Lista znaczków

Muzeum ,,Świętokrzyski Sztetl’’ w Chmielniku w woj. świętokrzyskim znajduje się w murach XVIII-wiecznej synagogi. Nowoczesna i multimedialna wystawa w połączeniu z tradycyjnymi eksponatami zachęca do poznania sztetli – przedwojennych miasteczek żydowskich z terenu dawnej Kielecczyzny. Atrakcją muzeum jest jedyna na świecie – a przez to absolutnie unikatowa – szklana bima, pomyślana jako uwspółcześniona rekonstrukcja dawnej bimy – czyli miejsca do odczytywania Tory. We współczesnym chmielnickim muzeum bima służy do minikoncertów lub ekskluzywnych prezentacji, zaś sama w sobie, dzięki niepowtarzalnej grze światła w szklanych elementach - ogniskuje uwagę każdego z gości. Na dawnym babińcu odbywają się wydarzenia artystyczne oraz prezentowane są wystawy czasowe. Przy synagodze na najstarszym cmentarzu żydowskim znajduje się ,,Dom Cienia’’ upamiętniający dawnym żydowskich mieszkańców Chmielnika.

Działdowski ratusz został wzniesiony z muru pruskiego na przełomie XIV i XV w. Budynek wielokrotnie ulegał zniszczeniom – wskutek wojen, pożarów i działań wojennych. Szczególnie dotkliwe były pożary w latach 1733 i 1794, które zniszczyły niemal całe miasto, w tym ratusz, jednak kolejne odbudowy przywracały mu dawny kształt. W XIX w. budynek stał się siedzibą sądu, wtedy też ustawiono w nim dużą wagę miejską, na której ważono towary sprowadzane do Działdowa. Pod koniec I wojny światowej ratusz został uszkodzony w wyniku ostrzału artyleryjskiego, odbudowa nadała mu neorenesansowy charakter, z zachowaniem dawnych elementów architektury. Ratusz do dziś jest centralnym punktem rynku, przypominając o wielowiekowych dziejach miasta. Spacerując wokół niego, można poczuć dawny układ rynku i charakter średniowiecznego Działdowa.

Idea budowy działdowskiego zamku sięga roku 1306. Wtedy właśnie, Zakon Krzyżacki – po ujarzmieniu pruskiego plemienia sasińskiego – począł budować drewnianą strażnicę graniczną, oddzielającą tereny Mazowsza, od rodzącego się państwa krzyżackiego. Strażnica stopniowo przeobrażała się w zamek, zbudowany na kwadracie o boku 46 m, osadnictwo postępowało, intensyfikował się rozwój gospodarczy i ekonomiczny, słowem: zaczynało rodzić się Działdowo. To właśnie wiek XIV okazał się przełomowym dla miasta, wówczas to: 14 sierpnia 1344 r., wielki mistrz krzyżacki Ludolf König, podpisał akt lokacyjny. Jedno z gotyckich skrzydeł zamku, przetrwało do dziś. Obecnie mieści się w nim wystawa stała: „Działdowo – miasto i ludzie dawnego pogranicza”. Chronologicznie uporządkowana ekspozycja, obejmuje dzieje Działdowszczyzny od pradziejów aż do połowy XX wieku.

Mikołajki położone są na terenie jeziorzystym, między dwoma jeziorami: Tałty i Mikołajskim. Po sekularyzacji Prus krzyżackich katolicka ludność Mikołajek, zgodnie z zasadą, czyja władza tego religia, przymuszona została do przejścia na protestantyzm. Po II wojnie światowej ludność protestancka zaczęła wyjeżdżać do Niemiec, a na to miejsce zaczęła przyjeżdżać ludność z terenów Polski, Białorusi i Litwy. W związku z tą sytuacją nastąpiła konieczność budowy kościoła katolickiego, którą rozpoczęto 13 maja 1998 roku, kiedy Proboszczem parafii został ks. Andrzej Bryg. Poświęcenie kościoła nastąpiło w październiku 2008 roku. Od kilku lat, zawsze w czasie wakacyjnym, można korzystać z wieży widokowej przy kościele św. Mikołaja w Mikołajkach. Rozciąga się z wieży piękny widok na panoramę okolicznych jezior oraz na panoramę Mikołajek i okolic.

Przed II wojną światową była to tzw. Fontanna Trzech Cesarzy. Uroczyste odsłonięcie fontanny nastąpiło 19 sierpnia 1907 roku. Została ona poświęcona trzem cesarzom pruskim: Wilhelmowi I (1797-1888), Fryderykowi III (1831-1888) i Wilhelmowi III (1859-1941). Wszyscy oni panowali w 1888 roku, dając temu okresowi nazwę „Roku Trzech Cesarzy”. Pierwotnie fontanna miała kształt granitowego obelisku ozdobionego kamiennymi, stylizowanymi rybami oraz brązowymi plakietkami z portretami trzech cesarzy Prus. Na początku 1945 roku usunięto z fontanny wizerunki cesarzy, a w latach 60-tych XX wieku również charakterystyczną iglicę. W jej miejsce ustawiono betonową rzeźbę trzech wirujących w tańcu syren.  W dniu 1 maja 2004 roku, w związku z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, ustawiono obelisk w pierwotnym kształcie i nadano nazwę Pomnik Jedności Europejskiej.

Zbudowany został na początku XX wieku. Projektantem kościoła, plebanii oraz budynku z salą parafialną był berliński architekt Oskar Hossfeld. Do głównego wejścia kościoła prowadzą szerokie schody zewnętrzne. Następnie przez przedsionek wchodzi się do wnętrza, czyli trójnawowej hali z nawą poprzeczną, przecinającą nawę główną pod kątem prostym i płytkim, wielobocznym prezbiterium, które wypełnia ołtarz ambonowy. Po II wojnie światowej, z uwagi na brak duchownych wyznania ewangelicko- augsburskiego, opiekę nad wiernymi przejęli metodyści, którzy stali się właścicielami budowli. Na wieży świątyni po pokonaniu 105 schodów zlokalizowany jest punkt widokowy z którego rozpościera się panorama miasta.

Molo w Ostródzie to miejsce romantycznych spacerów, spotkań towarzyskich, a także doskonała lokalizacja na plenerowe wydarzenia kulturalno-rozrywkowe w usytuowanej 50m w głębi jeziora zadaszonej altance. Drewniane molo w kształcie litery „L” zostało pięknie oświetlone, co zachęca turystów do wizyt nie tylko w ciągu dnia, ale również po zmierzchu. Jego ramiona mają długość 30 m i 50 m, a szerokość traktu wynosi 8 metrów. Przy promenadzie Jeziora Drwęckiego znajduje się wiele restauracji i kafejek. Molo w Ostródzie jest jedną z największych atrakcji turystycznych miasta, a dodatkowo największym śródlądowym obiektem hydrotechnicznym Warmii i Mazur.

