Lista znaczków

Pierwsza osada w miejscu obecnego Sulechowa powstała już w połowie XIII wieku przy szlaku handlowym z Poznania. Już w XIV w z inicjatywy księcia Henryka III Głogowskiego, jeszcze przed założeniem miasta, na miejscu wcześniejszych umocnień, powstał zamek obronny. Nawet po powstaniu miasta, zamkowe zabudowania były wyodrębnione i oddzielone od miejskiej murami i fosą. Dla zapewnienia większej samowystarczalności, w tym okresie, na zamkowym dziedzińcu wybudowano młyn kieratowy. W XVI wieku zamek rozbudowano, powstał wtedy między innymi obecnie istniejący budynek dobudowany do wieży z XIV. Niedługo potem zamek znalazł się w rękach margrabiów brandenburskich, którzy w XVIII w przeprowadzili kolejną rozbudowę. Właśnie z tego okresu pochodzi obecny kształt sulechowskiego zamku. Pod całym obiektem znajduje się jednoprzestrzenna piwnica, nakryta sklepieniem kolebkowym. Ostatnia gruntowna przebudowa miała miejsce w XIX wieku. Rozebrano wtedy skrzydła wschodnie i północne, a na ich miejscu zbudowano nowe pomieszczenia.  W 2010 roku została przeprowadzona kompletna renowacja zamku w Sulechowie dzięki dofinansowaniu ze środków Unii Europejskiej i dziś zamek i Zbór Kalwiński  są ze sobą połączone, a wraz z budynkiem Sulechowskiego Domu Kultury tworzą kompleks kulturalny w mieście. 

Konkatedra św. Jadwigi Śląskiej w Zielonej Górze to kościół ufundowany w II poł. XIII w. przez księcia Konrada I głogowskiego poświęcony św. Jadwidze.  Budowany od 1272 r., ukończony w 1294 r. przez Henryka Głogowczyka, syna Konrada; sam fundator został pochowany w obrębie świątyni. Kościół ten jest najstarszym zachowanym zabytkiem w mieście. W jego wyposażeniu zachował się barokowy chór z malowanymi przedstawieniami świętych z XVII w. i renesansowa kuta krata przy wejściu do Kaplicy Oliwnej. W nawie południowej można zobaczyć rysunek na tynku z wyobrażeniem świątyni  Grobu  Chrystusa  w  Jerozolimie. W 1992 roku bullą Totus Tuus Poloniae populus papież Jan Paweł II, w ramach reorganizacji administracji Kościoła w Polsce, powołał do istnienia diecezję zielonogórsko-gorzowską przenosząc jej stolicę z Gorzowa Wielkopolskiego do Zielonej Góry, a dotychczasowy kościół parafialny św. Jadwigi z dniem 7 czerwca 1992 r. podniósł do godności Konkatedry diecezji zielonogórsko-gorzowskiej.

Brama Krośnieńska w Sulechowie jest wyjątkowym zabytkiem, ponieważ jako jedyna ocalała z czterech bram murów miejskich, które otaczały kiedyś Sulechów. Jeszcze do niedawna historycy twierdzili, że została ona wybudowana w 1704 roku, jednakże ostatnie tłumaczenia starych niemieckich kronik dowiodły, iż obiekt ten ma swą historię dłuższą o przynajmniej pół wieku. Umożliwiała przejazd przez centrum miasta podróżnym, którzy udawali się od strony Krosna Odrzańskiego w stronę Poznania lub w drugą stronę. Brama powstała w stylu barokowym, stąd też jej bogate zdobienia. Na stronie zewnętrznej bramy, umieszczony jest kartusz z orłem z koroną, ozdobiony dekoracją akantowo-laurową. Od strony rynku i ratusza możemy zobaczyć niemiecki herb Sulechowa z XIX wieku (taki herb miasta funkcjonował w czasach brandenbursko-pruskich), przedstawiający stróża miejskiego stojącego między dwiema wieżami i trzymającego halabardę. Brama Krośnieńska jest wyjątkowym zabytkiem Sulechowa, a także obowiązkowym punktem turystycznych wycieczek po mieście. 

Budynek, w którym obecnie znajduje się Centrum Nauki Keplera został wybudowany w 1961 roku i przez blisko pięć dekad był jednym z najchętniej odwiedzanych kin w mieście. Obiekt zamknięty w 2006 roku po kolejnych siedmiu latach powrócił na mapę atrakcji Zielonej Góry jako Planetarium Wenus – jeden z dwóch ośrodków edukacyjnych działających w ramach Centrum Nauki Keplera. Nowoczesne cyfrowe planetarium ma przybliżyć odwiedzającym tematykę gwiazd, planet i galaktyk poprzez projekcję na olbrzymiej kopule. Sama kopuła, posiadająca możliwość zmiany kąta nachylenia w stosunku do widowni, to unikatowa konstrukcja występująca w trzech miejscach na świecie. W planetarium odwiedzający znajdują również „Jaskinię Światła” oraz ekspozycję astronomiczną „Układ Słoneczny”. Ponadto jedną z atrakcji jest wystawa meteorytów, na której zgromadzono ponad 100 okazów tych niezwykłych kamieni z kosmosu.

Zielona Góra słynie z wyrobu win oraz winobrania. Nic więc dziwnego, że to właśnie tutaj, 2 września 2010 roku, podczas trwającego święta wina, odsłonięto pomnik rzymskiego boga wina, winorośli i dzikiej natury – Bachusa, siedzącego na beczce z winem.  Zielonogórski Bachus stoi u zbiegu ulic Żeromskiego, Kupieckiej i Alei Niepodległości. Pomnik posadowiono na podświetlanym postumencie składającym się z dwóch ułożonych na sobie dyskach o różnej średnicy. Jest to dzieło krakowskich rzeźbiarzy - Jacka Gruszeckiego i Roberta Dyrcza. Rzeźba ta zapoczątkowała również serię niedużych bachusków ustawianych w różnych miejscach miasta. Stała się ponadto swego rodzaju symbolem Zielonej Góry, która jest najdalej na północ wysuniętym miastem europejskim, w którym uprawia się winorośl.

Bogactwo rzeki Drawy i jezior Drawieńskiego Parku Narodowego, skupione w jednym miejscu, na wyjątkowej ekspozycji, której znaczną część stanowią akwaria - obejrzycie w Głusku, w Punkcie Informacji Turystycznej Drawieńskiego Parku Narodowego. Przywita Was Wydra – przewodniczka po Wodnym Świecie DPN. Ślady jej łap wyznaczają kierunek zwiedzania wystawy. Turysta, uruchomiając nieco wyobraźnię, powinien poczuć się tak, jakby znalazł się pod wodą i był  częścią tego fascynującego świata, w którym pływają, np.: brzana, okoń, certa, pstrąg, różanka, koza, piekielnica, kiełb. Natomiast przekrój przez Jezioro Czarne pokaże na jakiej głębokości toczy się życie ryb i roślin, a gdzie królują już tylko bakterie beztlenowe. W bystrym nurcie Drawy, nad powierzchnią wody faluje włosienicznik. Rośnie też wiele gatunków ramienic, a ponad korytem rzeki wznosi się piaszczysta skarpa, w której gnieździ się zimorodek.

