Lista znaczków

Zabytkowy most w Ozimku na rzece Mała Panew został wybudowany w 1827 r. Jak podają źródła, jest to najstarszy w kontynentalnej Europie żelazny most wiszący. Projektantem tej konstrukcji był Karl Schottelius, królewski inspektor hutniczy, a wykonawcą Huta Małapanew z Ozimka. Do budowy mostu zużyto prawie 60 ton żeliwnych odlewów i 14 ton stali. Most ucierpiał podczas powodzi w 1830 roku, jednak został wówczas naprawiony i wzmocniony. Jako przeprawa ogólnego ruchu most służył do 1938 roku. W 1945 r. ponownie ucierpiał i od tego czasu był używany jako most dla pieszych na terenie huty Małapanew. W 2009 r. konstrukcję poddano gruntownej renowacji. Odnowiony most zyskał dodatkowe liny stalowe oraz oświetlenie. Do użytku został oddany w 2010 roku, a już siedem lat później prezydent Andrzej Duda wpisał ten zabytek na listę pomników historii. Dziś to jedna z bardziej znanych atrakcji turystycznych Ozimka.

Mała Panew to prawy dopływ Odry o długości 129 km. Rzeka przepływa przez dwa województwa: śląskie i opolskie zmieniając swój kierunek z południowego na północno-zachodni. Do Odry wpada w północnej części Opola. Dno rzeki charakteryzuje piaszczyste podłoże, a fakt, że połowę zlewni Małej Panwi zajmują lasy, czyni ją niezwykle atrakcyjną rzeką często nazywaną „Opolską Amazonką”. Ponad sto meandrów, piaszczyste łachy po obu brzegach, starorzecza, gęsto porośnięte, wysokie brzegi, liczne zakola oraz naturalne przeszkody w postaci konarów drzew i kamieni, a także przepiękne krajobrazy sprawiają, że jest to prawdziwy raj dla miłośników kajaków. Mała Panew ma pewne cechy rzeki górskiej, co jest prawdziwym ewenementem na terenach takich jak Równina Opolska. Jest rzeką o różnych stopniach trudności, gdzie swoje miejsce znajdą zarówno początkujący kajakarze, jak i ci bardziej wymagający.

21 września 2018 r. podczas sesji głuchołaskiej Rady Miejskiej nadano Głuchołazom honorowy tytuł Miasta Orderu Uśmiechu. Akt nadania przekazał Kanclerz Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu - Marek Michalak, a dokument miał następujące brzmienie: Wszem wobec i Każdemu z osobna wiadomym się czyni, że Prześwietny Gród Głuchołazy zyskał miano: Miasto Orderu Uśmiechu. Stało się to podczas Jubileuszu 50-lecia najsłoneczniejszego z odznaczeń, w roku ustanowionym przez Sejm Rokiem Ireny Sendlerowej - Kawalera Orderu Uśmiechu, w dniu 16 czerwca Roku Pańskiego 2018 w Rabce - Zdroju - Mieście Dzieci Świata z woli Międzynarodowej Kapituły Orderu Uśmiechu, która nadała Miastu Głuchołazy w imieniu Dzieci Świata ten zaszczytny tytuł w podzięce za obecne zasługi i przyszłe działania zacnych Mieszkańców na rzecz najmłodszych.

Szlak Złotych Górników prowadzi po miejscach związanych z eksploatacją złota w okolicach Głuchołaz. Jego atrakcyjność została wyróżniona tytułem Najlepszego Produktu Turystycznego Opolszczyzny w 2009 r. oraz nominacją w 2016 r.  do tytułu 7 cudów Polski miesięcznika National Geographic jako jednego z najatrakcyjniejszych turystycznie miejsc w kraju. Wartości historyczne szlaku podkreślają dodatkowo niezwykłe walory krajobrazowe i przyrodnicze. Wędrówkę najlepiej zacząć w centrum dawnej dzielnicy uzdrowiskowej, przy fontannie Amorek – gdzie niegdyś, w XVI w. zobaczyć można było stojące jeden za drugim żurawie szybów górniczych. W kolejnych wiekach postępująca rozbudowa miasta zatarła część charakterystycznych budowli górniczych. Pozostały jednak na trasie szlaku, w masywie Przedniej Kopy, liczne relikty górnictwa złota w postaci szybów, hałd płonnego nadkładu i przepłukanego urobku, pozostałości płuczek i sztolni górniczych. Trasa szlaku prowadzi przez szczyt Przedniej Kopy (495 m n.p.m.) gdzie postawiono budynek schroniska z kamienną wieżą widokową. Niedaleko, na Wiszących skałach zbudowano kaplicę św. Anny, jeden z najbardziej malowniczo posadowionych obiektów w Górach Opawskich.

