Lista znaczków

Kościół pw. św. Mikołaja i Franciszka Ksawerego to perła w koronie miasta Otmuchowa. Nazywany perłą śląskiej architektury i posiadający jedno z piękniejszych wnętrz sakralnych na Opolszczyźnie przez, co wnętrze podawane jest jako doskonały przykład czystości stylowej. Jest to kościół barokowy emporowo-bazylikowy. Posiada dwie wieże, które dumnie górują nad miastem. Kościół swoje powstanie zawdzięcza fundacji biskupa Franciszka Ludwika von Neuburga wielkiego mecenasa sztuki. Wybudowany w bardzo krótkim czasie w latach 1690-93. Wnętrze kościoła kryje dzieła sztuki sakralnej m.in samego „Śląskiego Rembrandta” Michała Leopolda Willmanna z obrazem w ołtarzu głównym, który prezentuje „Św. Mikołaja błogosławiącego rozbitków”. Na sklepieniu zaś na uwagę zasługuje malarstwo iluzjonistyczne wysokiej klasy z freskami nadwornego malarza Jana III Sobieskiego Karola Dankwarta.

Przy ul. M. Skłodowskiej - Curie w Głuchołazach znajdują się pozostałości murów obronnych stanowiących niegdyś system umocnień miasta. Pierwsze wzmianki o Głuchołazach jako warowni pochodzą z 1263 roku. Pierwotnie obwarowania miejskie stanowił wał ziemny, palisada i fosa. Umocnienia murowane powstały z polecenia bpa Przecława z Pogorzeli dopiero około 1350 roku. Ówczesne mury miały wysokość 5 metrów i 2 metry szerokości. Niestety nie uchroniły one miasta przed husytami. Na mocy zawartego z nimi układu mury miały być zniszczone jednak ostatecznie zostały tylko obniżone do połowy wysokości. W późniejszych latach mury te częściowo odbudowano, ale wraz z biegiem lat, a szczególnie po powstaniu wielkich twierdz w Kłodzku i  Nysie rozpoczęto proces ponownego niszczenia obwarowań. Tuż przy istniejących do dzisiaj fragmentach murów obronnych, w centralnym miejscu dziedzińca dawnego wójtostwa, znajduje się średniowieczna kamienna studnia. Jej cembrowinę odnaleziono kilka lat temu podczas prac archeologicznych. Na podstawie odnalezionych fragmentów studnię odrestaurowano i dziś obok murów obronnych jest ona jednym z obowiązkowych punktów wycieczkowych na mapie Głuchołaz. 

Zabytkowy budynek Wagi Miejskiej w Nysie znajduje się w południowo-zachodniej części, zniszczonego podczas II wojny światowej bloku śródrynkowego. Niegdyś w sąsiedztwie znajdowały się kramy, ławy oraz budki handlowe, a także instytucje służące obsłudze handlu. Obecny budynek, wzniesiony został w latach 1602-1604 i ufundowany przez biskupa Jana Sitscha. Był siedzibą zarządu administracyjnego księstwa biskupiego, mieścił ponadto urząd wagi miejskiej, w nim także przechowywano wzorce miar. Budynek ten został wybudowany z cegły, otynkowany i posadowiony na planie prostokąta. Całość przykrywa dwuspadowy dach. Pierwotnie elewacje budynku zdobiły liczne rzeźby oraz bogate malowidła. Do dziś zachowały się niestety jedynie niewielkie fragmenty polichromii oraz figura Iustitii. Figury zdobiące późnorenesansowy szczyt zostały zrekonstruowane na początku XXI w. Dom Wagi Miejskiej to najwspanialsze dzieło świeckiej architektury mieszczańskiej i jedyny zachowany obiekt tego rodzaju w regionie.

Przylegające do Nysy od zachodu Jezioro Nyskie to sztuczny zbiornik retencyjny utworzony na Nysie Kłodzkiej w 1971 r. Jezioro powstało poprzez zalanie znacznego obszaru gminy Nysa. Zbiornik ma za zadanie zabezpieczać przed powodzią tereny położone poniżej niego, ale dostarcza także wodę dla żeglugi oraz na potrzeby gospodarki komunalnej Wrocławia. Wody jeziora wykorzystywane są ponadto do celów energetycznych. We wschodniej części jeziora znajduje się zapora betonowo-ziemna o długości 5 km i wysokości 14 m. Tutaj też zlokalizowana jest elektrownia wodna. Powierzchnia jeziora nyskiego to 2075 hektarów. Głębokość zbiornika dochodzi do 15 m., a całkowita objętość wody, którą można zgromadzić w jego wnętrzu, to 122 miliony m³. W zachodniej części jeziora znajduje się kilkanaście różnej wielkości wysp powstałych podczas wydobycia żwiru. Na brzegach jeziora zlokalizowane są liczne plaże, ośrodki wypoczynkowe oraz przystanie jachtowe. Z północnego brzegu  rozciąga się przepiękny widok na Sudety Wschodnie.

Sanktuarium św. Rity w Głębinowie koło Nysy jest drugim sanktuarium tej świętej w Polsce. Znajduje się na północnym brzegu Jeziora Nyskiego. Kult św. Rity trwa w Głębinowie od jesieni 2014 roku. Z miesiąca na miesiąc na nabożeństwach ku czci św. Rity zaczęło gromadzić się coraz więcej wiernych. Parafia rozpoczęła więc starania o otrzymanie relikwii, które przybyły do Głębinowa 22 maja 2015 r. Był to fragment tuniki, w której święta została złożona do grobu. Od tego momentu kult św. Rity przybrał na sile. W kolejnych miesiącach i latach do Głębinowa przybywało coraz więcej pielgrzymów, którymi byli zarówno wierni z Polski, jak i zza granicy. Atrybuty św. Rity ściśle związane są z jej życiem i cudami jakich doznała. Są to krzyż, cierń, pszczoły, róże oraz figi. 23 maja 2021 r. w 640. rocznicę narodzin św. Rity, neogotycki kościół głębinowski stał się sanktuarium patronki spraw trudnych i beznadziejnych. 

Pierwszy ratusz wzniesiono ok. 1500 r., w konstrukcji szkieletowej, drugi powstał prawdopodobnie w 1729 r. Zaniedbany, użytkowany jako wojskowy magazyn, zawalił się 2 czerwca 1799 r., a jego nowowybudowany następca spłonął podczas pożaru miasta w grudniu 1832 r. Obecny ratusz wzniesiono w 1837 r. Był to nieduży budynek z dwiema wieżyczkami, który szybko okazał się za mały na potrzeby miasta, gdyż nie mieścił np. urzędującego w prywatnych pomieszczeniach sądu miejskiego. Pierwszą rozbudowę przeprowadzono w 1858 r., kolejną rozpoczęto na przełomie wieków, a zakończono w 1908 r. Podczas prac m.in. zamiast dwóch wieżyczek dotychczas zdobiących obiekt postawiono jedną oraz zmieniono konstrukcję dachu. 19 listopada 1908 r. na posiedzeniu władz miasta i przy współudziale mieszczan nowy gmach został uroczyście poświęcony. Do 1945 r. mieściła się tu kasa oszczędnościowa, biblioteka miejska, komendantura żandarmerii, a piętro zajmował magistrat. W połowie 1945 r. do budynku wprowadziła się polska administracja miasta.

