Lista znaczków

Gród w Grzybowie to jeden z największych grodów, jakie powstały w okresie formowania się państwa Piastów. Zlokalizowany jest w miejscowości Grzybowo niedaleko Wrześni. W terenie grodzisko obejmuje powierzchnię 4,7 hektara o kształcie zbliżonym do czworoboku o zaokrąglonych narożnikach. Gród otoczony był wałem o wysokości ok. 16 metrów zbudowanym z drewna dębowego, gliny, ziemi i piasku. Początki grodu w Grzybowie można określić na lata 20. i 30. X wieku. Okres świetności jednego z największych grodów w Wielkopolsce trwał około 100 lat (od 1. połowy X do połowy XI w.). Gród wyposażony jest w nowoczesny obiekt wystawowo-edukacyjny, w którym zajęcia są prowadzone przez cały rok.

Wieża Bierbaumów, to mauzoleum pierwszych właścicieli majątku w Szreniawie, zbudowane najprawdopodobniej w 1860 roku, według projektu Martina Gropiusa, w kształcie wieży w stylu neogotyckim z czerwonej cegły i wstawkami ze sztucznego kamienia. Usytuowane na piaszczystym wzgórzu na wysokości 118 m n.p.m. Główną część budowli stanowi wieża o wysokości 22 m, która u dołu ma kształt prostopadłościanu o podstawie kwadratu. Natomiast górna część zbudowana jest na planie ośmioboku. Ufundował ją najprawdopodobniej Leonhard Bierbaum, gdzie w kaplicy grobowej, w części parterowej wieży-mauzoleum, pochował swoją tragicznie zmarłą córkę. Nie wiadomo jednak, czy był to jedynie grobowiec. Prowadzące na górny taras schody, wskazują, iż mogła już w tamtych czasach służyć za punkt widokowy. Od 1945 roku wieża popadała w ruinę. Z każdym rokiem wejście do środka stawało się coraz bardziej niebezpieczne. W 1993 roku została ona wpisana do rejestru zabytków. Pod koniec lat 90 podjęto decyzję o jej wyremontowaniu. Wewnątrz znajduje się ekspozycja muzealna. Wspinając się po 124 stopniach, dostaniemy się na taras widokowy, z którego rozpościera się widok na Poznań. Obok wieży znajduje się symboliczny grób rodziny Bierbaumów z tablicą informacyjną.  

Pomnik glana w Jarocinie nawiązuje do festiwalowych tradycji miasta. Ciężkie, skórzane buty noszone były m.in. przez punków, licznie odwiedzających Jarocin podczas imprez rockowych. Kultowy but został odsłonięty 15 lipca 2011 r., w pierwszy dzień festiwalowy. Znajduje się przy zbiegu ulic Św. Ducha i Wojska Polskiego, nieopodal parku. Pomysłodawczynią pomnika była artystka i animatorka kultury Felicja Pawlicka, tragicznie zmarła w 2010 r. Pomysł, ku jej pamięci, zrealizowali znajomi oraz przyjaciele. Rzeźbę wykonali Jakub Bogatko i Małgorzata Kruk. But ma ponad 2 metry wysokości i waży ok. 200 kg. Wykonany został z żywic epoksydowych. Tradycją już stało się przyozdabianie go kolorowymi sznurowadłami. Pomnik glana jest też ulubionym miejscem odnajdywanym przez turystów, którzy chętnie się przy nim fotografują. Mniejszą parę glanów znajdziemy również na jarocińskim rynku, tuż przy wylocie ulicy Wrocławskiej.