Piękna studnia powstała w 1686 roku, z fundacji burmistrza Nysy – Caspra Naasa, a jej wykonaniem zajął się nadzorca biskupiej mennicy i arsenału Wilhelm Helleweg. Studnia ma głębokość 7 metrów, a jej kamienna cembrowina została wykonana z marmuru sławniowickiego. Krata Pięknej Studni, jest arcydziełem barokowej sztuki kowalskiej, ozdobionej ornamentyką roślinną i zwierzęcą, a wieńczy ją dwugłowy orzeł habsburski. Studnia została ozdobiona tą wspaniałą kratą, aby uniemożliwić zatrucie wody w studni, co kilkakrotnie się zdarzało w historii wojen Nysy. Dodatkowo dzień i noc studni pilnowało dwóch strażników. Jak ważne było to ujęcie wody może świadczyć choćby fakt, że aby bardziej zabezpieczyć wodę w tej studni zamontowano w niej pierwszą na Śląsku pompę wodną. Dziś ze stojącej w pobliżu rynku studni już nikt nie czerpie wody. Piękna za dnia i cudownie oświetlona w nocy stanowi wyjątkową atrakcję turystyczną miasta.

Śląska pieśń ludowa „Poszła Karolinka do Gogolina” przypadła do serca wielu osobom i stała się nieodłączną własnością ludu. Zyskała niezwykły rozgłos i doczekała się upamiętnienia w postaci pomnika. Twórcą koncepcji budowy pomnika był Szymon Koszyk – opolski działacz plebiscytowy i wybitny znawca folkloru opolskiego. Zwycięzcą konkursu na wykonanie projektu pomnika bohaterów pieśni „Poszła Karolinka”, został opolski artysta plastyk Tadeusz Wencel. Zaproponowany pomnik w sposób realistyczny przedstawia Karolinkę - młodą dziewczynę w kucykach, spieszącą żwawym krokiem, za którą podąża wesoły Karliczek z flaszeczką wina. Uroczystość odsłonięcia pomnika odbyła się 28 maja 1967 roku. Od 1987 roku motyw pomnika Karolinki i Karliczka jest wykorzystywany w herbie Gogolina, znajduje się również w logotypach jednostek organizacyjnych Gminy oraz wszelkich akcjach promocyjnych.

Dobrodzień to kilkutysięczne miasto w województwie opolskim. Jego historia sięga epoki brązu o czym świadczą najstarsze znaleziska, których pochodzenie szacowane jest na lata 1450-1000 p.n.e. Pierwsze wzmianki o Dobrodzieniu pochodzą z 1267 r. Ówczesne miasto położone było przy śląsko-małopolskim szlaku handlowym. Przez lata Dobrodzień zmieniał swoją przynależność. Należał do Piastów, Hohenzollernów, Habsburgów, był własnością królów saskich, częścią państwa niemieckiego, a w końcu znalazł się w granicach Polski. To tutaj przenikały się różne kultury, a położenie i specyficzne warunki historyczno-geograficzne sprawiły, że w mieście w sposób szczególny rozwinęło się rzemiosło – głównie stolarstwo. To ono stało się synonimem miasta i motorem napędzającym gospodarkę. Dobrodzieńskie tradycje stolarskie mają blisko 200 lat. Dziś działa tu ponad 100 zakładów branży stolarskiej, głównie meblowej, a historyczne tradycje przenoszone są z pokolenia na pokolenie.