Lewin Brzeski należał od początku swoich dziejów do księstwa opolskiego, a od 1329 r. do księstwa legnicko-brzeskiego. Od poł. XIII w. był własnością rodu Pogorzelskich. W latach 1509-1796 właścicielem wsi była hrabiowska rodzina von Beess. Otton Leopold von Beess zainicjował w 1722 r. budowę nowego pałacu w miejscu poprzedniego, spalonego w 1666 roku. Następnie w 1796 r. pałac przeszedł w ręce hrabiego Hansa Gottlieba von Stosch, który w 1842 r. odsprzedał majątek rodzinie von Eckardstein. W roku 1860, gdy Lewin należał do hrabiego Wilhelma Bernharda Juliusa von Eckardsteina powstały zabudowania gospodarcze, a pałac gruntownie wyremontowano. W 1886 r. posiadłość nabyli bracia Scholzowie. Ostatnim przedwojennym właścicielem (od 1918 r.) był Friedrich Bilzer. W końcowej fazie II wojny światowej w rezydencji ulokowano szpital wojskowy. Po 1945 r. pałac upaństwowiono i zorganizowano w nim szkołę. Po pożarach (1952 i 1955 r.) obiekt odnowiono do stanu surowego i wykorzystywano jako magazyn. Dopiero w latach 2000-2002 Gmina Lewin Brzeski wyremontowała pałac i przeznaczyła go na gimnazjum.

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny to katolicki kościół parafialny zbudowany w latach 1903-1904 w stylu neogotyckim, za czasów proboszcza Josepha Bennera. Sama parafia  pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny erygowana była już w XVI wieku. Projektantem dziś istniejącego kościoła był Ludwig Schneider, natomiast autorem wyposażenia wnętrza Herrmann Kügler. Wewnątrz kościoła znajduje się XVII-wieczny kamienny ołtarz wykonany z piaskowca, na którym przedstawiono sceny ukrzyżowania. W ostatnich latach kościół przeszedł gruntowny remont, w ramach którego uporządkowano teren przed świątynią, układając kostkę brukową czy zakładając nowe trawniki. Modernizacji poddano również Dom Parafialny. Na przykościelnym placu znajduje się m.in. pomnik Jana Pawła II i kamienny krzyż z 1879 roku z niemieckojęzycznymi inskrypcjami.

Linia kolejowa Hanušovice – Głuchołazy – Krnov, jak większość linii powstawała etapami. Najpierw w 1875 r. z Krnova do Głuchołaz, natomiast w 1888 r. z Hanušovic do Głuchołaz. Głuchołazy są stacją, która łączy te dwa odcinki w jedną linię. Jest to linia tranzytowa przebiegająca przez teren Polski. Uwarunkowania terytorialne nie pozwoliły, by linia ta w całości przebiegała przez Czechy. I na tym również polega urok tej linii. W Głuchołazach można wsiąść do czeskiego pociągu i podróżować w stronę Krnova, Opawy, Ostrawy, czy nawet Czeskiego Cieszyna oraz w drugą stronę Jesenika, Hanušovic, Ołomuńca, Brna czy Pragi. To są obecne połączenia w większości z przesiadkami. A jeszcze przed 1945 z Głuchołaz tą linią bezpośrednio można było podróżować do Wiednia, Brna, Pragi, a nawet do Berlina przez Kłodzko. Jednak największym atutem tej linii jest jej malownicze położenie, piękne górskie tereny i widoki z okna pociągu jak np. strome wzniesienia, którymi pociąg pnie się w górę. Do tego trzeba dodać uzdrowiskowe i turystyczne miejscowości położone wzdłuż linii, z których prowadzą liczne szlaki turystyczne, a w zimie trasy narciarskie.

Położona u zbiegu ulic Brackiej i Celnej fontanna Trytona w Nysie zbudowana została w latach 1700-1701. Powstała na wzór rzymskiej fontanny Del Tritone autorstwa Giovanni Lorenza Berniniego. Barokowa fontanna wybudowana została z marmuru sławniowickiego, a składa się z małej oraz dużej sadzawki, pośrodku której znajdują się cztery delfiny zwrócone w cztery strony świata i podtrzymujące ogonami muszlę. Na niej znajduje się postać klęczącego i grającego na muszli Trytona. Tuż obok delfinów znajduje się  tarcza z herbem Nysy oraz datą powstania fontanny i wyrytą inskrypcją  S.P.Q.N. – "Senatus Populusque Nissiensis" nawiązującą do inskrypcji umieszczanych na wielu budowlach starożytnego Rzymu. Dziś fontanna Trytona w Nysie jest jednym ze znaków rozpoznawczych miasta i pozostałością przedwojennej zabudowy, którą warto zobaczyć.

Muzeum Powiatowe w Nysie mieści się w gmachu dawnego Pałacu Biskupów Wrocławskich, wybudowanego w latach 1660-1729, w stylu barokowym. W ciągu kolejnych ponad dwustu lat pałac zmieniał właścicieli i zarządców, pełniąc różnorodne funkcje. W 1945 roku spłonął. W latach 1962-1984 pałac odremontowano i przeznaczono na siedzibę nyskiego muzeum. Instytucja muzealna w Nysie funkcjonowała już od roku 1897, stopniowo powiększając zasoby zabytków. W 1945 r. część zbiorów uległa zniszczeniu, a część udało się zabezpieczyć. Już w maju 1945 r. polskie władze w Nysie rozpoczęły starania o odnalezienie muzealiów oraz pozyskanie nowych, reaktywując działalność muzealną. W 1986 roku oficjalnie otwarto podwoje Pałacu Biskupiego z bogatą ekspozycją prezentującą m.in. wyposażenie pałacowych, dworskich i mieszczańskich wnętrz, galerię malarstwa zachodnioeuropejskiego, a także historię Nysy oraz zabytki archeologiczne.

Nyska Droga św. Jakuba została wyznaczona w 2010 roku. 100 kilometrowa trasa prowadzi od Jakubowej Studni w Głuchołazach, przez Nysę, Pakosławice, Kopice, Lewin Brzeski do Skorogoszczy, gdzie łączy się z Drogą św. Jakuba Via Regia. U podnóża Góry Parkowej w Głuchołazach, nieopodal szlaku, znajduje się OW Czerwony Kozioł - miejsce szczególnie przyjazne pielgrzymom i osobom zainteresowanym jakubową drogą. W 2012 roku na terenie ośrodka odsłonięto pomnik św. Jakuba. Rzeźba powstała dla upamiętnienia XXX Rocznicy Aktu Europejskiego, ogłoszonego przez Jana Pawła II w Santiago. Autorem figury wykonanej z piaskowca jest znany artysta rzeźbiarz Marian Krzysztof Lewczak. Obok monumentu stoi słupek kilometrowy, określający odległość z Głuchołaz do Santiago de Compostela – 3506 km.