Budowę skansenu rozpoczęto 29 września 1975. Pierwszą ekspozycję udostępniono zwiedzającym w dniu 1 czerwca 1982. W muzeum prezentowana jest unikatowa rekonstrukcja XIX-wiecznej wsi wielkopolskiej, dworu i folwarku. Park ten to liczne przykłady budownictwa z terenów historycznej Wielkopolski. Najstarsze eksponaty datowane są na rok 1602 natomiast najmłodszy budynek pochodzi z 1935 roku. Budynki zorganizowane są w typowy układ wsi, prezentując kompletne wyposażenie domostw i dekorację wnętrz z oryginalnym umeblowaniem, sprzętami gospodarstwa domowego oraz narzędziami rękodzielniczymi i maszynami rolniczymi.

Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno – Spożywczego w Szreniawie powstało w 1964 r. Znajduje się ono na terenie dawnego majątku ziemskiego, należącego niegdyś do rodziny Bierbaumów, a następnie Glabiszów. Muzeum ma bardzo bogate zbiory dotyczące szeroko pojętej gospodarki rolnej. Można tu zobaczyć najstarsze maszyny i urządzenia rolnicze (szczególną uwagę zwracają parowe lokomobile, ale także ciągniki, samoloty, kombajny). Zobaczymy tu również muzealia etnograficzne, historyczne i artystyczne, o łącznej liczbie 25.000 eksponatów. W muzeum zobaczymy też chów wielu gatunków zwierząt gospodarskich a także dawnych metod hodowli roślin i produkcji żywności. Muzeum posada również dziesięciohektarowe pole, wraz z sadem owocowym, na których uprawia się, dawne odmiany warzyw i owoców. Na terenie muzeum znajduje się Pałac z połowy XIX w., który był rezydencją rodziny Bierbaumów. Wszystko to można zobaczyć w kilkunastu pawilonach rozmieszczonych na terenie parkowo – folwarcznym.  Muzeum cyklicznie organizuje imprezy plenerowe, podczas których prezentowane są zwyczaje charakterystyczne dla życia na wsi od zarania dziejów. Najpopularniejsze z nich to: Jarmarki Wielkanocny i Bożonarodzeniowy, zielone świątki, Jesień w domu i Zagrodzie czy Festiwal Piwa.

Kościół św. Mikołaja w Kaliszu został wybudowany w stylu gotyckim i ufundowany przez księcia Bolesława Pobożnego, i jego małżonkę w latach 1253 – 1257. Jest to tym samym najstarszy kościół w Kaliszu. Do godności kolegiaty zakonnej kościół św. Mikołaja wyniesiony zostaje w 1441 roku. Na przestrzeni wieków świątynia wielokrotnie była przebudowywana, a dodatkowo kilkakrotnie nękana przez pożary. Gruntowny remont kościoła przeprowadzono w 1869 roku, a fundusze na ten cel zgromadzono z obowiązkowych składek zarządzonych przez władze miasta. Katedra w Kaliszu jest świątynią trójnawową z kaplicą wybudowaną w stylu neogotyckim. W kaplicy tej znajdują się witraże i polichromia wykonane w latach 1909-1912 przez Włodzimierza Tetmajera. Godny uwagi jest także ołtarz Pięciu Krzyży z centralnie umieszczonym barokowym krucyfiksem. We wnętrzu kościoła zachwycają także witraże przedstawiające m.in. św. Kingę, św. Kazimierza, królewicza, św. Franciszka z Asyżu, św. Augustyna, św. Józefa oraz św. Tomasza z Akwinu. W ołtarzu głównym wzniesionym w 1662 roku znajdował się niegdyś obraz  Petera Paula Rubensa pt.”Zdjęcie Chrystusa z Krzyża”, który niestety ukradziono w roku 1973. W 1992 roku kościół św. Mikołaja został podniesiony przez Jana Pawła II do rangi katedry Diecezji Kaliskiej.