Piece wapiennicze w centrum Gogolina, wybudowane zostały w 1874 r. i stanowią symbol przemysłu wapienniczego, który zadecydował o przekształceniu Gogolina w jedno z najważniejszych centrów produkcji wapna na Górnym Śląsku. Piece zostały wymurowane z łamanego kamienia wapiennego, spiętego stalowymi obejmami. Wewnątrz wyłożono je cegłą żaroodporną. W przyziemiu każdego z pieców zlokalizowane są trzy otwory wydobywcze zamknięte pełnym łukiem. W piecu o kształcie stożka między otworami wydobywczymi zlokalizowano płytkie wnęki zamknięte pełnym łukiem. Pomiędzy ulicami Strzelecką, Kościelną i Kolejową, przez ponad 120 lat funkcjonowały zakłady przemysłu wapienniczego z siedmioma piecami szybowymi, sześcioma piecami kręgowymi, młynownią wapna nawozowego, oddziałem produkcji wapna hydratyzowanego, warsztatami, bocznicą kolejową, własną elektrownią i budynkiem administracyjnym. W 2003 roku rozebrano piece Bunke – Pacht. Zachowano trzy piece szybowe zbudowane przez Wilhelma Dombrovsky’go, nazywane „Piecami Dombrovsky’ego”. Obecnie piece stanowią cenny zespół zabytkowy, co podnosi walory turystyczne miasta. 

Muzeum Regionalne w Dobrodzieniu zostało otwarte 5 maja 2017 roku. Placówka powstała na skutek przekształcenia działającej tu wcześniej Izby Regionalnej, którą w 2004 roku założyło Międzygminne Towarzystwo Regionalne Dobrodzień-Zębowice. Obecnie muzeum jest jednostką organizacyjną  Dobrodzieńskiego Ośrodka Kultury i Sportu. Gromadzi eksponaty świadczące o historii regionu. Są to głównie wszelkiego rodzaju dokumenty pisane oraz fotografie, mapy, ale także przedmioty codziennego użytku, w tym jak przystało na miasto stolarzy eksponaty związane z obróbką drewna. Jedno z pomieszczeń zaaranżowane zostało na dawny warsztat stolarski prezentujący dawne narzędzia oraz zabytkowe dyplomy mistrzowskie. Ponadto placówka posiada w swojej kolekcji sprzęt kuchenny wraz z naczyniami, oraz stroje śląskie i elementy lokalnego zdobnictwa, wśród których wyraźnie wyróżnia się haft dobrodzieński przedstawiający motyw kwiatu granatu otoczony stylizowanymi liśćmi.

Drewniany kościół św. Walentego w Dobrodzieniu został wybudowany w 1630 roku, w miejscu, w którym wcześniej istniał inny kościół zniszczony podczas wojny trzydziestoletniej. Współczesny kościół o konstrukcji zrębowej wzniesiony został na podmurówce. Posiada czołową wieżę usytuowaną nad prostokątnym przedsionkiem. Wieża nakryta jest daszkiem namiotowym i zwieńczona cebulastym hełmem z latarnią. Zarówno dach jak i elewacja kościoła kryte są gontem. Jest to świątynia jednonawowa z trójbocznie zamkniętym prezbiterium, do którego przylega zakrystia. Barokowe wyposażenie tworzy m.in. polichromowany i złocony ołtarz główny  pw. św. Walentego, ufundowany w 1644 roku przez  Adama Wilhelma Dobrodzieńskiego. Na uwagę zasługuje także pochodząca z I poł. XIX w. szafa organowa oraz krucyfiks ołtarzowy. Kościół św. Walentego jako jeden z nielicznych zabytków cudem ocalał z wielkiego pożaru miasta w 1846 roku. 

Jednym z obiektów związanych z krajobrazem Góry św. Anny jest Pomnik Czynu Powstańczego. Wzniesiono go w 1955 r. według projektu Xawerego Dunikowskiego, krakowskiego rzeźbiarza, malarza i pedagoga. Wybudowany został on w miejscu, w którym przed II wojną światową stało mauzoleum nazistowskie. Historia niemieckiego mauzoleum kończy się w 1945 roku, kiedy to został wysadzony w powietrze. Na jego miejscu wybudowano obecny obiekt nawiązujący do III Powstania Śląskiego. Pomnik Czynu Powstańczego składa się z czterech potężnych filarów zwieńczonych granitowymi belami. Przedstawia on otwarty dom śląski z symbolicznym ogniskiem domowym – zniczem. Na zniczu znajdują się polskie odznaczenia bojowe: Śląski Krzyż Powstańczy i Order Krzyża Grunwaldu. Na granitowym podeście,  stoją cztery dwumetrowe rzeźby figuralne przedstawiające śląskie społeczeństwo: kobietę z dzieckiem, hutnika, górnika i rolnika. Pod architrawem pomnik ozdobiony jest elementami fauny i flory oraz symbolami pracy. Zewnętrzne ściany pylonów pokryte są płaskorzeźbami i ołowiowymi rytami, które przedstawiają w skrócie historię Śląska i walkę jego ludu.