Wieża Bramy Górnej w Głuchołazach to jeden z elementów pierwotnych obwarowań miejskich. Obwarowania w Głuchołazach powstały ok. 1350 roku. Mury miejskie pierwotnie miały 5 m wysokości i 2 m grubości. Brama górna ma ok. 25 metrów wysokości. Została zbudowana ok. 1600 roku na polecenie wójta Głuchołaz. W tym też czasie ozdobiono ją renesansową attyką ze strzelnicami, a w 1903 roku dobudowano ceglany hełm. Jeszcze w XIX wieku tuż przy wieży istniała brama, w której siedział celnik pobierający opłaty za towary wwożone do miasta. Obecnie na szczycie wieży widnieje metalowa chorągiewka w kształcie głowy kozy i jest to pamiątka nie istniejącego już ratusza. Aktualnie wyremontowana wieża została udostępniona zwiedzającym. Na jej szczycie znajduje się punkt widokowy z widokiem na same Głuchołazy jak i okolicę.

Głubczycki rynek ma unikatowy w Europie kształt ćwierci koła. Prawa miejskie otrzymali głubczyczanie przed 1253r. Ratusz wzniesiono przed 1383 r. nad  sukiennicami (1298-1332).  Zachowane profile gotyckich portali sukiennic potwierdzają czas ich wzniesienia. Budynki miały wymiary około 23,5 x 6 m, a całość założenia mierzyła około 23,5 x 16,9 m. Wymiary kramów były różne. Materiałem budowlanym był połamany piaskowiec układany na zaprawie wapiennej. Do każdej z 12 komór wchodziło się przez kamienny portal. Istniejąca pomiędzy 2 rzędami sukiennic uliczka miała 5m szerokości. Na jej krańcach zainstalowano bramy, które zamykano o zmierzchu. W XIV w. uliczkę wybrukowano i wykonano pośrodku rynsztok. W 1570r. po pożarze wyremontowano ratusz. W 1603r. kolejny pożar zniszczył ratusz, który w 1606r. ponownie  wyremontowano i prawdopodobnie podwyższono o trzecią kondygnację. W latach 1862-1864 siedzibę władz miasta rozbudowano według projektu Carla Lűdecke. W latach 1931-36 ratusz ponownie przebudowano wg projektu Paula Klehra. W czasie działań wojennych w marcu 1945r. ratusz spłonął, a po wojnie ulegał stopniowej dewastacji. W latach 2006 – 2008 odbudowano ratusz z budżetu gminy i środków UE. W sąsiedztwie ratusza stoi  kolumna Niepokalanego Poczęcia NMP autorstwa Antona Jörga z 1738 r.  Powyżej figury dawniej stał miejski pręgierz. 

Paczków to miasto założone w 1254 r. z inicjatywy biskupa wrocławskiego. Gród miał w założeniu chronić południowo-zachodnią granicę księstwa biskupiego i w związku z tym już na samym początku został ufortyfikowany. Na początku XV w miasto zajęli husyci, którzy spowodowali w nim wiele zniszczeń. Mimo to wiek ten przyniósł miastu szybki rozwój gospodarczy, głównie za sprawą przywilejów nadawanych miastu przez biskupów. Wśród obiektów historycznych niewątpliwie zasługujących na uwagę turystów wymienić można właśnie rozbudowane fortyfikacje miejskie, gęsto usiane basztami i wieżami, a będące najlepiej zachowanymi tego typu obiektami na Śląsku. Ciekawość turystów powinien także wzbudzić budynek Ratusza Miejskiego oraz Domu Kata. Na uwagę zasługują także paczkowskie kamienice oraz kościoły. Z uwagi na swój średniowieczny charakter i rozbudowane fortyfikacje miasto zyskało miano "Polskiego Carcassonne".

O początkach  budowli niewiele wiadomo, pierwsza wzmianka o istnieniu kościoła pochodzi z 15.12.1259r. i dotyczy nadania  kapelanowi Eliaszowi (Elye) i jego następcom przysługujących im dochodów, a w 1272r. pojawia się on jako proboszcz z Głubczyc. Kościół wzniesiono około 3. ćwierci XIII w. z fundacji głubczyckich mieszczan i być może  przy udziale czeskiego króla Ottokara II, rozbudowano go  w XIII/XIV w.   oraz w XVIII w. i XX w. Kościół wzniesiono z palonej cegły (zendrówki) na podmurówce z kamienia. Do ciekawszych elementów  kościoła w Głubczycach należą: kamienny cokół kościoła z licznymi otworami, portale, filary i maswerki okien z roślinną dekoracją wraz z rzadkim motywem chmielu oraz witraże z początku XX w. W podziemiach kościoła znajduje się kilkadziesiąt pochówków głubczyckich mieszczan , niektóre z nich dokumentują tablice nagrobne umieszczone na ścianach wewnątrz kościoła. Ciekawostką tej budowli są ,zachowane do dnia dzisiejszego, pomieszczenia mieszkalne (ceglana podłoga, piec)  dawnego strażnika-dzwonnika w  południowej wieży kościoła (2 otynkowane ośmioboki wieży). W pobliżu kościoła znajduje się mały dwuprzęsłowy  kościółek p.w. śś. Fabiana i Sebastiana z 1 poł. XIV w.- obecnie kaplica pogrzebowa, w którego krypcie  na pocz. XIXw. pochowano dwie głubczyckie mieszczki.

Bastion św. Jadwigi w Nysie to element rozpoczętego w 1643 roku obwodu fortecznego  miasta. W latach 1771-1774 bastion przebudowano, w wyniku czego powstały dwukondygnacyjne kamienno-ceglane kazamaty częściowo przykryte zewnętrznym nasypem otaczającym pięcioboczny dziedziniec. Podczas oblężenia w 1807 r. funkcjonowało tu m.in. laboratorium, w którym przygotowywano amunicję. W 1870 r. w kazamatach bastionu przetrzymywano francuskich jeńców wojennych, a później bastion funkcjonował jako koszary. Po I wojnie został sprzedany w ręce prywatne. Od 2008 r. na dziedzińcu bastionu organizowane są imprezy muzyczne i taneczne, wernisaże oraz wystawy plenerowe. We wnętrzach obiektu w zabytkowych korytarzach wiedzie trasa turystyczna, która stanowi część dłuższego szlaku prowadzącego dawnymi umocnieniami wspaniałej twierdzy nyskiej.

Obwarowania miejskie to obwód murów, bramy, baszty oraz fosa i stawy. Głubczycki mur, po raz pierwszy odnotowany w 1282 r., miał 19 baszt ( w tym 7 o rzucie półkolistym i 12 o ostrołukowym - jedyny taki kształt baszt w murach obronnych na terenie Polski. Do miasta prowadziły 3 bramy - wysokie wieże   z przejazdem  w dolnej kondygnacji. Bramę Górną (Nyską) - znajdowała się między dzisiejszym budynkiem cukierni „Keks”, a basztą przy blokach mieszkalnych przy ul. Ratuszowej i Bramę Dolną (Opawska) między basztą na Nowym Świecie, a starą remizą strażacką - wzniesiono w 2 poł. XIII w. Natomiast trzecią - Bramę Grobnicką (Klasztorną, Floriańską) wybudowano w sąsiedztwie kościoła franciszkanów  na przełomie wieków XIII i XIV, po sporze mieszczan z joannitami (1282 r.). Z zewnętrznej strony miasta wszystkie bramy  umacniało dodatkowo przedbramie złożone z niedługiej szyi i dodatkowej wieży z przejazdem. Mury dodatkowo otoczono stawami i fosą (w części suchą) oraz wałami, dalej miasto chroniły naturalne mokradła.