Budynek powstał w 1830 roku przy ulicy Fryderykowskiej (dziś ulicy Chrobrego), po wielkim pożarze Gniezna, po którym wytyczono nowy plan przestrzenny miasta. Nowy ratusz w stylu klasycystycznym zaprojektował przybyły z Bydgoszczy pruski architekt Schildner. Gnieźnieński magistrat dwukrotnie przebudowywano – pod koniec XIX w. i pierwszej połowie wieku XX. Był siedzibą władz pruskich do wybuchu Powstania Wielkopolskiego. W 1918 r. pod ratuszem zebrali się powstańcy i stąd ruszyli w stronę koszar wojskowych, aby je zająć i ustanowić tym samym polską władzę w mieście. Budynek został wpisany do rejestru zabytków w 2000 r. Odrestaurowany w 2018 r., obecnie mieści się w nim kilka podmiotów: filia Miejskiego Ośrodka Kultury – Stary Ratusz, Biuro Rady Miasta, Urząd Stanu Cywilnego, Dom Powstańca Wielkopolskiego oraz Centrum Informacji Turystycznej.

Wielkopolskie Muzeum Pożarnictwa od 1995 r. jest oddziałem zamiejscowym Centralnego Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach. WMP zostało otwarte 16 czerwca 1974 r. zbiory umieszczone są w budynku zabytkowego kościoła ewangelickiego, szkoły i dwóch pawilonach gdzie znajduje się sprzęt ciężki.  W zbiorach muzeum można oglądać sikawki konne (najstarsza pochodzi z 1786 r.) , samochody pożarnicze, mundury, sztandary, medale i odznaczenia strażackie, a także hełmy. Jednym z ciekawszych eksponatów jest Chevrolet 1929 r. który jak przystało na tak wiekowy pojazd może pochwalić się udokumentowaną bogatą historią działań ratowniczo-gaśniczych.  Wyjechał żeby ratować powstańczą Warszawę, biorąc udział w różnych akcjach po drodze do stalicy w 1944 r. nie dojechał. Zabudowę pożarniczą wykonała firma Łoziński spod Wrześni. Samochód ten był pierwszym w powiecie wrzesińskim i znajdował się na wyposażeniu OSP Węgierki. Od 1956 r. wpisany był do Wielkopolskiego Rejestru Wiekowych Samochodów. Brał udział w wielu rajdach pojazdów zabytkowych. W 1988 r. został przekazany z OSP Węgierka do Wielkopolskiego Muzeum Pożarnictwa.

Muzeum Ziemi Wronieckiej jest jednostką organizacyjną Wronieckiego Ośrodka Kultury. Muzeum Ziemi Wronieckiej działa od 1993 r. Założone zostało z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Ziemi Wronieckiej. Siedzibą muzeum jest spichlerz z poł. XIX w. znajdujący się w centrum miasta,nieopodal Rynku. Zbiory muzeum tworzą obiekty związane z historią ziemi wronieckiej, w większości podarowane przez społeczeństwo. W budynku znajdują się dwie wystawy stałe. Pierwsza przedstawia dzieje miasta pt. „Historia Wronek” natomiast druga -  etnograficzna, prezentuje przedmioty codziennego użytku, narzędzia rolnicze i wyposażenie warsztatów rzemieślniczych. W piwnicy budynku znajduje się Sala Wystaw Czasowych, w której prócz wystaw, organizowane są prelekcje, spotkania i zajęcia dla dzieci oraz dorosłych. Muzeum Ziemi Wronieckiej prowadzi tematyczne lekcje muzealne oraz oferuje pomoc w zakresie informacji genealogicznych.

8 maja 2016 na wronieckim rynku stanęła rzeźba przedstawiająca ryczącego osła zaprzężonego do wozu. Nawiązuje ona do wydarzenia, jakie miało miejsce 20 kwietnia 1941 roku, kiedy to odbywała się we Wronkach parada na cześć 52. urodzin Hitlera. Zgromadzeni na rynku oficjele odśpiewali hymn, a na maszt wciągnięto hitlerowską flagę. Kiedy do przemówienia szykował się miejscowy oficjel, swoją pogardę dla systemu pokazał przebywający w pobliżu osioł, który zaczął rżeć z całych sił. Nie spodobało się to Niemcom, którzy wściekli zaczęli brutalnie bić zwierzę. Osioł rzecz jasna uspokoił się, ale od tego czasu traktowany jest jako miejscowy bohater, który zakpił sobie ze zbrodniczego systemu i jego przywódców. Jego postać i historię postanowiono upamiętnić właśnie poprzez postawienie pomnika, którego projektantem jest artysta rzeźbiarz – Robert Sobociński. Dziś stojący w centrum miasta osiołek z brązu, któremu nadano imię „Psikus”,  jest niewątpliwą atrakcją turystyczną promującą Wronki, ale i elementem przypominającym o historii, którą warto poznać.