Zbudowany w XIV wieku gotycki kościół jest najstarszym ostródzkim kościołem. Wieża jeszcze w XVIII wieku miała szczyty schodkowe ze sterczynami, które zlikwidowano podczas odbudowy świątyni po pożarze z 1788 roku. Wtedy też przebudowano nawę w stylu neoklasycystycznym. Od reformacji do 1945 r. było to miejsce kultu religijnego ewangelików. W latach 1835-1948 odprawiał tu nabożeństwa w języku polskim ksiądz Gustaw Gizewiusz. W 1945 roku kościół wraz z plebanią został całkowicie spalony przez Armię Czerwoną. W latach 80. zeszłego wieku odbudowano go i dobudowano prezbiterium. Parafię erygowano 25 marca 1981 roku. W roku 2019 mury kościoła zostały poddane rewitalizacji nawiązując do  gotyku.

Muzeum w Ostródzie mieści się w pokrzyżackim zamku, usytuowanym w pobliżu wschodniego nabrzeża Jeziora Drwęckiego u ujścia rzeki Drwęcy. Budowę zamku w jego pierwotnym kształcie rozpoczął w połowie XIV wieku ówczesny komtur Günter von Hohenstein. Była to budowla charakterystyczna dla tzw. domu konwentu, siedziby nie tylko administracyjnej, ale pełniącej również funkcje klasztorne dla przebywających tam członków Zakonu – braci-rycerzy i braci-księży. Nowe założenie wzniesiono na kamiennej podmurówce, na planie zbliżonym do kwadratu. Posiadało ono cztery skrzydła, każde o szerokości ok. 14,3 m, z bramą wjazdową i mostem zwodzonym umieszczonymi od zachodu. Wszystkie skrzydła były podpiwniczone i posiadały trzy kondygnacje naziemne. Na parterze znajdowały się głównie pomieszczenia gospodarcze. Piętro przeznaczone było na pomieszczenia mieszkalne rycerzy-zakonników, komnaty komtura, pokoje gościnne i kaplicę zamkową. Najwyższa kondygnacja była piętrem obronnym. Znajdowały się tam również pomieszczenia spichrzowe z rezerwami zboża. We wschodnim skrzydle mieściła się zbrojownia, gdzie przechowywano zapasy różnego typu uzbrojenia. Już pod koniec XIV wieku zamek zaopatrzony był w broń palną w postaci hakownic i dział z odpowiednim zapasem kamiennych kul. Dziedziniec otaczały dostawione do murów krużganki zapewniające wewnętrzną komunikację. Na ówczesny kształt zamku istotny wpływ miał pożar z 1788 roku oraz działania wojenne armii sowieckiej w 1945 roku. Wtedy też zamek pozostał w ruinie do końca lat 70-tych.

Tężnie w Gołdapi to czwarte w Polsce tężnie solankowe o długości 220 m i wysokości 8 m. Usytuowane są w Parku Zdrojowy nad jeziorem Gołdap, a powstały w 2014 roku. Doprowadzone do tężni solanki, wydobywane są z głębokości 646 m. Spływając po gałązkach tarniny, pod wpływem słońca i wiatru, wytwarzają wokół tężni mikroklimat o dużej zawartości jodu, bromu, magnezu, wapnia, potasu, sodu i fluoru. Powstały aerozol odznacza się szczególnymi walorami zdrowotnymi – jego cząsteczki wnikają do organizmu poprzez błony śluzowe układu oddechowego oraz skórę. Przebywając przy tężniach, leczymy przede wszystkim górne drogi oddechowe, zatoki, rozedmę płuc, nadciśnienie tętnicze, alergię, nerwicę wegetatywną, depresję, stres i ogólne wyczerpanie organizmu. Inhalacje wykorzystane w profilaktyce u ludzi zdrowych powodują wzrost odporności organizmu poprzez działanie bakteriobójcze.

Konkatedra pw. NMP Matki Kościoła w Gołdapi to kościół, który powstał w XVI w. Początkowo była to świątynia ewangelicka wybudowana w stylu gotyckim. Zniszczona w znacznym stopniu w ostatnich latach II wojny światowej świątynia, odbudowana została dopiero w latach 80. XX wieku. Niestety poprzez przebudowę, kościół zatracił pierwotne cechy stylu. W 1984 r. świątynia została konsekrowana i stała się kościołem parafialnym nowej parafii pw. NMP Matki Kościoła w Gołdapi. W roku 1989 Biskup Warmiński podniósł kościół do rangi kościoła kolegiackiego, a 25 marca 1992 r. Ojciec Święty Jan Paweł II podniósł kolegiatę w Gołdapi do godności konkatedry. Obecny kościół został zbudowany z kamienia oraz z cegły. Jest to budowla halowa z masywną wieżą od strony zachodniej. Wyposażenie świątyni współczesne. Na uwagę zasługują pozłacane mosiężne tabernakulum, a także witraże oraz obrazy Matki Bożej Częstochowskiej, Św. Brunona i Jezusa Miłosiernego.

Pierwsza krzyżacka strażnica stanęła tu już w 1241 roku. Budowę murowanego zamku rozpoczęto jednak dopiero sto lat później, a przyczyną takiego stanu rzeczy były ciągłe bunty pruskiego plemienia Bartów, którzy nigdy nie pogodzili się z podbojem i regularnie niszczyli zakonną placówkę. Od 1243 r. Reszel formalnie należał do biskupów warmińskich, ale krzyżacka załoga opuściła go dopiero w 1300 roku. Budowę zamku rozpoczął w 1350 roku  biskup Jan I z Miśni, kontynuował  Jan II Stryprock, a dokończył w 1401 r. Henryk III Sorbom, który nadał budowli rozmachu budując m.in. skrzydło południowe z apartamentami mieszkalnymi biskupa oraz krużganki. Warownia była sprzężona z obwarowaniami miasta. Około 1505 r. rozpoczęto wznoszenie nowych murów obwodowych. Fortyfikacje były już przystosowane do użycia broni palnej. Kolejne większe prace remontowe przeprowadzono w latach 1594-1597. Zamek, który stracił już znaczenie militarne, został przekształcony we wspaniałą rezydencję myśliwską. Po pierwszym rozbiorze Polski zamek został przejęty przez władze pruskie i w 1780 r. ulokowano w nim więzienie. Po pożarach na początku XIX wieku zrujnowaną budowlę przekazano gminie ewangelickiej. Od roku 2001, po kolejnej renowacji, w zamku znajduje się hotel z restauracją, galeria i muzeum. 

Historia Kinoteatru Harmonia sięga początków XVI w., kiedy to stanowiący niemal połowę mieszkańców miasta ewangelicy rozpoczęli budowę neogotyckiego kościoła ewangelickiego. Poświęcenie kościoła odbyło się w 1827 roku, a fundatorem był m.in. król Prus Fryderyk Wilhelm III. I tak kościół ewangelicki przetrwał do początków XX w., kiedy to pojawiła się konieczność remontu świątyni. Po przebudowie kościół nabrał nowych neobarokowych cech architektonicznych, a polichromie na suficie i dekoracje wykonał znany wówczas artysta malarz z Berlina – Ernest Fey. Nową ewangelicką świątynię poświęcono 1 lipca 1912 r. Podczas II wojny światowej większość ewangelików opuściła miasto, a zbór przestał istnieć. W 1958 r. budynek zaadaptowano na Kino Harmonia, Centrum Informacji Turystycznej i restaurację. W 2021 roku dawny kościół zyskał nowe oblicze. Miasto zyskało nowy obiekt kulturalny, w którym obecnie funkcjonuje Kinoteatr Harmonia i Centrum Informacji Turystycznej zarządzane przez Miejskie Centrum Kultury w Nowym Mieście Lubawskim.