Kościół św. Piotra i Pawła został zbudowany w latach 1720-1728 na podstawie projektu Michała Kleina, a po jego śmierci pod kierunkiem Feliksa Hammerschmidta. Jest wzorowany na kościele św. Mikołaja na Małej Stranie w Pradze. Powstanie kościoła ściśle wiąże się z bożogrobcami, którzy zostali sprowadzeni do Nysy spod Krakowa i którzy po dziesiątkach lat działalności doprowadzili do budowy świątyni w obecnym kształcie. Po sekularyzacji z 1810 roku w kościele przez krótki czas mieściła się fabryka mydła, a w XIX wieku w klasztorze znajdował się szpital. Świątynia szczęśliwie przetrwała pożar Nysy w 1945 roku, a zniszczeniu uległy wówczas jedynie szyby i ramy okienne. Na uwagę zasługuje zarówno architektura kościoła jak i bardzo bogaty, późnobarokowy wystrój wnętrza. Dzięki niemu świątynia jest określana mianem perły Śląskiego Rzymu.

W 1837 r. w miejscu dawnych zewnętrznych obwarowań miasta i rozlewisku rzeki Psina (Cyna) miejscowy lekarz Joseph Laufer zorganizował wschodni fragment dzisiejszego parku, który na początku XX w. przedłużono w kierunku na zachód. Parkowi nadano kształt promenady. W latach 1911-1912 z fundacji właściciela  browaru Eduarda Beyera wzniesiono fontannę "ZOO", którą wykonała miejscowa fabryka sztucznego kamienia. Kolejną fontannę - zwaną Studnią Filozofa z Lasu, poświęconą poecie gwarowemu Johannesowi Reinelt (pseudonim "Philo vom Walde") wykonano w latach 1922-1923 z inicjatywy i przy dużym wsparciu finansowym jego przyjaciela. W latach 1935-1936 miejscowy mistrz budowlany Paul Klehr założył duży Łabędzi staw z kamiennymi altanami i różanymi rabatami. W parku wzniesiono domek strzelców i kompleks sportowy kort tenisowy.

Muzeum w Praszce, powstało z inicjatywy prof. Konrada Jażdżewskiego, który na ten cel podarował Miastu Praszce rodzinną kamienicę. Dla zwiedzających muzeum otwarto 8 maja 1980 roku. Placówka jest Samorządową Instytucją Kultury Gminy Praszka. W Muzeum prezentowanych jest 7 wystaw stałych ukazującym zwiedzającym przekrój Miasta i Gminy Praszka w różnych aspektach naukowych. Jednym z nich jest stała wystawa pt. "W starej aptece", nawiązująca do apteki prowadzonej przez Wacława Łuckiego. Jedną z najważniejszych atrakcji Muzeum i Gminy Praszka, jest zabytkowy tabor kolejki wąskotorowej o prześwicie 750 mm, łączącej w latach 1916-1987 Praszkę z Wieluniem. Oddano ją do ruchu 26 września 1916 roku. Ostatecznie w dniu 31 sierpnia 1987 roku zlikwidowano linię kolejki wąskotorowej, a sam tabor, w wyniku starań władza miasta i lokalnej społeczności pozostawiono na stacji w Praszce. W roku 2002 przetransportowano go do ogrodu muzealnego, a w 2015 roku przeprowadzono jego gruntowna konserwację. W skład  taboru wchodzą: parowóz wąskotorowy na tor 750 mm seria Px – 48-1770 z tendrem Ptx-48-1770, wykonane w Fabryce Fablok-Chrzanów oraz wagon osobowy typ 1Aw, seria Bxhpi wykonany w PFW Świdnica.

Pątniczy kościół pw. św. Anny  w Oleśnie to drewniany obiekt sakralny o unikatowej kreacji architektonicznej w skali kraju. Jest symbolem heraldycznym i swoistą transpozycją na język architektoniczny  kwiatu róży widniejącej  w herbie Olesna. Określany mianem „oleskiej róży zaklętej w drewno” ze względu na dobudowaną w XVII w. część centralną  w kształcie róży pięciolistnej. Kościół ma średniowieczny rodowód, jego geneza związana jest z  ocaloną przez św. Annę z rąk zbójców oleską mieszczką. Pierwotna kaplica z 1444 r. zbudowana wokół cudownej sosny przy której wydarzył się cud.  W 1518 r. rozbudowano kościół, który otrzymał piękne wyposażenie - późnogotycki tryptyk mistrza Jakuba związanego z Vitem Stwoszem. W XVII w. dobudowano część centralną. Zachowana figura św. Anny Samotrzeć z pocz. XVI w. jest największą świętością tego sanktuarium. W 2018 r.  kościół wpisano na listę Pomników Historii. 

Muzeum w Oleśnie otwarte w 1960 r. powstało z inicjatywy Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Oleskiej, jako  ekspozycja terenowa Muzeum Śląska Opolskiego. Placówka ulokowana w budynku przy ul. Pieloka 18 otrzymała imię Jana Nikodema Jaronia. Tworzono podstawy kolekcji etnograficznej, historycznej i archeologicznej.  Od 1975 r. muzeum nie podlegało  już zwierzchnictwu Muzeum Śląska Opolskiego. Od 1981 r. do 1984 r. przeprowadzono remont nowej siedziby oleskiego muzeum w Ratuszu. W 2004 r. zostało ono przeniesione do wyremontowanej zabytkowej XVIII-wiecznej kamienicy przy ul. Jaronia 7. W nowym lokum urządzono  stałą wystawę prezentującą kompleksowo dzieje miasta Olesna. Obok ekspozycji historycznej muzeum prezentuje stałą wystawę  leśno-łowiecką ze zbiorów Nadleśnictwa Olesno oraz liczne ekspozycje  okresowe. Od 2005 r. placówka nosi nazwę: Oleskie Muzeum Regionalne w Oleśnie. 

Miasto tkaczy i szewców - tak nazywano Prudnik przed wiekami. Rozkwit przemysłu tkackiego nastąpił w XIX i XX wieku za sprawą rodziny Fränkel i Pinkus - właścicieli jednej z największych fabryk tekstylnych w Europie. Po II wojnie światowej oraz zmianie granic przedsiębiorstwo przekształcono w ZPB „Frotex”. W 2009 r. otwarto Centrum Tradycji Tkackich – oddział Muzeum Ziemi Prudnickiej, mający na celu zachowanie pamięci o potędze tkackiej miasta. W placówce odbywają się warsztaty tkackie, lekcje muzealne, prezentowana jest ekspozycja na temat fabryki i jej przedwojennych właścicieli: m. in. pokój Samuela Fränkla, gabinet Maxa Pinkusa oraz wystawy czasowe.