Granica prusko-rosyjska w Nowych Skalmierzycach – miejsce, które podczas zaborów dzieliło Polaków mieszkających po obu jej stronach, stało się po 200 latach… przyjaznym skwerem historycznym. Wszystko zaczęło się w 1815 roku, kiedy za sprawą kongresu wiedeńskiego utworzono tutaj granicę. Z początkowo niewielkiej komory celnej, w której kwitł handel oraz przemyt powstało w konsekwencji miasto Nowe Skalmierzyce. Wiele z oryginalnych budynków zbudowanych w tamtym okresie istnieje do dzisiaj, w tym niedawno wyremontowane budynki komory celnej na granicy czy imponujący neogotycki dworzec. Myślą przewodnią plenerowej wystawy było przekazanie, jak trudno żyło się w czasach zaborów, kiedy spójny region został na wiele lat sztucznie podzielony szlabanami. Na szklanych planszach zgromadzono więc wiele archiwalnych pocztówek, fotografii, map, dokumentów oraz opisów tego miejsca – w tym relacje osób, które te czasy pamiętały.

Staromiejski układ urbanistyczny Rawicza to najciekawsze i największe założenie urbanistyczne wśród nowożytnych miast wielkopolskich. Składają się na nie w zasadzie trzy układy, przy czym pierwszy ściśle związany jest z powstaniem Rawicza w 1638 roku. Powstające od podstaw miasto ufundował Adam Olbracht. Przy budowie sięgnięto po koncepcje urbanistyczne stosowane w miastach zachodniej Europy. Zastosowano nowoczesne formy planowania dążące do geometryzacji planu, odchodząc od układu średniowiecznego opierającego się na owalu. Centralny punkt tego układu nadal stanowił rynek, od którego odchodziły krzyżujące się pod kątem prostym ulice, tworzące kwartały mieszkalne. Cały układ ma zarys krzyża z rynkiem w miejscu przecięcia ramion, z dwiema ulicami wychodzącymi z każdego narożnika oraz po jednej ulicy przecinającej dłuższe ściany rynku. Drugi układ związany jest z Janem z Bnina Opalińskim – kolejnym właścicielem Rawicza. To za jego czasów powstał tzw. Nowy Rynek znajdujący się poza granicami ówczesnego miasta, które wtedy właśnie zostało obwarowane wałami ziemnymi i fosą. Kolejne zmiany urbanistyczne wprowadzono za czasów Jana Kazimierza Sapiehy i wtedy też połączono oba poprzednie układy tworząc równoleżnikową oś miasta i przesuwając linię umocnień na wschód, zachowując dotychczasowy układ szachownicowy. W tej formie Rawicz pozostał do czasów współczesnych, a w 1956 roku układ ten został wpisany do rejestru zabytków. 