Strażnica dróżnika przejazdowego w Iłowie-Osadzie została wybudowana w latach 1941-1942 według projektu sporządzonego w Reichsbahndirektion Danzig. Budynek położony jest na planie ośmiokąta, piętrowy, wykonany z cegły klinkierowej, z dachem krytym dachówką karpiówką. Do roku 2015 strażnica służyła dróżnikom, którzy czuwali nad bezpieczeństwem przejazdu kolejowego w Iłowie. Wraz z modernizacją linii kolejowej Warszawa – Gdynia i budową nowych bezkolizyjnych skrzyżowań dwupoziomowych przejazd kolejowy przestał istnieć i strażnica dróżnika przestała pełnić swoje zadanie. Od 14.06.2024 roku strażnica ma nowego właściciela – Stowarzyszenie Kolej na Iłowo - Mazurskie Tory, które zostało założone 23.02.2024 roku. Stowarzyszenie ma na celu przywrócić kolejową historią Iłowa. Wraz z przejęciem przez Stowarzyszenia strażnicy, powstała w niej izba pamięci, w której cały czas są zbierane eksponaty kolejowe. W strażnicy odbywają się również spotkania miłośników kolei oraz spotkania edukacyjne dla dzieci i młodzieży.

Iłowo-Osada to wieś położona na Wzniesieniach Mławskich, w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie działdowskim. Miejscowość leży przy linii kolejowej nr 9 Warszawa – Gdańsk i to dzięki kolei ta miejscowość zyskała na znaczeniu. Nic więc dziwnego, że w swoim herbie ma umieszczony element kolejowy. Przełom w rozwoju wsi datuje się na rok 1877, kiedy dotarła tu kolej. W pobliżu wsi wzniesiono stację graniczną Kolei Malborsko-Mławskiej, którą od strony rosyjskiej połączono z szerokotorową Koleją Nadwiślańską. Iłowo stało się wówczas ważnym ośrodkiem przeładunkowym i handlowym. W Iłowie zbudowano parowozownię obsługującą większość pociągów na trasie Warszawa-Gdańsk. Dlatego też obok strażnicy dróżnika przejazdowego stoi parowóz Ty45-205 przypominający świetność lokomotywowni. W Iłowie napotkamy wiele miejsc związanych z koleją: budynek dworca kolejowego z końca XIX wieku, zlokalizowana obok dworca, pochodząca z 1910 r. murowana wieża ciśnień,  pochodzące z początku XX wieku osiedle domków przeznaczonych dla pracowników kolei, strażnica kolejowa z czasów II wojny światowej, a przy niej pomnik upamiętniający pracę kolejarzy.

Tuż obok kamienia 700-letniej Iławy piętrzy się przy ulicy Niepodległości budynek Ratusza Miejskiego. W 1706 r. spłonął właściwy ratusz, który znajdował się w centralnej części dzisiejszego Starego Miasta i nigdy nie został odbudowany w miejscu swojej pierwotnej lokalizacji. Współczesny budynek ratusza powstał w okresie od 1910-1912 r. już poza obszarem starówki, ale przy głównej ulicy miasta – Kaiserstrasse (ulica Cesarska). Jest najbardziej reprezentacyjnym budynkiem miasta i przez wiele lat nazywany był perłą Oberlandu. Przed budynkiem znajduje się dziedziniec, sięgający współcześnie samej ulicy. W każdą wakacyjną środę, tuż po odegraniu hejnału o godzinie 12:00, organizowane są wycieczki z przewodnikiem miejskim, który oprowadza po Ratuszu prezentując jego historię. Spacer kończy się w najwyższym punkcie zabytku, czyli Ratuszowej Wieży, skąd można podziwiać panoramę miasta.

Kościół Przemienienia Pańskiego w Iławie to najstarsza i najcenniejsza zachowana budowla w mieście. Kościół został wkomponowany w południowo-wschodni kąt murów miejskich. Zbudowany został w latach 1317-1325 w miejscu, gdzie uprzednio znajdowała się kaplica. W roku 1550 zbudowano wieżę, zaś w 1624 r. dobudowano kruchtę. Najpiękniejsze elementy architektoniczne widoczne są gołym okiem: zakończone wimpergami słupki znajdujące się na dachu, nisze, wąskie i długie okna, przypory oraz wieża.  Warto zapoznać się z całą aurą wokół kościoła, którą tworzy budulec - czerwona cegła oraz zieleń wkomponowana w otoczenie świątyni. Nierozerwalnie z kościołem, który niegdyś stanowił część miejskich fortyfikacji, związane są mury miejskie, które zostały zbudowane około połowy XIV wieku. Prawdopodobnie elementami murów było 5 baszt i 2 bramy: Lubawska i Prabucka. Obecnie mury zachowały się tylko fragmentarycznie i na kilku odcinkach. Mury zostały wzniesione częściowo z kamienia polnego i łamanego, między którym znajduje się zaprawa wapienna. Widoczne są także fragmenty murów wykonane z cegły.

W odległości 9 km od Kętrzyna, w miejscowości Gierłoż, znajdują się ruiny Byłej Wojennej Kwatery Głównej Adolfa Hitlera “Wilczy Szaniec”. Wzniesiono ją pod pozorem budowy zakładów chemicznych "Askania" w latach 1940-44 w celu realizacji operacji „Barbarossa”, czyli ataku Niemiec na Związek Radziecki. Jest to największa i najbardziej rozpoznawalna kwatera Wodza III Rzeszy, będąca wspaniałą atrakcją turystyczną, która pomimo upływu czasu, wciąż cieszy się ogromnym zainteresowaniem turystów z Polski i z całego świata. Na terenie kompleksu znajduje się „Dom Wycieczkowy”, restauracja serwująca dania kuchni polskiej, bar, punkty z pamiątkami, pole kamperowe jak również pole namiotowe. 

Muzeum Ziemi Braniewskiej otwarte 3 września 2016 r. w dawnym Liceum Hosianum, prowadzone jest przez Towarzystwo Miłośników Braniewa.  Braniewo - jako pierwsza stolica Warmii, siedziba pierwszych biskupów warmińskich  w pełni zasłużyło na wystawienie bogatych zbiorów. Zbiory nawiązują do historycznych tradycji muzealnych przedwojennego Braniewa. W roku 1880 - dzięki staraniom profesora wydziału filozoficznego braniewskiego Liceum Hosianum, Wilhelma Weissbrodta - powstała niezwykła kolekcja eksponatów. Między innymi kilkaset  bezcennych zabytków z Grecji, Italii i Egiptu. Zwiedzanie wystawy jest bezpłatne. Nawiązujemy w ten sposób do tradycji przedwojennych muzeów braniewskich, do których także wstęp był wolny.

