Lista znaczków

Klasztor Redemptorystów przy ul. Karolkowej 49 w Warszawie na Woli został założony w 1926 r. Kamień węgielny pod kościół przy tym klasztorze położono w 1931 r.. Zbudowano go wg projektu Stanisława Marzyńskiego. Konsekracji dokonał w 1933 r. Ks. Kard. Aleksander Kakowski. 6 Sierpnia 1944 r., w czasie Powstania Warszawskiego kościół został zbombardowany. Martyrologia ludności dzielnicy Wola w Warszawie rozpoczęła się już 1 sierpnia 1944 r. W dniach 5-7 sierpnia hitlerowcy wymordowali około 50 tysięcy Polaków. Cała Wspólnota klasztoru, tj. 30 współbraci, została wymordowana, a dom i kościół spalone. Zbrodni dokonali Niemcy, a także podlegli im Kałmucy, Rosjanie, Azerowie i Kozacy. Na zewnętrznej ścianie kościoła znajduje się tablica upamiętniająca to tragiczne wydarzenie. Po wojnie kościół odbudowano, a klasztor powiększono o jedną kondygnację. W latach 90-tych w kościele zostały wmurowane i poświęcone tablice upamiętniające bohaterską walkę żołnierzy i harcerek w Powstaniu Warszawskim. W roku 2000 dziedziniec przed kościołem został przekształcony w plac pamięci Męczenników Warszawskiej Woli.

Muzeum im. Jacka Malczewskiego mieści się w Zespole Popijarskim w Radomiu.  Placówka jest w posiadaniu czwartej w kraju kolekcji dzieł patrona – Jacka Malczewskiego, oraz wielu osobistych pamiątek po malarzu i jego rodzinie. Ponad 50 obrazów jest prezentowanych na wystawie stałej zatytułowanej Jacek Malczewski 1854 – 1929. Wystawy stałe to: Galeria Malarstwa Polskiego XIX i XX wieku, Kultury pozaeuropejskie w zbiorach Muzeum im. Jacka Malczewskiego , Skarby i tajemnice Piotrówki  - wystawa prezentująca znaleziska archeologiczne regionu radomskiego, Kolekcja rodziny Pinno, na której można zobaczyć kulturę materialną przełomu XIX i XX w., Leszek Kołakowski (1927–2009)  - ekspozycja pokazująca m.in. rzeczy osobiste filozofa a także wiele wystaw przyrodniczych: Ochrona przyrody na Ziemi Radomskiej; Środowiska przyrodnicze Ziemi Radomskiej; Gabinet XIX-wiecznego Przyrodnika; Geologia i paleontologia Ziemi Radomskiej; Polskie Parki Narodowe. Muzeum organizuje także cieszące się dużym uznaniem wystawy czasowe o różnorodnej tematyce: historyczne, literackie, etnograficzne, sztuki, archeologiczne i inne. 

Muzeum Jana Kochanowskiego jest jedyną w Polsce i na świecie placówką muzealną poświęconą Janowi Kochanowskiemu, wybitnemu poecie, niezwykłej osobowości i wielkiej indywidualności epoki renesansu. Jego dokonania literackie  wyszły poza ramy polskiego renesansu i porównywane są do dzieł tak wybitnych poetów, jak Francesco Petrarka. Do najcenniejszych zbiorów muzealnych, związanych z Kochanowskim, należą drzwi żelazne z herbem Korwin, fotel kryty kurdybanem, fragment tympanonu z rodzinnej kaplicy Kochanowskich w Sycynie, pierwodruki jego dzieł, meble, obrazy o tematyce czarnoleskiej oraz niezwykła kolekcja gobelinów związanych z życiem i działalnością literacką poety. Czarnolas to miejsce wyjątkowe, bardzo osobliwe, niezwykłe,  które  przeszło do literatury  jako miejsce  skąd wyrastają korzenie polskiej poezji. Niezwykłość Czarnolasu polega na tym, że mieszkał tu i tworzył wielki mistrz polskiego  i europejskiego renesansu.

Siedziba Muzeum Żydów Mazowieckich mieści się w zabytkowej XIX-wiecznej bożnicy przy ulicy Kwiatka 7 Podstawowym zadaniem Muzeum jest ukazanie historii osadnictwa żydowskiego na ziemiach polskich od jego początków aż po współczesne odrodzenie kultury żydowskiej w Polsce. Przestrzeń wystawiennicza podzielona jest na trzy główne strefy tematyczne: przedsionek, pomieszczenie Holokaust i salę główną. Muzeum pielęgnuje pamięć po społeczności, której już nie ma, a która zostawiła trwały ślad na mapie miasta i przez wieki współtworzyła jego tradycję oraz kulturę. Oprócz części wystawienniczej Muzeum proponuje bogaty program kulturalno – oświatowy na który składają się koncerty kameralne, wieczory literackie, wykłady, małe spektakle teatralne, wystawy czasowe, zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży, filmy fabularne i dokumentalne.

Muzeum Mazowieckie w Płocku to najstarsze polskie muzeum powstałe z inicjatywy społecznej w 1821 roku, posiadające zbiory historyczne, numizmatyczne, artystyczne, i archeologiczne. Ze względu na największą ekspozycję poświęconą sztuce secesji, zwane jest "muzeum secesji". Niezwykle interesująca wystawa mieści się na 4 piętrach i zawiera aranżację wnętrz mieszczańskich, sale rzemiosła artystycznego – szkła, ceramiki, metalu, biżuterii - galerię malarstwa i rzeźby okresu Młodej Polski oraz medalierstwa z przełomu XIX i XX wieku. Obok secesji znajduje się tu również imponująca kolekcja art déco, która znacznie wzbogaciła się w ciągu ostatnich kilku lat. Otwarta pod koniec 2010 r., nowocześnie zaaranżowana wystawa „X Wieków Płocka. Płock w przestrzeni kulturowej Mazowsza, Polski, Europy” mieści się na 3 piętrach nowego budynku i przedstawia 1000 lat bogatej historii miasta Płocka.

„Kultura Mazowsza w ludowej wizji świata" to jedna z ekspozycji stałych, jaką od 1 października 2015r. można oglądać w płockim Spichlerzu. Ten zabytkowy budynek z drugiej połowy XIX wieku wymagał zarówno remontu jak i stworzenia na trzech kondygnacjach nowej przestrzeni wystawienniczej. Muzeum przeorganizowało swoje przestrzenie tak, by w pasjonujący sposób przedstawić grupy etnograficzne naszego regionu i zwyczaje panujące tu od wieków. W zbiorach działu znajduje się ponad 9500 muzealiów z całego Mazowsza, w tym: stroje ludowe, tkaniny, kolekcja rzeźby, ceramiki, wycinanki ludowej, oraz zabytki kultury materialnej. Dodatkowymi atrakcjami Spichlerza są: - ekspozycja ok. 130 muzealiów z kolekcji sztuki orientalnej "Sztuka Dalekiego Wschodu. Płockie skarby buddyjskiej Azji" - ekspozycja „Bolesław Biegas“, składająca się z 57 obiektów muzealnych – rzeźb i obrazów artysty.