Pyzdry to jedno z największych miast średniowiecznej Wielkopolski, które było świadkiem wielu, ważnych dla tego regionu, działań politycznych i militarnych. Murowany zamek miasto zawdzięcza Kazimierzowi Wielkiemu. Za sprawą jego pobytu w Pyzdrach, w 1331 roku, Krzyżacy złupili i spalili miasto. Przyszły król w podziękowaniu za uratowane życie i pomoc w ucieczce odbudował zamek, który był wtedy jednym z większych ceglanych zamków w Polsce. W 1383 roku ten właśnie zamek zdobywano przy użyciu broni palnej, użytej tu po raz pierwszy w dziejach Polski. Drugą potężną budowlę - franciszkański klasztor, ufundował Bolesław Pobożny. Właśnie w dawnym refektarzu, a także kuchni, piwnicach, oraz krużgankach klasztoru, mieści się obecnie Muzeum Ziemi Pyzdrskiej. Placówka powstała w 1957 roku z inicjatywy lokalnych działaczy PTTK. Pierwsze zbiory wypożyczone z Muzeum Narodowego w Poznaniu eksponowano w domu podcieniowym mieszczącym się w rynku. W 1975 roku muzeum stało się filią Muzeum Okręgowego w Koninie, natomiast od 1985 roku placówka podlega lokalnym władzom samorządowym. Zbiory muzeum nawiązują do bogatej historii tego regionu ukazując między innymi elementy ceramiki archeologicznej, a także dwa skarby monet srebrnych z XI i XV wieku. Znajdują się tu również eksponaty przybliżające m.in historię judaizmu na tych ziemiach, czy pergaminowe dokumenty królewskich przywilejów dla miejscowych cechów rzemieślniczych. Całość muzealnych zbiorów poszerza kolekcja militariów z okresu powstania styczniowego. 

Budynek dworu w Rudnikach pochodzący z XIX-wieku został przebudowany w 1925 roku przez ówczesnych właścicieli- Ruczyńskich. Miał on nawiązywać do najlepszych polskich tradycji. Nowi właściciele rudnickiego majątku chcieli nadać mu prawdziwie polskiego charakteru. Dlatego też nawiązali do bardzo popularnego przed I wojną światową kostiumu narodowego w jego nieco bardziej stonowanej, klasycystycznej wersji. W środkowej części elewacji frontowej zaprojektowano okazały portyk, wraz z szerokimi schodami prowadzącymi na poziom wysoko posadowionego parteru. Portyk wsparty jest na czterech kolumnach o gładkich trzonach i jońskich kapitelach, a zwieńczony trójkątnym naczółkiem z półkolistym oknem w środkowym polu. Budowlę otacza okazały park ze starymi gatunkami drzew. Obecnie, od lat siedemdziesiątych XX wieku w dworze swą siedzibę ma Szkoła Podstawowa im. Andrzeja i Władysława Niegolewskich w Rudnikach.

UWAGA! Istnieje możliwość zwiedzenia dworu. W tym celu należy się skontaktować z sekretariatem szkoły (tel. 614477240)

Parafia św. Michała Archanioła w Kwilczu erygowana została już w XIII w. W 1766 r. obok istniejącego drewnianego kościoła wzniesiono budowlę murowaną. Fundatorami nowego kościoła byli bracia Kwileccy: Franciszek Antoni — kasztelan kaliski, Adam — kasztelan przemęcki i Jan — kasztelan międzyrzecki. Kościół ukończono w 1782 r. Świątynia posiada trzyprzęsłową nawę z przylegającym do niej prezbiterium. Od zachodu do kościoła w latach 1792-93 dobudowana została czworokątna wieża dwukondygnacyjna zwieńczona hełmem. We wnętrzu wykończonym w stylu Ludwika XVI znajduje się m.in. ołtarz główny z rzeźbą św. Michała Archanioła z przełomu XVII i XVIII w., dwa ołtarze boczne: jeden z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem, drugi zaś z barokowym krucyfiksem i rzeźbą Matki Boskiej Bolesnej i św. Jana Ewangelisty. Na uwagę zasługuje również ambona z sylwetkami aniołów podtrzymujących tablicę Dziesięciorga Przykazań, chrzcielnica ze sceną Chrztu Chrystusa oraz cztery nagrobki członków rodziny Kwileckich.