Centrum Sztuki Galeria EL w Elblągu mieści się w zabytkowym kościele  pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny, będącym jednocześnie najwybitniejszą budowlą sakralną miasta. Początki kościoła sięgają roku 1246 kiedy to obiekt zaczęto budować. W 1504 roku kościół został zniszczony przez pożar, a następnie został odbudowany i wzbogacony o wcześniej nieistniejące elementy architektoniczne. Po 1542 roku kościół został przekazany radzie miejskiej, a następnie  przekształcony w świątynię ewangelicką, gdzie funkcję tę pełnił do 1945 roku. Po wojnie przez lata budynek pozostawał w stanie ruiny dopiero w 1960 roku zrujnowanym kościołem zainteresowali się młodzi plastycy skupieni wokół osoby Gerarda Kwiatkowskiego. Władze miejskie przekazały kościół w ręce plastyków z przeznaczeniem obiektu na pracownię plastyczną i galerię sztuki. Po odgruzowaniu i wyremontowaniu ocalałych pomieszczeń w lipcu 1961 roku otwarta została pierwsza wystawa, która zainaugurowała działalność Galerii EL. Do odbudowy zniszczonej budowli przystąpiono dopiero w drugiej połowie lat 60. Ocalałe pomieszczenia poddano gruntownemu remontowi, odbudowano kruchty, zrekonstruowano szczyty naw i założono więźbę dachową o konstrukcji stalowej. Odbudowa zakończona została w roku 1970. W ramach prowadzonych działań, obecnie galeria realizuje rozmaite koncerty i wystawy, a także warsztaty artystyczne. Jest też jednym z ważniejszych i aktywnych miejsc popularyzujących kulturę i sztukę w regionie.

Muzeum w Elblągu powołano do życia 24 marca 1954 r. Trzon nowopowstałego muzeum tworzyły  zbiory dawnego Muzeum Miejskiego odnalezione w Rakowie i  piwnicach przedwojennego muzeum przy ul. Wigilijnej. Muzeum  otrzymało swoją siedzibę, którą były kamieniczki nr 11 i 12 znajdujące się przy ul. Wigilijnej. 8 czerwca 1954 roku otwarto pierwsze wystawy obejmujące archeologię, rzemiosło elbląskie, wystawę malarską amatorów oraz Elbląg dawny i dzisiejszy na fotografii dokumentalnej. Niestety pogarszający się stan techniczny muzealnego budynku jak również jego ograniczona powierzchnia i brak przystosowania do funkcji naukowo- oświatowej wymusił zmianę siedziby muzeum, które w 1973 roku przeniesiono do budynku dawnego Gimnazjum. W 1987 roku do użytku muzeum oddano budynek tzw. Podzamcza. Obecne zbiory muzeum to eksponaty założonego w 1864 roku Muzeum Miejskiego, a także dary i nabytki powojenne oraz zabytki pochodzące z badań archeologicznych (m.in. z wikińskiej osady Truso, elbląskiego Starego Miasta, cmentarzyska gockiego w Weklicach). Ponadto muzeum zajmuje się gromadzeniem materiałów dotyczących historii miasta Elbląga i okolic.

Wybudowany w XIV wieku w stylu gotyckim. Budowę zamku rozpoczęto około 1370 r., a w 1409 roku rezydował już w nim krzyżacki prokurator. Twierdza została zbudowana z cegły na wysokiej kamiennej podmurówce. Zewnętrzną fasadę zdobią też duże ostrołukowe gotyckie okna. Najwięcej zniszczeń dokonali na zamku żołnierze francuscy, stacjonujący tutaj z przerwami w latach 1806-1812. Od całkowitej ruiny zdewastowany przez Napoleończyków gmach uratował radca sądowy Ferdynand Tymoteusz Gregorovius, którego pomnik mieści się w parku zamkowym. W 1945 roku zamek nie miał już tyle szczęścia - zbombardowany przez Rosjan spłonął, tracąc stropy i część murów. Szybko jednak podjęto decyzję o jego odbudowie, w 1949 obiekt odgruzowano, a trzy lata później ruszyły pierwsze prace zabezpieczające. Pełną restaurację zabytku, łącznie z konserwacją zachowanych malowideł w kaplicy i refektarzu, zakończono w 1965.

Dzieje miasta miały swój początek w pierwszym tysiącleciu przed nasza erą, kiedy to w okolicach dzisiejszego Nowego Miasta Lubawskiego pojawili się osadnicy z kręgu kultury łużyckiej. Historia miasta zaczyna się w 1325 roku, gdy komtur krzyżacki Ziemi Chełmińskiej założył miasto w zakolu rzeki Drwęcy o nazwie Nuwenmarkt (Nowy Targ). W latach czterdziestych XIV wieku miasto zostało otoczone potężnymi fortyfikacjami. Pierwszy przywilej lokacyjny na prawie chełmińskim Nowe Miasto Lubawskie otrzymało w 1353 roku. Dziś zwiedzając miasto podziwiać można fragmenty murów miejskich z bramami i ruinami baszty z XIV wieku, gotycką bazylikę św. Tomasza Apostoła, ruiny klasztoru oo. Reformatów w Łąkach Bratiańskich oraz kamienice z XIX wieku. Przez miasto prowadzi czerwony Szlak Grunwaldzki oraz Droga Polska św. Jakuba.

Wieża Bramna Zamku Biskupiego to najstarszy murowany zabytek na Warmii. Stanowi fragment nieistniejącego dziś zamku z XIII wieku - pierwszej siedziby biskupów warmińskich. Pierwotnie łączyła zamek z przedzamczem, trzykondygnacyjna budowla gotycka, budowana na planie kwadratu. W dolnej kondygnacji wieży znajdował się przejazd, a w górnej reprezentacyjna kaplica pw. św. Andrzeja z unikatowym sklepieniem gwiaździstym. Sam zamek w formie średniowiecznej istniał do XIX w. W 1811 w jego zabudowaniach ulokowano szkołę. W drugiej połowie XIX wieku uległ poważniej przebudowie i rozbiórkom na korzyść rozbudowy kompleksu szkolnego. Zabudowa kompleksu uległa zniszczeniu w wyniku II wojny światowej. Pozostałe ruiny uprzątnięto w latach 50. XX w. pozostawiając najstarszy fragment - wieżę bramną. W odrestaurowanej w 2020 r. wieży znajduje się Informacja Turystyczna oraz jedyny w mieście punkt widokowy, z którego można podziwiać krajobraz ziemi braniewskiej wraz z panoramą Zalewu Wiślanego.

Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie istnieje od 1991 roku i mieści się w zabytkowym budynku o charakterze podmiejskiego dworku, który został wzniesiony około 1737 roku. I jeśli wierzyć opowieściom nie tylko „starych” ludzi, posiada swojego ducha – mężczyznę w czarnym, skórzanym płaszczu, który nocami przechadza się po skrzypiących schodach, prowadzących na piętro wiekowego dworku! Historia węgorzewskich zbiorów muzealnych sięga lat sześćdziesiątych XX wieku, kiedy to grupa miłośników Regionu rozpoczęła gromadzenie różnego typu zabytków. Obecnie główne zainteresowania placówki ogniskują się wokół kultury ludowej wszystkich grup etnicznych i narodowościowych zamieszkujących współcześnie i w przeszłości Polskę północno–wschodnią. Gromadzone są tu muzealia z obszaru Mazur i Warmii oraz z terenów macierzystych dzisiejszych mieszkańców tego Regionu. W zbiorach znajdują się przedmioty codziennego użytku, sprzęt gospodarczy, tkaniny i odzież, akcesoria obrzędowe, sztuka ludowa... Wśród nich wyróżniają się obrazy Tymoteusza Muśki, rzeźby Stanisława Cierniaka, Aleksandra Słomińskiego, Jana Girwidza, Stanisława Reka oraz bogata kolekcja unikalnych pisanek, wycinanek, kwiatów z tkanin i bibułki. Obok zabytków etnograficznych w swoich zbiorach Muzeum posiada także zabytki historyczne oraz archeologiczne. Na szczególną uwagę zasługują materiały typu wspomnieniowego zebrane podczas kilkunastu edycji konkursu „Losy Nasze...”, kolekcja dawnych mazurskich widokówek czy unikalne kafle z XVI–XIX w., pochodzące z badań archeologicznych. Zabytki pozyskiwane są stale także dzięki akcji „Dar dla Muzeum”.

Wieża ciśnień w Gołdapi to jedna z nielicznych zabytkowych budowli jakie znajdują się w mieście. Zbudowana została w 1905 roku jako element miejskiej sieci wodociągowej. Ma 46,5 metra wysokości, 7 kondygnacji i kopulaste przekrycie zwieńczone latarnią z iglicą. Zbiornik wodny, który mieścił się w wieży miał pojemność 250 metrów sześciennych wody.Jako jedna z niewielu budowli, wieża oparła się zniszczeniom obu wojen światowych zyskując ślady jedynie po postrzałach. W eksploatacji wieża pozostawała do zimy 1986 roku. Na skutek pęknięcia zbiornika budowlę wyłączono z użytkowania i od tego czasu zaczęła popadać w ruinę. Od 2008 roku nowy właściciel wieży pan Henryk Górny rozpoczął jej gruntowny remont. Wybudowano dwa tarasy widokowe (wokół kopuły oraz powyżej latarni). Poniżej tarasu mieści się kawiarnia, a parter zajmuje sklepik z pamiątkami. Otwarcie wieży nastąpiło 17 lipca 2009 roku.

Wieża ciśnień w Giżycku powstała w 1900 roku. W całości wybudowano ją z czerwonej cegły w stylu neogotyckim. Wnętrze kopuły mieściło zbiornik wodny z ocynkowanej blachy, służący jako naczynie wyrównawcze mogące pomieścić do 200 m3 wody. Wieża zaopatrywała w bieżącą wodę mieszkańców Giżycka jeszcze do 1996 roku, kiedy to zmodernizowano miejską sieć wodociągową. Nowy właściciel wieży nadał jej zupełnie inne oblicze powiększając szczyt kopuły o taras widokowy. Obecnie wieża oprócz wspomnianego tarasu widokowego mieści kawiarnię, sklepik z pamiątkami oraz lokalne „mini muzeum” ze zbiorem dokumentów, zdjęć i drobnych przedmiotów ukazujących życie okolicznych mieszkańców na przestrzeni minionych lat. Na szczyt wieży dostać się można pokonując 129 stopni jak również wjeżdżając nowoczesną windą. Z tarasu widokowego podziwiać można panoramę Giżycka, okolicznych lasów i malowniczych jezior.

Bazylika Mniejsza pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Braniewie jest jednym z najpiękniejszych kościołów Warmii. To gotycka, ceglana, halowa fara o całkowitej długości 61 m i szerokości 25 m.  Jej trójnawowe wnętrze tworzy dziesięć ośmiokątnych, masywnych filarów, ustawionych w dwóch rzędach. Kościół budowano etapami, w latach 1343-1442. Stoi  prawdopodobnie na miejscu najstarszego znanego drewnianego kościoła warmińskiego. Jest świadkiem burzliwych dziejów miasta. W okresie swej 600 – letniej historii kościół wraz z wieżą doznały największych zniszczeń pod koniec drugiej wojny światowej, kiedy to w wyniku działań wojennych legł w gruzach, przez wiele lat pozostając trwałą ruiną. Jego odbudowa w latach 1979-1986 była największym przedsięwzięciem w Archidiecezji Warmińskiej. Pieczę nad odbudową sprawował ówczesny proboszcz i dziekan - ks. Tadeusz Brandys.  W 2001 r. kościół został podniesiony do rangi bazyliki mniejszej. Stoi przy niej pomnik bł. Reginy Protmann, rodowitej braniewianki i patronki Braniewa.

Budowę zamku w Rynie rozpoczęto około 1377 r. na miejscu wcześniejszej warowni. Pierwotnie zamek miał mieć dwa skrzydła jednak po zbudowaniu pierwszego budynku i rozpoczęciu prac przy drugim, prace budowlane przerwano. Wznowiono je około 1393 r. i wtedy też podniesiono parterowe skrzydło południowo-wschodnie budując nad nim kaplicę i inne pomieszczenia. Po sekularyzacji w 1525 r. zakon krzyżacki przestał istnieć. W Rynie utworzono Starostwo Prus Książęcych z siedzibą w ryńskim zamku, który znacznie rozbudowano. Podczas potopu szwedzkiego w 1657 r. zamek spłonął. W 1794 r. władze pruskie wystawiły go na sprzedaż. W kolejnych latach zamku dwukrotnie mieściły się więzienie, a w czasie II wojny światowej obóz dla Belgów, Czechów, Francuzów i Norwegów. Po wojnie zamek kilka razy zmieniał właścicieli, w tym czasie będąc siedzibą różnych instytucji. Pod koniec XX w. zamek wystawiono na sprzedaż, a od 2001 r. jest własnością prywatną. Z czasów średniowiecznych zachowało się jedno skrzydło, a trzy pozostałe zbudowane zostały w czasach nowożytnych. Dziś ryński zamek mieści m.in. hotel wraz z restauracją.

Zlokalizowana w północno-wschodniej części miasta miejska wieża ciśnień, została zbudowana na niewielkim wzniesieniu w 1911 roku. Podstawa wieży zbudowana jest z kamienia polnego i cegły. Powyżej wieża posiada  przekrój kolisty i ta część murowana jest z cegły. Masywna konstrukcja głowicy wieży miała za zadanie zabezpieczać znajdujący się na jej szczycie zbiornik wodny, który mieścił 150 metrów sześciennych wody. Głowica zakończona jest stożkowym dachem z kopulastą latarenką. Cała konstrukcja wieży ma formę kwiatu okalającego łodygę. W dobudówce, która powstała przy wieży, mieściła się niegdyś łaźnia miejska, a wodę zasilającą zbiornik na wieży czerpano z naturalnego źródła. W 2000 roku obiekt został wpisany do Rejestru Zabytków i obecnie poddawany jest rewitalizacji, by w przyszłości pełnić funkcje turystyczno-kulturalne i gastronomiczne.

UWAGA! Przed wizytą koniecznie należy skontaktować się z zarządcą wieży dzwoniąc pod nr 501 429 391 w celu ustalenia dalszych szczegółów zwiedzania i nabycia znaczków.