Pozostałość po XIII - wiecznym zamku jest najstarszym zabytkiem Prudnika jak i najstarszą zachowaną wieżą zamku prywatnego w Polsce. Decyzję o budowie zamku podjął w 1255 r. Marszałek Królestwa Czeskiego Wok z Rosenberga (czes. Rožmberk), nadworny dyplomata króla Przemysła Otakara II. W przeszłości ta cylindryczna budowla w czasie zagrożenia pełniła funkcję miejsca ostatecznej obronny, a grube ściany i wejście do wnętrza na wysokości 12,5 m czyniły z niej twierdzę nie do zdobycia. Po pożarze, który strawił zamek 1806 roku, jedynym widocznym śladem warowni jest ocalała z żywiołu wieża. Obecnie pełni rolę punktu widokowego, z którego można podziwiać panoramę miasta oraz Gór Opawskich.

Dzieje Ziemi Kozielskiej od prahistorii do dnia dzisiejszego na swojej wystawie prezentuje Muzeum Ziemi Kozielskiej w Kędzierzynie-Koźlu w organizacji. Na ekspozycji zobaczymy odkryte podczas prac wykopaliskowych narzędzia jakich używali mieszkańcy naszego regionu w epokach kamiennej, brązu i żelaza. W zbiorach znajdują się przedmioty średniowieczne, XVII-wieczne srebrne monety pochodzące ze słynnego „Skarbu z Koźla”, relikty kultury żydowskiej, protestanckiej i katolickiej ludności miasta i powiatu. Miłośnicy fortyfikacji znajdą informacje i zabytki związane z Twierdzą Koźle. Osobną grupę eksponatów stanowią zabytki etnograficzne stanowiące ilustrację metod jakimi pracowali stanowiący przed laty większość mieszkańców Ziemi Kozielskiej rolnicy. Ekspozycja jest wyposażona w elementy multimedialne, które dodatkowo uatrakcyjniają zwiedzanie.

Główna siedziba Muzeum Ziemi Prudnickiej mieści się w budynku przylegającym do XV–wiecznych murów miejskich i dwóch baszt, gdzie w średniowieczu składano broń. W Arsenale gromadzone są zbiory z dziedziny archeologii, etnografii, historii lokalnej oraz sztuki. Stałe ekspozycje poświęcone zostały m. in. bogatej i wielokulturowej historii Prudnika („Trzy źródła – jedno miasto”), Stanisławowi Szoździe („Krótka historia wielkiego sukcesu”), dawnej kuchni śląskiej, ginącym zawodom. W narożnej baszcie można podziwiać militaria. Licznie prezentowana jest tu broń z okresu wojen napoleońskich. W dziale etnograficznym zwiedzający mogą oglądać stroje ludowe, przedmioty używane w gospodarstwach domowych regionu oraz narzędzia rolnicze, stolarskie i kołodziejskie. W „Galerii pod 2 basztami” zaprezentowane zostały prace m. in. Hanny Bakuły.

Drewniany kościół odpustowy pw. św. Rocha w Dobrzeniu Wielkim to jeden z najcenniejszych obiektów sakralnych Opolszczyzny. Filialna świątynia z XVII/XVIII wieku, wraz z wnętrzem, figuruje w rejestrze zabytków województwa opolskiego oraz współtworzy Szlak Drewnianej Architektury Sakralnej. Kościół jest orientowany, zbudowany w całości z drewna w konstrukcji zrębowej, otoczony sobotami wspartymi na omieczowanych słupach. Nad nawą góruje niewielka wieżyczka na sygnaturkę, zwieńczona baniastym, podwójnym hełmem, nad głównym wejściem znajduje się ganek umożliwiający dojście do chóru. Bogate wyposażenie kościoła jest przeważnie barokowe, m.in. ołtarz główny z retabulum w kształcie rzeźbionej ramy, w której umieszczono obraz z wizerunkiem św. Rocha i manierystyczne ołtarze boczne. Cennym elementem wyposażenia jest ambona z początku XVII wieku, zdobiona rzeźbami ewangelistów i baldachimem. Z okresu baroku pochodzą również dwa XVIII-wieczne obrazy św. Barbary i św. Katarzyny. Kościół gruntowanie odnowiono w 1752 roku, a kolejne potwierdzone remonty miały miejsce w latach: 1928, 1958, 1997-98 i 2006.

Gród Rycerski w Byczynie to drewniana budowla umiejscowiona 4 m od Byczyny, na wyspie otoczonej naturalną fosą nad zalewem Biskupice-Brzózki. W warowni mieści się staropolska karczma z dwoma salami rycerskimi, „Gościniec śpiącego rycerza” z 60 miejscami noclegowymi, sala myśliwska, a także sala narzędzi tortur średniowiecznych i zbrojownia. Na dziedzińcu umiejscowione są balie szwedzkie pod gołym niebem, kuźnia, trybuny dla widzów oraz stanowiska do gier i zabaw plebejskich. Na podgrodziu znajduje się również tor łuczniczy oraz machiny oblężnicze w skali 1:1 – trebusz, balista i skorpion. Przed grodem znajduje się mała karczma z daniami barowymi i sklepik z pamiątkami. W grodzie organizowane są lekcje „żywej historii” dla dzieci i młodzieży, kolonie rycerskie oraz obozy archeologiczne, ogniska i pikniki. Gród pełni funkcje konferencyjno-rekreacyjne, a swoją ofertę kieruje zarówno do dorosłych jak i do dzieci. Obiekt jest siedzibą Opolskiego Bractwa Rycerskiego. Co roku w pierwszy weekend majowy odbywają się tutaj jedne z największych w Europie turniejów rycerskich.

Schronisko PTTK "Pod Biskupią Kopą" im. Bohdana Małachowskiego to jedyne schronisko w Górach Opawskich. Położone jest na wysokości 850 metrów n.p.m., w pobliżu szczytu Biskupiej Kopy na terenie Parku Krajobrazowego Gór Opawskich. Inicjatorem wybudowania schroniska było Śląskie Sudeckie Towarzystwo Górskie. Oficjalne otwarcie nastąpiło w lipcu 1924 r., a obiekt otrzymał wówczas nazwę Schroniska Górnoślązaków. Po 1945 r. schronisko otrzymało nazwę "Pod Biskupią Kopą", a w 1964 r. imię Bohdana Małachowskiego, krakowskiego działacza turystycznego. Pierwszym polskim właścicielem zostało PTTK z Katowic, a od 1992 właścicielem jest wrocławski oddział PTTK. Obiekt dysponuje 50-cioma miejscami noclegowymi w pokojach dwu i wieloosobowych, salą restauracyjną na 65 miejsc oraz salą konferencyjną i miejscem do organizacji pikników. Atrakcyjne położenie schroniska na skrzyżowaniu kilku szlaków turystycznych daje wiele możliwości uprawiania turystyki zarówno pieszej jak i rowerowej.

Głuchołazy to kilkunastotysięczne miasteczko leżące na styku Płaskowyżu Głubczyckiego i Gór Opawskich. Te naturalne uwarunkowania sprawiły, że pierwsze linie kolejowe Śląska omijały Głuchołazy. Jednak pomimo trudności kolej do Głuchołaz dotarła w 1875 r. Najpierw z Nowego Świętowa, w tym samym roku z Krnova (obecnie Czechy), w 1888 r. roku z Jesenika (obecnie Czechy) a w 1914 r. przedłużono linię z Nowego Świętowa do nieistniejącej już stacji Głuchołazy Zdrój. Tym sposobem stacja Głuchołazy stała się stacją węzłową czterokierunkową. Głuchołazy były bardzo ważnym węzłem kolejowym. Stąd bezpośrednio można było dojechać pociągiem do Pragi, Wiednia, Brna, Berlina, Wrocławia. Obecnie ruch pociągów jest uboższy, a nawet znikomy, jedynie w soboty i niedzielę można dojechać do Opola, natomiast każdego dnia przez stację Głuchołazy przejeżdżają pociągi czeskie z Jesenika do Krnova, a jeden do Ostrawy. Jednak nadal można podziwiać ciekawą i historyczną architekturę dworca kolejowego, budynki,  drewniane wiaty peronowe, perony, przejście podziemne, semafory kształtowe. Dla miłośników kolei oraz turystów jest to naprawdę interesujące miejsce, przenoszące w odległe czasy i nostalgiczne klimaty.