Ratusz w Grodzisku Wielkopolskim usytuowany jest pośrodku Starego Rynku. Trzykondygnacyjny budynek z połowy XIX wieku mieści się w samym sercu najstarszej części miasta.  Potężny dwupiętrowy ratusz przyciąga nie tylko zewnętrznymi walorami, ale także bogatą architekturą wnętrza, która stawia  go w rzędzie najbardziej reprezentacyjnych gmachów samorządowych w regionie. Ratusz został uszkodzony podczas nalotu hitlerowskich bombowców w dniu wyzwolenia miasta 27 stycznia 1945 roku i odbudowany dwa lata później. Kolejny, generalny remont przeprowadzono w latach 1996-1998. Budynek otrzymał wówczas wieżyczkę, która dopełnia jego wyglądu. Od tego czasu, każdego dnia, w samo południe, z ratusza rozbrzmiewa hejnał miasta, skomponowany przez dawnego kapelmistrza Grodziskiej Orkiestry Dętej Stanisława Słowińskiego. Życie miasta od niepamiętnych czasów skupiało się wokół ratusza. To tutaj rajcowie, członkowie cechów omawiali swoje sprawy. Corocznie odbywały się wybory władz miejskich. Dziś, ratusz miejski jest siedzibą władz samorządowych gminy.

Zespół pałacowy w Kwilczu obejmuje oficyny i budynki gospodarcze, a także przyległy do nich od wschodu park krajobrazowy. Sam pałac powstał w 1828 r. według projektu berlińskiego architekta Karla Friedricha Schinkla. Budowla na planie prostokąta posadowiona została na kamienno-ceglanym fundamencie i wzniesiona z cegły. Piętrowy, ale podpiwniczony pałac ma cechy neorenesansowe. Od frontu znajduje się płytki pseudoryzalit, a od ogrodu prostokątny ryzalit z zadaszonym tarasem wspartym na ozdobnej, drewnianej konstrukcji. Elewacje ozdobiono delikatnym boniowaniem i gzymsami. Okna parteru duże, natomiast okna piętra mniejsze, ujęte profilowanymi obramowaniami. W pomieszczeniach pałacu, na piętrze mieściły się pierwotnie pokoje mieszkalne. Na parterze znajdowały się hall, salon, biblioteka oraz jadalnia. Po 1945 r. majątek przejął skarb państwa. Przez wiele lat mieścił się tu kombinat PGR, po którego upadku pałac niszczał. Dopiero w 2013 r. majątek został odzyskany przez spadkobierców przedwojennych właścicieli, którzy stopniowo przywracają mu dawną świetność.

Studnia Ojca Bernarda jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli miasta. Początkowo, wodę ze studni czerpano za pomocą żurawia. W drugiej połowie XIX wieku studnia otrzymała stylową drewnianą obudowę. Zabytkowa studnia na Starym Rynku, przez całe wieki przynosiła znaczne zyski miastu i dzierżawiącym ją piwowarom. Przez setki lat, wokół niej narodziło się wiele historii z pogranicza legend, magii i cudów. Jedno nie ulega wątpliwości - z grodziską studnią nierozerwalnie łączy się postać ojca Bernarda z Wąbrzeźna (1575-1603), skromnego zakonnika pełniącego posługę w oddalonym o 50 km opactwie benedyktynów w Lubiniu. Cuda, które - jak głosi legenda - działy się w mieście za jego przyczyną, wciąż żyją w sercach mieszkańców i trwać będą  - w co mocno wierzymy - przez kolejne pokolenia. W 2009 roku, przy studni stanęła rzeźba ojca Bernarda. Od razu też, narodziła się nowa legenda głosząca, że "...kto potrze dzban, który zakonnik trzyma w ręku, zapewni sobie zdrowie, szczęście i wieczną miłość...". Wnętrze zabytkowej studni zobaczyć można dzięki przeszkleniu oraz podświetleniu jednej ze ścian zabudowy.