Zabytkowe molo wraz ze „Skocznią” to elementy głównego kąpieliska miejskiego. Plaża miejska istnieje w tym miejscu już od ponad stu kilkudziesięciu lat.  w połowie lat 20. XX wieku kąpielisko zostało zmodernizowane i to wówczas zbudowano duże molo wraz z wieżą do skoków do wody oraz budynków zaplecza kąpieliska. Kąpielisko było częścią rozłożonego nad jeziorem i zaprojektowanego z dużym rozmachem założenia sportowo-wypoczynkowego. Jego centralnym punktem, był kamienny monument upamiętniający ofiary pierwszej wojny światowej. Na kompleks składały się: stadion o wymiarach olimpijskich z lekkoatletyczną bieżnią, mniejszy stadion, boisko do gry w siatkówkę, korty tenisowe, tor do wyścigów konnych. W 2004 r. dokonano remontu i przebudowy molo i skoczni. Przywrócono je do dawnej świetności wzorując się na starych fotografiach. Od wielu lat molo z białą wieżą jest symbolem miasta, które w pełni korzysta z walorów pięknego położenia nad jeziorem.

Pomnik Poległych w I wojnie światowej w Olecku znajduje się  w parku miejskim pomiędzy drogą Olecko – Gołdap, a Jeziorem Oleckie Wielkie. Jego budowę rozpoczęto 19 lipca 1925 r, a ukończono w 1927 r. Potężne kamienne mury w kształcie półokręgu z ostrołukowymi oknami mają szerokość 20 m i wysokość 10 m. Mury łączą się z trzema wieżami zwieńczonymi krzyżami. W centrum półrotundy umieszczono kamienny cokół, na którym niegdyś miał płonąć znicz zapalany w czasie patriotycznych uroczystości. Olecki pomnik przetrwał do dzisiejszych czasów w bardzo dobrym stanie. Pierwotnie miał czcić żołnierzy niemieckich poległych w czasie I wojny światowej, a dziś sławi poległych w tejże wojnie żołnierzy z powiatu oleckiego.

Schron bierny Regelbau 502 jest jedynym obiektem tego typu na terenie Polski. Wybudowany został najprawdopodobniej w 1939 roku. Znajduje się na zachodnich obrzeżach Pisza i jest jednym z wielu obiektów fortyfikacyjnych tworzących Piską Pozycję Ryglową - niemiecką linię fortyfikacyjną z przełomu lat trzydziestych i czterdziestych XX wieku. Od 2007 roku obiekt jest restaurowany siłami członków Stowarzyszenia Historycznego „Piska Pozycja Ryglowa”.  Wewnątrz odtworzono wyposażenie schronu oraz przygotowano ekspozycję militarną. Schron czynny jest w sezonie letnim (lipiec sierpień) od poniedziałku do soboty w godzinach 9,00-13,00, a poza sezonem – po wcześniejszym ustaleniu telefonicznym tel.695 753 637, 602 733 642

Muzeum założone zostało jako ekspozycja architektury ludowej z terenów Prus, na obrzeżach ogrodu zoologicznego w Królewcu. W 1937 podjęto decyzję o przeniesieniu ekspozycji do Olsztynka. Przenosiny trwały w latach 1938–1942. Po II wojnie światowej opiekę nad zgromadzonymi w Olsztynku budynkami sprawował Wojewódzki Konserwator Zabytków w Olsztynie. Pod koniec lat 50. XX wieku dr Franciszek Klonowski rozpoczął uzupełniać kolekcję o nowe obiekty architektury wiejskiej. W 1 września 1961 utworzono Park Etnograficzny, funkcjonujący jako Oddział Muzeum Mazurskiego w Olsztynie. W 1969 roku skansen zaczął funkcjonować jako samodzielna i autonomiczna jednostka pod nazwą „Muzeum Budownictwa Ludowego – Park Etnograficzny w Olsztynku”. Obecnie skansen w Olsztynku zajmuje około 100 ha, znajduje się tu 68 obiektów architektonicznych.

Stare Miasto w Elblągu to fragment miasta znajdujący się w jego południowej części. Samo miasto założone zostało w 1237 roku i tego samego roku uzyskało prawa miejskie. Zgodnie z panującym wówczas zwyczajem, jego ulice usytuowano prostopadle do rzeki, a przecinająca je w poprzek ulica wyznaczała plac, przy którym znajdował się rynek miasta. Obecnie centralną część rynku zajmuje kościół św. Mikołaja natomiast u wylotu ulicy ograniczającej niegdyś rynek znajduje się inna ciekawa budowla, mianowicie Brama Targowa. Brama ta powstała w 1319 roku, kiedy to wybudowano jej dolną część. W latach  1420-1430 budowlę podwyższono do obecnej wysokości czyli 26 m. Od początku istnienia brama funkcjonowała jako element miejskiego systemu fortyfikacji. Od 1639 roku ozdabiał ją zegar ufundowany przez kupca Isaaka Spieringa. Zegar ten na przestrzeni lat kilkakrotnie naprawiano i wymieniano. Nowy zegar zamówiony w Berlinie w 1857 roku funkcjonował do 1945 roku. W czasie II wojny światowej brama mocno ucierpiała. Jej odbudowę zakończono w 1949 roku. Nowy zegar powrócił na bramę w 2000 roku, a sześć lat później cały obiekt przeszedł gruntowny remont. Dziś Brama Targowa jest jednym z najbardziej charakterystycznych i rozpoznawalnych zabytków Elbląga. Wiąże się z nią legenda o piekarczyku, który w czasie najazdu Krzyżaków uratował miasto przy użyciu swojej łopaty do wyjmowania chleba. Mimo upływu lat legenda jest wciąż żywa zarówno wśród mieszkańców jak i przyjezdnych, a ślady łopaty można osobiście odnaleźć na murach Bramy Targowej.

Kanał Elbląski  o długości 82 km to światowej klasy zabytek  sztuki hydrotechnicznej. Zaprojektowany został na początku XIX wieku przez holenderskiego inżyniera Jakoba Georga Steenke. Celem budowy kanału było gospodarcze połączenie drogą wodną  Prus Wschodnich z Bałtykiem. Budowę kanału rozpoczęto blisko 20 lat później, w 1844 roku i trwała ona 8 lat. W 1852 roku po kanale zaczął kursować pierwszy parowiec na odcinku Elbląg – Iława. Odcinek od Miłomłyna do Ostródy oficjalnie otwarto w 1860 roku, ale już 4 lata wcześniej przypłynął do Ostródy pierwszy statek. Uruchomienie linii kolejowej osłabiło znaczenie kanału, który do 1912 r. służył wyłącznie transportowi płodów rolnych, drewna i artykułów przemysłowych. W późniejszych latach zainicjowano także rejsy turystyczne. Działania wojenne doprowadziły jednak do poważnych uszkodzeń urządzeń obsługujących kanał, który udrożniono w 1948 roku wznawiając regularne rejsy turystyczne.  Kanał łącznie z pochylniami i śluzami przeszedł gruntowny remont w latach 2013 – 2014, dzięki czemu  niepowtarzalne walory  przyrodniczo-krajobrazowe kanału podziwiają corocznie tysiące turystów.  Rozporządzeniem Prezydenta RP z dnia 14 stycznia 2011 został uznany za pomnik historii.