Jest to jeden z dwudziestu kilku tak dużych skansenów w Polsce. Został utworzony w 1976 roku. Na powierzchni 32 hektarów znajduje się tu ponad 60 obiektów dawnego budownictwa wiejskiego (chałupy, dwory, kościół, budynki gospodarcze, kuźnie i wiatraki). Muzealne budynki zostały wkomponowane w typowy dla południowego Mazowsza krajobraz. Zabudowa Parku Etnograficznego zorganizowana jest w dużej części nad jeziorkiem, nad którym góruje wieża widokowa. Groblą poprowadzono drewniany pomost, którym można pospacerować wśród podmokłych szuwarów wsłuchując się w odgłosy ptactwa. Wiejski krajobraz skansenu uzupełniają przydrożne krzyże, kapliczki, przydomowe ogródki i sady z ulami. Muzeum posiada również 16000 eksponatów ruchomych, wśród których na szczególną uwagę zasługują kolekcje: pojazdów, maszyn rolniczych, naczyń miedzianych, uli i narzędzi pszczelarskich, tkanin i sztuki ludowej.

W 1629 roku w Warszawie opodal Rynku Nowego Miasta przez bractwo św. Benona została wybudowana drewniana kaplica. W roku 1646 w tym samym miejscu rozpoczęto budowę kościoła, który poświęcony został trzy lata później. W lutym 1787 r. na prośbę bractwa św. Benona św. Klemens Hofbauer wraz ze współbraćmi redemptorystami podejmuje posługę kapłańską, inicjując pierwszą wspólnotę redemptorystów poza Italią. Po odnowieniu kościoła i klasztoru św. Klemens zakłada sierociniec dla dzieci narodowości polskiej, rosyjskiej i niemieckiej, z czasem przekształcając go w dwie zawodowe szkoły. Lata 1794 - 1808 to szczyt pracy apostolskiej przy kościele św. Benona. Przez gorliwą pracę duszpasterską św. Klemens zdobył tytuł — apostoła Warszawy. Niestety 20 czerwca 1808 r. na skutek działań ludzi nieprzychylnych Kościołowi, władze wypędzają redemptorystów z Warszawy. Św. Klemens wraz ze współbraćmi zostaje wywieziony do twierdzy w Kostrzyniu. Odtąd budynek kościoła w kolejnych latach przekształcany jest kolejno w cerkiew, koszary, magazyn wojskowy, mieszkania i fabrykę. W 1938 roku budynek kościelny zostaje wykupiony przez Marię Biernacką i przekazany archidiecezji warszawskiej. Podczas Powstania Warszawskiego kościół uległ całkowitemu zniszczeniu. W 1952 r. władze kościelne przekazują zniszczony obiekt redemptorystom, a w 1957 r. władze państwowe wydają pozwolenie na odbudowę zburzonego kościoła. 22 czerwca Prymas Polski kard. Stefan Wyszyński uroczyście poświęca kościół odbudowany według projektu Bronisława Iwańczyka. Przy kościele jest klasztor, w którym mieści się siedziba Przełożonego Prowincji Warszawskiej redemptorystów i kurii prowincjalnej.

Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie – muzeum biograficzne w Warszawie, w Zamku Ostrogskich, założone w 1954 przez Towarzystwo im. Fryderyka Chopina. Dokumentuje życie i twórczość Fryderyka Chopina. Od 2005 podlega Narodowemu Instytutowi Fryderyka Chopina.1 marca 2010 otwarto nową multimedialną ekspozycję muzealną obejmującą także nowy budynek naprzeciw zamku – Centrum Chopinowskie przy ul.Tamka 43.

Szydłowiecki zamek to jedna z najpiękniejszych wczesnorenesansowych rezydencji magnackich w Polsce. Według zachowanych dokumentów już w 1427 roku istniał w tym miejscu kamienny dwór należący do Jakuba i Sławka Odrowążów – protoplastów rodziny Szydłowieckich. Archeolodzy znaleźli też resztki starszych, drewnianych konstrukcji, prawdopodobnie pochodzących z XIII wieku. Do łatwiejszej obrony zamek zbudowano na sztucznej wyspie w rozlewiskach rzeki Korzeniówki i otoczono fosą. Przez ponad dwa stulecia zamek należał do Radziwiłłów. W czasie II wojny światowej okupanci utworzyli w nim getto dla ludności żydowskiej, którą po likwidacji getta przewieziono do obozu koncentracyjnego w Treblince. W latach 2011-2015 przeprowadzone zostały prace remontowo-budowlane na terenie Zamku i dziedzińca, wyspy zamkowej oraz Parku Radziwiłłowskiego. Obecnie w zamku ma swoją siedzibę Szydłowieckie Centrum Kultury – Zamek oraz Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych.

Na południe od rynku i kościoła w Borowiu, kilkadziesiąt metrów za stawem, znajduje się klasycystyczny dwór. Budynek został wzniesiony w 1. poł. XIX w. dla rodziny Moszyńskich. Po II wojnie światowej został nieco zniekształcony. Ma oryginalny układ dwóch portyków kolumnowych. Skromniejszy jest w fasadzie głównej, bardziej okazały – sześciokolumnowy i zwieńczony trójkątnym szczytem – w elewacji bocznej, wschodniej. Pierwotnie z przeciwnej strony znajdował się pawilon mieszczący kuchnię dworską, połączoną z głównym korpusem murowanym gankiem. Od frontu zachował się zarys podjazdu z kolistym gazonem na środku. Obecnie w dworze mieści się Urząd Gminy Borowie. Wokół dworu rozciąga się zabytkowy park krajobrazowy z 1. poł. XIX w. Szczególną uwagę zwracają trzy pomnikowe drzewa od strony stawu.

W centralnej części Borowia znajduje się dawny kościół parafialny pw. Św. Trójcy. Świątynia powstała w 1831 r. z fundacji Ludwiki z Załuskich Moszyńskiej w miejscu, w którym niegdyś istniał drewniany kościół. Budowla wybudowana została z cegieł łączonych zaprawą wapienną. Jej wnętrze składa się z wyodrębnionego prezbiterium oraz trzech naw oddzielonych parami kolumn toskańskich. W części zachodniej nad wejściem znajduje się drewniana empora chórowa. Kościół był kilkakrotnie przebudowywany, a w 1907 r. nad szczytem fasady dobudowano wieżyczkę z sygnaturką. Od 1989 roku, kiedy w Borowiu powstał nowy kościół, świątynia nie jest użytkowana. Na teren kościelny prowadzi murowana barokowa brama prawdopodobnie z ok. 1715 r., ze szczytem nadbudowanym w 1907 r. Brama zbudowana jest z cegły, otynkowana i posiada zdobienia w postaci profilowanych gzymsów i pilastrów. Na jej osi znajduje się arkada przejazdowa sklepiona krzyżowo. Brama pełniła również funkcję dzwonnicy.

Rodzinny dom Zofii Nałkowskiej został zbudowany w 1895 r. przez ojca pisarki – Wacława Nałkowskiego – geografa i pedagoga, publicystę społecznego i literackiego. Drewniany domek zlokalizowany jest na niewielkim piaszczystym wzgórzu, na granicy między Wołominem a Kobyłką. Od ruchliwej, asfaltowej szosy warszawskiej oddzielony jest łąką, od której pochodzi nazwa posiadłości oraz książka Zofii Nałkowskiej z 1925 r. - Dom nad łąkami. Górki były też miejscem ciężkiej pracy naukowej, która w przyszłości miała ogromne znaczenie dla rozwoju międzywojennej geografii polskiej. Tu Wacław Nałkowski pisał książki poświęcone zreformowaniu nauczania geografii w szkolnictwie polskim - m.in. „Zarys metodyki geografii” i „Zarys geografii powszechnej (rozumowej)”. Nie zdołał dokończyć innego ważnego dzieła – „Wielkiego atlasu geograficznego” – który opracował wspólnie z Andrzejem Świętochowskim. Na Górkach powstały takie utwory Zofii Nałkowskiej jak ”Romans Teresy Hennert”, „Granica”, dramat „Dom kobiet”. Dom rodzinny stał się tłem i tematem wielu utworów, ale wszedł do literatury i jest znany dzięki powieści „Dom nad łąkami”. Muzeum im. Zofii i Wacława Nałkowskich w Wołominie zostało otwarte 29 października 1992 roku. /wikipedia/