Zakrzewo to duża wieś położona w północnej części województwa wielkopolskiego, w powiecie złotowskim. Pierwszy zakrzewski kościół powstał już w 1491 roku, a kiedy po niespełna 180 latach uległ zniszczeniu, ponownie w tym miejscu zbudowano kościół w roku 1710. Świątynia ta przetrwała do 1839 roku i w tym samym czasie rozpoczęła się budowa kolejnego kościoła w tym miejscu, trwająca do 1841 roku. Nowa świątynia została konsekrowana  5.06.1842 roku. Została zbudowana w stylu neoromańskim z kamieni polnych z inicjatywy ks. Jana Cichockiego. W 1911 roku, za czasów ks. dr Bolesława Domańskiego, dobudowano wieżę, a także powstały nowe neobarokowe ołtarze, witraże i organy. Kościół posiada ponadto bogate polichromie z wizerunkami świętych na ścianach i suficie. Zabytkowy wystrój stanowią: rokokowa ambona z II połowy XVIII wieku i barokowa chrzcielnica oraz ludowa rzeźba Chrystusa na krzyżu.

Wieżę ciśnień w Kościanie zaprojektował inż. Xaver Geisler, a powstała ona w 1908 r. jako element systemu wodociągowego miasta. Bazuje ona na motywie londyńskiego Tower Bridge. Jej wysokość to 40 m. W czasie działań wojennych w 1945 r. w kościańskiej wieży ciśnień bronili się Niemcy. W rezultacie doszło do jej ostrzelania pociskami czołgowymi, a budowla doznała poważnych uszkodzeń dachu oraz głowicy. Zbiornik na wodę został podziurawiony niczym sito. Wieża eksploatowana była do końca pierwszej dekady XXI w. Dziś jest to wyjątkowy obiekt w skali kraju mieszczący ściany wspinaczkowe i prawdopodobnie jedyne na świecie, tak wyjątkowe, obserwatorium astronomiczne. Kościańska ściana wspinaczkowa to jeden z najciekawszych obiektów tego typu w Polsce. Można tu korzystać ze ścian wspinaczkowych o łącznej powierzchni 345 m² i sięgających wysokości ponad 18 metrów. Na szczycie wieży znajduje się jedyne na świecie obserwatorium astronomiczne, którego obrotowy dach nie jest kopułą, lecz pokrytym dachówką czteropołaciowym dachem namiotowym. Obserwatorium wyposażone jest w teleskop, kamerę oraz komputery z oprogramowaniem do obserwacji nieba.

Świątynia pw. Najświętszej Maryi Panny Niepokalanie Poczętej wzniesiona została w II połowie XVIII wieku z fundacji Rafała Gajewskiego i jego żony Katarzyny, ówczesnych właścicieli miasta. Autorem projektu był prawdopodobnie Antoni Hoene, znany w  Wielkopolsce architekt pochodzenia czeskiego. Kościół farny  to późnobarokowy, trzynawowy budynek o wnętrzach w stylu rokokowym. Klejnotem tej świątyni jest, znajdujący się w ołtarzu głównym, obraz NMP Niepokalanie Poczętej z przełomu XVII/XVIII wieku, ozdobiony srebrną sukienką. Oprócz wizerunku patronki tego kościoła warto zobaczyć, m.in. sklepienia pokryte freskami o tematyce biblijnej, namalowane przez Jakuba Byszkowskiego oraz późnobarokową dzwonnicę z końca XVIII wieku.