Budowę rezydencji na terenie parku założonego w 1792 roku rozpoczęto w 1864 r. Do 1928 roku pałac kilkukrotnie zmieniał właścicieli, zaś na początku lat 30. majątek odkupiło państwo i został rozparcelowany. W latach 50. pałac użytkowany był przez PGR oraz Związek Młodzieży Polskiej. Na początku lat 60. rezydencję wraz z otaczającym go parkiem przejęła w użytkowanie jako ośrodek kolonijny Kopalnia „Bolesław Chrobry”, następnie Kopalnia „Wałbrzych”. W 1980 roku pałac przekazano Kuratorium Oświaty i Wychowania Urzędu Wojewódzkiego z przeznaczeniem na Zakład Wychowawczy. W 1986 roku utworzono w pałacu Ośrodek Szkolno-Wychowawczy. Na przełomie lat 80. i 90. rozpoczęto generalny remont budynku, przerwany w 1990 roku pożarem. Obecnie w pałacu mieści się Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii. Na terenie obiektu organizowane są plenery malarskie, festyny, spotkania integracyjne, konferencje, szkolenia oraz koncerty. W parku pałacowym każdego roku odbywają się również imprezy sportowe o charakterze ogólnopolskim – wyścig kolarski Piekło Przytoku oraz Półmaraton Przytok. Bezpośrednie sąsiedztwo całorocznego Młodzieżowego Schroniska Turystycznego stanowi dodatkowy walor miejscowości, w której goście zwiedzić mogą również kościół p.w. Wniebowzięcia NMP, lapidarium na wiejskim cmentarzu oraz odpocząć pod wiatą turystyczną przy stawie w centrum wsi.

Ostrowiec lub Ostrowite, to niewielka osada położona pomiędzy Jeziorem Ostrowieckim, a rzeką Płociczną, w sercu Drawieńskiego Parku Narodowego, w bezpośrednim sąsiedztwie Jez. Czarnego. Założył ją w 1588 r. przedstawiciel rodu Wedlów-Rüdiger z Drawna, w ramach kolonizacji Puszczy Drawskiej. W 1808 r. wieś liczyła 19 domów i 100 mieszkańców. Od 1820 r. zmieniła właściciela i stała się własnością von Sydowów z Głuska. Była tu kuźnia, a nad Płociczną młyn wodny. W osadzie zachowały się 4 budynki ryglowe zbudowane dla robotników leśnych. To była typowa architektura dla tych terenów, dziś rzadko spotykana i zabytkowa. W północnej części osady widać ruiny murowanego kościoła prawdopodobnie z XVIII w. Obok zachował się cmentarz. Nagrobki, w kształcie pnia ściętego dębu lub z insygniami kowalskimi, są ważną informacją o społeczności tej osady. Prowadzi tu piękna, zabytkowa aleja klonowa- niemy świadek historii tego wyjątkowego miejsca. 

Kościół pw. św. Michała Archanioła – usytuowany przy płn.- wsch. narożniku rynku, w zasadniczej części zbudowany został w 2 poł. XV w. jako halowa budowla trzynawowa z pięciobocznym prezbiterium. Po pożarze miasta w 1541 r. farę powiększono, dobudowując czwartą nawę od północy i rząd kaplic z emporą od południa. Nawy nakryte zostały efektownym sklepieniem sieciowym, kaplice zaś gwiaździstym oraz kryształowym. W wyniku neogotyckiej przebudowy w latach 1855-1856 do kościoła dostawiono kruchtę oraz wykonano efektowny szczyt wieżowy w elewacji frontowej. We wnętrzu z późnogotyckiego wyposażenia zachował się poliptyk świętej Anny oraz rzeźbiarska grupa Ukrzyżowania. Wysokiej klasy rokokowa figura Najświętszej Panny Marii znajduje się w ołtarzu bocznym. Na uwagę zasługują także barokowe obrazy - stacje Drogi Krzyżowej.

Muzeum Kampanii Wrześniowej i Twierdzy Modlin zostało utworzone w budynku dawnych koszar oficerskich, na terenie Modlina-Twierdzy. W 2017 roku obiekt przeszedł gruntowny remont, dzięki czemu ekspozycja zyskała jeszcze lepszy, ciekawszy wymiar. Muzeum rozpoczyna swą historyczną opowieść od Kampanii Wrześniowej ’39 r. II Wojny Światowej, obrony Twierdzy „Modlin” – jednej z największych europejskich budynków fortyfikacyjnych. Punktem kulminacyjnym jest replika prochowni pełniącej rolę bunkra, gdzie można na własnej skórze odczuć namiastkę grozy nalotu niemieckich bombowców. Opowieść sięga także czasów napoleońskich i roli Twierdzy „Modlin” w czasach carskiej Rosji i rozbiorów Rzeczypospolitej Polskiej.

Budowę spichlerza zbożowego w Modlinie rozpoczęto jeszcze w czasach Królestwa Polskiego w 1832 roku, a ukończono w 1844 roku. Ta monumentalna budowla o wymierach 165m/22m powstała na podstawie projektu Jana Jakuba Gaya. Od strony Narwi budynek posiadał trzy otwarte portale, przy czym portal środkowy, największy, wyposażony był w urządzenia dźwigowe, ze schodami dochodzącymi do samego lustra wody. Od strony lądu znajdował się jeden portal umieszczony w środkowej cześci. Spichlerz był budowlą czterokondygnacyjną z zewnątrz, jednak w środku posiadał sześć kondygnacji. Grubość murów spichlerza dochodziła do 2 m. Rolą tej budowli było magazynowanie żywności. Początkowo był to magazyn zboża, jednak później, aż do roku 1939 gromadzono w nim prowiant dla intendentury wojskowej i magazynu wojennego. Obiekt ten użytkowany był do września 1939 roku. Zbombardowany pod koniec września został w znacznym stopniu zniszczony. Tuż po wojnie rozebrano zachodnie skrzydło budowli, która do dzisiaj od czasów wojny stoi w niezmienionym stanie.

Budynek ten powstał na początku XX w., w latach 1905-1906, jako kasyno dla oficerów rosyjskich stacjonujących w twierdzy Nowogieorgiewsk. Ten ciekawy obiekt architektoniczny o charakterze pałacowym, wybudowano na planie litery „T”. Fasada nosi cechy architektury gotyckiej. Z kolei eklektyczne wnętrza zachwycają sztukatorską ornamentyką. Był to budynek bardzo nowoczesny jak na początek XX wieku. Posiadał, jako pierwszy w Modlinie, oświetlenie elektryczne oraz centralne ogrzewanie na parę wodną. Ponadto w kasynie działała klimatyzacja nawiewająca czyste i świeże powietrze oraz wywiewająca powietrze zużyte. Obecnie kasyno pełni rolę Wojskowego Domu Kultury z wciąż urzekającą swoim wyglądem dawną salą restauracyjną oraz salą balową.

Nie była kobietą, lecz... białą niedzwiedzicą, którą w 1919 roku na targu w rosyjskim Archangielsku, zakupił jeden z przebywających tam polskich żołnierzy. Niedźwiedzica miała być prezentem dla pewnej kobiety, o której względy żołnierz konkurował w włoskim kapitanem. Niestety sytuacja wymknęła się spod kontroli i niedźwiedzica Baśka zadarła z psem dowódcy wszystkich wojsk Ententy na Murmanie, przez co trafiła do Baonu Wojska Polskiego (zwanego Baonem Murmańskim). Wytresowana przez kaprala Smorgońskiego, który był jej opiekunem, stała się jednym z żołnierzy. Została nauczona elementów musztry, w tym salutowania i naśladowania kroku marszowego.  Poprzez Gdańsk trafiła do Twierdzy Modlin, gdzie mieszkała i zażywała kąpieli w wodach rzek. Miała nawet okazję poznać osobiście Józefa Piłsudskiego, któremu salutowała podczas wojskowej defilady na warszawskim placu Saskim w 1919 r. Baśka zginęła tragicznie z rąk miejscowych chłopów, którzy po tym jak zerwała się z łańcucha podczas kąpieli i uciekła, zadźgali ją widłami i oskórowali. Dziś pomnik niedźwiedzicy stoi tuż obok Muzeum Kampanii Wrześniowej i Twierdzy Modlin. 