Zamek Biskupów Krakowskich w Iłży to perła architektury średniowiecza i renesansu. Jego budowa rozpoczęła się najprawdopodobniej już pod koniec XIII w. Zamek był kilkukrotnie rozbudowywany – m.in. w wieku XIV, zniszczony m.in. przez Szwedów w 1656 r., odbudowany w poł. XVII i XVIII w., a po pożarze na początku XIX w. popadł w ruinę. Zabudowania zamkowe składały się z zamku dolnego oraz zamku górnego. Budowla powstała głównie z łamanego wpienia, łączonego zaprawą wapienno-piaskową. Posiada charakterystyczną murowaną wieżą górującą nad miastem. Mury zamku miejscami mają grubość 3 metrów. Na zamku górnym zachowały się m.in. sklepione piwnice zamkowe oraz murowana i częściowo kuta w skale, studnia zamkowa. W przeszłości zamek był siedzibą biskupów krakowskich – obiektem obronnym, rezydencjonalnym, oraz centrum gospodarczo-administracyjnym. W 2021 r. ruina zamku górnego przeszła pierwszy etap prac konserwatorskich. Obiekt niemalże w całości udostępniony jest dla turystów, którzy mogą m.in. wejść na wieżę zamkową oraz zajrzeć w głąb studni zamkowej. Na zamku organizowane są wystawy oraz liczne atrakcje i imprezy, wraz z niezwykle widowiskowym turniejem rycerskim.

Czersk niegdyś był siedzibą książąt mazowieckich i stolicą Ziemi Czerskiej, potem własnością królów polskich. Średniowieczny, gotycki zamek w Czersku wybudowany został przez księcia Janusza I na przełomie XIV i XV wieku na miejscu wcześniejszego grodu. Dziś jego gotyckie baszty i mury nadal przyciągają miłośników historii. W wieży bramnej można zobaczyć Komnatę Kasztelana z odtworzonym wystrojem z XV wieku. W sezonie (od maja do września) w weekendy przeszłość na zamku ożywa za sprawą Pocztu Rycerskiego – rekonstruktorów ze Stowarzyszenia Hanza. Wiosną odbywa się turniej rycerski (XIII w.), latem festyn „Szwedzi na zamku” (XVII w.), jesienią – Europejskie Dni Dziedzictwa. Szkoły zapraszamy na Żywe lekcje historii. Wszystkich – do zwiedzania z Questem i Grą zamkową. Wspaniałe widoki na pradolinę Wisły ze wspaniałymi sadami, przestrzeń i cisza zachęcają do odpoczynku. Warto odwiedzić Czersk!

Muzeum Sue Ryder mieści się w zabytkowej, późnoklasycystycznej Rogatce Mokotowskiej, jednej z rogatek miejskich Warszawy zaprojektowanych przez słynnego architekta królewskiego, Jakuba Kubickiego. Z kilkunastu domków rogatkowych powstałych w latach 1816-25 do dziś pozostało tylko cztery: dwa przy pl. Unii Lubelskiej na  Mokotowie oraz dwa przy ul. Grochowskiej na Pradze. Muzeum jest poświęcone Sue Ryder, brytyjskiej działaczce charytatywnej, założycielce fundacji działającej w wielu krajach, w tym także w Polsce. Sue Ryder była wielką miłośniczką naszego kraju. W czasie II wojny światowej służyła w brytyjskiej agencji rządowej SOE, wspierającej ruch oporu na terenach okupowanych przez Niemcy. Wtedy poznała polskich cichociemnych, u których podziwiała wielką odwagę i miłość ojczyzny. Po wojnie, kiedy założyła już swoją fundację, zaczęła przyjeżdżać do Polski, niosąc pomoc humanitarną i charytatywną: przywoziła transporty darów, budowała domy opieki, organizowała wyjazdy wypoczynkowe dla byłych więźniów obozów koncentracyjnych. Muzeum jest położone w centrum Warszawy, kilkaset metrów od Belwederu i Łazienek Królewskich. W pobliżu znajdują się także: Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL, Mauzoleum Walk i Męczeństwa, Muzeum Geologiczne, Ogród Botaniczny UW, Centrum Sztuki Współczesnej i wiele innych godnych uwagi miejsc.

Muzeum czynne od pn. -  śr. w godz: 10:00 - 18:00 - wstęp bezpłatny

Placówka powstała w 1936 roku jako Muzeum Dawnej Warszawy. Mieściła się wówczas w trzech zakupionych przez magistrat kamienicach na rynku: Baryczkowskiej, Szlichtyngera i Pod Murzynkiem. Od początku obejmowała opieką varsaviana. Siedziba muzeum wraz ze zbiorami uległa zniszczeniu w okresie powstania warszawskiego. Po wojnie, decyzją Zarządu Miejskiego, muzeum zostało reaktywowane pod obecną nazwą, a zaadaptowane na siedzibę kamienice odbudowano w latach 1948-1954 w ramach bezprecedensowej rekonstrukcji zabytkowego zespołu miejskiego Starego Miasta. Oprócz jedenastu kamienic MHW obejmuje również trzy dziedzińce. W latach 2010-2012 pod jedenastoma kamienicami Muzeum Historycznego m.st. Warszawy trwała – jako inwestycja miejska z Funduszy Norweskich – całościowa renowacja piwnic MHW obejmujących powierzchnię 1142 m². Ze względu na konieczne ingerencje remontowe na wyższych kondygnacjach, od połowy 2010 r. działalność wystawiennicza Muzeum prowadzona jest poza siedzibą i w oddziałach./wikipedia/

Muzeum Regionalne w Siedlcach powstało w 1928 roku. Mieści się w XVIII-wiecznym ratuszu klasycystyczno-barokowym. Budynek wzniesiono z inicjatywy ówczesnych właścicieli miasta – książęcej rodziny Czartoryskich. Stanowi centrum dużego reprezentacyjnego placu miejskiego i jest ważną częścią układu urbanistycznego. Siedlecka placówka gromadzi eksponaty z zakresu sztuki, historii, fotografii archiwalnej, numizmatyki, etnografii i archeologii. Prowadzi również badania naukowe oraz działalność edukacyjną, wystawienniczą i wydawniczą. W swoich zasobach posiada ponad 12 tysięcy eksponatów. Są to malarstwo i grafika XIX i XX w., największa w Polsce kolekcja części niemieckich rakiet balistycznych V-2, bogaty zbiór szklanych negatywów z przełomu XIX i XX wieku oraz  tkaniny, rzeźby, sprzęt gospodarstwa domowego i narzędzia rolnicze.

Muzeum Ziemiaństwa w Dąbrowie – Oddział Muzeum Regionalnego w Siedlcach to dwór i oficyna zbudowane około 1852 r. dla rodziny Dobrzyńskich. Kolejnymi ich właścicielami byli Bujalscy i  Fayettowie, a  do 1944 r. – Ignacy Fonberg. Majątek rozparcelowano, a rodzina musiała opuścić Dąbrowę. Od 2011 roku obiekt był remontowany i przygotowywany do celów muzealnych. We dworze prezentowane są zabytkowe wnętrza ziemiańskie przełomu XIX i XX wieku, jak: kancelaria dworska, pokój pani domu, sypialnie, salon, jadalnia, kuchnia, łazienka itp. W parku można obejrzeć obiekty nawiązujące do dawnej części gospodarczej majątku jak: spichlerz, gołębnik, wędzarnia itp.