Kościół parafialny p.w. św. Wawrzyńca w Głuchołazach to najważniejszy zabytek Głuchołaz. Pierwsze wzmianki o kościele pochodzą z 1285 roku. Wtedy Głuchołazy były biskupią osadą graniczną. Świątynię zbudowali pierwsi osadnicy około 1250 roku. Z tamtych lat zachował się wczesnogotycki portal z maskami mnichów oraz bryła zachodniej fasady. Obecny wygląd budowla uzyskała po przebudowie w latach 1729-1733. Neobarokowy ołtarz główny powstał w 1921 roku, natomiast w nawach bocznych usytuowanych jest 8 ołtarzy o cechach późnobarokowych. W ołtarzu głównym dominuje  figura św. Wawrzyńca, patrona świątyni, któremu po bokach towarzyszą postacie św. Mikołaja i św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Poniżej znajdują się dwa anioły trzymające symbole świętego, a więc ruszt i  pochodnię.  Na uwagę zasługuje także ambona ze sceną męczeństwa św. Wawrzyńca przedstawioną na balustradzie schodów oraz bogatą dekoracją figuralną.  Wokół kościoła usytuowany był cmentarz, który zaczął funkcjonować około poł. XIII wieku. W 1800 roku cmentarz całkowicie zamknięto, a w 1830 roku usunięto ostatni pomnik nagrobny z placu kościelnego. Głuchołazy kilkakrotnie nawiedzały silne powodzie z których pierwsza z 1472 r. kiedy to woda sięgała w mieście do 4 metrów. Upamiętnia to tablica wmurowana 100 lat później we wschodnią ścianę kościoła, która do dziś oznacza poziom do którego sięgała woda.

Zostało utworzone w 1961 roku. Ma ono przede wszystkim chronić i popularyzować kulturę ludową Opolszczyzny. Prace związane z budową ekspozycji stałej rozpoczęto w 1965 roku, a w 1970 roku udostępniono muzeum dla zwiedzających. Zabytki zgromadzone są na wolnym powietrzu i stanowią reprezentatywną ilustrację warunków bytu ludności wiejskiej zamieszkującej tereny nad Odrą w okresie od XVIII do początku XX wieku. Wśród zbiorów znajdziemy 47 przeniesionych do muzeum i odbudowanych obiektów architektury wiejskiej. Najliczniej reprezentowane są budynki mieszkalne i gospodarskie. Uzupełniają je przykłady zabytków techniki wiejskiej oraz użyteczności publicznej (tu szczególnie kościoły).

Ratusz w Paczkowie wzniesiono w latach 1550-1552. Pierwotnie budowla składała się z dwóch prostokątnych budynków, zakończonych trójkątnymi zdobionymi szczytami i przystawioną z boku wieżą w dolnej części kwadratową, wyżej przechodzącą w ośmiobok. Na początku XIX wieku budowla została gruntownie przebudowana i wówczas nadano jej obecną formę. Wieża paczkowskiego ratusza została ukończona prawdopodobnie w 1552 roku. Usytuowana jest w północnym narożniku budowli i posiada wewnątrz dziewięć kondygnacji. Zwieńczona jest gankiem i murowanym ostrosłupowym hełmem z iglicą. Wieża jest jedną z najlepiej zachowanych wież renesansowych na Śląsku i stanowi znakomity punkt widokowy. Podczas prac remontowych wieży okazało się, że pod tarczą jednego z istniejących zegarów znajduje się pięciusetletnia renesansowa kamienna tarcza zegara mechanicznego pochodzącego z okresu, w którym powstała ratuszowa wieża. Prawdopodobnie jest to jedyny taki obiekt na Opolszczyźnie i jedna z najstarszych tarcz zegarów mechanicznych w ogóle.

Muzeum Gazownictwa w Paczkowie zostało utworzone w budynku byłej gazowni w listopadzie 1991 roku. Jest to jedyny w Polsce obiekt, w którym w całości zachowały się urządzenia do produkcji gazu. Muzeum może się poszczycić posiadaniem ponad 3 tysięcy eksponatów, wśród których znajdują się zarówno  gazowe urządzenia gospodarstwa domowego (lampy gazowe, kuchenki, lokówki, żelazka) jak i urządzenia przemysłowe. Placówka posiada największą w Europie kolekcję gazomierzy domowych, a ciekawostką jest fakt, że większość eksponatów zgromadzona w muzeum jest sprawna technicznie. Paczkowska gazownia powstała w latach 1898 – 1901, dostarczając początkowo gaz głównie do oświetlenia ulic miejskich czy napędu pomp wodociągowych. Z czasem infrastruktura rozwinęła się do tego stopnia, że w latach 30. XX wieku z gazu korzystało 700 odbiorców domowych. W czasie wojny gazownia niewiele ucierpiała, natomiast tuż po niej przeszła liczne modernizacje. W latach 70. przeprowadzono liczne modernizacje sieci gazowych i połączono lokalne spółki gazowe co ostatecznie doprowadziło do zaprzestania produkcji gazu w Paczkowie. W 1977 roku w gazowni ugaszono symbolicznie ostatni wózek koksu, który wraz z zawartością do dnia dzisiejszego jest jednym z eksponatów w muzeum.

Muzeum Hutnictwa Doliny Małej Panwi mieści się w bezpośrednim sąsiedztwie żelaznego mostu wiszącego na rzece Małej Panwi, w budynku dawnej dyrekcji Huty Małapanew. Ekspozycja stała muzeum prezentuje dzieje hutnictwa w dolinie Małej Panwi od średniowiecza do czasów nowożytnych. Zgromadzono na niej zachowane eksponaty, obrazujące dorobek licznych na tym terenie w XVIII i XIX wieku zakładów hutniczych - przede wszystkim tradycje Pruskiej Królewskiej Huty Malapane. Muzeum prezentuje między innymi doświadczenia w zakresie produkcji maszyn parowych i żelaznych mostów z końca XVIII i początku XIX wieku oraz pozwala poznać obraz hutnictwa doliny Małej Panwi w tym okresie. W muzeum zgromadzono m.in. zabytkowe wyroby, bogatą kolekcję żeliwa artystycznego, ikonografię i dokumenty kartograficzne dotyczące historii hut. Miejsce to ma za zadanie budowanie świadomości lokalnej społeczności przez krzewienie wiedzy na temat zabytków oraz historii Ozimka i Śląska. 

UWAGA! Muzeum czynne w weekendy. Istnieje jednak możliwość zwiedzania w tygodniu jedynie dla grup, po wcześniejszym kontakcie telefonicznym i umówieniu się.