Jak głosi legenda Moszna w średniowieczu należała do Zakonu Templariuszy, którzy wybudowali w niej zamek połączony podziemnym tunelem z zamkiem w oddalonych o 4 km Chrzelicach. Obecnie można w Mosznej podziwiać zadziwiający zamek – otoczony równie pięknym parkiem. Wybudowano go w trzech częściach, najstarsza z nich powstała w drugiej połowie XVIII wieku. Część wschodnia powstała do 1900 roku, najmłodsza, zachodnia na przełomie 1911/13 roku. Zachodnia część została wybudowana z myślą o goszczącym u hrabiego cesarzu Wilhelmie II. Zamek otacza przepiękny park. Można w nim podziwiać kilkusetletnie dęby, lipy i nieliczne już sosny wejmutki. Spacerując po parku wiosną, trudno nie zachwycić się ponad stuletnimi azaliami i rododendronami, których niespotykane piękno od lat przyciąga rzesze turystów. Zachowane zostały dawne bramy wjazdowe do zamku – Lwów i Gladiatorów, oraz chroniona metalowym, kutym ogrodzeniem, nekropolia dawnych właścicieli. Bajkowa architektura przyciąga zarówno turystów , jak i realizatorów filmowych. W zamku i jego otoczeniu realizowano m.in. „Test pilota Pirxa” wg. Lema, „Lubię nietoperze”, „Daas”, oraz teledysk grupy Feel.

Góra św. Anny, o wysokości 407 m n.p.m., jest największym wzniesieniem Masywu Chełmskiego na Wyżynie Śląskiej. Przed milionami lat była czynnym wulkanem, który ukształtował teren i wzbogacił go geologicznie. Dziś na szczycie góry wznosi się Sanktuarium św. Anny Samotrzeciej. Na ołtarzu głównym kościoła utrzymanego w stylu barokowym postawiono figurkę św. Anny, czczonej od wieków jako patronkę rodzin, matek, babć i wdów. Malowidła na suficie nawiązują do życia św. Anny. Określenie „Samotrzecia” interpretuje się jako „We troje razem”, albowiem wykonana z drewna lipowego figura przedstawia trzy postacie: św. Annę trzymającą na lewej ręce swoją córkę Maryję oraz na prawej swojego wnuka Pana Jezusa. „Sama jest trzecia”, jakby na drugim planie. Opiekę nad Sanktuarium sprawują franciszkanie wrocławskiej prowincji św. Jadwigi Zakonu Braci Mniejszych. Oprócz kościoła do kompleksu sakralnego należy również klasztor, Rajski Plac otoczony krużgankami, Grota Lurdzka, zespół kaplic kalwaryjskich, muzeum misyjne oraz Dom Pielgrzyma.

Park Nauki i Rozrywki w Krasiejowie to miejsce nastawione przede wszystkim na edukację, ale także i na rozrywkę. W parku o powierzchni około 40 hektarów znajduje się zarówno pawilon paleontologiczny jak i park rozrywki, tunel czasu i kino 5D czy prehistoryczne oceanarium. Ścieżka edukacyjna o długości około 1500 metrów prezentuje przeszło 200 naturalnej wielkości modeli dinozaurów z blisko 70 gatunków. Wart podkreślenia jest fakt, że teren parku to wciąż aktywne wykopaliska paleontologiczne. W pawilonie paleontologicznym prezentowane są skamieniałości triasowych płazów i gadów, które można oglądać przez przeszkloną podłogę. Jest to jedyne muzeum na świecie, które stoi nad czynnym stanowiskiem paleontologicznym. Stanowisko to znane jest od lat 70-tych i stało się słynne na całym świecie dzięki wykopaliskom skamieniałości z okresu triasu późnego, a także pierwszego polskiego dinozaura którym jest Silesaurus opolensis. "Śląski jaszczur z Opola" bo tak potocznie nazywany jest Silesaurus opolensis, był raczej niedużym zwierzęciem. Przy wysokości blisko 50-60 cm miał około 2 metrów długości. W Krasiejowie zobaczyć można zarówno rekonstrukcję szkieletu silezaura jak i całego ciała.