Muzeum im. Oskara Kolberga istnieje od 1990 roku. Zostało otwarte z okazji obchodów setnej rocznicy śmierci Oskara Kolberga. Przez dwa lata było oddziałem Muzeum Ludowych Instrumentów w Szydłowcu, a w 1992 r. zostało wcielone w struktury Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu. Muzeum w Przysusze to jedyne w Polsce muzeum biograficzne poświęcone Oskarowi Kolbergowi, które gromadzi, opracowuje naukowo i eksponuje muzealia i materiały przedstawiające dzieło twórcy polskiej etnografii i folklorystyki – wpisane w poczet najwybitniejszych dokonań polskiej nauki XIX wieku. Prezentuje opracowany przez Kolberga program kultury ludowej ziem dawnej Rzeczypospolitej, a także unikalny zbiór źródeł i opracowań wraz z fragmentami archiwum rękopiśmiennego. Siedzibą Muzeum jest zabytkowy dwór, wzniesiony w II poł. XIX w. przez Juliusza Dembińskiego herbu Nieczuja, ówczesnego właściciela Przysuchy. Dwór otoczony jest parkiem miejskim będącym pozostałością po dawnym dworskim parku, zaprojektowanym i urządzonym w 1900 r. przez Teodora Chrząńskiego.

Kaplica w Wielgolesie znajduje się w pobliżu Sanktuarium matki Bożej Łaskawej. Wybudowano ją w miejscu, w którym w XIX wieku idącym do pracy chłopom na pniu drzewa objawiła się Matka Boża. Na pamiątkę tego wydarzenia na drzewie powieszono obraz Matki Bożej. Tu też jakiś czas później chłopi przenieśli swego zarządcę, kiedy ów doznał paraliżu. Wtedy to spod korzenia starej jabłoni wybiło źródełko, a jego woda, którą obmyto ciało chorego, spowodowała uzdrowienie. Odtąd miejsce to stało się nawiedzane przez wiernych. W 1931 roku rozpoczęto budowę kaplicy, a ukończono ją w 1934 roku. Budowla wzniesiona wg projektu Michała Sławińskiego cechuje się skromnością. W jej wnętrzu znajduje się jedynie ołtarz, obraz maryjny oraz ludowe freski przedstawiające wydarzenia związane z tym miejscem. W kaplicy znalazł się także pień drzewa, na którym ukazała się postać Maryi. Tuż obok kapliczki znajduje się studnia, której wodzie przypisywane są uleczające właściwości.

Latowicz jest jedną z najstarszych osad w południowo-wschodniej części Mazowsza. Pierwsze wzmianki o Latowiczu pochodzą z wieku XIII. W 1420 roku Latowicz otrzymał prawa miejskie na prawie magdeburskim potwierdzone następnie przez księcia mazowieckiego Janusza I w 1423 roku. Herb Latowicza przedstawia Baranka Bożego z chorągiewką, symbolu Jana Chrzciciela na niebieskim tle. Pierwszy dokument, na którym zachowała się wyciśnięta pieczęć z herbem pochodzi z 1536 roku. Pochodzenie herbu nie jest do końca jasne ale wśród hipotez wymienia się m. in. fakt, iż patronem pierwszego kościoła po erygowaniu parafii był Jan Chrzciciel. Gmina Latowicz posiada idealne warunki do wypoczynku i rekreacji, a sprzyjają temu  walory przyrodnicze - rozległe tereny zieleni i naturalnych krajobrazów. Odpowiednie położenie i warunki glebowe sprzyjają uprawie czosnku latowickiego, który został wpisany na listę produktów tradycyjnych w kategorii „Warzywa i owoce”. Latowicz co roku odwiedza wielu sympatyków  serialu „Ranczo”, którzy odnajdują tu serialowy „Urząd Gminy Wilkowyje” oraz „Dom Wójta” i „Knajpa u Japycza”.

Położony wśród lasów i pól Wielgolas zasłynął w XIX w. za sprawą cudów jakie miały tu miejsce za pośrednictwem Matki Bożej. Na początku XX w. Nastąpił rozwój kultu matki Bożej i do Wielgolasu zaczęły przybywać liczne grupy pielgrzymów w efekcie czego w latach 1931-1934 w miejscu cudownego objawienia wybudowano kaplicę. W latach  1957-1961 wzniesiono w pobliżu kościół parafialny według projektu architekta Zygmunta Konarzewskiego. Świątynia o wymiarach 32 na 19 metrów posiada charakterystyczną, strzelistą wieżę o wysokości 29 m. Konsekracja świątyni odbyła się 1 lipca 1961 roku, wydarzeniu temu przewodniczył ks. kard. Stefan Wyszyński, który nadał świątyni tytuł Matki Bożej Łaskawej.  W 1966 r. Miejsce to było jednym z trzech sanktuariów maryjnych na terenie obecnej Diecezji Warszawsko-Praskiej. W roku 2000 Bp Kazimierz Romaniuk ustanowił sanktuarium Kościołem Millenijnym.

Ośrodek kościelny w Latowiczu istnieje od XI wieku, a pierwsza wzmianka o tutejszej parafii pojawiła się w źródłach w 1427 r. Na przestrzeni wieków w Latowiczu istniało kilka kościołów, a obecny, wybudowany w stylu neogotyckim powstał w latach 1899-1911 według projektu architekta Józefa Piusa Dziekońskiego. Budynek posadowiony został na planie krzyża łacińskiego na kamiennej podmurówce. Bryła kościoła murowana z cegieł posiada od frontu trzy wieże. We wnętrzu znajdują się trzy nawy i półkoliście zamknięte prezbiterium. W kościele zachowały się elementy wystroju poprzednich kościołów drewnianych jak: fragmenty snycerki barokowej z XVII i XVIII w., obrazy Adoracji Trójcy Św. z XVIII w. oraz cudu św. Walentego z około połowy XIX w., a także ambona z XVIII w., murowana chrzcielnica z 1647 r. oraz liczne mienie ruchome. W kościele znajduje się ponadto ołtarz główny z 1922 r. i zabytkowy obraz Matki Bożej Łaskawej – Latowickiej.

Muzeum – Dom Rodziny Pileckich w Ostrowi Mazowieckiej to pierwsze w Polsce muzeum poświęcone Witoldowi Pileckiemu. Dlaczego to właśnie Ostrów Mazowiecka stała się miejscem upamiętnienia jednego z sześciu największych bohaterów II wojny światowej? Najważniejsze miejsca związane z młodością Pileckiego są obecnie poza granicami państwa polskiego (Rosja, Białoruś, Litwa), dlatego to właśnie dom jego teściów, jest idealny do pokazania losów Witolda i jego żony Marii – rodowitej Ostrowianki. Trudna historia tej rodziny została przedstawiona w ujęciu bardziej osobistym, niemal prywatnym. Muzealna wystawa jest portretem podwójnym. W dolnych salach widzowie mogą poznać losy Witolda, a jego żona gra rolę niemal drugoplanową. W historycznym domu rodzinnym Marii akcenty rozłożone są odwrotnie. Na wystawie zaprezentowano cenne pamiątki znajdujące się w zbiorach Muzeum, także te powierzone nam przez członków rodziny. Uzupełnienie wystawy stanowią eksponaty przekazane przez mieszkańców miasta. Dzieje Ostrowi Mazowieckiej oraz pobliskiego Komorowa są niezwykle istotnym kontekstem ekspozycji. Integralną częścią wystawy jest muzealny ogród, który został zaprojektowany na wzór dawnego ogrodu państwa Ostrowskich – rodziców Marii.

Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie to jedyne muzeum uczonej na świecie. Powstało w 1967 r. przy Polskim Towarzystwie Chemicznym i mieści się w XVIII-wiecznej, klasycystycznej kamienicy przy ul. Freta 16 na Starym Mieście. Ma charakter biograficzny; proponuje stałą wystawę, zmienianą co pewien czas. Muzeum prezentuje zdjęcia, listy, dokumenty, rzeczy osobiste uczonej i małe laboratorium. Ekspozycja ukazuje Jej działalność w Polsce i we Francji, zaangażowanie w organizację nauki, Instytutów Radowych w Paryżu i Warszawie, kontakty z Polską. Pracownicy muzeum opowiadają o Marii Skłodowskiej-Curie nie tylko jako o uczonej, ale także o wspaniałej, wyprzedzającej swą epokę kobiecie. Wystawa nie wyczerpuje w pełni wiedzy o uczonej, lecz zgodnie z zamierzeniem jej twórców ma inspirować do własnych poszukiwań. Muzeum organizuje warsztaty i pokazy chemiczne, lekcje muzealne i wykłady. Prezentuje filmy biograficzne i chemiczne. W muzealnym sklepiku można kupić m.in. książki, pocztówki, znaczki, koszulki, filmy etc.

Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny znajduje się na wzgórzu zwanym Loret i stanowi wraz z przyległym klasztorem benedyktynek największy zespół architektoniczny. Pierwszy, drewniany kościół wzniesiono tutaj z fundacji braci Prokopa i Feliksa Sieprskich, po epidemii w 1483 r., w miejscu objawienia się Najświętszej Marii  Panny. W 1513 roku powstaje murowana świątynia w stylu gotyckim. Nowy kościół wybudowany na planie prostokąta posiada nieco węższe i przesunięte w stosunku do osi prezbiterium. Świątynia zbudowana została z cegły na kamiennym fundamencie. Od zachodu znajduje się portal wejściowy ponad którym znajduje się duże ostrołukowe okno. Szczyt podzielony jest kątowymi filarkami przechodzącymi w sterczyny. Przestrzenie między filarkami wypełniają otynkowane blendy. W świątyni znajduje się bogato zdobiony ołtarz główny oraz boczny. W ołtarzu głównym znajduje się średniowieczna figura Matki Boskiej Sierpeckiej pochodząca z ok. 1340 r. i wykonana z drewna topoli. Wyposażenie kościoła zostało zrabowane przez oddział szwedzki w 1655 r., a następnie zniszczone przez pożar z 1794 r. Obecny wystrój świątyni pochodzi z XIX w.

Ratusz wzniesiono w 1841 r. przy Starym Rynku. Jest to piętrowa murowana z cegły budowla w stylu klasycystycznym. Wzniesiony został na planie prostokąta, na kolebkowo sklepionych piwnicach. Ma pięcioosiową fasadę o kondygnacji rozdzielonych gzymsem kordonowym. Pośrodku, ponad wejściem znajduje się balkon z żeliwną balustradą. Dach jest dwuspadowy z czworoboczną wieżyczką zegarową, zwieńczoną ażurową latarnią na dzwon. Po oddaniu do użytku obiektu w 1841 r., umieszczono w nim siedzibę urzędu municypalnego i mieszkanie burmistrza. Na parterze umieszczone były: areszty cywilny i wojskowy, odwach i biura miejskie ze skarbcem. Piętro w całości zajęte było przez burmistrza z rodziną. Po wybuchu II wojny światowej mieścił się w nim Magistrat, gabinet Burmistrza oraz posterunek Policji Państwowej. Ratusz był siedzibą władz miejskich przez 137 lat. W 1978 roku władze miasta zbudowały nową siedzibę z przeznaczeniem na Urząd Miejski. Współcześnie w ratuszu mieści się Muzeum Wsi Mazowieckiej.

Wielka Wojna dotarła na tereny Iłowa w październiku 1914 r., a najkrwawsze walki toczyły się w nocy z 4 na 5 grudnia 1914 r. Tyraliery niemieckich żołnierzy próbowały zdobyć Iłów niespodziewanie ostrzelani przez Rosjan z broni maszynowej. Wielokrotne próby ataku niemieckich wojsk zakończyły się fiaskiem. Narastał chaos. Rosjanie okrążyli Iłów. Niemcom kończyła się amunicja, toczyła się walka na śmierć i życie. 8 grudnia Niemcy ponownie przystąpili do ataku. 14 grudnia Rosjanie opuścili Iłów. Była to jedyna wojna, podczas której nieprzyjaciół grzebano we wspólnych mogiłach i nikt ze zwycięzców nie deptał krzyży, ani nie równał nagrobków z ziemią. Iłowski cmentarz wojenny powstał w 1917 roku. Spoczęło na nim 141 żołnierzy niemieckich oraz 13 żołnierzy rosyjskich. Na wysokości wsi Obory znajduje się kolejna nekropolia z walk grudniowych 1914 roku. Spoczęło w niej 164 żołnierzy niemieckich. Na zachód od drogi Wszeliwy-Załusków znajduje się cmentarz kryjący szczątki 503 żołnierzy armii rosyjskiej i 510 żołnierzy armii niemieckiej. Znaczek turystyczny upamiętnia wszystkie ofiary poległe na ziemi iłowskiej - żołnierzy i ofiary cywilne.

Pałac wybudowano w latach 1952–1955 jako „dar narodu radzieckiego dla narodu polskiego” według projektu radzieckiego architekta Lwa Rudniewa. Początkowo budynek posiadał jasną fasadę, która jednak z czasem zszarzała. Wykonana została ze spieków ceramicznych w kolorze piaskowca, natomiast inne detale i płaskorzeźby wykonano z wapienia, piaskowca i granitu. Obecnie w PKiN oprócz siedzib różnych firm i instytucji mieści się sala konferencyjno-widowiskowa na 3000 osób (Sala Kongresowa), Muzeum Techniki, Muzeum Ewolucji PAN oraz Pałac Młodzieży wraz z basenem. We wnętrzach PKiN organizowane są różnego typu wystawy i targi. Przed głównym wejściem (od strony ul. Marszałkowskiej) znajdują się dwie rzeźby: Adama Mickiewicza dłuta Stanisława Horno-Popławskiego oraz Mikołaja Kopernika autorstwa Ludwiki Nitschowej. Pałac jest najwyższym budynkiem w Polsce. Razem ze wspornikiem antenowym, będącym integralną częścią iglicy, ma wysokość 237 metrów. Na 42 kondygnacji pałacu w 2000 roku odsłonięty został Zegar Milenijny, który jest trzecim co do wielkości zegarem w Europie, a jego tarcze mają po 6 metrów średnicy.