Kościół neogotycki został zbudowany w latach 1859-1863 Projekt świątyni wykonał dobrze zapowiadający się śląski architekt, pochodzący z Oławy, Alexis Langer. Świątynię budowano 4 lata. Organy do nowej świątyni, na zamówienie, wykonał rychtalski organmistrz Jan Spiegel w 1862 roku. W tym samym roku poświęcono 4 kościelne dzwony – największy nosił imię Gotfryd a pozostałe to: Maria, Józef i Franciszek-Serafin. Na zewnątrz budowli, Langer zaprojektował rozmieszczenie sześciu tarcz z trzech jej stron (po dwie - od zachodu, południa i północy). Duża wieża świątyni, do podstawy krzyża, mierzy 53,7 metra, co decyduje o tym, że kościół jest najwyższą, murowaną budowlą w powiecie namysłowskim. Najcenniejszym obiektem wnętrza kościoła jest rzeźba św. Anny Samotrzeć, wykonana pod koniec XV wieku. Neogotycka świątynia, jak na wiejski kościół, jest dziełem unikatowym. Zachwyca swą strzelistością i harmonią architektoniczną.

Po raz pierwszy właściciele dóbr rogowskich wymienieni zostali w XIV wieku. W następnych stuleciach pierwotny zamek był w posiadaniu osób znaczących w życiu publicznym i politycznym Śląska. Wśród nich byli bracia Bees - książęcy pisarze w kancelariach Piastów Śląskich, ród Haugwitzów, który  od 1765 r. zadomowił się w Rogowie oraz ród Rogoyskich. Zamek nowożytny w formie zbliżonej do współczesnej zbudowany został pod koniec XVI wieku lub dopiero około roku 1620 przez rodzinę Rogoyskich. Wzniesiono wtedy dwa renesansowe skrzydła mieszkalne wraz z narożną basztą, dostawione do istniejącej prostokątnej wieży. Na przestrzeni kolejnych stuleci obiekt często zmieniał właścicieli. Po II wojnie światowej majątek upaństwowiono, w zamku zorganizowano przedszkole, a następnie spichlerz zbożowy. Od 1965 roku obiekt należy do Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Opolu. Poprzez remont budynkowi przywrócono dawny charakter zamku renesansowo - klasycystycznego z dziedzińcem z dwóch stron zamkniętym pięknymi krużgankami.

Pierwszy, drewniany ratusz w Kluczborku został wzniesiony prawdopodobnie na początku XV w. Budynek jednak spłonął podczas wielkiego pożaru miasta w 1737 r. W latach 1738-1741 rozpoczęto jego odbudowę, którą zakończono  w 1752 r., a nową wieżę wzniesiono w 1858 r. Kolejne przebudowy ratusza miały miejsce odpowiednio w latach 1890-1891 i 1908-1909. Od strony zachodniej do ówczesnego ratusza przylegało 12 domów kramarskich, które mieszkańcy miasta określali mianem "Dwunastu Apostołów”. 25 czerwca 1925 r. pożar zniszczył większość zabudowy śródrynkowej, pozostawiając jedynie ratusz oraz cztery najbliższe kamieniczki. Zostały odbudowane w 1926 r. według projektu architekta miejskiego Alfreda Lenza. W latach 2011-2012 przeprowadzony został remont ratusza, połączony z rewitalizacją przestrzeni rynkowej.

Muzeum im. Jana Dzierżona w Kluczborku rozpoczęło swą działalność w 1959 r. Siedzibą jest budynek, który został wzniesiony na fundamentach zamku stojącego przy murach miejskich. Przylegająca do budynku dawna wieża zamkowa została przebudowana w 1907 r. na wieżę ciśnień. Muzeum gromadzi, konserwuje, opracowuje i udostępnia dobra kultury z terenu Ziemi Kluczborskiej i płn. Opolszczyzny w zakresie archeologii, historii i etnografii ze szczególnym uwzględnieniem pszczelarstwa. Wystawa stała „Pszczelarstwo dawne i nowe”, prezentuje dzieje hodowli pszczół od czasów najdawniejszych do współczesności, z zaznaczeniem roli ks. Jana Dzierżona. Muzeum prowadzi działalność oświatową opierając się na zbiorach własnych, jak i prezentując wystawy czasowe o różnorodnej tematyce, wypożyczane z innych muzeów. Wizytówką muzeum są wystawy plenerowe: Ule figuralne – w pawilonie przed budynkiem oraz Ule – na skwerze muzealnym. 

Utworzono je w 1957 roku. Muzeum tworzy zabytkowy dworek z XVIII wieku, przebudowany z końcem XIX wieku oraz zabytkowy park o powierzchni ponad 3 hektarów. Stanowią one dar narodowy, przekazany pisarce Marii Konopnickiej w 1903 z okazji jubileuszu 25-lecia pracy pisarskiej. 8 września 1903 Konopnicka wprowadziła się wraz z Marią Dulębianką, z którą pozostawała w głębokiej przyjaźni, do dworku w Żarnowcu. Tu spędzała wiosenno-letnie miesiące, prowadziła szeroką działalność społeczną i pisarską. Dworek w Żarnowcu od 1910 do 1956 pozostawał w posiadaniu jej rodziny. Przebywały tu córki poetki: Zofia i Laura. W 1956 Zofia (na kilka miesięcy przed śmiercią), oraz inni spadkobiercy poetki, ofiarowali dworek i park narodowi polskiemu na muzeum biograficzne.

UWAGA! Archiwalna wersja tego znaczka nie jest już dostępna w sprzedaży korespondencyjnej.

Bacówka PTTK Jaworzec znajduje się na terenie nieistniejącej i wyludnionej po II wojnie światowej wsi Jaworzec w dolinie Wetliny. Schronisko zostało zbudowane w latach 1974–1976 jako pierwsza bacówka w Bieszczadach. W pobliżu można obejrzeć ruiny dawnych zabudowań Jaworca, cerkwisko, a także pamiątkowy cmentarz oraz krzyż upamiętniający zniesienie pańszczyzny. Bacówka jest czynna przez cały rok i dysponuje miejscami noclegowymi w pokojach 1, 2, 3, 4, 8 i 9-osobowych, a w przypadku braku miejsc także na podłodze. W lecie istnieje możliwość rozbicia własnego namiotu. Do dyspozycji turystów jest klimatyczna jadalnia z małą biblioteczką zasobną w książki i gry. Klimat tego miejsca podkreślają brak stałego źródła prądu, a w lecie również okresowe braki wody. Jak twierdzą bywalcy Bacówki PTTK Jaworzec, jest tu najpiękniejsze niebo i niczym niezmącona cisza.

Zamek Kazimierzowski w Przemyślu jest jednym z najcenniejszych pomników architektury w tym mieście, a jednocześnie charakterystycznym elementem pejzażu miejskiego. O warowni zlokalizowanej w tym miejscu już u zarania państwowości polskiej wspominają źródła historyczne, zaś badania archeologiczne potwierdzają istnienie w obrębie drewnianego jeszcze grodu monumentalnych przedromańskich budowli, o cechach charakterystycznych dla monarchii wczesnopiastowskiej - zespół rotunda-palatium. Przed ostatecznym włączeniem Przemyśla w obręb państwa polskiego gród przemyski był kilkakrotnie zajmowany przez Rusinów, którzy uczynili z niego centrum administracyjne udzielnego księstwa. Jeden z jego władców – Wołodar Rościsławowicz wzniósł na wzgórzu zamkowym kamienną cerkiew.