Źródła historyczne podają, że pierwszy murowany kościół w tym miejscu powstał w XII wieku. Obecna budowla wzniesiona została w dwóch etapach na przełomie XIV i XV wieku. Na przestrzeni wieków, mimo licznych pożarów, zniszczeń i modernizacji kościół utrzymał swą charakterystyczną bryłę. Świątynia jest trójnawową, dziewięcioprzęsłową halą murowaną z kamienia i cegły. Nawy boczne rozdzielone są smukłymi, sześciobocznymi filarami z cegły, ponad którymi wznoszą się krzyżowo – żebrowe sklepienia z 1891 r. Tytuł Bazyliki Mniejszej świątynia uzyskała w 2009 roku. Obok kościoła wznosi się okazała, czterokondygnacyjna wieża będąca dzwonnicą. Jej budowę rozpoczęto w roku 1474 i kontynuowano aż do roku 1548, jednak nigdy nie została ukończona i taka też pozostała do dziś. Zbudowana została na planie kwadratu z cegły obłożonej kamienną wykładziną. W pustym wnętrzu w 2005 otwarto Skarbiec św. Jakuba – wystawę cennych sprzętów liturgicznych i innych dzieł sztuki złotniczej.

Obiekt gotycko-renesansowy wzmiankowany jako „castrum” w 1245. Wielokrotnie niszczony i przebudowywany w duchu danej epoki. Najstarszymi częściami zamku są gotycka brama prowadząca na dziedziniec, skrzydło wschodnie oraz wieża zamkowa, którą można zwiedzać. Z wieży rozpościera się fantastyczny widok na Otmuchów oraz pobliskie pasmo Gór Złotych. Zamkowe wnętrza kryją unikatowe „końskie schody” oraz stropy XVII wieczne malowane naturalnymi barwnikami. Zachowały się również stropy kasetonowe z okresu przebudowy gotyckiej warowni na renesansową rezydencję, która miała miejsce za czasów biskupa Andrzeja Jerina. Jedynym świeckim właścicielem zamku po sekularyzacji dóbr kościelnych w 1810 roku był znany m.in z założenia Uniwersytetu w Berlinie Wilhelm von Humboldt. Brat Wilhelma znany podróżnik i geograf założył na rozebranych skrzydłach zamkowych okazały ogród, z którego zachowało się wiele okazów perukowca, miłorzębu, czy lipy kanadyjskiej.

Wieża Bramy Nyskiej znana także jako Wieża Wróbla. To jeden z niezaprzeczalnych symboli miasta. Gotycko-renesansowa baszta jest jedyną pozostałością po miejskich murach obronnych. To właśnie najprawdopodobniej jej oblicze znajduje się w herbie miasta Otmuchowa. Pod koniec XIX wieku zniesiono Bramę Nyską pozostawiając jedynie jej wieżę nazywaną Wieżą Wróbla. Ostrołukowe przejście pseudogotyckie przebito na początku XX wieku. Baszta zwieńczona okazałą „attyką śląską” w 1566 roku. Z dawnego wyposażenia obronnego zachowało się kilka strzelnic szczelinowych oraz kluczowych z XVI wieku. W średniowieczu w wieży mieścił się areszt miejski. Obecnie obiekt nie jest udostępniany zwiedzającym.

Pierwsze wzmianki o istniejącym samorządzie w Otmuchowie pochodzą z 1511 roku. Sam ratusz wybudowany z fundacji biskupa Jakuba Salzy w 1538 roku, o czym informuje tablica z herbem umieszczona nad głównym wejściem. Renesansowy ratusz posiada okazałą wieżę dostawioną z fundacji biskupa Jana Sitscha w 1604 roku. Na budynku ratusza znajduje się okazała dekoracja sgraffitowa jedna z okazalszych na Opolszczyźnie. Została ona odkryta spod warstwy tynków w latach trzydziestych XX wieku. Na budynku ratusza znajduje się jeszcze jedna osobliwość, a mianowicie tarcze zegarów słonecznych, na których widnieje data 1575. Zegary posiadają dwa bliźniacze medaliony z przedstawieniem niemowlęcia leżącego na czaszce z klepsydrą. Zegary zwieńczone są herbem biskupa Marcina Gerstmanna. Zarówno wnętrza jak i sama wieża nie są udostępniane zwiedzającym.