Muzeum Pożarnictwa w Kotuniu – Oddział Muzeum Regionalnego w Siedlcach to jedyne muzeum techniczne w regionie. Mieści się w remizie Ochotniczej Straży Pożarnej. Powstało w 1982 r., a w następnym roku zostało przekształcone w Oddział Muzeum Okręgowego w Siedlcach, obecnie Regionalnego. W zasobach posiada ponad 1000 eksponatów. Zbiory muzeum to niejednokrotnie wyjątkowe okazy zabytkowego sprzętu pożarniczego m.in.: motopompy, wozy strażackie, sprzęt gaśniczy, umundurowanie strażackie. Muzeum posiada również bogate zbiory fotografii, sztandarów, odznaczeń i medali.  Głównym obszarem zainteresowania muzeum jest kultura i technika polskiego pożarnictwa od XIX w. do czasów współczesnych.

Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince powstało w 1964 r. Na jego terenie znajdują się: były Karny Obóz Pracy (Treblinka I), były Obóz Zagłady (Treblinka II), Pomnik Martyrologii Romów i Sinti oraz kopalnia żwiru. Upamiętnienie tworzą m.in.: założenie pomnikowo-przestrzenne z symbolicznym cmentarzem żydowskim utworzonym z 17 tysięcy głazów i centralnym pomnikiem oraz pomnik ofiar-więźniów Karnego Obozu Pracy. W budynku muzealnym prezentowane są stałe i czasowe ekspozycje na temat II wojny światowej, obozów w Treblince oraz wystawy artystyczne poświęcone problematyce holokaustu. Są tutaj m.in. kopie rysunków wykonane przez ocalałego więźnia Samuela Willenberga, które przekazał do muzeum. Obejrzeć też będzie można makietę Obozu Zagłady, przedmioty odnalezione na terenie Obozu Pracy oraz macewy (nagrobki żydowskie), które niemieccy naziści wykorzystali jako materiał budowlany. Wydobyto je z „Czarnej Drogi” łączącej oba obozy.

Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince powstało w 1964 r. Na jego terenie znajdują się: były Karny Obóz Pracy (Treblinka I), były Obóz Zagłady (Treblinka II), Pomnik Martyrologii Romów i Sinti oraz kopalnia żwiru. Upamiętnienie tworzą m.in.: założenie pomnikowo-przestrzenne z symbolicznym cmentarzem żydowskim utworzonym z 17 tysięcy głazów i centralnym pomnikiem oraz pomnik ofiar-więźniów Karnego Obozu Pracy. W budynku muzealnym prezentowane są stałe i czasowe ekspozycje na temat II wojny światowej, obozów w Treblince oraz wystawy artystyczne poświęcone problematyce holokaustu. Są tutaj m.in. kopie rysunków wykonane przez ocalałego więźnia Samuela Willenberga, które przekazał do muzeum. Obejrzeć też będzie można makietę Obozu Zagłady, przedmioty odnalezione na terenie Obozu Pracy oraz macewy (nagrobki żydowskie), które niemieccy naziści wykorzystali jako materiał budowlany. Wydobyto je z „Czarnej Drogi” łączącej oba obozy.

Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince powstało w 1964 r. Na jego terenie znajdują się: były Karny Obóz Pracy (Treblinka I), były Obóz Zagłady (Treblinka II), Pomnik Martyrologii Romów i Sinti oraz kopalnia żwiru. Upamiętnienie tworzą m.in.: założenie pomnikowo-przestrzenne z symbolicznym cmentarzem żydowskim utworzonym z 17 tysięcy głazów i centralnym pomnikiem oraz pomnik ofiar-więźniów Karnego Obozu Pracy. W budynku muzealnym prezentowane są stałe i czasowe ekspozycje na temat II wojny światowej, obozów w Treblince oraz wystawy artystyczne poświęcone problematyce holokaustu. Są tutaj m.in. kopie rysunków wykonane przez ocalałego więźnia Samuela Willenberga, które przekazał do muzeum. Obejrzeć też będzie można makietę Obozu Zagłady, przedmioty odnalezione na terenie Obozu Pracy oraz macewy (nagrobki żydowskie), które niemieccy naziści wykorzystali jako materiał budowlany. Wydobyto je z „Czarnej Drogi” łączącej oba obozy.

Szlak Pamięci Cichociemnych „Załusków – Wszeliwy – Brzozów Stary” leży w Gminie Iłów, w powiecie sochaczewskim, w województwie mazowieckim. Upamiętnia operację Cichociemnych „Jacket”. Cichociemni wylądowali pomyłkowo bardzo blisko granicy między III Rzeszą a Generalną Gubernią, która biegła przez Wszeliwy i Brzozów Stary, stąd napotkali opór niemieckich celników. Na Szlaku Pamięci Cichociemnych w Brzozowie Starym znajduje się szczególne miejsce historyczne, gdyż tutaj 28 grudnia 1941 r. zginęli z rąk Niemców pierwsi dwaj Cichociemni. To tragiczne wydarzenie upamiętnia obelisk znajdujący się w miejscu ich walki i śmierci na Skwerze im. Żołnierzy AK Cichociemnych. Na miejscowym cmentarzu przy kwaterze Żołnierzy Września 1939 r. znajduje się ich grób. Warto zajrzeć do kościoła z połowy XIX wieku,  gdzie znajduje się pamiątkowa tablica poświęcona śmierci dwóch Cichociemnych. Przez Szlak Pamięci Cichociemnych prowadzą 4 tablice informacyjne znajdujące się we Wszeliwach (przy Lewiatanie), w Brzozowie  Starym (przy obelisku, na cmentarzu parafialnym i przy szkole).

Aby spojrzeć na Warszawę z góry, można wyjechać jedną z dwóch wind, na wys. 114 m i skorzystać z XXX piętra Pałacu Kultury i Nauki, gdzie znajduje się taras widokowy tzw. "Trzydziestka". Pałac Kultury i Nauki zbudowany został w latach 1952-1955. Trzydzieste piętro podzielone jest na 3 części: taras widokowy ze wspaniałymi widokami na panoramę Warszawy zarówno w dzień jak i w nocy, galerię wewnętrzną oraz najwyżej położoną ogólnodostępną salę PKiN - Salę Gotycką. 31 grudnia 2000 r. na szczycie Pałacu został odsłonięty jeden z największych w Europie zegarów (tarcza 6 metrów)- Zegar Milenijny, a zarazem najwyżej położony zegar wieżowy na świecie. Ogólnie PKiN ma 237 m wysokości (42 piętra) i kubaturę 817 000 m2. Mieści ponad 3 000 pomieszczeń. Jest siedzibą wielu firm oraz instytucji użyteczności publicznej, takich jak kina, teatry, księgarnia, kluby sportowe, wyższe uczelnie (m.in. Collegium Civitas), instytucje naukowe oraz władz Polskiej Akademii Nauk. 

Kozienicki Dom Kultury im. Bogusława Klimczuka swoją działalność rozpoczął w latach 50. XX wieku, aby pełnić funkcję ośrodka życia kulturalnego i społecznego mieszkańców Kozienic i regionu. Od października 2015 r. siedzibą Kozienickiego Domu Kultury jest Centrum Kulturalno-Artystyczne w Kozienicach. Siedziba Kozienickiego Domu Kultury to nowoczesny budynek zlokalizowany w ścisłym centrum miasta. To architektoniczna perełka nie tylko Ziemi Kozienickiej. Obiekt pełni zarówno funkcję kultury, jak i sprzyja integracji i aktywizacji lokalnej społeczności miasta Kozienice oraz całego subregionu radomskiego. Budynek zaprojektowano jako trzykondygnacyjną, w znacznym stopniu przeszkloną, zwartą bryłę, dostosowaną do potrzeb osób niepełnosprawnych. Wewnątrz niej wydzielono przeszklone patio, będące wspólną przestrzenią publiczną i jednocześnie wielopoziomowym doświetleniem. Mieści się tu kino, telewizja lokalna z wirtualnym studiem, studio nagrań muzycznych, kawiarnia, galeria sztuki i mediateka, szkoła muzyczna, specjalistyczne sale dydaktyczne, część biurowa i zaplecze techniczne.