Zabytkowa kamienica, w której znajduje się kolekcja sztuki art déco, jest przestrzenią do działań artystycznych i edukacyjnych, atrakcją turystyczną miasta oraz kolejnym etapem w procesie rewitalizacji płockiej starówki. Na parterze kamienicy przy Kolegialnej 6 wita Was miasto nocą z architekturą rysowaną świetlnym mappingiem, mini kino Odeon i oryginalne auto z epoki – Jowett z 1926 roku. We wnętrzach kamienic – polskiej, niemieckiej i francuskiej – prezentowane są meble, szkło, ceramika, tkaniny, lampy, malarstwo i rzeźba, w domu mody kolekcja strojów, w sklepie jubilerskim – biżuteria, a w gabinecie prezesa banku kolekcja papierów wartościowych i numizmatów. Kolejne ekspozycje to m.in. galeria designu z bogatą kolekcją szkła, metalu, ceramiki. W dalszej części uwagę zwraca kolekcja malarstwa awangardowego. Nawiązaniem do sukcesu polskich artystów na Wystawie Światowej w Paryżu w 1925 r. jest Sala Tożsamości, wydzielona przestrzeń z polskimi dziełami z nurtu narodowego inspirowanego folklorem i ludowością, a także z tymi zdradzającymi wpływy kubizmu i funkcjonalizmu.

Muzeum Wisły Środkowej i Ziemi Wyszogrodzkiej powstało w 2012 r., a od 2018 r. jest Oddziałem Muzeum Mazowieckiego w Płocku. Mieści się w budynku dawnego Oddziału Towarzystwa Naukowego Płockiego w Wyszogrodzie przy ul. Rynek 1. Dziś budynek Muzeum stoi w miejscu, gdzie do 1939 r. znajdowały się zabudowania należące do Kahału wyszogrodzkiego. Wyszogród leżał na skrzyżowaniu często uczęszczanych szlaków handlowych. Już od czasów starożytnych wędrowali nimi kupcy z północy na południe i z zachodu na wschód. Na terenie ziemi wyszogrodzkiej znajdowane są liczne zabytki potwierdzające intensywność tego zjawiska, wśród nich monety i plomby towarowe. Placówka zbiera i dokumentuje zabytki związane z żeglugą, handlem i obyczajami ludzi zamieszkującej tereny Środkowej Wisły oraz obszar dawnej ziemi wyszogrodzkiej. Poza działami: archeologii, etnografii, wielokulturowości i wojen światowych można zobaczyć dział ilustrujący florę i faunę tego odcinka rzeki.

Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pola Bitwy nad Bzurą w Sochaczewie, posiada największy zbiór pamiątek dotyczącej jednej bitwy - rozgrywającej się na terenie całego niemal Powiatu Sochaczewskiego Bitwy nad Bzurą. Składa się na niego kolekcja broni, ekwipunku, umundurowania, przedmiotów osobistych i innych pamiątek. To jednak nie wszystko. W muzeum można również na wystawie stałej zobaczyć przedmioty związane z okresem całej II Wojny, w ogólnoświatowym jej aspekcie - a więc działalności żołnierza polskiego poza granicami okupowanej Polski. Dopełnieniem ekspozycji jest wystawa plenerowa, znajdująca się na dziedzińcu. Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pola Bitwy nad Bzurą gromadzi ponadto zabytki kultury materialnej, dokumentacje i archiwa, związane z wielowiekowymi dziejami Sochaczewa oraz Ziemi Sochaczewskiej.

Oficjalne otwarcie Skansenu Osadnictwa Nadwiślańskiego w Wiączeminie Polskim odbyło się 14 października 2018 r. Na terenie Skansenu można zobaczyć wyremontowany dawny kościół ewangelicko–augsburski, pobliski odnowiony cmentarz, a także typowe dla osadnictwa olenderskiego zabudowania gospodarskie wraz z wyposażeniem: jednobudynkowy tzw. langhoff, łączący część mieszkalną ze stodołą i oborą, który został przeniesiony z miejscowości Kępa Karolińska oraz, pochodzący z miejscowości Białobrzegi, zespół obiektów składający się z budynku mieszkalnego, stodoły oraz budynku powidlarni, służącej także jako suszarnia owoców. Wyremontowany został także istniejący budynek szkoły. We wnętrzach budynków powstały stałe ekspozycje prezentujące tradycyjne ich wyposażenie, oczywiście olenderskie, zarówno w części mieszkalnej jak choćby sypialnia, jak i w części gospodarczej, gdzie znalazł się sprzęt rolniczy. Wszystkie pamiątki po Olendrach zostały pozyskane od mieszkańców dawnych olenderskich osad w trakcie badań terenowych.

Szlak rowerowy „Śladami serialu Ranczo” obejmuje miejsca, w których nagrywano popularny serial telewizyjny „Ranczo”. Trasa szlaku rozpoczyna się w Mrozach przy tramwaju konnym, a następnie biegnie przez Rudkę, Kuflew, Jeruzal, a kończy w Łukówcu. Orientację na szlaku ułatwiają przygotowane drogowskazy oraz tabliczki informacyjne ustawione w charakterystycznych dla serialu miejscach. Szlak rowerowy liczy 15 przystanków, którymi są m.in. takie miejsca jak kościół, plebania, rynek ze sklepem „u Krysi” z kultową ławeczką, a także dom Hadziuków czy biuro senatora Kozioła. Fani serialu na pewno zauważą tu jeszcze inne obiekty serialowe, a pomoże w tym mapa ustawiona na rynku w Jeruzalu. Szlak rowerowy „Śladami serialu Ranczo” oficjalnie udostępniono 15 sierpnia 2014 r. podczas trwającego w Jeruzalu Jarmarku Folkowego. Od tego czasu szlak cieszy się ogromnym zainteresowaniem rzeszy serialowych fanów, którzy na własne oczy mogą zobaczyć miejsca, w których realizowano serial.

Jeruzal – miejscowość w woj. mazowieckim, w gminie Mrozy. To właśnie tutaj, w Jeruzalu, kręcono popularny polski serial pt. Ranczo w reżyserii Wojciecha Adamczyka. Jeruzal czyli filmowe Wilkowyje stały się jednym z atrakcji dla zwiedzających te okolice. Najsłynniejszym miejscem czy – można by powiedzieć – obiektem miejscowości jest…ławeczka. Miejsce spotkań miejscowej czwórki bohaterów serialu. Kolejnymi serialowymi obiektami są, kościół wraz z dzwonnicą, budynek plebani, apteka, przystanek autobusowy czy stary dom Więcławskich, serialowych właścicieli wspomnianego sklepu przy ławeczce z szyldem „U Krysi”. Większość obiektów biorących udział w serialu znajdowała się w Jeruzalu, jednak jest wiele, które w filmie były częścią miejscowości, ale w rzeczywistości znajdowały się w kilkudziesięciu pobliskich miejscowościach, do których to również warto się wybrać.

Miejski ratusz w Gąbinie został wybudowany w 1824 roku. Budowlę zaprojektował Jakub Kubicki – znany polski architekt - projektant m.in. warszawskiego Belwederu. Obiekt powstał w duchu klasycystycznym. Ratusz został wzniesiony na planie prostokąta. Posiada ryzalit z attyką oraz czterospadowy dach. Nad oknami znajdują się półkoliste arkady i zdobienia. W fasadzie od strony rynku wyraźnie widoczna wnęka z balkonem na wysokości pierwszego piętra. Druga z fasad od strony kościoła posiada wnękę ujętą między kolumnami jońskimi. Murowany ratusz zastąpił wcześniejszy, drewniany budynek, wybudowany na środku Starego Rynku w drugiej połowie XVII w. Mimo prawie dwustu lat, nadal pełni rolę siedziby lokalnej administracji samorządowej. Budynek znajduje się przy wschodniej pierzei miejskiego rynku.