Kościół pw. św. Mikołaja i Franciszka Ksawerego to perła w koronie miasta Otmuchowa. Nazywany perłą śląskiej architektury i posiadający jedno z piękniejszych wnętrz sakralnych na Opolszczyźnie przez, co wnętrze podawane jest jako doskonały przykład czystości stylowej. Jest to kościół barokowy emporowo-bazylikowy. Posiada dwie wieże, które dumnie górują nad miastem. Kościół swoje powstanie zawdzięcza fundacji biskupa Franciszka Ludwika von Neuburga wielkiego mecenasa sztuki. Wybudowany w bardzo krótkim czasie w latach 1690-93. Wnętrze kościoła kryje dzieła sztuki sakralnej m.in samego „Śląskiego Rembrandta” Michała Leopolda Willmanna z obrazem w ołtarzu głównym, który prezentuje „Św. Mikołaja błogosławiącego rozbitków”. Na sklepieniu zaś na uwagę zasługuje malarstwo iluzjonistyczne wysokiej klasy z freskami nadwornego malarza Jana III Sobieskiego Karola Dankwarta.

Przy ul. M. Skłodowskiej - Curie w Głuchołazach znajdują się pozostałości murów obronnych stanowiących niegdyś system umocnień miasta. Pierwsze wzmianki o Głuchołazach jako warowni pochodzą z 1263 roku. Pierwotnie obwarowania miejskie stanowił wał ziemny, palisada i fosa. Umocnienia murowane powstały z polecenia bpa Przecława z Pogorzeli dopiero około 1350 roku. Ówczesne mury miały wysokość 5 metrów i 2 metry szerokości. Niestety nie uchroniły one miasta przed husytami. Na mocy zawartego z nimi układu mury miały być zniszczone jednak ostatecznie zostały tylko obniżone do połowy wysokości. W późniejszych latach mury te częściowo odbudowano, ale wraz z biegiem lat, a szczególnie po powstaniu wielkich twierdz w Kłodzku i  Nysie rozpoczęto proces ponownego niszczenia obwarowań. Tuż przy istniejących do dzisiaj fragmentach murów obronnych, w centralnym miejscu dziedzińca dawnego wójtostwa, znajduje się średniowieczna kamienna studnia. Jej cembrowinę odnaleziono kilka lat temu podczas prac archeologicznych. Na podstawie odnalezionych fragmentów studnię odrestaurowano i dziś obok murów obronnych jest ona jednym z obowiązkowych punktów wycieczkowych na mapie Głuchołaz. 

Zabytkowy budynek Wagi Miejskiej w Nysie znajduje się w południowo-zachodniej części, zniszczonego podczas II wojny światowej bloku śródrynkowego. Niegdyś w sąsiedztwie znajdowały się kramy, ławy oraz budki handlowe, a także instytucje służące obsłudze handlu. Obecny budynek, wzniesiony został w latach 1602-1604 i ufundowany przez biskupa Jana Sitscha. Był siedzibą zarządu administracyjnego księstwa biskupiego, mieścił ponadto urząd wagi miejskiej, w nim także przechowywano wzorce miar. Budynek ten został wybudowany z cegły, otynkowany i posadowiony na planie prostokąta. Całość przykrywa dwuspadowy dach. Pierwotnie elewacje budynku zdobiły liczne rzeźby oraz bogate malowidła. Do dziś zachowały się niestety jedynie niewielkie fragmenty polichromii oraz figura Iustitii. Figury zdobiące późnorenesansowy szczyt zostały zrekonstruowane na początku XXI w. Dom Wagi Miejskiej to najwspanialsze dzieło świeckiej architektury mieszczańskiej i jedyny zachowany obiekt tego rodzaju w regionie.

Przylegające do Nysy od zachodu Jezioro Nyskie to sztuczny zbiornik retencyjny utworzony na Nysie Kłodzkiej w 1971 r. Jezioro powstało poprzez zalanie znacznego obszaru gminy Nysa. Zbiornik ma za zadanie zabezpieczać przed powodzią tereny położone poniżej niego, ale dostarcza także wodę dla żeglugi oraz na potrzeby gospodarki komunalnej Wrocławia. Wody jeziora wykorzystywane są ponadto do celów energetycznych. We wschodniej części jeziora znajduje się zapora betonowo-ziemna o długości 5 km i wysokości 14 m. Tutaj też zlokalizowana jest elektrownia wodna. Powierzchnia jeziora nyskiego to 2075 hektarów. Głębokość zbiornika dochodzi do 15 m., a całkowita objętość wody, którą można zgromadzić w jego wnętrzu, to 122 miliony m³. W zachodniej części jeziora znajduje się kilkanaście różnej wielkości wysp powstałych podczas wydobycia żwiru. Na brzegach jeziora zlokalizowane są liczne plaże, ośrodki wypoczynkowe oraz przystanie jachtowe. Z północnego brzegu  rozciąga się przepiękny widok na Sudety Wschodnie.