Skansen Bojowy I Armii Wojska Polskiego w Mniszewie, usytuowany jest na Mazowszu w Gminie Magnuszew. Został oddany do użytku 16 października 1977 r. w celu upamiętnienia ciężkich walk, stoczonych w obronie przyczółka warecko-magnuszewskiego w okresie od 9 sierpnia do 12 września 1944 r. przez żołnierzy 3 Pomorskiej Dywizji Piechoty oraz 1 Warszawskiej Brygady Kawalerii. Ekspozycja Skansenu składa się z trzech części: pomnikowej, kompanijnego odcinka obrony oraz wystawy sprzętu bojowego i inżynieryjno-saperskiego. W 2014 r. został wybudowany nowoczesny pawilon wystawienniczy - Centrum Kultury i Tradycji Historycznej. Budynek swoją oryginalną i surową architekturą, przypomina wkomponowany w skarpę betonowy schron. Co roku w lipcu w Skansenie organizowane są Pikniki Militarne, podczas których odbywają się inscenizacje wydarzeń wojennych. Na terenie Skansenu znajdują się dwie ścieżki edukacyjne: „Śladami Celtów - Nadwiślańska Nekropolia” oraz „Historia umundurowania i uzbrojenia Wojska Polskiego z okresu II Wojny Światowej”.

Muzeum Łowiectwa i Jeździectwa powstało w 1983 roku, działa na terenie Łazienek Królewskich w tzw. Koszarach Kantonistów, zbudowanych w latach 1826–1828, oraz w pochodzących z lat 1825–1826 Stajniach Kubickiego. Od 1 stycznia 2018 roku jest odziałem Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie. Muzeum Łowiectwa i Jeździectwa zajmuje się popularyzacją wiedzy związanej z narodową tradycją łowiectwa i jeździectwa, hodowlą koni na ziemiach polskich, a także tematyką przyrodniczą. W zbiorach muzeum znajduje się ponad 10 tysięcy eksponatów, w tym wiele dzieł sztuki takich jak obrazy, grafiki, rzeźby oraz publikacje czy fotografie związane z tematyką muzeum. Sporą kolekcję tworzą zbiory przyrodnicze, gdzie zobaczyć można zwierzęta leśne, ptaki oraz trofea egzotyczne umieszczone na wystawach stałych.

Schronisko Trzy Korony wybudowano na przełomie lat 1929 i 1930 przez Komisję Turystyczną Województwa Śląskiego, według projektu dyrektora szkoły budowlanej w Katowicach. Do roku 1939 ośrodek stanowił kolonię wycieczkową dzieci szkolnych ze Śląska, mieścił także stację noclegową Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego.  W czasie II wojny światowej Niemcy wykorzystywali je jako strażnicę graniczną, taką też funkcję pełniło bezpośrednio po wojnie. Potem, do 1962 r. służyło jako dom wypoczynkowy dla żołnierzy WOP. Od roku 1965 był to dom wczasowy oddziału PTTK przy dawnej Hucie im. Lenina. W roku 1973 budynek stał się własnością PTTK, które przeprowadziło remont obiektu. Schronisko posiada  50 miejsc noclegowych w wyposażonych w łazienkę pokojach 2, 3, 4 i 5 osobowych, a także restaurację serwującą dania kuchni polskiej oraz regionalne. Z pokoi Schroniska rozciągają się malownicze widoki na pobliski szczyt Trzy Korony, przełom Dunajca, Czerwony Klasztor oraz Tatry Bielskie po Słowackiej stronie.  Wyglądając przez okno można zobaczyć spływające flisackie tratwy. Położenie schroniska (470 m n.p.m.) sprawia, że jest ono doskonałą bazą wypadową na wycieczki górskie, rowerowe czy też wypady narciarskie. Bliskość pieszego przejścia granicznego pozwala także na przemierzanie słowackich szlaków.

Ruiny zamku w Bydlinie usytuowane są na wzgórzu Św. Krzyża. Budowla powstała prawdopodobnie w XIV w. jako strażnica dla umacniania granic ze Śląskiem. Składała się z wieży, budynku mieszkalnego i dziedzińca, który do niego przylegał. W końcu XV stulecia Bydlin przeszedł w ręce rodu Szczepanowskich, później dziedzicami byli tutaj Brzeziccy, a następnie na początku XVI w. Bonarowie, którzy ową budowlę, która już nie miała charakteru obronnego, zamienili na kościół. Około roku 1570, nowy właściciel – Jan Firlej, zamienił kościół na zbór ariański.  W 1594 roku Mikołaj Firlej, syn Jana, przywrócił poprzedni charakter kościołowi, nadając mu nazwę Świętego Krzyża. W 1655 roku kościół zniszczyli Szwedzi. Obecnie nie zachowało się wiele ze średniowiecznych ruin, pozostały jedynie mury na długości około 20 metrów. Tutaj Legioniści w 1914 roku stoczyli bitwę, która przeszła do historii pod nazwą bitwy pod Krzywopłotami. W 1989 roku przeprowadzono na terenie ruin badania archeologiczne, gdzie  w sąsiedztwie fundamentów muru obronnego znaleziono denar Ludwika Węgierskiego z 1370 roku, monety Zygmunta III i Jana Kazimierza Wazy, a także ceramikę naczyniową. Pod budynkiem mieszkalnym odkryto  trzy krypty grobowe.

Bitwa pod Krzywopłotami rozegrała się niedaleko wsi Krzywopłoty, na polach między Bydlinem, a Załężem w dniach 17-18 listopada 1914, pomiędzy oddziałami Austro-Węgier i Rosjan. Legioniści z 4 i 6 batalionów 1 Pułku Piechoty Legionów oraz artylerzyści pod dowództwem kpt. Brzozy, okopali się na wzgórzu Św. Krzyża we wsi Bydlin i sąsiednich Krzywopłotach. Wojska rosyjskie zajęły pozycje w lasach Smolenia i Domaniewic. W bitwie obie strony poniosły straty. W ataku na Załęże poległ por. Stanisław Paderewski, brat przyrodni Ignacego Paderewskiego, dowódca 3 kompanii 6 batalionu. Polegli legioniści spoczywają na cmentarzu w Bydlinie. W innej kwaterze cmentarza spoczywają żołnierze austriaccy i rosyjscy. Marszałek Józef Piłsudski nazwał to miejsce "Krzywopłockimi legionowymi Termopilami". W 1920 roku na cmentarzu w Bydlinie stanął kilkumetrowy kamienny krzyż z legionowymi symbolami. We wrześniu odbywa się w Krzywopłotach piknik historyczny, a w pierwszą niedzielę, przypadającą po 11 listopada, na miejscowym cmentarzu odprawiana jest msza w związku z obchodami rocznicy bitwy z 1914 roku. Grafika znaczka przedstawia naradę oficerów austriackich i polskich stojących naprzeciwko kaplicy i cmentarza  przy wzgórzu św. Krzyża w Bydlinie, która odbyła się krótko przed bitwą.

