsce pamięci, pamięci po dzielnych rodach zamieszkujących te tereny. Wyśmienicie obrazuje to drewniana tablica na której wyryty jest napis w języku pruskim, który głosi - "Wybacz bracie, ty jesteś pochowany, ja żyw (...). Tysiąc lat spałeś, a teraz wstajesz i znowu widzimy tu stare Prusy".

W Bielsku Podlaskim, pomiędzy rzeką Białą i wpadającą do niej Lubką, wznosi się grodzisko średniowieczne, lokalnie nazywane „Łysą Górką” lub „Górą Zamkową”. To miejsce pierwotnego grodu obronnego, którego początek przypada co najmniej na XII/XIII wiek. Góra ta jest sztucznym usypiskiem o wysokości siedmiu metrów, o obwodzie dolnej części wynoszącym 213 m, a górnej – 124,6 m. Był tutaj gród o konstrukcji drewniano-ziemnej, miejsce urzędowania namiestnika władcy. W drugiej połowie XIV wieku najeżdżany był przez Krzyżaków. W XV wieku, wraz z rozwojem technik wojennych i zbliżeniem polsko-litewskim, gród utracił swe funkcje obronne. W jego sąsiedztwie wzniesiono drewniany zamek, jako centrum administracyjno-gospodarcze ziemi bielskiej i niegrodowego starostwa bielskiego. W 1564 roku, w takcie obrad tzw. Sejmu Litewskiego, ów drewniany zamek spłonął od uderzenia pioruna. Podczas odbudowy, część gospodarczą przeniesiono do miejsca zwanego Hołowiesk w południowo-wschodniej części miasta.

Kościół parafialny p.w. Narodzenia NMP i św. Mikołaja został pierwotnie ufundowany przez Witolda-Aleksandra, wielkiego księcia litewskiego, przed 1430 rokiem Istniejącą do dzisiaj murowaną świątynię (na miejscu pierwszej) zbudowano w latach 1783-1784, kosztem parafian, ale z wydatną pomocą władz miejskich i siostry ostatniego króla Polski, Izabeli Branickiej z Poniatowskich, zwanej „Panią Krakowską” (1730-1808), żony Jana Klemensa Branickiego. Projektantem neoklasycystycznej świątyni był warszawski architekt Szymon Bogumił Zug (1733-1807). W 1843 roku obok kościoła zbudowano murowaną dzwonnicę. W 1912 roku sklepienie świątyni ozdobiono polichromią przedstawiającą Dwunastu Apostołów oraz położono posadzkę z terakoty. W czasie działań wojennych w 1944 roku kościół został częściowo uszkodzony, ale niedługo potem odnowiony. W 1996 roku parafia obchodziła jubileusz 200-lecia konsekracji kościoła. Z tej okazji Ojciec Święty Jan Paweł II wyniósł bielską świątynię do godności Bazyliki Mniejszej. Bielska świątynia to wysokiej klasy obiekt o bardzo dobrze zachowanej bryle i jednorodnym wnętrzu klasycystycznym. We wnętrzu znajdują się relikwie miejscowego proboszcza, błogosławionego ks. Antoniego Beszty-Borowskiego, zamordowanego przez Niemców w 1943 roku.

Muzeum Historii Medycyny i Farmacji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku funkcjonuje od 2011 r. Placówka posiada przeszło 10000 eksponatów, pochodzących z XVIII-XXI wieku. Muzeum kontynuuje medyczne tradycje Pałacu, począwszy od nowożytnego Instytutu Akuszerii, poprzez XIX-wieczny szpitalik Instytutu Panien Szlacheckich, niemiecki szpital polowy z okresu I wojny światowej po powołaną w 1950 roku Akademię Lekarską. Tematyka wystawiennicza obejmuje zarówno dzieje medycyny i farmacji, jak i historię Pałacu Branickich oraz Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. W miejscu nowożytnych apartamentów medyków Branickich prezentowane są kolekcje chirurgiczne, stomatologiczne, anatomiczne, rentgenowskie, okulistyczne oraz farmaceutyczne. Muzeum jest swoistym skarbcem dziedzictwa kulturowego i naukowego. Pełni rolę bazy naukowo-dydaktycznej z zakresu historii medycyny i farmacji dla studentów, absolwentów uczelni oraz indywidualnych badaczy.

Studium Ikonograficzne (Szkoła Pisania Ikon) – niepubliczna szkoła artystyczna, znajdująca się w Bielsku Podlaskim, to jedyna placówka edukacyjna tego typu w Polsce. Istnieje od 1991 roku. Jej absolwenci zajmują się pisaniem ikon. Patronem szkoły jest św. Andrzej. Studium zostało powołane dekretem metropolity Bazylego 17 maja 1991 roku. Inicjatorem jej powstania był ks. mitrat Leoncjusz Tofiluk, dziekan bielski. Przy budynku Studium znajduje się niewielka murowana kaplica pod wezwaniem Świętej Trójcy zbudowana w latach 2000–2002. W części nawy kaplicy znajduje się galeria ikon. Nauka w Studium trwa cztery lata i kończy się uzyskaniem dyplomu artysty (technika) plastyka o specjalności „ikonograf”. Kształcenie odbywa się w trzech działach warsztatowych: ikonograficznym, pozłotniczym i konserwacyjnym. W szkole wykładane są: ikonografia, śpiew neumatyczny, teologia, historia chrześcijaństwa, a także języki: cerkiewnosłowiański, grecki i angielski. Szkoła każdego roku wykształca kilkoro uczniów. W pracowniach szkolnych powstały setki ikon, służących wiernym różnych obrządków w całej Polsce, ale także za granicą, skąd stale nadchodzą zamówienia.