Sanktuarium św. Rity w Głębinowie koło Nysy jest drugim sanktuarium tej świętej w Polsce. Znajduje się na północnym brzegu Jeziora Nyskiego. Kult św. Rity trwa w Głębinowie od jesieni 2014 roku. Z miesiąca na miesiąc na nabożeństwach ku czci św. Rity zaczęło gromadzić się coraz więcej wiernych. Parafia rozpoczęła więc starania o otrzymanie relikwii, które przybyły do Głębinowa 22 maja 2015 r. Był to fragment tuniki, w której święta została złożona do grobu. Od tego momentu kult św. Rity przybrał na sile. W kolejnych miesiącach i latach do Głębinowa przybywało coraz więcej pielgrzymów, którymi byli zarówno wierni z Polski, jak i zza granicy. Atrybuty św. Rity ściśle związane są z jej życiem i cudami jakich doznała. Są to krzyż, cierń, pszczoły, róże oraz figi. 23 maja 2021 r. w 640. rocznicę narodzin św. Rity, neogotycki kościół głębinowski stał się sanktuarium patronki spraw trudnych i beznadziejnych. 

Pierwszy ratusz wzniesiono ok. 1500 r., w konstrukcji szkieletowej, drugi powstał prawdopodobnie w 1729 r. Zaniedbany, użytkowany jako wojskowy magazyn, zawalił się 2 czerwca 1799 r., a jego nowowybudowany następca spłonął podczas pożaru miasta w grudniu 1832 r. Obecny ratusz wzniesiono w 1837 r. Był to nieduży budynek z dwiema wieżyczkami, który szybko okazał się za mały na potrzeby miasta, gdyż nie mieścił np. urzędującego w prywatnych pomieszczeniach sądu miejskiego. Pierwszą rozbudowę przeprowadzono w 1858 r., kolejną rozpoczęto na przełomie wieków, a zakończono w 1908 r. Podczas prac m.in. zamiast dwóch wieżyczek dotychczas zdobiących obiekt postawiono jedną oraz zmieniono konstrukcję dachu. 19 listopada 1908 r. na posiedzeniu władz miasta i przy współudziale mieszczan nowy gmach został uroczyście poświęcony. Do 1945 r. mieściła się tu kasa oszczędnościowa, biblioteka miejska, komendantura żandarmerii, a piętro zajmował magistrat. W połowie 1945 r. do budynku wprowadziła się polska administracja miasta.

Lewin Brzeski należał od początku swoich dziejów do księstwa opolskiego, a od 1329 r. do księstwa legnicko-brzeskiego. Od poł. XIII w. był własnością rodu Pogorzelskich. W latach 1509-1796 właścicielem wsi była hrabiowska rodzina von Beess. Otton Leopold von Beess zainicjował w 1722 r. budowę nowego pałacu w miejscu poprzedniego, spalonego w 1666 roku. Następnie w 1796 r. pałac przeszedł w ręce hrabiego Hansa Gottlieba von Stosch, który w 1842 r. odsprzedał majątek rodzinie von Eckardstein. W roku 1860, gdy Lewin należał do hrabiego Wilhelma Bernharda Juliusa von Eckardsteina powstały zabudowania gospodarcze, a pałac gruntownie wyremontowano. W 1886 r. posiadłość nabyli bracia Scholzowie. Ostatnim przedwojennym właścicielem (od 1918 r.) był Friedrich Bilzer. W końcowej fazie II wojny światowej w rezydencji ulokowano szpital wojskowy. Po 1945 r. pałac upaństwowiono i zorganizowano w nim szkołę. Po pożarach (1952 i 1955 r.) obiekt odnowiono do stanu surowego i wykorzystywano jako magazyn. Dopiero w latach 2000-2002 Gmina Lewin Brzeski wyremontowała pałac i przeznaczyła go na gimnazjum.