Rynek Główny w Krakowie powstał po lokacji miasta w 1257 r. w oparciu o regularną siatkę mierniczą. W XIII w. powstały w obrębie rynku pierwsze obiekty murowane: Sukiennice, Kramy Bogate. W kolejnym stuleciu powstała większość kamienic, ratusz oraz Waga Wielka. W okresie od początku XIV do XVIII w. poszczególne fragmenty rynku nosiły oddzielne nazwy, pochodzące zwykle od rodzaju prowadzonego handlu np.: „Kurzy targ” „Targ solny”, „Targ węglowy”, „Rynek ołowny”, lub od grupy handlujących np. „Żydowski targ”. Przez rynek przebiega główny trakt komunikacyjny średniowiecznego Krakowa znany jako Droga Królewska wiodąca od Bramy Floriańskiej przez Stare Miasto na Zamek Królewski na Wawelu. Rynek Główny w Krakowie przez wieki był najważniejszą częścią miasta. Tutaj odprawiane były najważniejsze uroczystości monarsze. Na rynku przysięgę narodowi złożył Tadeusz Kościuszko, rozpoczynając powstanie kościuszkowskie. Tutaj wraz z oddziałami Księstwa Warszawskiego wkroczył książę Józef Poniatowski, a w Sukiennicach odbywały się bale na cześć Napoleona.

Bazylika Mariacka powstała pod koniec XIII w. na fundamentach wcześniejszego kościoła romańskiego. Gotycka świątynia została konsekrowana około 1320 roku, ale jeszcze przez długi czas kościół był przebudowywany. Kościół Mariacki to świątynia trójnawowa, z wysoką nawą główną i niższymi nawami bocznymi oraz korpusem przykrytym sklepieniem krzyżowo-żebrowym. Północna wieża kościoła została podwyższona i przystosowana do pełnienia funkcji strażnicy miejskiej. To z niej codziennie o pełnej godzinie rozbrzmiewa hejnał grany od 13 lutego 1838 r. Wieża w 1478 r. nakryta została charakterystycznym wielobocznym hełmem, a w 1666 r. ozdobiona została koroną maryjną. Wnętrze bazyliki zdobi m.in. ołtarz główny wyrzeźbiony przez Wita Stwosza. W oknach bazyliki zachowały się witraże wykonane przez Stanisława Wyspiańskiego oraz Józefa Mehofera. Ci sami artyści byli twórcami polichromii, którą według projektu Jana Matejki wykonano w bazylice w XIX w. Na uwagę zasługuje także barokowa kruchta osłaniająca wejście do kościoła nawiązująca do Kaplicy Grobu Pańskiego w Jerozolimie.

Znajdująca się na końcu ul. Floriańskiej Brama Floriańska jest pozostałością dawnych murów miejskich i jedną z ośmiu krakowskich bram obronnych. Powstała na przełomie XIII i XIV w., a w źródłach historycznych pojawia się w 1307 r. Budowla ta zbudowana została na planie zbliżonym do kwadratu. Brama ma formę wysokiej, bo liczącej 34 metry wieży kamiennej. Znajduje się w niej otwór przejazdowy o ostrołukowym sklepieniu. Niegdyś otwór ten od strony miasta zabezpieczały wrota, natomiast od zewnątrz krata. Nad wejściem od strony miasta znajduje się płaskorzeźba z XVIII w. przedstawiająca św. Floriana. Od strony Plant widnieje płaskorzeźba orła piastowskiego wykonana przez Zygmunta Langmana według projektu Jana Matejki. Przez wieki brama opierała się przeciwnościom. Trzykrotnie zagrażała jej rozbiórka, najpierw w XIX, a później na początku XX w. Obecnie, podobnie jak przed wiekami, Brama Floriańska jest jednym z symboli miasta.

Krakowski Barbakan jest najbardziej na północ wysuniętą częścią dawnych fortyfikacji miejskich Krakowa. Budowla powstała w ostatnich latach XV w. w obawie przed najazdem wołosko-tureckim zagrażającym Krakowowi. Sam król Polski Jan Olbracht położył kamień węgielny pod budowę Barbakanu. Ta obronna budowla w stylu gotyckim, została zbudowana na planie niepełnego koła. Niegdyś Barbakan był połączony z Bramą Floriańską specjalną szyją. Jego średnica wewnątrz murów to nieco ponad 24 metry, a średnica zewnętrzna sięga 30 metrów. Z zewnątrz otaczała go półkolista fosa o szerokości 26 m i głębokości dochodzącej do 3-5 metrów. Barbakan był najmocniejszym elementem rozbudowywanych przez wieki fortyfikacji miasta Krakowa. Miał cztery kondygnacje strzelnic rozmieszczonych w układzie szachownicy. Było ich 130 i zostały one przystosowane do użycia ręcznej broni palnej. Nadrzędną funkcją Barbakanu była obrona dostępu do Arsenału Miejskiego. Dziś obiekt ten znajduje się pod opieką Muzeum Historycznego Miasta Krakowa i jest udostępniany zwiedzającym.

Pałac Biskupi w Krakowie jest zaraz po Wawelu największym pałacem krakowskim. Znajdujący się przy ulicy Franciszkańskiej 3 pałac, to siedziba kurii metropolitalnej, a od końca XIV wieku także biskupów krakowskich. Pierwsze wzmianki o tej rezydencji pochodzą z końca XIV w.  Pałac uległ znacznym zniszczeniom w lipcu 1850 roku, kiedy Kraków nawiedził wielki pożar. Pałac został odbudowany dopiero w latach 1865–1868, a później jeszcze kilka razy był restaurowany. Dziś ma kształt nadany w XIX wieku z zachowaniem fragmentów renesansowych i barokowych. W pałacu od 1964 roku, aż do roku 1978 mieszkał biskup Karol Wojtyła. Późniejszy papież zatrzymywał się w pałacu, a stojąc w oknie nad bramą wjazdową, nieoficjalnie spotykał się ze zgromadzonymi wiernymi. Te spotkania stały się tradycją papieskich pielgrzymek, a okno na Franciszkańskiej 3 swoistym symbolem. Także po śmierci Jana Pawła II okno papieskie jest symbolem przypominającym o papieżu Polaku. Pod oknem organizowane są koncerty, a w rocznice związane z papieżem okno ozdabiane jest białymi i żółtymi kwiatami. 

U stóp Wzgórza Wawelskiego od strony Wisły znajduje się pieczara. Kilkanaście metrów przed nią na niewielkim placu stoi figura ziejącego ogniem legendarnego Smoka Wawelskiego. Autorem rzeźby wykonanej z brązu w 1969 r. jest Bronisław Chromy. W 1972 r. rzeźbę ustawiono nieopodal wylotu ze Smoczej Jamy, choć pierwotnie smok miał być częściowo zanurzony w wodach Wisły. Rok później wewnątrz rzeźby zamontowana została instalacja gazowa, dzięki której co trzy minuty smok zieje prawdziwym ogniem. Pierwsze wzmianki o smoku mieszkającym pod Wawelem można znaleźć w średniowiecznych kronikach Wincentego Kadłubka, Jana Długosza i kilku innych kronikarzy. W XX wieku  legendę o smoku upowszechniono i dzięki temu dziś Smocza Jama i Smok Wawelski to jedne z największych atrakcji turystycznych Krakowa.