Kamienica przy Starym Rynku, to najstarszy budynek w mieście i jednocześnie, obok ratusza, najcenniejszy zabytek Gąbina. Zbudowana w 1809 roku, swoją konstrukcją nawiązuje do architektury barokowej. W 1885 roku w kamienicy urodził się ostatni premier II RP, Sławoj Felicjan Składkowski. Przed pierwszą wojną światową była siedzibą lokalnego gimnazjum. W jej murach znajdował się także miejscowy sąd gminny. W ostatnich latach, obiekt był siedzibą Społecznego Muzeum Ziemi Gąbińskiej im. Sławoja Felicjana Składkowskiego oraz stowarzyszeń: Towarzystwa Miłośników Ziemi Gąbińskiej i Związku Piłsudczyków Oddział Gąbin. W roku 2017 budynek został całkowicie wyremontowany. Obecnie odbywają się w nim wystawy historyczno-kulturalne oraz ceremonie ślubne (filia Urzędu Stanu Cywilnego w Gąbinie) Kontynuuje także swoją wcześniejszą funkcję – siedziby dwóch stowarzyszeń: Towarzystwa Miłośników Ziemi Gąbińskiej oraz Związku Piłsudczyków Oddział Gąbin.

Kościół w Troszynie Polskim powstał na początku XIV w., a pierwszej konsekracji świątyni dokonano w 1341 r.  To najstarsza parafia w okolicach Gąbina.  Ponowna erekcja parafii miała miejsce w 1556 r. Od 1879 roku Troszyn wymieniany jest jako filia Czermna. Dopiero w 1974 roku z parafii Czermno wydzielono parafię Troszyn i tym samym kościół w Troszynie stał się ponownie kościołem parafialnym. Współcześnie to zarówno jeden z najmniejszych kościołów pod względem powierzchni, jak i jedna z najmniejszych wspólnot parafialnych w Diecezji Płockiej. Obecny kościół wybudowano w 1636 r. o czym świadczy data wycięta na belce tęczowej Konsekrowano go w 1665 r. W drugiej połowie XVII w. kościół został oszalowany, natomiast gruntowny remont przeszedł w XIX w. i w 1926 r. Wówczas dokonano wymiany dachu gontowego na blaszany. Kościół pobudowany na podmurówce, wnętrze salowe, kryte sklepieniem kolebkowym. W kościele są dwa ołtarze: główny z obrazem Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej i Aniołów Stróżów, późnorenesansowy z ok. 1640 r., oraz boczny ołtarz z obrazem św. Leonarda. Na uwagę zasługuje ponadto ambona późnorenesansowa z ok. 1640 r. oraz prospekt organowy również z ok. 1640 r.

Fundacja dobrzykowskiej parafii nastąpiła przypuszczalnie w II połowie XIV w. Źródła wskazują, iż patronami najstarszej świątyni w Dobrzykowie byli: Św. Stanisław Biskup i Męczennik, Św. Dorota i Św. Barbara. W aktach wizytacyjnych z 1740 r. zachowała się wiadomość, że modrzewiowy kościół został wzniesiony w tym miejscu w 1489r. W 1635 r. ukończono kolejną świątynię. Z niej pochodzi zachowana do dziś najstarsza część obecnego kościoła – murowana zakrystia i skarbiec. W latach 1775–1776, nastąpiła gruntowna przebudowa świątyni. Przeprowadzone prace upamiętnia tablica nad wejściem do zakrystii oraz belka tęczowa z  datą ,,1774’’. Kościół konsekrowano w 1806 r. Budowla reprezentuje architekturę drewnianą, z tradycyjnym planem jednonawowej świątyni i węższym, wydłużonym prezbiterium. Wyposażenie kościoła stanowi wiele cennych zabytków renesansowo- barokowych jak pięć ołtarzy, liczne obrazy i rzeźby, a także późnorenesansowa ambona z końca XVI w., chrzcielnicy z XVI w. oraz krzyże: ołtarzowy i procesyjny. W zewnętrznych ścianach zakrystii przyciągają uwagę tablice epitafijne.

Dzieje gostynińskiego zamku sięgają XIV wieku. Wtedy to na dzisiejszym wzgórzu zamkowym została zbudowana drewniana baszta, która pełniła zarówno funkcje obronne jak i mieszkalne. Basztę wzniósł Siemowit III, a kilkadziesiąt lat później jego syn Siemowit IV przystąpił do budowy murowanej warowni, która oprócz wieży posiadała mur obwodowy i Dom Wielki, będący rezydencją książęcą. W 1462 r. Gostynin przestał być miastem książęcym i od tego czasu zamkiem zarządzali starostowie. W XVI wieku zamek intensywnie się rozwija. Wybudowano Dom Mniejszy mieszczący pomieszczenia załogi zamku oraz kuchnia. Poza fosą powstał przygródek z budynkami gospodarczymi oraz służbowymi. Od XVII wieku zamek stopniowo upada, najpierw podczas najazdu szwedzkiego, a później także w czasie wojny północnej i w czasach zaboru pruskiego. Zamek nigdy nie odzyskał swojej świetności. Przeznaczony został na zbór. Po wybudowaniu pastorówki i budynków gospodarczych ewangelikom służył do 1945 roku. Po wojnie obiekt przejęła parafia rzymskokatolicka i użytkowała go do 1978 roku, następnie przeszedł na własność miasta. W 2009 roku po odrestaurowaniu zamek został oddany do użytku i dziś mieści się w nim hotel oraz restauracja.

Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego im. S. Woydy w Pruszkowie to placówka, której misją jest ochrona dziedzictwa pradziejowego na terenie zachodniego Mazowsza ze szczególnym uwzględnieniem Mazowieckiego Centrum Metalurgicznego oraz promowanie i upowszechnianie zdobytej wiedzy archeologicznej i historycznej. Muzeum realizuje szereg projektów, takich jak: warsztaty, lekcje muzealne, wystawy czasowe, czy różnego rodzaju spotkania, odczyty i prelekcje. Trzon muzealnej kolekcji stanowią przedmioty pozyskane w trakcie badań archeologicznych. Szczególną wartość mają liczne zabytki odkryte w trakcie kilkudziesięcioletnich prac wykopaliskowych na wielkich osadach hutniczych z przełomu er. Najcenniejszym zabytkiem zbiorów pruszkowskiego Muzeum jest odkryty na cmentarzysku w Zaborowie szklany puchar z I–II wieku n.e., zdobiony przedstawieniami rzymskich gladiatorów. To unikatowe w skali Europy naczynie, wykonane w jednej z egipskich manufaktur, stanowi wyjątkową ozdobę kolekcji.

Muzeum Dulag 121 powstało w 2010 roku w Pruszkowie. Siedziba muzeum mieści się na skraju zabytkowego kompleksu dawnych Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego, gdzie w okresie od 6 sierpnia 1944 roku do 16 stycznia 1945 roku funkcjonował niemiecki obóz przejściowy Durchgangslager 121, przez który przeszło około 650 tys. ludności cywilnej z Warszawy i okolic. Muzeum zajmuje się pielęgnowaniem pamięci i zbieraniem wiedzy na temat losów mieszkańców Warszawy wypędzonych z miasta w czasie trwania Powstania Warszawskiego, dokumentowaniem historii niemieckiego obozu przejściowego Dulag 121 oraz popularyzacją wiedzy na temat historii i dziedzictwa kulturowego Pruszkowa i okolic.