W północnej części miasta, nad Jeziorem Wolsztyńskim, rozciąga się park z zabytkowym drzewostanem, pośrodku którego stoi pałac z początku XX stulecia. Obiekt powstał w 1911 roku, w tzw. "stylu narodowym", według projektu Rogera Sławskiego, dla Stefana Mycielskiego Pałac otacza zabytkowy park w stylu angielskim, dziś będący parkiem miejskim zajmującym powierzchnię ok. 18 ha. Formę regularnego założenia z alejami grabowymi i lipowymi nadano mu w XVIII i XIX w., gdy właścicielami tutejszych dóbr byli Gajewscy. Park przecinają ścieżki spacerowe, z których cześć ma charakter historyczny, a część ukształtowana została w wyniku budowy infrastruktury turystycznej. Na jednym z rosnących w parku dębów, w 1910 roku Marcin Rożek wyrzeźbił głowy Fauna i Meduzy, postaci mitologicznych. Dziś ich oryginały znajdują się w Muzeum Marcina Rożka (ul. 5 Stycznia 34), a dąb zdobią kopie dłuta Wiesława Stempyry, który wyrzeźbił tam jeszcze jedną twarz – diabła. 

Ślady działalności cystersów, do których należy klasztor z kościołem św. Jakuba, opatówka, pomnik św. Jana Nepomucena oraz drewniany kościół św. Walentego, widać w pobliskiej Obrze. Cystersi przybyli do Obry z Łekna w XIII wieku. Wieś pozostała w rękach zakonu aż do czasu kasaty zgromadzenia przez rząd pruski, czyli do 1835 roku. Ich działalność nie tylko religijna, ale także kulturowa i gospodarcza miała znaczący wpływ na powstanie Wolsztyna, a potem nadanie mu kształtu charakterystycznego dla ówczesnego budownictwa miejskiego. W 1926 roku klasztor powierzono Misjonarzom Oblatom Maryi Niepokalanej, którzy przeznaczyli go na Wyższe Seminarium Duchowne. Funkcję taką spełnia po dziś dzień. W Obrze warto odwiedzić również Muzeum Misyjne z oryginalnymi eksponatami ze wszystkich kontynentów oraz pocysterski Skarbiec.  

Pałac w Tłokini Kościelnej został wybudowany w latach 1915-1918 przez rodzinę Chrystowskich, według projektu prawdopodobnie Rogera Sławskiego. Budynek zdobi kolumnowy portyk i wysoki, łamany dach z okienkami. Wewnątrz znajduje się angielski hol z kominkiem i funkcjonalne wnętrza połączone systemem korytarzy i dyskretnych, bocznych schodów. Do pałacu przylega park z dębowym starodrzewem i XIX-wieczną oficyną. W okresie międzywojennym pałac opisywany był jako patriotyczna ostoja polskości. Gościło tu wielu znamienitych gości w tym. m.in. Roman Dmowski. W rękach Chrystowskich pałac pozostał do początku II wojny światowej, kiedy to majątek przejęli Hitlerowcy. Po wojnie w miejscu tym działał sierociniec dla dzieci Warszawy, a następnie także jednostka Lasów Państwowych oraz przedszkole i Naczelna Organizacja Techniczna. W latach dziewięćdziesiątych obiekt został zamknięty. Po gruntownej rewitalizacji w 2012 roku pałac rozkwitł na nowo pod nazwą Pałac Tłokinia przedstawiając szeroką ofertę restauracyjną, bankietową, konferencyjną i oczywiście hotelową.

Izba Pamięci Szczypiorna mieści się w niewielkim budynku o powierzchni 130 m2. Budynek powstał w latach 1905-1907. Mieściły się w nim łaźnie, a później także „Klub środowiskowy w Szczypiornie” z biblioteką i salą TV oraz w końcowym okresie piwiarnia. W 2013 roku w budynku stworzono Muzeum Historii Szczypiorna, które działało do 2019 roku. W czerwcu 2021 roku muzeum przekształcono w Izbę Pamięci Szczypiorna będącą filią Miejskiej Biblioteki Publicznej w Kaliszu. W odmienionym wnętrzu izby centralną część ekspozycji stanowi makieta obozu jenieckiego w Szczypiornie, od której promieniście rozchodzą się ścieżki historii. Podążając ich śladem, mamy szansę na podróż w czasie przez najważniejsze wydarzenia związane ze Szczypiornem - miejscem, w którym rodziła się niepodległość i narodził szczypiorniak.