Zamek Czorsztyn położony jest na skale, ok. 50 m nad taflą Zbiornika Czorsztyńskiego. Początki zamku sięgają XIII wieku i związane są z działalnością św. Kingi jako Pani Sądeckiej. Ówczesny gród warowny identyfikowany jako Wronin w czasach Kazimierza Wielkiego stał się jednym z ważniejszych założeń obronnych kraju umacniając jego południową granicę. Na przestrzeni stuleci zamek ten był kilkakrotnie przebudowywany i oprócz funkcji obronnych używany był także jako komora celna, a później także jako siedziba starostów. Upadek zamku rozpoczął się w latach 1734-1735 od dewastacji przez wojska kozackie. 55 lat później od uderzenia pioruna spaliły się dachy zamku i to ostatecznie przyspieszyło proces niszczenia warowni. W 1819 roku dobra czorsztyńskie wraz z ruinami zamku zakupiła rodzina Drohojowskich. W latach 1951-1957 rozpoczęto pierwsze prace zabezpieczające na zamku, a gruntowną konserwację rozpoczęto dopiero w 1992 roku, od 1996 roku udostępniając zamek zwiedzającym.  

Ogród Doświadczeń im. Stanisława Lema jest oddziałem Muzeum Inżynierii i Techniki. Powstał we wrześniu 2007 roku jako pierwszy park edukacyjny w Polsce mający na celu popularyzację fizyki. Na ponad 6 hektarach znajduje się ponad 100 stanowisk do wykonywania eksperymentów fizycznych z dziedziny akustyki, mechaniki, hydrostatyki i optyki. Ogród działa sezonowo. Jego zwiedzanie polega na samodzielnym doświadczaniu sensorycznym – zwiedzający mają okazję różnymi zmysłami doświadczać na sobie zjawisk fizycznych i przyrodniczych. Do głównych atrakcji ogrodu należy sześciometrowa rakieta, z której wypuszczone są dwie zjeżdżalnie. Jedna z nich ma kształt fragmentu cykloidy, czyli krzywej najszybszego spadku. Zjeżdżalnia obok jest prosta, dzięki czemu łatwo można się przekonać, na której szybciej się zjeżdża. Wielką popularnością cieszy się także jedyny w Polsce rower jeżdżący po linie, tor saneczkowy czy żyroskop. W Ogrodzie działa również Planetarium.

Ogrody Biblijne w Muszynie są pod względem obszaru największe w Polsce. Projekt Ogrodów opiera się na zagospodarowaniu zabytków w skład których wchodzą: kościół parafialny p.w. św. Józefa z XVII w., murowana dzwonnica, mur ogrodzeniowy, kapliczka, drzewostan i XIX wieczna plebania..Ogrody są miejscem modlitwy, medytacji, dialogu i wypoczynku, spotkania z Bogiem w Jego Słowie, obrazach biblijnych i biblijnej roślinności. Zrealizowane są w konwencji trzech Świątyń: Świątyni Jerozolimskiej - stan obecny; "kamień na kamieniu", Świątyni Parafialnej i Kościoła czasów mesjańskich - Apokaliptycznego Nowego Jeruzalem. Projektantem Ogrodów jest dr Zofia Włodarczyk z UR w Krakowie, instalacje biblijne wykonał Karol Badyna z ASP w Krakowie. Pomysłodawcą jest proboszcz parafii ks. Paweł Stabach.

Muzeum Afrykanistyczne im. dra Bogdana Szczygła i Bożeny Szczygieł-Gruszyńskiej oraz Kolekcja Sztuki i Malarstwa Czarnej Afryki im prof. dr hab. Anny i pilota Leona Kubarskich to niezwykłe miejsce pełne barw, tajemniczych masek i dźwięków zaklętych w tam-tamach. Zgromadzono tu przeszło dwa tysiące eksponatów tworząc przedsionek Czarnego Lądu. Prezentowane w muzeum przedmioty mają swoją barwną historię. Opowiadają o ludziach, którzy je stworzyli i używali. Przybliżają zwiedzającym życie codzienne, kulturę, tradycje i wierzenia plemion Afryki Zachodniej oraz Środkowej (Dogonów, Tuaregów, Bambara, Buszongo). To rzeźby wykonane w drewnie oraz metalu, broń, biżuteria, zabawki, ubrania, a także bogata i niepowtarzalna w skali całej Polski kolekcja masek afrykańskich. Początkiem historii olkuskiego Muzeum Afrykanistycznego była darowizna państwa Szczygieł przekazana w 1971 roku. Do dziś stanowi ona trzon olkuskiego muzeum. Przez ponad 40 lat kolekcja rozrastała się, przybywało darczyńców. W 2005 roku muzeum otrzymało bogatą kolekcję malarstwa Czarnej Afryki ofiarowaną przez Annę i Leona Kubarskich, które zachwycają przede wszystkim tematyką oraz różnorodnymi, niespotykanymi technikami malarskimi.

Ruiny zamku Rabsztyn wznoszą się na wysokiej wapiennej skale zaledwie parę kilometrów na północ od Olkusza, na szlaku Orlich Gniazd. Na przestrzeni wieków zamek należał do możnych rodów Toporczyków, Melsztyńskich i Bonerów. Na przełomie XIII/XIV w. na szczycie skały wybudowano wapienną wieżę obronną i budynki mieszkalne, stanowiące zamek górny. Już w XIV w. u jego stóp powstał zamek średni z dziedzińcem, murem obronnym i bramą. W XV w. dobudowano zamek dolny i wykopano suchą fosę. Niestety nie wiadomo jak wyglądał zamek dolny, ponieważ pod koniec XVI wieku w znacznej części został rozebrany. W jego miejscu powstał mieszkalno-obronny renesansowy pałac. W 1657 roku zamek został spalony przez Szwedów. Od 1990 roku, gdy stał się własnością Gminy Olkusz, sukcesywnie odgruzowano piwnice, zrekonstruowano i odbudowano węzeł bramny, uzupełniono i odtworzono część murów oraz wykonano ich zabezpieczenie konstrukcyjne, wybudowano drewniane mosty nad fosą i przed bramą. W pomieszczeniu bramy, na piętrze urządzono ekspozycję dotyczącą historii zamku. W latach 2012-14 zrekonstruowano część murów zamku górnego i wieży, na której powstał taras widokowy. Co roku, na zamku odbywają się turnieje rycerskie, połączone z prezentacją średniowiecznej kultury, barwnymi paradami szermierzy i łuczników oraz licznymi kramami rękodzieła, warsztatami i zabawami.

Centrum Kultury MOK w Olkuszu przy ul. Szpitalnej 32 w swoich murach mieści także, obok Muzeum Afrykanistycznego i Muzeum Twórczości W. Wołkowskiego, powstałą w 2009 roku „Kolekcję minerałów Ziemi Olkuskiej i Skamieniałości Jury Krakowsko-Częstochowskiej”. Znaczną część ekspozycji stanowią ”Skarby Ziemi Olkuskiej”, w której zaprezentowano przeszło 30 rodzajów minerałów wydobywanych od wieków w olkuskich kopalniach. W okresie triasu powstały na dnie morza skały węglanowe, złożone głównie z wapieni i dolomitów bogatych w cenne kruszce (srebro, cynk, ołów). Prezentowane minerały są wykrystalizowane w formie m.in. siarczków ołowiu (galeny), siarczków cynku (sfalerytu), siarczków żelaza (markasytu). Osobne miejsce poświecono zlepieńcowi parczewskiemu - skale, z której wzniesiono m.in. mury obronne Olkusza i dzwonnicę olkuskiej Bazyliki św. Andrzeja. Prezentowane są fragmenty zlepieńca o różnych odcieniach i granulacie, a także przedmioty wykonane z tej skały, jakie znaleziono podczas badan archeologicznych w Olkuszu. Druga część ekspozycji to jurajskie wapienie, będące znakiem rozpoznawczym Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. W gablotach eksponowane są podzielone wg. gatunków organizmy, które żyły na naszych terenach przed milionami lat. W kolekcji można podziwiać skamieniałe gąbki, belemnity, koralowce, małże, jeżowce, liliowce, a także fragmenty kręgowców jakie żyły w morzu. Największe z amonitów mają prawie pół metra średnicy.