Muzeum Kolei Wąskotorowej w Sochaczewie zostało założone w 1986 r. i zajmuje budynki oraz teren dawnej Sochaczewskiej Kolei Dojazdowej, której początki sięgają 1922 r. W dwóch salach wystawowych mieszczą się zbiory obrazujące rozwój kolejnictwa wąskotorowego na tym terenie, a w największym w Polsce tego typu skansenie eksponowanych jest obecnie 139 egzemplarzy taboru wąskotorowego, m.in. parowozy Px29, Px48 czy Kp4. Wyjątkową atrakcją dla zwiedzających są przejażdżki zabytkowym pociągiem turystycznym na skraj Puszczy Kampinoskiej. Pociąg kursuje przez 6 miesięcy w roku: od końca kwietnia do końca października w określone dni tygodnia. Jednym z głównych elementów wycieczki pociągiem turystycznym jest piknik połączony z ogniskiem i grillowaniem w Osadzie Puszczańskiej w Tułowicach.

Początki pałacu Na Wyspie znajdującego się na terenie Łazienek Królewskich w Warszawie sięgają końca XVII wieku. Ówczesna łaźnia została wybudowana na polecenie księcia Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, jednego z największych polityków i pisarzy i filozofów. Barokowy pawilon zaprojektował holenderski architekt Tylman z Gameren. Budowla miała służyć zarówno rozrywce jak i odpoczynkowi. W jej wnętrzu mieściła się łaźnia stylizowana na grotę, w której biło źródło będące symbolem starożytnej Grecji. W 1764 roku pałac wraz z Ujazdowem zakupił Stanisław August, szukając miejsca na swoją letnią królewską rezydencję. Barokową łaźnię przekształcono w klasycystyczny pałac, a dzieła tego dokonano zatrudniając włoskiego architekta Domenico Merliniego, oraz urodzonego w Dreźnie Christiana Kamsetzera. Pałac wzorowany był na włoskich rozwiązaniach, a symbolizować miał królewskie marzenie o idealnym, nowoczesnym i suwerennym państwie. 

Stara Oranżeria powstała w latach 1785-1788 według projektu włoskiego architekta Dominika Merliniego. W czasach panowania króla Stanisława Augusta było to miejsce, w którym w okresie zimowym przechowywano egzotyczne drzewka owocowe, zdobiące w porze letniej królewskie ogrody.  Obecnie w Starej Oranżerii mieści się Królewska Galeria Rzeźby skupiająca gipsowe kopie najważniejszych dzieł starożytnych od V wieku p.n.e. do III wieku n.e., ale także kolekcję marmurowych posągów. Ponadto w Oranżerii znajduje się Teatr Królewski i Galeria Rzeźby Polskiej z pracami niemal wszystkich najwybitniejszych polskich artystów XIX i XX wieku. Uzupełnieniem kolekcji są rzeźby niemieckie, rosyjskie, włoskie oraz francuskie. W latach 2012-2016 w Starej Oranżerii przeprowadzono prace remontowe, które przywróciły obiektowi funkcje i wygląd z czasów króla Stanisława Augusta.

Muzeum Witolda Gombrowicza, oddział Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza, mieści się w zabytkowym pałacu we Wsoli, nieopodal Radomia. To tu w pierwszej połowie XX wieku mieszkał wraz z żoną - Aleksandrą z Pruszaków i córką Teresą brat Witolda Gombrowicza, Jerzy.  Pisarz przyjeżdżał do Wsoli wielokrotnie, ostatni raz tuż przed wybuchem wojny w 1939 roku. We wsolskim pałacu powstawał "Pamiętnik z okresu dojrzewania" – debiut pisarza, oraz fragmenty słynnej powieści "Ferdydurke".  Ładny i wygodny pałac, wybudowany został w 1914 roku i stale tętnił życiem. Sam Gombrowicz bywając w tych okolicach w wolnych chwilach pływał po Radomce lub grywał w tenisa. W czterdzieści lat po śmierci doczekał się pierwszego w Europie, a prawdopodobnie również na świecie (jak twierdzi Rita Gombrowicz, wdowa po pisarzu) muzeum. Był  mistrzem autokreacji, który pisał o sobie z niezrównanym  kunsztem, czyniąc z siebie najważniejszego bohatera wszystkich dzieł. „Muzea są czymś arcymartwym, przyprawiającym o ból głowy” – pisał Gombrowicz w "Dzienniku". Muzeum Witolda Gombrowicza stara się tej opinii zaprzeczyć:  jest więc miejscem żywym, o bogatej ofercie, nie ograniczającej się jedynie do wystaw, lecz obejmującej również wydarzenia artystyczne i kulturalne:, spotkania literackie, konferencje, dyskusje, koncerty, spektakle.

Historia tramwaju konnego kursującego  na rasie Mrozy – Rudka w latach 1902-1967 związana jest z budową szpitala w Rudce, który powstał w związku z rozszerzającą się w 1898 r. epidemią gruźlicy. Wybitny lekarz bakteriolog doktor Teodor Dunin zaapelował wówczas o utworzenie specjalistycznego szpitala, w którym chorzy mogliby dochodzić do zdrowia. W 1902 r. ruszyła budowa szpitala, który znajdował się kilka kilometrów od stacji kolejowej, na której wyładowywano przywożone pociągiem z Warszawy materiały budowlane. Aby ułatwić ich transport do Rudki, położono tory pod kolejkę. Pierwsi pacjenci pojawili się w Rudce 29 listopada 1908 r. Tego dnia po raz pierwszy, zamiast materiałów budowlanych, tramwaj konny przewiózł ludzi. Kolejka kursowała sześć razy dziennie przez 59 lat, a po raz ostatni odjechała w 1967 r. Na początku XXI wieku postanowiono odbudować tramwaj konny. Uzyskano dotację, odtworzono szlak, położono podkłady, wykonano replikę wagonu i zamontowano szyny na trasie liczącej niecałe 2 km. 28 października 2011 r.  tramwaj konny powrócił do Mrozów.

UWAGA! Znaczek dostępny w sprzedaży poprzez system rezerwacyjny tramwaju >> link >> oraz oddzielnie z odbiorem w siedzibie GOSiR w Mrozach >> link >> w dni robocze od 8:00 do 16:00 lub po wcześniejszym umówieniu telefonicznym do godz. 21:30 oraz w soboty od 10:00 do 14:00 jak również w tramwaju w dniu kursowania.

Różan leży na wzniesieniu o promieniu ok. 3 km. Ukształtowanie terenu stanowiło idealne miejsce do budowy różańskiego przyczółka ufortyfikowanego. W projekcie z 1901 r. przewidziano budowę trzech fortów otaczających miasto łukiem opartym skrzydłami na rzekę Narew. Długość tego łuku miała wynieść 4,5 wiorsty rosyjskie, tj. ok. 4,8 km, a jego podstawa 2,5 wiorsty, tj. ok. 2,7 km. Forty rozmieszczono nieregularnie. Fort nr I zdecydowano się zbudować na wzgórzu leżącym na zachód od miasta z frontem zorientowanym na północny zachód. Do czasów obecnych, ze wszystkich obiektów fortecznych najlepiej zachowany jest Fort I. Jego budowę rozpoczęto w 1904 roku, a zakończono w 1908. W 2007 Fort nr 1 jako działka nr 106 o pow. 2,68 ha został wystawiony na sprzedaż przez starostę powiatu makowskiego. Fort wpisano do rejestru zabytków w dniu 20.04.1978 r.