Podziemna Trasa Turystyczna im. prof. Feliksa Zalewskiego. To jedna z najstarszych podziemnych tras turystycznych w Polsce. Została zlokalizowana w rozległych podziemiach kamienicy Rynek 14,  tzw. kamienicy Rydzikowej z początku XVII w., prezentującej najlepiej zachowany typ kamienicy jarosławskiej. Trasa składa się z oryginalnych podziemnych komór i korytarzy obudowanych cegłą. Nie jest to jednak przestrzeń jednolita. Mury kryją w sobie wiele niespodzianek. Do ich budowy wykorzystano charakterystyczną, widoczną w wielu miejscach, zaprawę lessową. Także stosowana tutaj cegła to m.in. oryginalna palcówka. O bardziej współczesnym pochodzeniu niektórych fragmentów, świadczą cegły znakowane herbem górniczym. Jej długość wynosi około 150 m, przy różnicy poziomów sięgającej do 8,5 m. Atrakcja została otwarta w 1984 r. z inicjatywy zespołu naukowego z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, który w 2 poł. XX w. starał się zapobiec waleniu się kamienic na jarosławskim rynku, największej katastrofie budowlanej w powojennej Polsce.

Muzeum Silników Stacjonarnych i Techniki Rolniczej w Konieczkowej jest pierwszą w Polsce placówką poświęconą zabytkowym silnikom stacjonarnym czyli takim, które przez lata stanowiły główne źródło napędu w rolnictwie, rzemieślnictwie i przemyśle. Jest to także największa udostępniana kolekcja takich maszyn w kraju. Wśród przeszło dziewięćdziesięciu różnych konstrukcji można znaleźć eksponaty o wadze od kilkunastu kilogramów do kilku ton. Najstarsze silniki pochodzą jeszcze z końca XIX wieku. Ekspozycja muzeum obejmuje produkty wielu znanych w świecie marek, w tym również kilku unikatowych polskich firm takich jak K.O.S, Perkun czy L.Zieleniewski. Oprócz silników stacjonarnych w zbiorach muzeum są również zabytkowe maszyny rolnicze, literatura, stare reklamy i akcesoria. Lokalizacja wystawy to oryginalny obiekt po byłym kółku rolniczym w Konieczkowej.

Zespół Parkowo-Dworski i Folwarczny w Wiśniowej został przejęty przez Powiat Strzyżowski w 2005 r. Dzięki środkom własnym oraz z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego zrewitalizowany został historyczny park i część folwarczna z przeznaczeniem na centrum konferencyjno-noclegowe. Centrum służy organizacji spotkań rodzinnych, biznesowych, konferencji, szkoleń, seminariów i jest przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Jest to też siedziba Instytucji Kultury Powiatu Strzyżowskiego - Powiatowego Centrum Kultury i Turystyki. Od 2018 roku Zespół wzbogacił się o odrestaurowaną oficynę dworską z XVI w., w której mieści się muzeum i galeria sztuki. W Zespole Parkowo-Dworskim i Folwarcznym w Wiśniowej kontynuowane są tradycje malarskie i kulturalne rodu Mycielskich m.in. poprzez organizację różnego rodzaju imprez oraz plenerów.

Bacówka znajduje się na południowo-wschodnim stoku szczytu Hon na wysokości 663 m n.p.m. Została otwarta w 1986 roku i jako obiekt całoroczny oferuje 46 miejsc noclegowych w pokojach 2,3,4 i 8-osobowych. Ponadto w obiekcie znajduje się hamakarnia i możliwość rozbicia namiotu w sąsiedztwie zabudowań. Dodatkowo, bacówka oferuje saunę fińską oraz miejsce na ognisko i stoły piknikowe.

Kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny we Frysztaku został wzniesiony w 1927 roku. Budowę rozpoczęto w 1924 roku na miejscu rozebranego modrzewiowego kościoła, który był za mały a stał tam od 1442 roku. Kościół jest murowany, trzynawowy o zwartej bryle. Nad budowlą góruje pięćdziesięciometrowa, cylindryczna wieża, mieszcząca w przyziemiu główne wejście. Po obu jej stronach, na górnych bokach elewacji frontowej, znajdują się rzeźby kamienne św. Marka i św. Jana. We wnętrzu kościoła, znajduje się część zabytkowego wyposażenia pochodzące ze starego, rozebranego kościoła, m.in. ołtarz główny w stylu regencji z roku 1753 oraz barokowy krzyż z 1650 roku. W czasie ostatniej wojny od lipca 1944 do stycznia 1945 roku we Frysztaku stał front. Prawie cała miejscowość została doszczętnie zniszczona, ocalał kościół, co mieszkańcy uważają za szczególną łaskę Chrystusa Ukrzyżowanego.

W centrum miejscowości Frysztak, na dawnym rynku a obecnie Placu Świętego Floriana, stoi figura św. Floriana. Figura została postawiona w 1901 roku, a powstała, jak czytamy na cokole, z dobrowolnych składek ówczesnych mieszkańców. Współinicjatorem budowy figury był dr med. Wiktor Natter, burmistrz Frysztaka kilku kadencji. Frysztak jak wiele miejscowości w tym okresie był nękany licznymi pożarami. Największy z nich miał miejsce w roku 1890. Pożar ten z powodu wielkich zniszczeń, których dokonał, zahamował na pewien czas rozwój miasta. Nic więc dziwnego, że zdecydowano, by w centrum miasta postawić figurę św. Floriana, patrona strażaków i obrońcę przed pożarami. W ostatnim czasie figurę tę odrestaurowano i rzeczywiście jest ozdobą Frysztaka.

Kolegiata pw. Bożego Ciała w Jarosławiu jest najstarszym pojezuickim kościołem w Polsce. Powstała w latach 1580-1594 z fundacji Zofii ze Sprowy. Za sprowadzeniem do miasta jezuitów i powstaniem kolegium jezuickiego orędował ks. Piotr Skarga. Budowa kolegium rozpoczęła się w 1580 r. Poświęcenie świątyni miało miejsce w 1594 r. W roku 1600 i 1625 r. w mieście wybuchły pożary, na skutek których ucierpiało kolegium i kościół, którym w póxniejszym czasie udało się przywrócić dawny blask. W 1773 r. nastąpiła kasata klasztoru. Kolegium zamieniono na koszary wojskowe, a majątek sprzedano na licytacji. Kolejny pożar, podczas którego świątynia uległa niemal całkowitemu spaleniu wybuchł w 1862 r. Po odbudowie i ponownej konsekracji otrzymała wezwanie Bożego Ciała. Z dawnego wystroju kościoła zachowały się m.in krzyż z XVII wieku oraz późnogotycka figura Matki Boskiej z dawnej Kolegiaty, a także ocalały obraz Matki Boskiej Śnieżnej Królowej Rodzin. W roku 2023 świątynia obchodzi jubileusz 700-lecia pierwszej parafii w Jarosławiu.