Został utworzony w 2008 r. Ochroną prawną objął najcenniejsze obiekty przyrody ożywionej i nieożywionej, będące częścią wiekowych lasów, jakie kiedyś otaczały Olkusz od północy. Stanowi obszar leśny ciągnący się między miejscowościami Jaroszowiec i Pazurek. Obejmuje teren prawie 188 ha i jest położony na terytorium Parku Krajobrazowego „ Orlich Gniazd” i obszaru Natura 2000 „Jaroszowiec”. Największą powierzchnię rezerwatu porasta buczyna sudecka, gdzie w runie leśnym rośnie chroniony i rzadko spotykany żywiec dziewięciolistny, a także miesiącznica trwała i czosnek niedźwiedzi. Wilgotne i chłodne północne stoki porasta jaworzyna górska. Łącznie na terenie rezerwatu występuje ponad 300 gatunków roślin naczyniowych, w tym przeszło dwadzieścia gatunków chronionych. Spośród roślin chronionych można tu spotkać między innymi; języcznik zwyczajny, lilię złotogłów, wawrzynek wilczełyko oraz rzadko spotykane storczyki. Jednocześnie na terenie rezerwatu występuje przeszło 100 gatunków zwierząt a także około 4000 gatunków grzybów, w tym 24 objętych ochroną. Niezwykłą atrakcją są potężne Zubowe Skały, najwyższe (440 m n.p.m.) miejsce rezerwatu. Wapienne ostańce o fantazyjnych formach i kształtach tworzą prawdziwe skalne miasto. Przez teren rezerwatu prowadzi przyrodniczo – leśna ścieżka dydaktyczna, tworząca 5 km pętlę.

Kaplica "Na Wodzie" w Ojcowie to niewielki, drewniany kościółek pw. św. Józefa Rzemieślnika (Robotnika). Znajduje się u podnóża skał zwanych Prałatkami, kilkaset metrów na północ od ojcowskiego zamku. Kaplica znajduje się w miejscu dawnych łazienek zdrojowych. Wzniesiono ją w 1901 roku na betonowych podporach i fundamentach ponad dwoma brzegami potoku Prądnik. Jak głosi legenda takie usytuowanie kaplicy wynikało z carskiego zakazu, który uniemożliwiał budowanie na ziemi ojcowskiej. Wybudowano więc kaplicę „na wodzie” omijając tym samym zakaz. Kaplica w Ojcowie wybudowana została według szwajcarsko-ojcowskiego stylu. Drewniany budynek, zwieńczony charakterystyczną wieżyczką, ma kształt krzyża o długości 11 i szerokości 5 metrów. We wnętrzu zachowały się trzy ołtarze w formie szczytów góralskich chat. Ołtarz główny na szczycie posiada słońce, a pod nim znajdują się figurki pięciu świętych. Po bokach znajdują się dwa orły (symbol Polski) zawieszone ponad trzema wężami symbolizującymi zaborców. Centralną część ołtarza zajmuje obraz Matki Boskiej Wspomożenia, namalowany w 1901 roku przez jedną z kuracjuszek ówczesnego zakładu zdrojowego.

Schronisko turystyczne w Tatrach położone na wysokości 1500 m n.p.m., na Hali Gąsienicowej. Zbudowane zostało w latach 1921–1925 przez Polskie Towarzystwo Tatrzańskie. Otwarcia dokonał 12 lipca 1925 prezydent RP Stanisław Wojciechowski. W latach 1950-1951 dobudowano zachodnie skrzydło i przerobiono wnętrze, powiększając obiekt do obecnych rozmiarów. W 1963 roku schronisko spaliło się częściowo, po czym zostało odbudowane. Kierownikiem schroniska jest od roku 1983 ratownik GOPR i TOPR, Andrzej Kusion, który prowadzi w ostatnich latach modernizację obiektu. Posiada 120 miejsc noclegowych. Jest zarządzane przez PTTK.

Schronisko to, jak nazwa wskazuje, położone jest nad brzegiem Morskiego Oka w Tatrach. Położone jest na wysokości 1410 m n.p.m. i składa się z dwóch części – Starego i Nowego Schroniska. Posiada ponad 100 – letnią tradycję. Pierwsze schronisko powstało w 1874 roku. Po wielu przemianach i remontach Nowe Schronisko to niezwykle wygodny i nowoczesny obiekt, w którym znajduje się 35 miejsc noclegowych. Z kolei Stare Schronisko pełni rolę noclegowni, w której schronienie może znaleźć 43 turystów w pokojach wieloosobowych. Pomimo znacznego oddalenia od Zakopanego ruch turystyczny jest bardzo wysoki, a schronisko cieszy się niesłabnącym zainteresowaniem.

Schronisko położone jest na Polanie Głodówka na południowym stoku Cyrhli, przy drodze między Bukowiną Tatrzańską, a granicą państwa ze Słowacją na Łysej Polanie. Pierwszy – drewniany budynek schroniska zbudowano na początku lat trzydziestych XX wieku. Budynek spłonął w lutym 1938 roku i natychmiast podjęto starania o odbudowę schroniska. Ostatecznie obiekt został odbudowany ze składek społecznych i pożyczki zaciągniętej przez ZHP. Jego ponowne otwarcie planowane na 1 września 1939 roku uniemożliwił wybuch II Wojny Światowej, w czasie której schronisko znalazło się pod administracją niemiecką. W latach osiemdziesiątych XX wieku obok schroniska wybudowano drugi budynek – Drewniak. Obecnie obiekt dysponuje niemal setką miejsc noclegowych w obu budynkach. Do dyspozycji turystów jest także obszerne pole namiotowe.

Schronisko turystyczne położone w Dolinie Pięciu Stawów Polskich w Tatrach Wysokich. Zostało ono zbudowane w latach 1947–1953 nad Przednim Stawem na wysokości 1671 m n.p.m. i jest najwyżej położonym schroniskiem górskim w Polsce. Posiada 70 miejsc noclegowych. Schronisko jest zarządzane przez PTTK i nosi imię Leopolda Świerza. W 1954 roku ukończono budowę obecnego, piątego już z kolei schroniska w Dolinie Pięciu Stawów. W marcu 1956 roku odbyła się oficjalna uroczystość otwarcia, a kierowniczką została Maria Krzeptowska – wieloletnia gospodyni poprzednich schronisk. Pomimo ogromnych trudności związanych z zaopatrzeniem schroniska (transport końmi, wnoszenie towaru na plecach) dzięki staraniom gospodarzy nigdy turystom niczego nie brakowało, a schronisko było i jest znane z przyjaznej atmosfery.

Schronisko turystyczne znajdujące się na w Dolinie Białki poniżej wylotu z Doliny Roztoki w Tatrach Wysokich. Pierwsze schronisko turystyczne wybudowano w tym miejscu w 1876 roku, obecny budynek powstał w 1913 roku, kiedy to rozebrano poprzedni, zagrażający bezpieczeństwu turystów budynek. Jego usytuowanie związane jest z przebiegiem starej drogi do Morskiego Oka. Schronisko jest zarządzane przez PTTK i nosi imię Wincentego Pola. Wbrew powszechnej nazwie „Schronisko w Dolinie Roztoki“ jest ono położone poniżej wylotu Doliny Roztoki, w Dolinie Białki. Drewniane schronisko słynie z atmosfery „z dawnych lat”. W latach międzywojennych za czasów gospodarzącej w nim rodziny Grabowskich była to główna baza taterników polskich wspinających się na Słowacji. Od jesieni 2008 r. gospodynią jest Anna Krupa z Chochołowa.