Niedaleko rynku znajduje się kościół parafialny pw. św. Anny. Kościół pobudowany został w 1. poł. XVI w. Jego fundatorką była prawdopodobnie Anna Jagiellonka. Kilkakrotnie remontowany, został poddany całkowitej przebudowie w latach 1907–1913 wg projektu Stefana Szyllera. Nowo wzniesiony kościół w czasie I wojny światowej uległ poważnemu uszkodzeniu. Reprezentuje styl neogotycki (z gotycką kaplicą wschodnią), jest murowany z cegły, częściowo otynkowany (obie kaplice boczne), trójnawowy, halowy z wieżą, na zewnątrz ma szkarpy uskokowe, okna są zamknięte ostrołukowo, dach dwuspadowy kryty blachą. W świątyni warto zobaczyć sklepienie gwiaździste z 1. poł. XVI w. w kaplicy wschodniej, gotycką kropielnicę, tablice poświęcone żołnierzom i oficerom 115. pp walczących w obronie Różana.

Pałac w Sannikach jest XVIII-wiecznym, historycznie oryginalnym obiektem. Wybudowała go w roku 1793 rodzina Pruszaków h. Leliwa. Posadowiony jest w równie zabytkowym, 11. hektarowym parku. Zespół Pałacowo-Parkowy w Sannikach to wyjątkowe miejsce na mapie turystycznej Polski. Wpisuje się w dwa istotne trakty – Szlak Chopinowski i Szlak Książąt Mazowieckich. Mieszczące się tu Europejskie Centrum Artystyczne im. Fryderyka Chopina kusi bogatą ofertą koncertów chopinowskich, recitali fortepianowych, konkursów i festiwali muzycznych, spotkań z wyjątkowymi ludźmi, warsztatów malarskich, wokalnych, etnograficznych czy historycznych. Do dyspozycji jest sala konferencyjna, altana grillowa w parku, tereny sportowo-rekreacyjne. Dom Pracy Twórczej z komfortowymi pokojami gościnnymi emanuje spokojem i atmosferą doskonałą do wypoczynku, ale też i rozwijania pasji artystycznych.

Pierwszy zamek w tym miejscu powstał około 1355 roku, gdy na Mazowszu panował książę Siemowit III z linii Piastów Mazowieckich. Przekształcany przez lata, zamek ciechanowski był praktycznie nie do zdobycia i nigdy nie został zajęty przez wrogów. Największy okres jego świetności to panowanie księcia Janusza I, syna Siemowita, który po klęsce Krzyżaków pod Grunwaldem w 1410 roku przebudował zamek ciechanowski na swą rezydencję. W połowie XVII wieku, w czasie „potopu szwedzkiego”, zamek został zajęty przez Szwedów i spalony, tak jak i Ciechanów. Od tego czasu był już ruiną, położoną za miastem. W latach 60-tych XX wieku rozpoczęto proces odbudowy zamku, który w końcu stał się obiektem muzealnym o charakterze „trwałej ruiny”, z niewielką ekspozycją muzealną na basztach i w zrekonstruowanej piwnicy zamkowej - tzw. „sali gotyckiej”. Zakończył się pierwszy etap rewitalizacji zamku i został on ponownie udostępniony dla zwiedzających.

Muzeum Sportu i Turystyki w Warszawie od 65 lat dumnie stoi na straży pamięci Polskiego dziedzictwa sportowego i olimpijskiego. Przechowuje i udostępnia pamiątki związane z największymi osobistościami. Wśród nich jest wyjątkowe miejsce dla Jana Pawła II, Janusza Kusocińskiego, Generała Mariusza Zaruskiego, Wandy Rutkiewicz i wielu, wielu innych bohaterów polskiego sportu. Oprócz działalności wystawienniczej Muzeum prowadzi szeroką działalność edukacyjną (lekcje muzealne, cykle edukacyjne, konkursy) skierowaną głównie do dzieci i młodzieży. Ze względu na swoje zasługi Muzeum zostało włączone przez Międzynarodowy Komitet Olimpijski do elitarnego programu Olympic Museums Network, skupiającego jedynie 22 placówki z całego świata (m.in. z Rio de Janeiro, Kolonii, Barcelony, Seulu, Amsterdamu, Helsinek, Pekinu, Tartu).

Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy (PIG-PIB) to jedna z najstarszych placówek tego typu w Polsce. Utworzony został 7 maja 1919r., stając się największą w naszym kraju instytucją zajmującą się badaniami budowy geologicznej Polski. Wraz z rozpoczęciem działalności, do życia powołane zostało Muzeum Geologiczne. Od samego początku miało gromadzić i przechowywać jak najbardziej kompletny zbiór okazów kopalnych ukazujących budowę geologiczną Polski. Budynek Muzeum, zaprojektowany przez Mariana Lalewicza, oddany został do użytku w roku 1930. Pod koniec lat 30-ych XX wieku w Muzeum uruchomiono nowe pracownie oraz wystawy. Rozwój wstrzymał wybuch II Wojny Światowej kiedy to liczne okazy uległy znacznym zniszczeniom. Po zakończeniu wojny przystąpiono do odbudowy placówki, a dzięki intensywnym badaniom geologicznym Muzeum zyskało wiele nowych okazów. Obecnie oglądać tu można bogatą kolekcję skał, minerałów i skamieniałości obrazujących geologię Polski oraz historię życia na Ziemi.

Mościbrodzki folwark powstał prawdopodobnie w pierwszej połowie XIX w., gdy właścicielem był Józef Jarząb. Wzniesiono wtedy dwór, budynki gospodarcze i czworaki. Zabudowania otaczał kompleks hodowlanych stawów oraz park krajobrazowy. Właściciel poległ podczas powstania styczniowego, a Mościbrody zostały skonfiskowane na rzecz zaborcy. Jeszcze W 20-leciu międzywojennym posiadłość rozwijała się i była prężnie działającym gospodarstwem, za sprawą dzierżawcy Stanisława Glogera. Dwór nie został zniszczony podczas II wojny światowej, ponieważ stacjonował tu oddział niemieckiej policji. W czasach PRL, folwark został upaństwowiony i przekazany w zarządzanie Państwowemu Gospodarstwu Rybackiemu. Losy dworu w Mościbrodach uległy odmianie, gdy w 2001 r. trafił on w ręce prywatnych właścicieli, których ambicją było odtworzenie majątku zgodnie z jego oryginalnym wyglądem. Dbałości o detale architektoniczne towarzyszyła troska o odrodzenie w tym miejscu dawnego ducha ziemiańskiego. Dziś mieści się tu dostępna dla wszystkich restauracja oraz pokoje gościnne.

Zamek Książąt Mazowieckich w Sochaczewie wybudowany został na miejscu wcześniejszej drewniano-ziemnej warowni w drugiej połowie XIV wieku. Murowany zamek zbudowany został na planie prostokąta i posiadał dwie murowane wieże, które później podwyższono o część drewnianą. Z drewna bowiem wykonane były również pozostałe zabudowania warowni. Najważniejszym gmachem był trzykondygnacyjny dom królewski, mieszczący piwnice, sklepy i składy oraz sale mieszkalne monarchy. Do budynku tego dołączono tzw. dom stary mieszczący mieszkania starosty oraz więzienie. Do północnej kurtyny dobudowano dom nowy, w którym mieściły się izby dla załogi oraz kilka sal o charakterze mieszkalnym. Niestety na skutek osunięcia się wzniesienia, na którym stała budowla, część zamku uległa zawaleniu. Po odbudowie zamek nękany był przez różnych najeźdźców i najpierw zniszczony został podczas wojny ze Szwedami, a następnie przez Prusaków podczas insurekcji kościuszkowskiej. Od tej pory zamek pozostał ruiną.