Budynek Dworca Głównego wybudowano w 1905 r. Iława była wówczas ważnym węzłem kolejowym. Został on wybudowany w stylu neogotyckim na planie wydłużonego prostokąta. Jego charakterystyczny wygląd nadaje czerwona cegła klinkierowa. W oknie od strony miasta umieszczono przepiękny herb Iławy. W blendach na bocznych ścianach umieszczono herby miast do których wiodły linie kolejowe wychodzące z Iławy: Brodnica, Działdowo, Gdańsk, Kowalewo, Malbork, Prabuty, Toruń, Wąbrzeźno. W okresie międzywojennym dworzec w Iławie zaliczał się do dworców pierwszej klasy, zaś po zakończeniu drugiej wojny światowej dworzec przeszedł na własność PKP.  W latach 2010-2012 przeprowadzono remont generalny budynku. Obecnie Iława może poszczycić się wieloma połączeniami (w tym również do Wiednia) oraz faktem, iż jest jedyną stacją na Warmii Mazurach, na której zatrzymuje się Pendolino.

Jeziorak - perła regionu, która gwarantuje relaks i wypoczynek w otoczeniu przyrody oraz idealne warunki do żeglugi. Jezioro rynnowe położone w północno-wschodniej Polsce w obrębie Pojezierza Iławskiego. Jeziorak jest najdłuższym oraz szóstym pod względem powierzchni jeziorem w Polsce, bogatym w liczne zatoki oraz szesnaście wysp. Połączone jest z Kanałem Elbląskim, oraz kanałem Dobrzyckim do Zalewa. Na szklaku wodnym mamy aż trzy ekomariny: w Iławie, Siemianach i Zalewie. Zachodni brzeg jeziora jest zalesiony, natomiast po wschodniej stronie przeważają łąki. Iława leży na południowym krańcu Jezioraka. Jezioro Jeziorak jest bogate w różnorodne gatunki ryb. Jest też miejscem życia wielu ciekawych gatunków ptaków. Położenie Jezioraka, a także jego charakterystyczna linia brzegowa powoduje, iż jest to raj dla kajakarzy, miłośników rowerów wodnych, jachtów oraz motorówek. Największą atrakcją zaś są rejsy statkiem Ilavią wokół największej wyspy śródlądowej Wielkiej Żuławy, na której według legendy, żył niegdyś smok z Scholtenbergu.

Poznańska Bazylika Archikatedralna, położona na wyspie zwanej Ostrów Tumski  otoczona jest korytem Warty i Cybiny. Pierwszy kościół  katedralny zbudowano w tym miejscu w roku 968, a badania archeologiczne ujawniły, że posiadał on atrium, w którym odkryto tzw. misę chrzcielną i krypty grobowe, identyfikowane jako prawdopodobne groby księcia Mieszka I i króla Bolesława Chrobrego. W latach  1034-1038 w wyniku zniszczenia świątyni powstaje w jej miejscu nowy kościół katedralny murowany z kostki granitowej i wykończony elementami z piaskowca. Katedra ta została następnie w XIII wieku przebudowana, a na przełomie wieku XIV i XV zastąpiona budowlą gotycką. Po pożarze w roku 1772 katedra otrzymała nowy wystrój wnętrza i elewację w stylu neoklasycznym. W tym stanie przetrwała do II wojny światowej. 15 lutego 1945 roku podczas walk o Ostrów Tumski kolejny pożar niszczy katedrę niemal w 65%. Odbudowana po wojnie katedra otrzymuje główne cechy gotyckiej budowli z I połowy XV wieku. Podziemia Katedry Poznańskiej udostępnione są zwiedzającym. Można tam zobaczyć fragmenty katedry preromańskiej i romańskiej, a także relikty grobowców  pierwszych władców Polski. Najstarsza w Polsce katedra jest milenijnym pomnikiem kultury chrześcijańskiej.

Znajduje się 15 km na południowy zachód od Poznania, położony na lewym brzegu Warty. Został utworzony w roku 1957 i obejmuje obszar ponad 7,5 tys. hektarów. Park chroni obszar polodowcowy z licznymi jeziorami położonymi w kompleksie leśnym złożonym z borów sosnowych, grądów i dąbrów. Liczne głazy narzutowe i rzadkie okazy krajowej flory i fauny oraz bogata sieć szlaków turystycznych to niewątpliwy atut parku. W siedzibie Wielkopolskiego Parku Narodowego w Jeziorach mieści się Ośrodek Muzealno – Dydaktyczny , w którym znajduje się bogata ekspozycja fauny i flory występującej na terenie parku.

UWAGA! Archiwalna wersja tego znaczka nie jest już dostępna w sprzedaży korespondencyjnej.

Łomnica to wieś w gminie Zbąszyń w powiecie nowotomyskim. Kościół pw. św. Wawrzyńca powstały w latach 1768-70 z fundacji Edwarda Garczyńskiego został powiązany osiowo z barokowym założeniem dworskim. Zbudowany w konstrukcji zrębowej, oszalowany, na rzucie łacińskiego krzyża z centralną częścią na planie ośmioboku. Na przedłużeniu prezbiterium zakrystia, a od zachodu – kruchta. W centralnej części kościoła cztery kolumny o głowicach ozdobionych palmetami, na których wsparty jest ośmioboczny bęben kopuły. Pozostałe części kościoła przykryte są stropami z fasetami. Dachy kościoła oraz kopuły kryte blachą. W ośmiu polach bębna kopuły rokokowa polichromia z ok. 1770 r. Pozostałe wyposażenie kościoła rokokowe z okresu budowy. Przed kościołem barokowe rzeźby św. Jana Nepomucena i Wincentego a Paulo.

Bukowiec to wieś w gminie Nowy Tomyśl z kościołem pw. św. Marcina z lat 1737-1742. Gruntownie kościół przebudowano w 1923 roku wg projektu architekta Stefana Cybichowskiego, kiedy to stary kościół przecięto poprzecznie nowym budynkiem. Wnętrze kościoła wyremontowano w l. 1982-84 pod kierunkiem Teodora Szukały. Zbudowany w konstrukcji zrębowej, oszalowany, pierwotnie orientowany, z nawą na planie prostokąta i trójbocznie zamkniętym prezbiterium. Od wschodu przylega do kościoła prezbiterium pierwotnego kościoła, również zamknięte trójbocznie, które obecnie pełni funkcję kaplicy. Od zachodu do nawy przylega część dawnej nawy z wieżą. Od zachodu i północy znajdują się podcienia. Dachy kościoła pokryte dachówkami. Połączenie starego i nowego kościoła stworzyło interesujące wnętrze ze stropami dekorowanymi listwami nawiązującymi do sklepienia gwieździstego w części dawnego prezbiterium i o podziałach kasetonowych. We wnętrzu znajdują się dwie empory muzyczne od zachodu i południa. Wyposażenie kościoła z XVII i XVIII w. oraz jednolita dekoracja w stylu art deco. 

Obecna świątynia powstała w latach 1670-1673. Jej fundatorem był Piotr Lubicz Kurowski (jego portret trumienny wisi w świątyni). Na budowę świątyni wydał wtedy 1000 florenów. Pracami kierował ks. proboszcz Jan Stanisław Jabłoński. Po około 30 latach od zakończenia budowy zafundowano wystrój - ołtarze wykonane w pracowni znanego snycerza Jana Beckera z Leszna. W 1731r. dobudowano murowaną zakrystię obitą drewnem, a w 1756r. kruchtę boczną od strony południowej. Świątynia jest budowlą zrębową, jednonawową, pokrytą dachem z gontu. Konstrukcję wykonano z drewna modrzewiowego. Kościół posiada ciekawą więźbę dachową. Główna oś kościoła przebiega w linii wschód - zachód. Rzut poziomy tworzy rysunek krzyża, którego ramiona tworzą kaplice boczne. Od zachodu znajduje się kwadratowa wieża z kruchtą w przyziemiu, zwieńczona hełmem barokowym. 

Muzeum Młynarstwa w Jaraczu położone jest w odległości 40 km od Poznania przy trasie nr 11 Poznań–Piła, przy wschodnim krańcu Puszczy Noteckiej, nad rzeką Wełną, w miejscu o dużych walorach krajobrazowych. W Jaraczu kończy się rezerwat przyrody „Wełna”, który obejmuje 3,5-kilometrowy odcinek rzeki o bystrym nurcie z florą i fauną charakterystyczną dla potoków karpackich. Pierwsza wzmianka pisana o młynie w Jaraczu pochodzi z XV wieku. Był to jeden z wielu młynów poruszanych kołem wodnym zbudowanych na dopływach rzeki Warty. Obecnie w skład zabudowań osady młyńskiej, w której od 1981 r. prowadzone jest Muzeum Młynarstwa w Jaraczu, wchodzą następujące budynki: młyn wodny z przełomu XIX i XX wieku wraz z zespołem kanałów młynówki, młyn wietrzny – wiatrak koźlak z końca XVIII wieku, młyn wietrzny – wiatrak turbinowy z połowy XX wieku, stajnia przymłyńska z XIX wieku, dom mieszkalny z XIX wieku.

Muzeum powstało w 1977 roku z inicjatywy Wojewódzkiej Rady Łowieckiej w Poznaniu. Od 1982 roku jest oddziałem Muzeum Narodowego Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie. Mieści się w odnowionym dziewiętnastowiecznym dworze położonym w sześciohektarowym parku krajobrazowym o urozmaiconej rzeźbie terenu. Drugim zabytkowym budynkiem jest stajnia-wozownia, w której od 1993 roku znajduje się ekspozycja przyrodnicza. W roku 2004 wielkopolski przedsiębiorca i myśliwy Adam Smorawiński podarował swoją kolekcję trofeów egzotycznych z 4 kontynentów, a do celów jej ekspozycji ufundował nowy pawilon. W 2010 roku rozbudował go na potrzeby powiększających się zbiorów, a także na kolekcję stu preparatów papug, którą zakupił dla Muzeum.

Jarociński ratusz, będący wizytówką miasta, jako jeden z nielicznych w Wielkopolsce posiada arkadowe podcienia. Stojący na środku rynku obiekt jest budynkiem o dwóch kondygnacjach, wzniesionym na planie kwadratu. Stanął tu staraniem dziedzica Franciszka Radolińskiego w latach 1799-1804. Obecna budowla różni się zasadniczo od tej pierwotnej. W ratuszu mieściły się dawniej pomieszczenia izby policyjnej, sądowej, szynk, więzienie, szkoła, czy nawet protestancka kaplica. Dziś znajdują się tu Biblioteka Publiczna, Jarocińskie Centrum Informacji o Regionie, Muzeum Regionalne oraz Urząd Stanu Cywilnego. Swoją siedzibę ma tu również Rada Miejska.

Gród w Gieczu zbudowany został na półwyspie otoczonym z trzech stron wodami nieistniejącego już jeziora. Według najnowszych badań najstarsze ślady osadnictwa na tym terenie pochodzą z przełomu VIII i IX wieku. Gród w Gieczu znajdował się na przecięciu szlaków handlowych łączących Europę Zachodnią ze Wschodnią co niewątpliwie miało wpływ na rozwój tego miejsca. Niegdyś znajdował się tu jeden z potężniejszych grodów państwa wczesnopiastowskiego. Na jego terenie znajdują się relikty palatium z kaplicą z X/XI w. oraz nieeksponowane fragmenty XI-wiecznego kościoła św. Jana Chrzciciela w typie karolińskich dwuwieżowych kościołów z westwerkiem. We wsi Giecz, na terenie dawnej osady targowej, znajduje się romański kościół z przełomu XII/XIII w. pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP i św. Mikołaja.

Muzeum powstało jako oddział Muzeum Narodowego Rolnictwa w Szreniawie w 1996 roku na terenie istniejącego od 1963 roku skansenu pszczelarskiego. Twórcą skansenu był prof. Ryszard Kostecki. Skansen stanowi unikatowy w skali europejskiej zbiór uli ilustrujący na ekspozycji plenerowej historię bartnictwa i pszczelarstwa na ziemiach polskich. W 1999 roku w pofolwarcznym budynku gospodarczym utworzono ekspozycję muzealną dotyczącą owadów użytkowych. W 2002 roku nadano Muzeum imię prof. Ryszarda Kosteckiego – twórcy skansenu i kolekcji uli, propagatorowi historii i tradycji pszczelarstwa.

Spichlerz Polskiego Rocka to unikatowe muzeum w Polsce, otwarte w 2014 r. Nowoczesna i multimedialna ekspozycja ukazuje ponad czterdziestoletnią historię festiwalu w Jarocinie oraz genezę polskiej muzyki rockowej w kraju. Zewsząd płynie muzyka. Wystawa zlokalizowana została w budynku dawnego spichlerza zbożowego pochodzącego z przełomu XVIII i XIX w., który usytuowany jest w centrum miasta, przy drodze krajowej Poznań-Kalisz. Zwiedzający obejrzeć mogą tu bogatą dokumentację fotograficzną, oryginalne nagrania filmowe z koncertów, czy też pamiątki po polskich muzykach. Spichlerz to również miejsce, gdzie gromadzi się materiały z historii polskiego rocka, oraz gdzie odbywają się przedsięwzięcia kulturalne: koncerty, prelekcje, wernisaże, promocje książek, debaty, czy pokazy filmowe.

Gród w Grzybowie to jeden z największych grodów, jakie powstały w okresie formowania się państwa Piastów. Zlokalizowany jest w miejscowości Grzybowo niedaleko Wrześni. W terenie grodzisko obejmuje powierzchnię 4,7 hektara o kształcie zbliżonym do czworoboku o zaokrąglonych narożnikach. Gród otoczony był wałem o wysokości ok. 16 metrów zbudowanym z drewna dębowego, gliny, ziemi i piasku. Początki grodu w Grzybowie można określić na lata 20. i 30. X wieku. Okres świetności jednego z największych grodów w Wielkopolsce trwał około 100 lat (od 1. połowy X do połowy XI w.). Gród wyposażony jest w nowoczesny obiekt wystawowo-edukacyjny, w którym zajęcia są prowadzone przez cały rok.